Danh mục

Tại sao con người lại chọn lúa mì và gạo làm lương thực chính thay vì các loại hạt có sản lượng lớn trong suốt lịch sử loài người?

Thứ sáu, 20/06/2025 07:42

Một câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng rất đáng suy ngẫm: Vì sao loài người lại chọn lúa mì, lúa gạo, những loài cỏ nhỏ bé làm lương thực chính, thay vì các loại cây thân gỗ cho hạt lớn và nhiều như các loại hạt dẻ, óc chó, hay hạt điều?

Câu trả lời không chỉ nằm ở sản lượng hay kích thước của hạt, mà là cả một chuỗi những yếu tố sinh học, nông học và lịch sử chọn giống kéo dài hàng nghìn năm.

Các cây lương thực như lúa mì và lúa gạo thuộc họ Hòa thảo, bản chất là những loài cỏ, có khả năng sinh trưởng nhanh, sinh sản sớm, và dễ nhân giống. Mặc dù hạt của chúng nhỏ hơn nhiều so với các loại hạt cây thân gỗ nhưng tổng sản lượng và tốc độ sinh trưởng lại vượt trội.

tại sao, kiến thức, lúa mì và gạo, lương thực

Lúa gạo có khả năng sinh trưởng nhanh, sinh sản sớm, và dễ nhân giống

Chẳng hạn, lúa mì có thể gieo và thu hoạch chỉ trong vòng vài tháng, mỗi năm trồng được 1-2 vụ, thậm chí 3 vụ ở vùng khí hậu nhiệt đới. Điều này trái ngược hẳn với các cây lấy hạt như cây hạt dẻ, cây óc chó, hay cây điều, vốn phải mất từ 5 đến 10 năm mới ra quả, và cần thêm vài năm nữa mới đạt sản lượng ổn định.

tại sao, kiến thức, lúa mì và gạo, lương thực

Hãy lấy một loại hạt tương đối rẻ, hạt dẻ cười làm ví dụ. Một cây hạt dẻ cười trưởng thành có thể cho 20-30kg hạt mỗi năm, và mỗi hecta có thể trồng đến 800 cây, sản lượng rất đáng kể.

Tuy nhiên, vấn đề là thời gian: cây hạt dẻ cười cần ít nhất 5-8 năm mới bắt đầu ra trái, và từ 10-15 năm mới cho sản lượng ổn định. Trong khi đó, nếu trồng lúa mì trên cùng diện tích đất, bạn có thể thu hoạch từ 20-30 vụ trong cùng khoảng thời gian ấy.

tại sao, kiến thức, lúa mì và gạo, lương thực

Ngoài thời gian sinh trưởng dài, các loại cây lấy hạt còn rất dễ tổn thương trước sâu bệnh và biến động môi trường. Một minh chứng rõ ràng là nạn bệnh héo tại Bắc Mỹ, từng quét sạch hoàn toàn rừng dẻ hoang dã, vốn mỗi năm từng cung cấp hàng triệu kg hạt dẻ cho cư dân địa phương.

Ngược lại, các loài cỏ như lúa, ngô, lúa mì có khả năng sinh tồn linh hoạt hơn, vòng đời ngắn, dễ tái sinh, và ít bị ảnh hưởng nặng nề từ dịch bệnh. Khi có sâu bệnh, người nông dân chỉ cần gieo lứa mới, thay vì phải chờ cả thập kỷ để cây trưởng thành trở lại như với cây hạt.

Điều mà ít người biết là: phần lớn các loại hạt tự nhiên đều có độc, hoặc chứa các chất chống dinh dưỡng. Chỉ sau hàng nghìn năm thuần hóa, con người mới loại bỏ bớt độc tính trong hạt điều, hồ trăn, hạnh nhân, ... để có thể ăn một cách an toàn.

tại sao, kiến thức, lúa mì và gạo, lương thực

Trong khi đó, hạt lúa, lúa mì, kê hay ngô về cơ bản không có độc, hoặc chứa rất ít chất có hại, nên dễ dàng trở thành nguồn lương thực ổn định từ rất sớm trong lịch sử.

