Danh mục

Tại sao lại có 12 con giáp? Chuột nhỏ nhất sao lại được chọn đứng đầu tiên?

Thứ năm, 17/10/2024 13:30

Từ xưa đến nay, nền văn hóa phương Đông lại sử dụng 12 con giáp để tạo nên lịch Âm, và dùng để phục vụ cho nhiều mục đích quan trọng như tính tuổi, xem ngày tháng tốt để làm những việc lớn như cưới hỏi, làm nhà, khai trương...

Nguồn gốc 12 con giáp

Ở Trung Quốc cũng như Việt Nam và nhiều nước châu Á khác, lịch của người châu Á được lập theo chu kỳ 60 năm, tương tự như chu kỳ 100 năm (một thế kỷ) của lịch châu Âu. Mỗi năm, lịch châu Á sẽ cho 12 con vật: Chuột (Tý), trâu (Sửu), cọp (Dần), thỏ/mèo (Mão/Mẹo), rồng (Thìn), rắn (Tỵ), ngựa (Ngọ), dê (Mùi), khỉ (Thân), gà (Dậu), chó (Tuất), heo (Hợi) thay phiên chủ trì, gọi là 12 con giáp. Cứ mỗi năm đến Tết Nguyên đán, ở phương Đông, trong đó có Việt Nam lại chào đón một con vật mới biểu tượng cho một năm mới. Ở mỗi quốc gia châu Á, 12 con giáp có thể thay thế bằng những con vật mang tính văn hóa và biểu tượng riêng.

Tại sao lại có 12 con giáp, Nguồn gốc 12 con giáp

Cứ mỗi năm đến Tết Nguyên đán, ở phương Đông, trong đó có Việt Nam lại chào đón một con vật mới biểu tượng cho một năm mới. (Hình minh họa)

Theo các nhà nghiên cứu, nguồn gốc 12 con giáp có lịch sử lâu đời và những ghi chép liên quan đã xuất hiện ngay từ thời Tiền Tần.

Một số giải thiết cho rằng 12 con giáp có nguồn gốc từ việc thờ động vật. Trong các xã hội nguyên thủy, năng suất của con người rất kém. Các vật nuôi như lợn, trâu, ngựa có liên quan mật thiết đến các hoạt động nông nghiệp. Các loài động vật như hổ và rắn có thể đe dọa sự an toàn của chính con người và con người cũng sẽ cảm thấy sợ hãi... Tất cả những điều đó đã dần dẫn đến sự hình thành 12 con giáp.

Ngoài ra, một số học giả còn đưa ra quan điểm 12 con giáp không chỉ liên quan đến động vật có thật mà còn có bối cảnh “thiên văn” và liên quan đến mối liên hệ của người cổ đại với các vì sao.

Theo văn hóa Phương Đông, lịch được xác lập theo chu kỳ thay đổi đều đặn của Mặt trăng. Do đó 12 con giáp ứng với 12 giờ trong ngày, 12 tháng trong năm, 12 năm trong một giáp – đó là những nền tảng quan trọng để tính lịch và là dấu hiệu để nhận đoán về số mệnh của từng người theo cung Hoàng Đạo. Ngoài ra, các con giáp còn được liên kết với 12 Địa Chi, và 10 Can với 5 yếu tố tự nhiên Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Một chu kỳ của các yếu tố này là 60 năm.

Tại sao lại có 12 con giáp, Nguồn gốc 12 con giáp

Đến nay, có nhiều giả thiết về nguồn gốc của 12 con giáp. (Hình minh họa)

Trong quyển "Tùng hạ quán chuế ngôn" vào đời nhà Thanh giải thích rằng, việc lựa chọn và xếp thứ tự 12 con vật được căn cứ vào thời gian hoạt động mạnh của các con vật tiêu biểu cho từng loại, mà chọn ra các thứ hạng tương ứng theo chu kỳ 12 thời khắc trong ngày (1 thời khắc tương đương 2 giờ):

- Từ 11 giờ đêm đến 1giờ sáng: Lúc chuột hoạt động mạnh nhất, gọi là giờ Tý.

