Tại sao “Không sợ mưa vào ngày rằm tháng giêng, nhưng sợ nắng vào ngày rằm tháng giêng”? Hôm nay là ngày rằm tháng giêng. Nó báo hiệu điều gì?

Ngày 15 tháng Giêng âm lịch là "Tết Thượng Nguyên", và Thiên quan Tử Vi Hoàng đế phụ trách ban phước lành. Vì lý do này, ngày này cũng là ngày ban phước. Vào ngày này, mọi người có phong tục ngắm đèn lồng và ăn bánh Nguyên Tiêu, tượng trưng cho sự đoàn tụ, hòa hợp và khởi đầu mới.

Ngoài ra, ngày rằm tháng giêng âm lịch là đêm trăng tròn đầu tiên trong năm và là lễ hội quan trọng cuối cùng trong phong tục Tết Nguyên đán. Khi lễ hội này đến, thường có nghĩa là Tết Nguyên đán chính thức kết thúc.

Về điều này, trong dân gian vẫn có câu nói: “Rằm tháng giêng không sợ mưa, chỉ sợ ngày rằm tháng giêng nắng”. Vậy câu nói này có ý nghĩa gì? Hôm nay là ngày mười lăm tháng giêng âm lịch, trời quang mây tạnh có nghĩa là gì? Chúng ta hãy cùng xem nhé.

Tôi không sợ mưa ngày 15 tháng giêng, tôi sợ nắng ngày 15 tháng giêng

Trước hết, câu này có ý nói rằng vào ngày rằm tháng giêng âm lịch, người ta thích mưa hơn thích nắng.

Cụ thể, ngày rằm tháng giêng âm lịch là thời điểm chuyển mùa đông sang xuân, nếu trời mưa vào ngày này tức là luồng không khí ấm ẩm đang hoạt động, có thể mang theo nhiều mưa hơn, thuận lợi cho việc gieo trồng vụ xuân và cây trồng sinh trưởng. Nếu trời nắng, có thể có hạn hán mùa xuân, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng.

Vào thời cổ đại, sản xuất nông nghiệp phụ thuộc phần lớn vào thời tiết. Đặc biệt là mưa xuân. Từ xưa đã nói mưa xuân quý như dầu. Nếu mưa vào ngày rằm tháng giêng âm lịch thì tương lai sẽ có lượng mưa lớn trong thời gian dài, mùa xuân sẽ có lượng mưa đủ nhiều, có lợi cho cây trồng sinh trưởng. Nếu là ngày nắng có thể báo hiệu mùa xuân hạn hán, ảnh hưởng đến việc gieo trồng và sinh trưởng của cây trồng.

Hơn nữa, ngày rằm tháng giêng âm lịch rơi vào ngày 12 tháng 2 theo lịch Dương lịch, chỉ cách tiết khí Thủy một tuần. Nếu thời điểm này mưa ít thì có nghĩa là cả mùa xuân sẽ không có nhiều mưa, đây là thời tiết bất thường, ảnh hưởng đến việc cày cấy mùa xuân. Vì vậy, người dân thường tin rằng ngày này mưa còn hơn ngày nắng.

Thứ hai, phát biểu này không phải là không có cơ sở, vì ông cha ta đã để lại nhiều câu tục ngữ về nông nghiệp có thể giải thích được điểm này như sau:

Tôi không sợ tuyết vào ngày 15, nhưng tôi sợ ngày nắng vào Tết Nguyên tiêu.

Câu tục ngữ nông nghiệp này có nghĩa là nếu tuyết rơi vào ngày rằm tháng giêng âm lịch, Tết Nguyên tiêu, thì có thể không phải là điều xấu. Ngược lại, nó chỉ ra rằng năm tới có thể là một năm tốt. Tuy nhiên, nếu trời nắng vào ngày này, thì có thể chỉ ra rằng năm tới có thể sẽ có hạn hán, điều này không tốt cho sự phát triển của cây trồng.

Vào thời xa xưa, tuyết rơi vào Tết Nguyên tiêu được coi là điềm lành, tượng trưng cho năm mới sẽ tốt đẹp. Vì tuyết có thể thanh lọc không khí và tăng thêm không khí lễ hội, nó cũng báo hiệu thời tiết tốt và mùa màng bội thu trong năm tới. Ngoài ra, tuyết hoặc mưa vào Tết Nguyên tiêu có nghĩa là luồng không khí ấm và ẩm ở phía Nam vốn đã rất mạnh vào thời điểm chuyển giao giữa đông và xuân, có thể mang lại nhiều mưa hơn, thuận lợi cho việc gieo trồng và sinh trưởng của cây trồng.

Mưa vào Tết Nguyên Tiêu (15 tháng Giêng âm lịch), mùa màng bội thu

Câu tục ngữ này có nghĩa là nếu trời mưa vào ngày rằm tháng giêng âm lịch, tức Tết Nguyên tiêu, thì khả năng rất cao là năm đó mùa màng sẽ bội thu.

Người ta kể rằng, Tết Nguyên tiêu vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch thời xưa được gọi là "Tết Thượng Nguyên", là đêm trăng tròn đầu tiên sau Tết Nguyên tiêu. Hơn nữa, hiện tại là mùa xuân, cũng là đêm trước của tiết Thủy triều. Do đó, mưa sẽ rất có lợi cho sự sinh trưởng của cây trồng, bởi vì mưa xuân đối với cây trồng "quý như dầu", lượng mưa vừa phải sẽ giúp cây trồng sinh trưởng và thu hoạch.

Câu tục ngữ này phản ánh sự quan sát và tóm tắt của người xưa về mối quan hệ giữa thời tiết và nông nghiệp. Vào thời cổ đại, công nghệ và cơ sở vật chất nông nghiệp chưa phát triển, người nông dân chủ yếu dựa vào sự thay đổi của thời tiết để quyết định việc trồng trọt và thu hoạch mùa màng. Mùa xuân ít mưa báo hiệu hạn hán, gây thiệt hại cho mùa màng.

Tóm lại, ngày hôm nay là Tết Nguyên tiêu vào ngày rằm tháng giêng âm lịch. Dù trời nắng hay mưa vào ngày này, mọi người đều nên tuân thủ theo các câu tục ngữ nông nghiệp và chuẩn bị trước để giữ ấm và phòng ngừa hạn hán. Chỉ bằng cách này, chúng ta mới có thể đảm bảo giảm thiểu thiệt hại mùa màng.

Vâng, trên đây là những gì nói đến ngày hôm nay liên quan đến tục ngữ nông nghiệp vào ngày rằm tháng giêng âm lịch. Nhân tiện, bạn có nghĩ những câu tục ngữ về nông nghiệp có ý nghĩa không?

Minh Thanh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)