Trong số rất nhiều vật liệu trang trí, gạch men được sử dụng rộng rãi trong các khu vực như nhà bếp và phòng tắm nhờ độ bền, dễ vệ sinh và tính thẩm mỹ. Tuy nhiên, gạch men hiếm khi được lựa chọn để trang trí phòng ngủ. Quan niệm phổ biến rằng "phòng ngủ không nên lát gạch" xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm truyền thống văn hóa, sự thoải mái khi sống, tính thực dụng và các cân nhắc về mặt tâm lý.
1. Yêu cầu về chức năng và không khí của phòng ngủ
1. Sự riêng tư và ấm áp trong phòng ngủ
Là không gian riêng tư nhất trong nhà, phòng ngủ chủ yếu được sử dụng cho mục đích nghỉ ngơi và ngủ. Chức năng cốt lõi của nó là mang đến một môi trường sống thoải mái và thư giãn. Theo truyền thống, phòng ngủ được coi là nơi "sạc lại năng lượng", nhấn mạnh vào bầu không khí ấm áp, nhẹ nhàng và yên tĩnh. Gạch men, với đặc tính cứng, lạnh nhưng bề mặt nhẵn mịn, mát mẻ, khó tạo ra bầu không khí ấm cúng. Ngược lại, các vật liệu như sàn gỗ, thảm hoặc sàn gỗ công nghiệp, với kết cấu mềm mại và cảm giác ấm áp, đáp ứng tốt hơn mong muốn về một không gian ấm cúng của phòng ngủ.
Trong thiết kế nhà ở, phòng ngủ thường mang ý nghĩa cảm xúc sâu sắc. Các thành viên trong gia đình mong muốn cảm giác an toàn và thân thuộc trong phòng ngủ, nhưng kết cấu lạnh lẽo, cứng nhắc của gạch men có thể tạo cảm giác xa lạ và không đáp ứng được nhu cầu tâm lý này. Ví dụ, sàn gạch men có thể đặc biệt lạnh vào mùa đông, đặc biệt là ở miền Bắc. Ngay cả khi có hệ thống sưởi dưới sàn, cảm giác của gạch men vẫn không thể so sánh với sự ấm áp của sàn gỗ. Sự khác biệt về xúc giác này có thể khiến gạch men trở nên lạc lõng trong phòng ngủ.
2. Ảnh hưởng của các khái niệm văn hóa
Trong văn hóa truyền thống, trang trí nhà cửa nhấn mạnh phong thủy và sự cân bằng âm dương. Do kết cấu cứng và độ bóng cao, gạch men thường bị coi là mang khí "âm hàn", không phù hợp để sử dụng trong phòng ngủ, những không gian cần được nuôi dưỡng bằng "dương khí". Trong phong thủy, phòng ngủ được coi là không gian cốt lõi cho sự nghỉ ngơi và phục hồi của gia đình, và nên tránh các vật liệu quá lạnh hoặc phản chiếu để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe và vận mệnh của người ở. Mặc dù niềm tin vào phong thủy đã phần nào suy yếu trong xã hội hiện đại, nhưng quan niệm này vẫn ảnh hưởng ở một mức độ nhất định đến việc lựa chọn vật liệu trang trí.
Hơn nữa, gạch men thường có vẻ quá trang trọng và cứng nhắc về mặt thị giác, thiếu đi cảm giác mềm mại, kết cấu. Đặc điểm này khiến chúng phù hợp hơn với các không gian công cộng hoặc chức năng, chẳng hạn như phòng khách, phòng ăn hoặc phòng tắm, hơn là sự riêng tư của phòng ngủ. Trong nhà, phòng ngủ thường được thiết kế như một chốn bình yên ấm áp và mời gọi, và vẻ ngoài lạnh lẽo, cứng nhắc của gạch men khó có thể phù hợp với triết lý thiết kế này.
2. Cân nhắc về tính thực tế và sự thoải mái
1. Sự khác biệt về nhiệt độ và cảm ứng
Gạch men có độ dẫn nhiệt cao và nhiệt độ bề mặt thường thấp, đặc biệt là khi không có hệ thống sưởi dưới sàn. Ở miền Bắc, nơi nhiệt độ mùa đông thấp, sàn gạch có thể mang lại cảm giác lạnh lẽo và khó chịu. Ngay cả khi đi dép lê, việc đứng trên đó trong thời gian dài cũng có thể gây khó chịu. Ngược lại, sàn gỗ hoặc thảm có khả năng cách nhiệt vượt trội, duy trì nhiệt độ trong nhà tốt hơn và mang lại cảm giác thoải mái hơn.
Ngay cả trong phòng ngủ có hệ thống sưởi dưới sàn, gạch men vẫn dẫn nhiệt nhanh và tản nhiệt nhanh, do đó sàn nhà sẽ nguội đi nhanh chóng sau khi tắt hệ thống sưởi. Ngược lại, sàn gỗ giữ nhiệt lâu hơn, mang lại cảm giác ấm áp liên tục. Sự khác biệt này hạn chế tính thực tiễn của gạch men trong phòng ngủ.
2. Hiệu ứng hấp thụ âm thanh và cách âm
Phòng ngủ là không gian nghỉ ngơi, cần một môi trường yên tĩnh. Tuy nhiên, bề mặt cứng của gạch men có xu hướng phản xạ âm thanh, tạo ra hiệu ứng tiếng vang và làm giảm khả năng cách âm của không gian. Đây là một nhược điểm đáng kể đối với phòng ngủ, nơi giấc ngủ yên tĩnh là yếu tố quan trọng. Ngược lại, sàn gỗ hoặc thảm có khả năng hấp thụ âm thanh tuyệt vời, giảm thiểu tiếng bước chân và các tiếng ồn khác một cách hiệu quả, tạo nên một không gian sống yên tĩnh hơn.