- Từ 1 giờ sáng đến 3 giờ sáng: Khi ấy, trâu ăn no, nhưng nhai lại cho kỹ, chuẩn bị trời sáng đi cày ruộng, là giờ Sửu.

- Từ 3 giờ sáng đến 5 giờ sáng: Lúc cọp đi săn mồi, rất hung hãn, là giờ Dần.

- Từ 5 giờ sáng đến 7 giờ sáng: Thời điểm này, mặt trời bắt đầu mọc, nhưng mặt trăng vẫn còn chiếu sáng, vì ngọc thố (thỏ) đang bận giã thuốc cho Hằng Nga tiên nữ trên cung trăng, gọi là giờ Mão/Mẹo.

- Từ 7 giờ sáng đến 9 giờ sáng: Đây là lúc quần long hành vũ, gọi là giờ Thìn.

- Từ 9 giờ sáng đến 11 giờ trưa: Rắn về hang, không cắn người, đặt là giờ Tỵ.

- Từ 11 giờ trưa đến 1 giờ trưa: Lúc ánh nắng mặt trời gay gắt nhất, là thời gian ngựa phi nước đại, nên gọi là giờ Ngọ.

- Từ 1 giờ chiều đến 3 giờ chiều: Dê ăn cỏ, gọi là giờ Mùi.

- Từ 3 giờ chiều đến 5 giờ chiều: Khỉ nghịch ngợm, thích kêu hú, là giờ Thân.

- Từ 5 giờ chiều đến 7 giờ tối: Gà về ổ ngủ, là giờ Dậu.

- Từ 7 giờ tối đến 9 giờ tối: Chó bắt đầu đi săn mồi ban đêm, là giờ Tuất.

- Từ 9 giờ tối đến 11 giờ tối: Lúc lợn ngủ say nhất, là giờ Hợi.

Chuột nhỏ nhất sao lại được chọn đứng đầu tiên trong 12 con giáp?

Về lý do tại sao giữa muôn thú chỉ chọn 12 con vật đó làm 12 con giáp? Sao trong bảng thứ hạng, chuột là con vật bé nhất mà lại dẫn đầu? Đến nay, các nhà chiêm tinh học vẫn chưa tìm được câu trả lời chính xác và đầy đủ.

Tại sao lại có 12 con giáp, Nguồn gốc 12 con giáp

Sao trong bảng thứ hạng, chuột là con vật bé nhất nhưng lại dẫn đầu 12 con giáp?

Tuy nhiên, một giả thiết giải thích rằng thuở xưa mỗi ngày đêm được chia thành 12 thời khắc. Người xưa đã chọn ra 12 con vật mỗi con phù hợp với từng thời khắc trong đó căn cứ vào sự ẩn hiện hàng ngày có tính quy luật của nó. Theo đó thì giờ Tí (11 giờ đêm - 1 giờ sáng) là lúc loài chuột hoạt động mạnh mẽ nhất, như cách lý giải ở trên nên chuột được xếp đứng đầu 12 con giáp. 1 giờ sáng cũng là mốc thời gian đầu tiên của ngày.

Theo dân gian tin rằng chuột có khả năng sinh sản mạnh mẽ. Người xưa mong muốn sinh sản và thịnh vượng cho con cháu đông đúc nên đã nảy ra quan niệm thờ chuột để có nhiều con cái, nhiều phúc lành.

Trên thực tế, ở một mức độ nhất định, mười hai con giáp là đại diện trực quan của mười hai nhánh trên trái đất, mỗi nhánh đều có những truyền thuyết phong phú riêng, sau này dần dần hòa nhập với một số tín ngưỡng và quan niệm dân gian. Trong xã hội hiện đại, chúng còn được coi là linh vật của đầu năm mới.

