Danh mục

Tại sao bệnh scorbut là cơn ác mộng trong lịch sử hàng hải phương Tây?

Thứ hai, 02/10/2023 11:59

Nền văn minh và sự tiến bộ của con người thường đạt được bằng cách chinh phục thiên nhiên, chinh phục đại dương, khám phá các tuyến đường và tìm kiếm những lục địa mới bí ẩn… Thời xa xưa, con người thường sử dụng chiến công này để tìm hiểu thế giới hoặc mở rộng lãnh thổ.

Trong suốt lịch sử thế giới, những người phương Tây giỏi chinh phục thường táo bạo hơn những người phương Đông bảo thủ, ngay từ giữa đến cuối thế kỷ 15, do tính tò mò và sở thích, họ đã phát động các hoạt động xuyên đại dương rộng khắp.

Thời đại khám phá

Vào cuối thế kỷ 15, khi nền kinh tế tiền tệ hàng hóa bùng nổ, nhu cầu về tiền tệ tăng lên rất nhiều, tiền tệ không chỉ là phương tiện trao đổi hàng hóa mà còn là biểu tượng của sự giàu có và quyền lực. Ở Tây Âu trong thời Trung cổ, tiền vàng và tiền bạc là những loại tiền kim loại quý được lưu hành rộng rãi nhất, tuy nhiên, ở châu Âu nói chung không có nhiều sản lượng vàng và hầu hết các mỏ bạc đều thuộc sở hữu của Đức. Các thương gia Tây Âu thường xuyên mua lụa và gia vị đắt tiền từ phương Đông, điều này cũng khiến một lượng lớn kim loại quý chảy ra ngoài. Trong lịch sử, người Bồ Đào Nha đi tìm vàng ở bờ biển châu Phi, Ấn Độ và toàn bộ vùng Viễn Đông. Vàng chính là câu thần chú đã thúc đẩy người Tây Ban Nha vượt Đại Tây Dương đến châu Mỹ. Việc đầu tiên họ làm khi đặt chân đến những vùng đất xa lạ là để tìm vàng.

“La bàn”, một trong bốn phát minh vĩ đại của Trung Quốc, được người Ả Rập đưa vào châu Âu ngay từ thế kỷ 14. Năm 1477, nhà địa lý người Florentine Toscanelli đã vẽ bằng tay bản đồ thế giới đầu tiên. Đến cuối thế kỷ 15, người châu Âu đã chế tạo những con tàu khổng lồ thích hợp cho những chuyến đi dài. Với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ và sự phong phú của kiến ​​thức địa lý, việc điều hướng trên biển đã trở thành một khả năng.

Bệnh scorbut, đi biển, hàng hải

Hoạt động hàng hải không chỉ giúp nhân loại hiểu biết sâu hơn về đại dương mà còn tạo nên bước đột phá lớn về mặt địa lý. Với việc mở ra những tuyến đường mới, các châu lục bắt đầu hiểu biết và giao tiếp với nhau, văn hóa, thương mại phương Đông và phương Tây cũng bắt đầu giao lưu và phát triển với nhau. Bắt đầu từ cuối thế kỷ 15, Thời đại Khám phá đã đến!

Sự nguy hiểm của việc đi lại trên biển

Chèo thuyền vượt biển nghe có vẻ hào hứng và hào hùng nhưng thực tế nó ẩn chứa nhiều rủi ro và khó khăn. Tục ngữ có câu, việc đi biển phụ thuộc vào người cầm lái. Sự thành công của mỗi chuyến đi đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ của tất cả các thuyền viên, ngoài việc phải đối mặt với những vùng biển xa lạ, thời tiết khắc nghiệt, thiếu lương thực, người đi biển còn phải vượt qua bệnh tật. Kỹ thuật y tế lúc đó chưa phát triển, người bình thường có khỏi bệnh suôn sẻ hay không đều phải dựa vào may mắn, một khi những thủy thủ phải sống lâu ngày trên biển mắc bệnh, sẽ thiếu thuốc men và thuốc chữa trị, bị nguy hiểm đến tính mạng.