Lúa mì và gạo còn có ưu điểm nổi bật về mật độ gieo trồng và cơ giới hóa nông nghiệp. Một hecta lúa có thể gieo hàng trăm ngàn cây, sản xuất hàng tấn thóc trong vài tháng. Việc thu hoạch dễ dàng, không cần leo trèo hay chờ nhiều năm, giúp đảm bảo an ninh lương thực tốt hơn rất nhiều.

Về mặt dinh dưỡng, các loại hạt cỏ chứa nhiều tinh bột, nguồn năng lượng chính cho con người, trong khi hạt cứng lại giàu chất béo và đạm tuy dinh dưỡng cao nhưng ít phù hợp làm lương thực chính cho số đông.

Dương Huyền (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Tổ tiên: 'Tam xung trước cửa, mất cả người lẫn của', vậy 'tam xung' là gì?

'Tam xung' trước cửa nhà được cho là sẽ mang lại những điều không may mắn cho gia chủ. Cùng xem ngôi nhà của bạn...
Phong thủy 3 ngày, 18 giờ trước

Kể từ bây giờ, hạn mức rút tiền qua thẻ ATM chính thức thay đổi: 1 ngày người dân được rút tối đa bao nhiêu tiền?

Người dùng cần lưu ý thay đổi về thẻ ATM để việc rút tiền được diễn ra suôn sẻ.
Kiến thức 1 ngày, 10 giờ trước

Tin mừng: Chính thức tăng lương hưu lần 3 từ 1/7/2025, mức tăng cao nhất là bao nhiêu?

Từ ngày 1/7/2025, khi Luật BHXH mới có hiệu lực sẽ tăng lương hưu lần thứ 3 cho những người có mức lương hưu thấp...
Kiến thức 3 ngày, 16 giờ trước

Có nên trồng cây đinh lăng trước nhà? Lời Tổ tiên dặn đừng lơ là kẻo 'rước họa'

Trong phong thủy, cây đinh lăng mang ý nghĩa tốt lành, xua tà khí đuổi tà ma. Nhưng việc trồng cây đinh lăng trước nhà...
Đời sống số 2 ngày, 16 giờ trước

Từ nay: Cấm dùng Căn cước/CCCD vào việc này, vi phạm sẽ bị phạt lên tới 6.000.000 đồng

Những hành vi dùng căn cước, căn cước công dân như dưới đây sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, người dân cần chú...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Từ 1/1/2026, chính thức tăng gấp đôi tiền lương của người lao động trong khu vực nhà nước dùng để tính mức đóng bảo hiểm thất nghiệp tối đa trong trường hợp nào?

Cán bộ, công chức đang làm việc trong khu vực nhà nước nên nắm được mức đóng bảo hiểm thất nghiệp theo quy định mới...
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Tin cùng mục

Trong tương lai, việc 'chôn cất' sẽ bị loại bỏ, và 4 phương pháp chôn cất này ngày càng trở nên phổ biến

Theo quan niệm truyền thống, "an nghỉ" luôn là điểm đến tốt nhất cho người đã khuất trong tâm trí của hầu hết mọi người....
Đời sống số 4 giờ, 3 phút trước

1 vị trí cán bộ công chức đang được đề xuất hưởng mức lương như Bộ trưởng: Là ai?

Đề xuất này được Bộ Nội vụ xây dựng, gửi tờ trình tới Bộ Tư pháp đề nghị thẩm định.
Kiến thức 4 giờ, 5 phút trước

Quy trình bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố năm 2025 gồm những bước nào?

Năm 2025, những trường hợp không còn tín nhiệm, vi phạm hoặc do nguyện vọng cá nhân, có thể bãi nhiệm hoặc thôi làm Trưởng...
Kiến thức 4 giờ, 7 phút trước

Ngành từng bị chê là 'vô dụng' nhưng tỷ lệ có việc làm tại nhiều trường top toàn 100%, giữa 'bão' AI càng 'mọc thêm cánh' nếu nắm được điều này

Từng có một khoảng thời gian, ngành Quản trị Kinh doanh (QTKD) bị gắn mác là "ngành học của những người chưa biết mình thích...
Tin trong ngày 4 giờ, 7 phút trước

Vượt đèn vàng có thể bị phạt tiền 6 triệu đồng và tước bằng lái xe đến 4 tháng, đúng không?

