Quan tài chôn dưới đất, tại sao trên mộ lại có gò đất hình tam giác?

Ngược lại, lăng mộ nước ngoài thì khác, ví dụ như nghĩa trang ở Mỹ đa số là kiểu bãi cỏ, mỗi ngôi mộ chỉ có một tấm huy chương đồng nằm phẳng trên bãi cỏ, được khắc theo kiểu bia mộ. Loại nghĩa trang này không có mộ nhô ra mà bia mộ lại lớn hơn, và bia mộ có hình dáng khác nhau, vậy tại sao các ngôi mộ người Á Đông cổ đại lại phải xây dựng theo họ “gò”?

Ở Á Đông phương pháp được lưu truyền từ xưa đến nay là chôn xác người sau khi chết xuống đất, tuy nhiên mỗi người sau khi chết sẽ được đối xử khác nhau do thân phận khác nhau. Nơi chôn cất các vị hoàng đế thời xưa thường được gọi là lăng tẩm, ngoài ra còn có lăng mộ, lăng tẩm, rừng rậm... nhưng ngày nay đều gọi chung là lăng mộ. Tục lệ mai táng này cũng giống với cách mai táng ở Việt Nam.

Có thể hiểu tại sao sau khi chết người ta phải đặt vào quan tài, nhưng tại sao lại phải chất một ụ đất nhỏ lên trên quan tài? Trên thực tế, đằng sau nó còn có một bí ẩn khác, trong Kinh Lễ ghi lại rằng cha Khổng Tử đã mất khi ông còn rất nhỏ, khi lớn lên, ông muốn quay trở lại để tìm mộ của cha mình nhưng phải mất ông một thời gian dài... Cuối cùng đã tìm thấy nó nhờ sự trợ giúp của những ký ức tầm thường từ thời thơ ấu.

Để sau này có thể dễ dàng tìm thấy mộ của cha mình, ông đã đánh dấu trên mộ, mục đích là nâng phần mộ của Khổng Tử lên cao hơn một chút để tạo thành một gò đất nhỏ, đồng thời ông còn trồng vài cây xanh xung quanh. Một cái cây nhắc nhở người khác rằng đó là một ngôi mộ, sau này Khổng Tử sẽ thuận tiện tìm lại.

Đây chính là nguyên nhân ban đầu tại sao người ta lại chất một ụ đất nhỏ lên trên mộ, chỉ để giúp thế hệ sau dễ dàng phát hiện ra đó là một ngôi mộ. Nếu mộ bằng phẳng thì không ai biết nó ở đâu, nếu trên mộ có dấu vết thì mọi người sẽ dễ dàng nhận biết hơn, khi nhìn thấy sẽ chú ý hơn.

Tuy nhiên, về sau, các ngôi mộ được chất thành ụ, và có người nói rằng chúng dùng để xác định xem người quá cố có bị oan hay không. Người ta tin rằng nếu nghĩa trang bằng phẳng nghĩa là người đã khuất chết oan uổng, còn nếu nghĩa trang được đắp bằng đất và xếp thành hình tam giác thì nghĩa là người đã khuất chết bình thường.

Cả hai câu nói này đều có nguồn gốc nhất định, nhưng lý do chính tại sao trên nghĩa trang lại có một gò đất nhỏ là để cho thế hệ mai sau dễ dàng biết rằng đây là một ngôi mộ và không được phép chạm vào. Nó cũng nhắc nhở mọi người không xây nhà và làm trang trại trên đó, như vậy sẽ tránh được những rắc rối.

Ngoài ra, việc xếp các ngôi mộ thành những ụ nhỏ hình tam giác cũng có mục đích rất thiết thực.

Khi trời mưa, nếu mặt mộ bằng phẳng sẽ dễ bị đọng nước, theo thời gian nước sẽ thấm xuống và ăn mòn quan tài dưới lòng đất.

Nhưng nếu trên đỉnh mộ có một ụ đất hình tam giác thì lại khác, khi nước mưa ập đến, nước sẽ chảy từ đỉnh tam giác xuống các khu vực xung quanh bên dưới, giảm khả năng tích tụ nước.

Từ đây chúng ta cũng có thể thấy người Trung Quốc cổ đại đã xây dựng lăng mộ tổ tiên thành những “gò nhỏ”, ý tưởng ban đầu là để con người biết cách nhận biết, nhằm để mọi người biết rằng ở đây có một ngôi mộ chứ không phải xây nhà trên đó, cũng không đào hố và xây giếng bên dưới.

Minh Thành (Theo Thuơng Hiệu và Pháp Luật)