Cơn ác mộng của bệnh scorbut

Sau thế kỷ 15, một số nước châu Âu bắt đầu tổ chức thủy thủ thực hiện những chuyến đi dài ngày, để thích nghi với cuộc sống lâu dài trên biển, các thủy thủ chuẩn bị đầy đủ thịt hộp, phô mai khô, xúc xích khô, cá khô, rượu, những hũ nước ngọt lớn và những thực phẩm khác thích hợp cho những chuyến đi xa... Chỉ cần đóng gói, một số loại thuốc cần thiết, cùng một ít quần áo và đồ bảo hộ rồi lên đường.

Lúc đầu, các thủy thủ ăn thịt nghĩ rằng mọi chuyện đều ổn. Không ngờ sau một chuyến đi dài, hầu hết mọi người trên tàu đều chán ăn và mệt mỏi về thể chất. Sau một thời gian, họ bắt đầu cảm thấy cáu kỉnh, thậm chí chán nản, lúc đầu thuyền trưởng cho rằng mọi người đều có cảm xúc không tốt do ở trên thân tàu với không gian hạn chế quá lâu.

Ads

Bệnh scorbut, đi biển, hàng hải

Nhưng sau này người ta phát hiện ra mọi chuyện không đơn giản như vậy: một số thủy thủ có vết chảy máu đỏ trên da nhưng bác sĩ của tàu không quan tâm và cho rằng đó chỉ là vết trầy xước lao động thông thường. Sau đó, những thủy thủ này bắt đầu bị chảy máu nướu răng và lung lay răng. Một số thủy thủ thậm chí còn bị sốt cao và đau nhức cơ xương khớp khắp cơ thể, họ gọi căn bệnh khủng khiếp này là "bệnh scorbut". Bệnh scorbut khiến người ta sợ hãi một thời gian, sau khi mắc bệnh không chỉ khiến người ta chán nản, chán ăn mà còn thường xuyên gây sốt cao, đau nhức cơ thể, trường hợp nặng có thể khiến các thủy thủ phải nằm liệt giường suốt thời gian dài. Từ lâu bệnh scorbut đã trở thành căn bệnh phổ biến của những người đi biển trên khắp thế giới.

Bệnh scorbut, đi biển, hàng hải

Bệnh scorbut khủng khiếp đến mức nó sẽ khiến tất cả những vết sẹo cũ trên cơ thể bạn nứt ra, kể cả sẹo mụn, nghĩa đen là “rụng rời”: những vết thương cũ (như vùng gãy xương đang lành) sẽ mở ra trở lại, nang lông sẽ chảy máu, nướu sẽ chảy máu. và bị viêm, thậm chí chuyển sang màu đen, vì vậy bạn nên ăn nhiều trái cây hơn...

Y học hiện đại cho rằng bệnh scorbut hay còn gọi là "thiếu vitamin C" là một bệnh chảy máu do thiếu vitamin C. Con người không thể tự sản xuất vitamin C mà phải lấy vitamin C từ rau, trái cây tươi.

Sau đó, qua sự quan sát tự tin và các thí nghiệm so sánh, các bác sĩ trên tàu phương Tây cuối cùng đã phát hiện ra rằng việc tiêu thụ thường xuyên các loại trái cây như cam, chanh, quýt có thể giúp các thủy thủ thoát khỏi sự hành hạ của bệnh scorbut. Những quả cam có vỏ dày hơn và bảo quản dễ dàng hơn sau này trở thành lựa chọn hàng đầu của các thủy thủ phương Tây để bổ sung vitamin và ngăn ngừa bệnh scorbut.

Bệnh scorbut, đi biển, hàng hải

Trong lịch sử, dù trải qua bao gian khổ trên biển, các thủy thủ phương Đông và phương Tây vẫn dũng cảm, lạc quan, được dẫn dắt bởi tinh thần mạo hiểm, họ đã vượt qua muôn vàn khó khăn như bệnh scorbut, bão tố, sóng lớn, cướp biển, thiếu lương thực, quần áo,... và phục vụ cho nhân loại đã tạo ra một kỷ nguyên lịch sử mới và thúc đẩy sự phát triển của văn hóa, kinh tế và năng suất của thế giới. Chúng ta vô cùng ngưỡng mộ họ. Tinh thần dũng cảm và trí tuệ tuyệt vời của họ được thể hiện trong lịch sử hàng hải luôn đáng để học hỏi.

