Danh mục

Tại sao con người lại chọn lúa mì và gạo làm lương thực chính thay vì các loại hạt có sản lượng lớn trong suốt lịch sử loài người?

Thứ sáu, 20/06/2025 07:42

Một câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng rất đáng suy ngẫm: Vì sao loài người lại chọn lúa mì, lúa gạo, những loài cỏ nhỏ bé làm lương thực chính, thay vì các loại cây thân gỗ cho hạt lớn và nhiều như các loại hạt dẻ, óc chó, hay hạt điều?

Câu trả lời không chỉ nằm ở sản lượng hay kích thước của hạt, mà là cả một chuỗi những yếu tố sinh học, nông học và lịch sử chọn giống kéo dài hàng nghìn năm.

Các cây lương thực như lúa mì và lúa gạo thuộc họ Hòa thảo, bản chất là những loài cỏ, có khả năng sinh trưởng nhanh, sinh sản sớm, và dễ nhân giống. Mặc dù hạt của chúng nhỏ hơn nhiều so với các loại hạt cây thân gỗ nhưng tổng sản lượng và tốc độ sinh trưởng lại vượt trội.

tại sao, kiến thức, lúa mì và gạo, lương thực

Lúa gạo có khả năng sinh trưởng nhanh, sinh sản sớm, và dễ nhân giống

Chẳng hạn, lúa mì có thể gieo và thu hoạch chỉ trong vòng vài tháng, mỗi năm trồng được 1-2 vụ, thậm chí 3 vụ ở vùng khí hậu nhiệt đới. Điều này trái ngược hẳn với các cây lấy hạt như cây hạt dẻ, cây óc chó, hay cây điều, vốn phải mất từ 5 đến 10 năm mới ra quả, và cần thêm vài năm nữa mới đạt sản lượng ổn định.

tại sao, kiến thức, lúa mì và gạo, lương thực

Hãy lấy một loại hạt tương đối rẻ, hạt dẻ cười làm ví dụ. Một cây hạt dẻ cười trưởng thành có thể cho 20-30kg hạt mỗi năm, và mỗi hecta có thể trồng đến 800 cây, sản lượng rất đáng kể.

Tuy nhiên, vấn đề là thời gian: cây hạt dẻ cười cần ít nhất 5-8 năm mới bắt đầu ra trái, và từ 10-15 năm mới cho sản lượng ổn định. Trong khi đó, nếu trồng lúa mì trên cùng diện tích đất, bạn có thể thu hoạch từ 20-30 vụ trong cùng khoảng thời gian ấy.

tại sao, kiến thức, lúa mì và gạo, lương thực

Ngoài thời gian sinh trưởng dài, các loại cây lấy hạt còn rất dễ tổn thương trước sâu bệnh và biến động môi trường. Một minh chứng rõ ràng là nạn bệnh héo tại Bắc Mỹ, từng quét sạch hoàn toàn rừng dẻ hoang dã, vốn mỗi năm từng cung cấp hàng triệu kg hạt dẻ cho cư dân địa phương.

Ngược lại, các loài cỏ như lúa, ngô, lúa mì có khả năng sinh tồn linh hoạt hơn, vòng đời ngắn, dễ tái sinh, và ít bị ảnh hưởng nặng nề từ dịch bệnh. Khi có sâu bệnh, người nông dân chỉ cần gieo lứa mới, thay vì phải chờ cả thập kỷ để cây trưởng thành trở lại như với cây hạt.

Ads

Điều mà ít người biết là: phần lớn các loại hạt tự nhiên đều có độc, hoặc chứa các chất chống dinh dưỡng. Chỉ sau hàng nghìn năm thuần hóa, con người mới loại bỏ bớt độc tính trong hạt điều, hồ trăn, hạnh nhân, ... để có thể ăn một cách an toàn.

tại sao, kiến thức, lúa mì và gạo, lương thực

Trong khi đó, hạt lúa, lúa mì, kê hay ngô về cơ bản không có độc, hoặc chứa rất ít chất có hại, nên dễ dàng trở thành nguồn lương thực ổn định từ rất sớm trong lịch sử.