Tại sao lại có 12 con giáp, Nguồn gốc 12 con giáp

Cứ mỗi năm đến Tết Nguyên đán, ở phương Đông, trong đó có Việt Nam lại chào đón một con vật mới biểu tượng cho một năm mới. (Hình minh họa)

Ngày nay, song song với việc sử dụng lịch dương, Việt Nam vẫn đang sử dụng 12 con giáp để phục vụ cho nhiều mục đích quan trọng như tính tuổi, xem ngày tháng tốt để làm những việc lớn như cưới hỏi, làm nhà, khai trương...

Hoàng Anh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/tai-sao-lai-co.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/tai-sao-lai-co-12-con-giap-chuot-nho-nhat-sao-lai-duoc-chon-dung-dau-tien-vz104239.html

Tin được quan tâm

10 nghề ở Việt Nam có thể bị AI 'xóa sổ' vĩnh viễn trong 5 năm tới, ngành đầu tiên gây bất ngờ rất nhiều người đăng ký thi năm nay

Sự phát triển vượt bậc của Al làm tăng nguy cơ người làm ở các ngành nghề sau rơi vào cảnh thất nghiệp, khó kiếm...
Kiến thức 3 ngày, 4 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ sáu ngày 30/5, tức ngày 4 tháng 5 âm lịch?

Văn hóa truyền thống sử dụng sự kết hợp giữa thân trời và cành đất để tượng trưng cho bốn thời điểm trong năm, tháng,...
Đời sống số 2 ngày, 21 giờ trước

Hơn 1 tháng nữa, ngân sách Nhà nước sẽ đóng BHYT cho 20 đối tượng này, người dân đặc biệt lưu ý

Chính thức từ ngày 1/7/2025, 20 nhóm đối tượng được sẽ ngân sách Nhà nước đóng BHYT, ai không biết là thiệt.
Kiến thức 3 ngày, 23 giờ trước

Người đi xe máy không cấp đổi Giấy phép lái xe theo mẫu mới sẽ bị phạt 3 triệu đồng, đúng không?

Trong năm 2025, người dân có bắt buộc phải đổi bằng lái xe theo mẫu mới không? Đây là thắc mắc của nhiều người. Vậy...
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Trắc nghiệm tâm lý: Chọn một bức tranh dựa trên trực giác của bạn để kiểm tra xem bạn có thể kiếm được nhiều tiền hay ít tiền trong cuộc sống hay không?

Bạn hãy chọn một trong các hình dưới đây dựa trên trực giác đầu tiên của bạn – không cần suy nghĩ quá lâu. Sau...
Đời sống số 2 ngày, 22 giờ trước

Thầy phong thuỷ dặn kỹ: Trước cửa nhà trồng 5 cây càng xanh tốt người càng suy kiệt, cây thứ nhất rất nhiều nhà đang trồng

Có một số loại cây không mang ý nghĩa tốt lành theo quan niệm phong thủy. Nếu gia đình bạn đang trồng nên chặt hoặc...
Phong thủy 2 ngày, 1 giờ trước

Tin cùng mục

Quy định mới nhất: Những trường hợp này không được bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi đất

Nhiều trường hợp không được bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai 2024.
Kiến thức 13 phút trước

Những chiêu thức lừa đảo phổ biến nhất trong lĩnh vực bất động sản, cần đặc biệt lưu ý tránh 'sập bẫy'

Các chuyên gia tiết lộ những chiêu lừa đảo thường xuyên diễn ra trên thị trường bất động sản. Mọi người cần cẩn trọng để...
Kiến thức 15 phút trước

30 trường tư ở Hà Nội công bố học phí lớp 6: Cao nhất lên đến gần 84 triệu đồng/tháng

Đến nay, hầu hết các trường tư ở Hà Nội đã công bố học phí lớp 6 năm học 2025-2026.
Tin trong ngày 16 phút trước

Chú ý: Toàn bộ thẻ từ của ngân hàng này bị dừng giao dịch vĩnh viễn từ ngày 1/6

Từ ngày 1/6/2025, toàn bộ thẻ ATM sử dụng công nghệ từ sẽ bị ngân hàng này dừng giao dịch vĩnh viễn.
Đời sống số 16 phút trước

Tin vui: Từ ngày mai (1/6), khoảng 2,6 triệu người không phải đóng công đoàn phí

Sẽ có khoảng 2,6 triệu người không phải nộp đoàn phí, kinh phí công đoàn từ 1/6/2025.
Tin trong ngày 16 phút trước

Có phải phòng công chứng nhà nước phải đổi sang tư nhân hoặc giải thể từ 1/7/2025 đến cuối 2028?

