Trong nhóm bạn thân của tôi, Thành là người duy nhất luôn trong trạng thái rủng rỉnh tiền bạc, kể cả vào những ngày cuối tháng. Cậu ấy cũng là người thường xuyên "cứu đói" các chị em mỗi khi chúng tôi tiêu xài quá tay mà hết sạch tiền. Chuyện này vốn không có gì đáng bàn, nếu như chúng tôi không bước vào tuổi ba mươi.
Không ai nói ra, nhưng tất cả đều hiểu rằng nếu cứ nuông chiều bản thân đến mức kiếm bao nhiêu cũng hết, thì tương lai khó lòng ổn định. Lúc ấy, chúng tôi lại tìm đến Thành, không phải để vay tiền, mà để "xin học" cách quản lý chi tiêu. Nghe những thắc mắc của chúng tôi, cậu bạn chỉ vỗ đùi cười, bởi với Thành, việc tiết kiệm chưa bao giờ khó đến mức phải đi xin ý kiến hay tư vấn từ người khác.
Từ gần mười năm trước, khi mới chập chững bước vào đời và tự kiếm sống, Thành đã luôn tuân thủ 4 quy tắc dưới đây. Nhờ vậy, cậu ấy tiết kiệm thành công, hoàn toàn khác biệt so với chúng tôi.
1. Đặt hạn mức cụ thể cho từng nhu cầu cơ bản
Thành bắt đầu bằng việc liệt kê tất cả các nhu cầu cơ bản hàng tháng của mình, bao gồm tiền thuê nhà, điện, nước, internet, xăng xe và thực phẩm. Sau đó, cậu ấy nghiên cứu và ước tính một con số hợp lý cho từng khoản. Ví dụ, tiền thuê nhà là năm triệu đồng, tiền điện nước trung bình năm trăm nghìn đồng, tiền xăng xe một triệu đồng, và tiền ăn uống khoảng ba triệu đồng. Thành chia sẻ rằng điều quan trọng là phải đặt ra một con số trung bình, không quá cao cũng không quá thấp, bởi có những tháng tiền điện sẽ tăng do sử dụng điều hòa nhiều hơn. Nếu không tìm được một con số có thể linh hoạt một chút, việc này sẽ trở nên rất mệt mỏi.
Việc đặt ra hạn mức cụ thể cho từng nhu cầu giống như vẽ một ranh giới rõ ràng, giúp bản thân không còn tiêu xài vô thức.
2. Kiên quyết không chi tiền cho những nhu cầu phát sinh ngoài kế hoạch
Đây có lẽ là một trong những "liều thuốc" mạnh nhất trong hành trình tiết kiệm của Thành. Trước đây, cũng có lúc cậu ấy bị rủ rê đi chơi, dẫn đến tốn kém dù các nhu cầu cơ bản vẫn không thay đổi. Chẳng hạn, sau mỗi trận đá bóng, Thành thường bị bạn bè kéo đi nhậu. Dù biết là vui, nhưng nếu tuần nào cũng đá ba trận mà trận nào cũng kết thúc ở quán nhậu thì không chỉ tốn kém mà còn không phải là cách giải tỏa căng thẳng hiệu quả.
Sau đó, Thành quyết tâm nói không với những khoản chi ngoài kế hoạch. Nếu đã đặt hạn mức một tuần chỉ đi nhậu một lần, thì cậu ấy sẽ kiên quyết tuân thủ, không nuông chiều bản thân.
"Hết quota nghĩa là hết, không có nhưng nhị gì cả" – Thành nói.
Ban đầu, cậu ấy cũng cảm thấy hơi thiếu thốn khi từ chối lời mời của bạn bè, nhưng vẫn kiên định giữ vững nguyên tắc.
3. Tiết kiệm trước, chi tiêu sau
Thành bảo rằng điều này ai cũng biết, nhưng hầu hết đều xem nhẹ. Ban đầu, cậu ấy đặt mục tiêu tiết kiệm ba mươi phần trăm thu nhập. Sau bảy tháng, khi đã quen với việc kiểm soát chi tiêu, Thành nâng mức tiết kiệm lên bốn mươi phần trăm, và cuối cùng là năm mươi phần trăm như kế hoạch ban đầu.
Thành mở một tài khoản tiết kiệm riêng và thiết lập chuyển tiền tự động mỗi khi nhận lương. Việc này giúp cậu ấy "quên" đi số tiền đó và tránh tiêu vào một cách vô thức.
"Tiết kiệm trước, chi tiêu sau" giống như việc bạn trả tiền cho tương lai của mình trước khi chi tiêu cho hiện tại. Nó tạo ra kỷ luật tài chính mạnh mẽ và đảm bảo bạn luôn có một khoản dự phòng cho những mục tiêu lớn hoặc tình huống bất ngờ.
Thành cũng thừa nhận rằng ban đầu, cậu ấy cảm thấy hơi chật vật với số tiền còn lại để chi tiêu. Nhưng sau khi điều chỉnh các khoản chi và loại bỏ những thứ không cần thiết, Thành vẫn sống thoải mái và thậm chí còn an tâm hơn khi biết mình đang xây dựng một nền tảng tài chính vững chắc.
4. Xây dựng quỹ dự phòng
Sau khi hình thành thói quen tiết kiệm đều đặn, Thành bắt đầu nghĩ đến việc xây dựng quỹ dự phòng. Cuộc sống luôn tiềm ẩn rủi ro, và những tình huống bất ngờ như ốm đau, hỏng xe, hay mất việc có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Nếu không có quỹ dự phòng, những sự cố này có thể gây xáo trộn lớn đến tài chính cá nhân.
Ban đầu, Thành đặt mục tiêu xây dựng quỹ dự phòng đủ trang trải chi phí sinh hoạt từ ba đến sáu tháng. Cậu ấy nhấn mạnh rằng quỹ dự phòng khác hoàn toàn với tiền tiết kiệm, và cần phân biệt rõ ràng hai khoản này.
Nhờ có quỹ dự phòng, Thành cảm thấy an tâm và tự tin hơn trong cuộc sống. Cậu ấy không còn lo lắng quá nhiều khi gặp sự cố, bởi đã có một "phao cứu sinh" đủ dùng.
Diệu Hạnh - (TH) (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)