Lúa mì và gạo còn có ưu điểm nổi bật về mật độ gieo trồng và cơ giới hóa nông nghiệp. Một hecta lúa có thể gieo hàng trăm ngàn cây, sản xuất hàng tấn thóc trong vài tháng. Việc thu hoạch dễ dàng, không cần leo trèo hay chờ nhiều năm, giúp đảm bảo an ninh lương thực tốt hơn rất nhiều.

Về mặt dinh dưỡng, các loại hạt cỏ chứa nhiều tinh bột, nguồn năng lượng chính cho con người, trong khi hạt cứng lại giàu chất béo và đạm tuy dinh dưỡng cao nhưng ít phù hợp làm lương thực chính cho số đông.

Dương Huyền (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Những con giáp nào may mắn vào thứ Sáu, ngày 17 tháng 10, tức 26 tháng 8 âm lịch?

Thứ Sáu, ngày 17 tháng 10, ngày 26 tháng 8 âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Bính Thân và ngày Kỷ Mùi. Dưới...
Đời sống số 3 ngày, 22 giờ trước

Bố chồng hào môn của Hoa hậu Đỗ Hà: 'Tôi rất biết ơn gia đình nhà gái đã đồng ý gả con gái cho con trai tôi'

Trong lễ ăn hỏi, ông Nguyễn Viết Hải - bố của chú rể Nguyễn Viết Vương đã gửi lời cảm ơn gia đình Hoa hậu...
Chuyện làng sao 3 ngày, 17 giờ trước

Tỉnh nào thay thế Bắc Ninh trở thành tỉnh nhỏ nhất Việt Nam sau sáp nhập?

Bắc Ninh trước khi sáp nhập là tỉnh có diện tích nhỏ nhất Việt Nam với 822,7km2, vậy sau sáp nhập, hiện tại, tỉnh nào...
Kiến thức 3 ngày, 7 giờ trước

Lương Bằng Quang khẳng định két sắt không có gì giá trị, quên mật khẩu khi bị khám xét

Ca sĩ Lương Bằng Quang - chồng Ngân 98 cho biết bên trong chiếc két sắt không chứa vật gì có giá trị nên không...
Chuyện làng sao 3 ngày, 3 giờ trước

Lộ diện mạo chồng thiếu gia của Hoa hậu Đỗ Thị Hà trong lễ ăn hỏi, đúng chuẩn 'trai tài gái sắc'

Hoa hậu Đỗ Thị Hà chính thức lên xe hoa theo chồng thiếu gia. Nhiều người hâm mộ đã gửi lời chúc tới nàng Hậu....
Chuyện làng sao 3 ngày, 4 giờ trước

Sao Việt 16/10: Lương Bằng Quang có biểu hiện lạ sau khi Ngân 98 bị bắt; Đức Phúc tặng bánh kem 'dìm hàng' cho Erik

Tin sao Việt 16/10/2025: Dân mạng thắc mắc với biểu cảm của Lương Bằng Quang sau khi Ngân 98 bị bắt. Erik 'dở khóc dở...
Chuyện làng sao 3 ngày, 5 giờ trước

Tin cùng mục

Người sinh năm 1965, 1985, 2000 còn tối đa hơn 2 tháng nữa để làm việc này, nếu không có thể bị phạt 500.000 đồng

Trong năm 2025, những người có năm sinh 1965, 1985, 2000 nên sớm đi làm thủ tục này vì nếu để quá hạn rất có...
Tin trong ngày 15 phút trước

Mức đóng Bảo hiểm Y tế chi tiết theo quy định mới nhất từ 1/7/2025: Người dân cần nắm rõ!

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (năm 2024) có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 có nhiều thay...
Tin trong ngày 1 giờ, 15 phút trước

Quá hạn 3 mốc thời gian này, từ nay người dân sẽ không được sang tên Sổ đỏ

Theo quy định, người dân sẽ không thể sang tên sổ đỏ nếu như để quá hạn các mốc thời gian theo quy định.
Kiến thức 2 giờ, 30 phút trước

Khi đổ xăng, người thông minh sẽ hỏi nhân viên một câu, tránh được thiệt hại nhỏ và nhận thêm vô số lợi ích

Sự phát triển nhanh chóng của các phương tiện giao thông cá nhân khiến số lượng cây xăng tăng mạnh, đặc biệt tại các đô...
Làm sao 2 giờ, 39 phút trước