Bunny (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Song Hye Kyo công khai xuất hiện với người đàn ông mà cô từng yêu đơn phương

Nữ diễn viên Song Hye Kyo một lần nữa làm dấy lên nghi vấn cô đang có mối quan hệ yêu đương với người đàn...
Chuyện làng sao 3 ngày, 16 giờ trước

Việt Nam có một vùng đất đẹp như 'hành tinh khác': Hồ nước treo lơ lửng, hoang sơ ít người biết đến

Điểm nhấn ấn tượng nhất của nơi này chính là hồ Lơ Lửng. Đây là một hồ canxi nằm cao hơn dòng sông ngầm khoảng...
Du lịch Việt 3 ngày, 22 giờ trước

Sao Việt 17/10: Lương Bằng Quang khóc nấc đọc lời cuối của Ngân 98; Chia sẻ đầu tiên của Hoa hậu Đỗ Thị Hà sau lễ nạp tài

Tin sao Việt 17/10/2025: Lương Bằng Quang bất ngờ đăng tải video giữa đêm, anh lộ nhiều dấu hiệu bất ổn. Bài đăng của Hoa...
Chuyện làng sao 3 ngày, 20 giờ trước

Mối quan hệ của Ngân 98 và mẹ ruột có thật sự tốt?

Bố mẹ Ngân 98 buôn bán hoa quả, không phải đại gia giàu có.
Chuyện làng sao 3 ngày, 19 giờ trước

Đám cưới Hoa hậu Đỗ Thị Hà ở nhà chồng: Cơ ngơi thiếu gia đồ sộ đến choáng

Lộ cơ ngơi gây tranh cãi của chồng Đỗ Thị Hà là thiếu gia tập đoàn Sơn Hải tại Quảng Trị khiến ai cũng bất...
Chuyện làng sao 2 ngày, 6 giờ trước

Chồng Hoa hậu Đỗ Thị Hà lộ thái độ thật với bố vợ, nàng Hậu lần đầu lên tiếng về lễ ăn hỏi

Hoa hậu Đỗ Thị Hà và bạn trai đã tổ chức lễ ăn hỏi khá kín tiếng.
Chuyện làng sao 3 ngày, 13 giờ trước

Tin cùng mục

Trưởng thôn, Tổ trưởng Tổ dân phố dự kiến sẽ có thêm trách nhiệm mới

Tại dự thảo Nghị định, Bộ Nội vụ dành Điều 9 quy định trách nhiệm, phạm vi giải quyết công việc của công chức và...
Tin trong ngày 6 giờ, 37 phút trước

Tử vi ngày 20/10/2025 của 12 con giáp: Tuổi Thân tiền bạc rủng rỉnh, Tý cần đề phòng tiểu nhân

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 20/10/2025.
Đời sống số 6 giờ, 54 phút trước

4 ngành nghề dễ xin việc, 'hái ra tiền' trong 10 năm tới: Lương trung bình chạm mốc 70.000.000 đồng/tháng

Trong thời đại AI, không phải nghề nào cũng bị thay thế. Điều quan trọng là chọn đúng hướng đi - nơi con người vẫn...
Kiến thức 6 giờ, 15 phút trước

Chính thức: Người mẹ nào thu nhập 28 triệu/tháng và đang nuôi 2 con thì không phải đóng thuế thu nhập cá nhân

Từ năm 2026, hàng triệu người lao động sẽ được giảm hoặc miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sau khi Ủy ban Thường vụ...
Tin trong ngày 6 giờ, 20 phút trước

Tin vui: Hàng triệu lao động sắp nhận 1,3 triệu đồng - 2 triệu đồng quà Tết Bính Ngọ, điều kiện được hưởng là gì?