Theo Nghị định 104/2025 hướng dẫn thi hành Luật Công chứng 2024, đến cuối năm 2028, tất cả các phòng công chứng nhà nước sẽ...
Tin trong ngày 43 phút trước

Tin mới cập nhật

Chưa kết hôn, Jack có được giành quyền nuôi con?

Nhiều chuyên gia về luật đã phân tích câu chuyện giữa Jack và Thiên An khi giành quyền nuôi con.
Chuyện làng sao 48 phút trước

Có một nghề không cần học đại học, thu nhập gần 50 triệu đồng/tháng, được chu du khắp thế giới, luôn trong tình trạng khát nhân lực

Với sự phát triển mạnh mẽ của ngành hàng không, nhu cầu di chuyển của người dân ngày càng tăng cao. Điều này kéo theo...
Kiến thức 58 phút trước

Loài cây quý hiếm hàng đầu thế giới, được xem như 'báu vật': Luôn có người canh gác nghiêm ngặt 24/24

Loài cây này chỉ được tìm thấy ở một nơi duy nhất trên thế giới chứ không trồng đại trà.
Kiến thức 58 phút trước

Từ 1/6, người dân cần làm gì để bảo đảm quyền lợi đi khám, chữa bệnh khi dừng cấp thẻ BHYT giấy?

Nhằm thực hiện lộ trình chuyển đổi số toàn diện, theo công văn 168/BHXH-QLT, từ ngày 1/6, cơ quan Bảo hiểm Xã hội Việt Nam...
Làm sao 58 phút trước

Người lao động nghỉ không lương có tham gia BHXH tự nguyện được không?

Hiện nay, có nhiều người lao động đang nghỉ không lương trong thời gian dài (ví dụ từ 01 đến 03 tháng) vì lý do...
Kiến thức 59 phút trước

10 ngành nghề trong tương lai có nguy cơ cao bị AI thay thế hoàn toàn

Trí tuệ nhân tạo đang viết lại luật chơi trên thị trường lao động, đe dọa sự tồn tại nhiều ngành nghề với tính chất...
Kiến thức 59 phút trước

Bắt đầu từ năm nay, những người mắc bệnh này sẽ không được lái xe máy

Việc áp dụng các tiêu chuẩn sức khỏe được kỳ vọng giúp giảm thiểu số lượng tai nạn giao thông do người lái xe không...
Kiến thức 1 giờ, 13 phút trước

Năm 2025, thí sinh nên lựa chọn 3 ngành học này: Ra trường không lo thất nghiệp

Trong 4,5 năm nữa theo dự báo từ chuyên gia, đây vẫn sẽ là những ngành hot ra trường là có việc với mức thu...
Kiến thức 2 giờ, 43 phút trước

2 cây gỗ quý ở Việt Nam được xem như 'báu vật': Trả trăm tỷ vẫn không bán, cả làng cùng nhau canh giữ ngày đêm

Một số thương lái cũng đã ngỏ ý muốn mua lại hai cây dó trầm, thậm chí có người đã đưa ra mức giá lên...
Kiến thức 2 giờ, 13 phút trước

Trước 1/1/2026, 6 trường hợp cần đi cấp đổi lại giấy phép lái xe sang mẫu mới, nếu không bị phạt nặng

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 chính thức có hiệu lực từ 1/1/2025, có một số thay đổi quan trọng liên...
Tin trong ngày 3 giờ, 43 phút trước