Dù tham gia giao thông thường xuyên nhưng không phải ai cũng hiểu về các quy định đối với đèn vàng.
Kiến thức 4 giờ, 7 phút trước

Điểm chuẩn đại học khối ngành kinh tế năm 2025 sẽ ra sao? Ngành 'hot' vẫn ở mức cao?

Nhiều trường đại học khối kinh tế hàng đầu dự báo mặt bằng chung điểm chuẩn năm nay sẽ giảm so với các năm trước,...
Tin trong ngày 4 giờ, 8 phút trước

Tin mới cập nhật

Trên Zalo có 1 nút bấm đặc biệt: Ấn vào là thấy ngay số điện thoại bạn bè, không cần mất công tìm kiếm

Zalo có nhiều tính năng hay ho hơn bạn tưởng, một trong số đó là xem số điện thoại bạn bè mà không cần phải...
Xài gì 4 giờ, 6 phút trước

3 giấc mơ báo hiệu tài lộc: Dấu hiệu bạn sắp trúng số, tiền về như nước

Theo quan niệm dân gian, một số giấc mơ không chỉ là phản ánh tâm lý mà còn được xem là điềm báo về tương...
Kiến thức 4 giờ, 9 phút trước

Tử vi ngày 5/8/2025 của 12 con giáp: Tuổi Thìn có quý nhân hậu thuẫn, Dậu sẽ gặp nhiều biến cố bất ngờ

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 5/8/2025.
Đời sống số 5 giờ, 51 phút trước

Vợ cũ Huy Khánh nói một câu về đàn ông từ chuyện chồng Tây của Lan Phương khiến cõi mạng đồng tình

Vợ cũ Huy Khánh - Lương Hoàng Anh vừa có chia sẻ mới liên quan đến chuyện diễn viên Lan Phương ly hôn chồng Tây...
Chuyện làng sao 5 giờ, 52 phút trước

Nghệ sĩ Hữu Tài ở tuổi 81: Vợ mất đột ngột, suy tim nặng

Nghệ sĩ cải lương Hữu Tài 81 tuổi đối mặt nhiều bệnh tật, sống nghèo khó cùng cháu nội sau khi vợ qua đời. Dù...
Chuyện làng sao 5 giờ, 55 phút trước

Phim 'Chốt Đơn' chính thức ra rạp, gương mặt Hoa hậu Thùy Tiên bị AI thay thế hoàn toàn

Phim "Chốt Đơn" bất ngờ dùng AI để thay thế gương mặt của Hoa hậu Thùy Tiên.
Chuyện làng sao 5 giờ, 56 phút trước

Thời điểm nguy hiểm nhất trong ngày không nên dùng điện thoại, vô số người vẫn làm thường xuyên mà không biết

Sử dụng điện thoại vào ban đêm, đặc biệt là sau 10 giờ tối có ảnh hưởng rất xấu cho sức khỏe.
Chăm sóc sức khỏe 5 giờ, 57 phút trước

Từ nay, làm Sổ đỏ đối với đất không có giấy tờ phải đóng 4 khoản phí này

Khi thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ, người dân cần nộp một số khoản phí và lệ phí...
Tin trong ngày 5 giờ, 58 phút trước

Tin vui: Hàng triệu người tham gia BHYT sẽ được hưởng thêm nhiều quyền lợi đặc biệt từ tháng 8 này

Nghị định 188/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) chính thức có...
Kiến thức 5 giờ, 59 phút trước

Nhìn lại điểm chuẩn đại học 2024: Nhiều ngành top đầu gần 10 điểm mỗi môn mới trúng tuyển

Năm 2024, cuộc đua vào đại học chứng kiến mức điểm chuẩn tăng cao ở nhiều ngành học "hot", dẫn đầu là khối Sư phạm,...
Tin trong ngày 5 giờ, 59 phút trước