Những lời chúc ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10 hay và ý nghĩa nhất

Cùng với những món quà, đóa hoa tươi thắm, những lời chúc ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10 hay và ý nghĩa là cách thể...
Làm sao 2 giờ, 42 phút trước

Bi kịch thanh niên Hàn ở Campuchia: Lời kể ám ảnh của nhân viên lò hỏa táng và quy trình cứu hộ 'bất khả thi'

Một nhân viên tại đài hỏa thiêu ở Phnom Penh, nơi đang lưu giữ thi thể của một nam sinh Hàn Quốc 22 tuổi, cho...
Tin trong ngày 2 giờ, 42 phút trước

Tin mới cập nhật

Lương Bằng Quang xác nhận tâm thư của Ngân 98 là do tự anh 'bịa' ra, sợ vợ bị hoại tử mũi

Động thái của Lương Bằng Quang sau khi Ngân 98 bị bắt tạm giam khiến dân tình khó hiểu.
Chuyện làng sao 1 giờ, 18 phút trước

Rất nhiều người sẽ được nhận ít nhất 2.000.000 đồng từ khoản trợ cấp này, biết ngay để nhận đủ tiền

Chính sách này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tăng cường an sinh xã hội, khuyến khích người dân tham gia bảo hiểm...
Kiến thức 2 giờ, 15 phút trước

Trẻ em sinh ra trong ba giờ này sẽ giàu có hoặc quý tộc suốt đời, 9/10 trẻ sẽ giàu có

Trong thiên hà rộng lớn, mỗi chòm sao đều mang một mật mã vận mệnh riêng. Khi màn đêm buông xuống và những vì sao...
Đời sống số 2 giờ, 18 phút trước

Sự thật tàn khốc: Ở nơi làm việc, người làm việc chăm chỉ nhất thường chỉ là công cụ để khen ngợi còn những người được thăng chức và tăng lương là những người này

Trong môi trường công sở, không ít người từng trải qua cảm giác này: thức khuya làm việc, gồng mình chịu áp lực, nhưng đến...
Đời sống trẻ 2 giờ, 20 phút trước

Sau sáp nhập, đây là 5 tỉnh, thành có diện tích lớn nhất Việt Nam

Sau khi thực hiện sáp nhập trên cả nước, diện tích của nhiều tỉnh, thành phố có sự thay đổi lớn.
Kiến thức 2 giờ, 29 phút trước

Ninh Bình: Điểm sáng ven đô sau sáp nhập, hướng tới mục tiêu biến vùng đất 46km2 ven sông Đáy trở thành phường, mức thu nhập người dân lên 120 triệu/năm

Sau khi được thành lập từ việc sáp nhập bốn đơn vị hành chính, xã Ý Yên mới của tỉnh Ninh Bình đang vươn mình...
Tin trong ngày 3 giờ, 37 phút trước

Vụ việc thương tâm ở Ninh Bình: Chồng tử vong trong bể nước, vợ nguy kịch

Ngày 18/10, tại thôn 4, xã Vĩnh Trụ, người dân địa phương bàng hoàng phát hiện ông Nguyễn Văn N. (80 tuổi) tử vong trong...
Tin trong ngày 3 giờ, 38 phút trước

Đừng chủ quan cắm củ sạc điện thoại suốt ngày trong ổ điện, hậu quả nguy hiểm hơn bạn nghĩ

Nhiều người có thói quen cắm củ sạc điện thoại suốt ngày trong ổ điện vì nghĩ tiện lợi, nhưng ít ai biết rằng hành...
Làm sao 3 giờ, 38 phút trước

4 ngành nghề có nguy cơ dư thừa nhân sự trong 5 năm tới: Nếu đang theo học, bạn phải nỗ lực hết mình nhé!

Trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số đang làm thay đổi thị trường lao động, khiến nhiều ngành nghề có nguy cơ dư thừa...
Kiến thức 3 giờ, 51 phút trước

Cán bộ, công chức có được nhận tiền nếu không nghỉ hết ngày nghỉ trong năm?

Theo chương trình, sáng ngày 24/06, Quốc hội sẽ tiến hành biểu quyết thông qua Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi). Dự thảo luật...
Kiến thức 3 giờ, 56 phút trước