Cách âm đặc biệt là vấn đề nan giải ở các tòa nhà dân cư đô thị cao tầng, nơi sàn nhà thường mỏng. Nếu phòng ngủ có sàn lát gạch, âm thanh từ tầng trên và tầng dưới có thể dễ dàng truyền qua sàn, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, các vật liệu như thảm hoặc sàn gỗ bần có thể khắc phục hiệu quả vấn đề này, mang lại khả năng cách âm tốt hơn cho phòng ngủ.
3. Những cân nhắc về bảo mật
Gạch lát nền thường nhẵn, đặc biệt là khi ướt hoặc dính nước, và có thể trở nên trơn trượt, làm tăng nguy cơ trượt ngã. An toàn sàn phòng ngủ đặc biệt quan trọng đối với những gia đình có người già hoặc trẻ em. Sàn gỗ hoặc thảm có hệ số ma sát cao hơn, giúp giảm thiểu hiệu quả nguy cơ trượt ngã và phù hợp hơn cho mục đích sử dụng tại nhà.
3. So sánh chi phí kinh tế và chi phí bảo trì
1. Chi phí cải tạo
Mặc dù chi phí ban đầu để mua và lắp đặt gạch men có thể thấp hơn một số loại sàn gỗ cao cấp, nhưng việc sử dụng gạch men trong phòng ngủ có thể đòi hỏi các biện pháp hỗ trợ bổ sung, chẳng hạn như lắp đặt hệ thống sưởi sàn hoặc thảm trải sàn phù hợp để bù đắp cho kết cấu lạnh và cứng của gạch. Những khoản đầu tư bổ sung này có thể làm tăng tổng chi phí cải tạo. Mặt khác, sàn gỗ hoặc sàn gỗ công nghiệp dễ sử dụng hơn trong phòng ngủ, đòi hỏi ít hỗ trợ bổ sung hơn và có khả năng mang lại hiệu quả chi phí tổng thể tốt hơn.
2. Bảo trì và vệ sinh
Gạch men tương đối dễ vệ sinh và bảo trì, bền bỉ và chống ẩm, khiến chúng trở nên phổ biến trong nhà bếp và phòng tắm. Tuy nhiên, trong phòng ngủ tương đối khô ráo và ít bụi, ưu điểm chống mài mòn và chống ẩm của gạch men ít được chú ý hơn. Ngược lại, mặc dù sàn gỗ hoặc thảm phức tạp hơn một chút để vệ sinh, nhưng chúng vẫn đủ để sử dụng hàng ngày trong phòng ngủ. Hơn nữa, các mối nối gạch dễ bị bám bụi và cần được vệ sinh thường xuyên, trong khi sàn gỗ có độ bền cao hơn và dễ bảo trì hơn.
4. Thẩm mỹ và nhu cầu cá nhân
1. Phong cách trang trí phù hợp
Trong trang trí nội thất, phòng ngủ thường ưa chuộng phong cách tối giản hiện đại, Bắc Âu hoặc Trung Hoa, nhấn mạnh vào bầu không khí tự nhiên, ấm áp. Kết cấu tự nhiên của sàn gỗ hoặc cảm giác mềm mại của thảm hòa quyện tốt với những phong cách này, tạo nên hiệu ứng thị giác hài hòa. Mặt khác, độ đều đặn và độ bóng của gạch ốp lát phù hợp hơn với phong cách công nghiệp hiện đại hoặc tối giản, vốn ít phổ biến trong trang trí phòng ngủ.
Hơn nữa, mặc dù gạch ốp lát có nhiều màu sắc và họa tiết, chúng dễ gây cảm giác đơn điệu hoặc lạnh lẽo trong phòng ngủ, không đáp ứng được nhu cầu trang trí mang tính cá nhân và giàu cảm xúc của các gia đình hiện đại. Ngược lại, sàn gỗ mang đến nhiều lựa chọn cá nhân hóa hơn thông qua sự đa dạng về chủng loại gỗ, màu sắc và kiểu dáng sàn gỗ.
2. Cảm xúc tâm lý và sự cộng hưởng cảm xúc
Cải tạo nhà không chỉ là về công năng sử dụng; chúng còn mang giá trị cảm xúc. Là một không gian riêng tư, việc lựa chọn vật liệu cho phòng ngủ thường ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý của người sử dụng. Kết cấu lạnh lẽo, cứng nhắc của gạch lát có thể tạo cảm giác xa lạ, trong khi cảm giác ấm áp của sàn gỗ hoặc thảm trải sàn có thể tạo ra cảm giác thư giãn và thoải mái. Sự khác biệt về mặt tâm lý này đặc biệt quan trọng trong một không gian độc đáo như phòng ngủ.
Là không gian cốt lõi cho sự nghỉ ngơi và thư giãn, vật liệu trang trí phòng ngủ phải cân bằng giữa tính thực dụng, tính thẩm mỹ và sức hấp dẫn cảm xúc. Sàn gỗ và thảm, với đặc tính ấm áp và êm dịu, là lựa chọn ưu tiên cho trang trí phòng ngủ. Tuy gạch men có những ưu điểm riêng ở các khu vực khác, nhưng chúng lại không phù hợp với phòng ngủ. Do đó, khi cải tạo phòng ngủ, gia chủ nên cân nhắc lựa chọn vật liệu phù hợp dựa trên nhu cầu cụ thể và nền tảng văn hóa của mình để tạo nên một không gian sống thoải mái và ấm cúng.
Minh Thanh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)