Với các địa phương bị ảnh hưởng bão lũ, ngoài nguồn hỗ trợ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn sẽ chủ động...
Tin trong ngày 7 giờ, 47 phút trước

Mua ổi nên chọn quả sần sùi hay nhẵn mịn? 5 mẹo của trùm buôn hoa quả mách bạn chọn ổi ngon giòn ngọt lịm

Khi đứng trước một sạp ổi, nhiều người không khỏi băn khoăn nên chọn quả có vỏ sần sùi hay nhẵn bóng, quả to hay...
Làm sao 7 giờ, 54 phút trước

Tin mới cập nhật

Dân tình sốc trước diện mạo của Ngân 98 cách đây 9 năm

Nhiều người phải cảm thán nhan sắc ở thì quá khứ của Ngân 98.
Chuyện làng sao 6 giờ, 57 phút trước

Khi hôn, nếu một người phụ nữ có phản ứng sau đây, điều đó có nghĩa là cô ấy thực sự yêu bạn

Trong thế giới kỳ diệu và mộng mơ của tình yêu, nụ hôn chắc chắn là một hành động độc đáo, thể hiện sự thân...
Đàn ông yêu 6 giờ, 8 phút trước

Á hậu Vũ Thúy Quỳnh giữa nghi vấn hẹn hò doanh nhân Đức Phạm: “Tuy anh có tài, nhưng không tài nào có được em”

Chia sẻ của Á hậu Vũ Thuý Quỳnh đang được cộng đồng mạng quan tâm hơn cả.
Chuyện làng sao 7 giờ, 39 phút trước

H'Hen Niê mừng con gái đầy tháng, tiết lộ tên thật của bé dân tình trầm trồ vì quá ý nghĩa

Hoa hậu H'Hen Niê cùng gia đình hạnh phúc mừng đầy tháng con gái. Con gái nàng Hậu trộm vía bụ bẫm, sở hữu làn...
Chuyện làng sao 7 giờ, 40 phút trước

Tách ra ở riêng để 'tự lập', vợ chồng tôi mới hiểu vì sao trước kia tiêu 25 triệu vẫn dư, giờ nửa tháng đã cạn ví

Với tổng thu nhập 25 triệu mỗi tháng, một cặp vợ chồng trẻ ở Hà Nội đã tự tin dọn ra ở riêng để tìm...
Đời sống trẻ 7 giờ, 2 phút trước

Từ 1/1/2026: 3 đối tượng này sẽ phải chi rất nhiều tiền khi làm sổ đỏ

Có 3 nhóm đối tượng được dự báo sẽ chịu ảnh hưởng rõ rệt khi bảng giá đất mới bắt đầu có hiệu lực từ...
Kiến thức 8 giờ, 40 phút trước

Đàn ông không sống lâu thường có những đặc điểm chung này khi đi đại tiện! Nếu không mắc phải điểm nào, xin chúc mừng!

Đối với nam giới, sức khỏe đường ruột là "thước đo" quan trọng phản ánh tuổi thọ. Hãy cùng tìm hiểu nhé!.
Chăm sóc sức khỏe 8 giờ, 40 phút trước

Trọn bộ ảnh đám hỏi 'nét căng' của thiếu gia Phan Hoàng và 'tiểu thư nghìn tỷ'

Lễ ăn hỏi của Phan Hoàng và Khánh Linh nhận được sự quan tâm đặc biệt trên mạng xã hội.
Hotgirl, hotboy 8 giờ, 41 phút trước

Lời tiên tri về Shark Bình được 'đào lại' gây sốt mạng xã hội

Sau gần 1 tuần, vụ việc Shark Bình (tên thật Nguyễn Hòa Bình, SN 1981) bị khởi tố, bắt tạm giam cùng đồng phạm liên...
Tin trong ngày 8 giờ, 41 phút trước

Hai ngôi làng của Việt Nam được vinh danh 'Làng du lịch tốt nhất thế giới 2025'

Làng văn hóa du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (Lạng Sơn) và thôn Lô Lô Chải (Tuyên Quang) tự hào góp mặt trong số 52...
Du lịch Việt 8 giờ, 43 phút trước