Nồi chiên không dầu là 'sản phẩm nấu nướng thần kỳ' hay 'vật dụng nhà bếp độc hại'? Hãy xem bác sĩ nói gì

Đối với nồi chiên không dầu, lò vi sóng, máy làm sữa đậu nành và máy làm bánh mỳ được bán trên thị trường, một số người trẻ tuổi có tâm lý muốn mua. Chỉ cần 10~15 phút, một loạt các món ăn ngon miệng, đẹp mắt có thể được chế biến một cách đơn giản.

Nồi chiên không dầu rất phổ biến trong siêu thị hay cửa hàng đồ gia dụng, thực ra cách sử dụng nồi chiên không dầu rất đơn giản, chỉ cần học một chút là có thể sử dụng được.

Nồi chiên không dầu sử dụng không khí để thay thế dầu ăn và phương pháp chiên rán, có thể làm chín bất kỳ loại thực phẩm nào, khiến chúng trở nên ngon miệng hơn. Hơn nữa, nồi chiên không dầu không cần thêm bất kỳ loại dầu ăn nào khi nấu, có thể khiến thực phẩm đạt được trạng thái như chiên rán.

Tuy nhiên, ý thức về sức khỏe của mọi người đã được nâng cao. Gần đây, có người nói rằng thực phẩm được làm nóng bằng nồi chiên không dầu chứa chất gây ung thư, điều này khiến mọi người hoang mang. Nó đã đẩy nồi chiên không dầu lên đầu sóng ngọn gió, khiến mọi người nghi ngờ liệu nồi chiên không dầu là một sản phẩm nấu nướng thần kỳ hay một vật dụng nhà bếp độc hại?

1. Nguyên lý hoạt động của nồi chiên không dầu

Khi sử dụng, nồi chiên không dầu sẽ làm nóng luồng khí ở phần trên của thiết bị, từ đó tạo thành luồng khí nóng liên tục. Thông qua quạt công suất lớn bên trong, đưa luồng khí nóng này đến khu vực giỏ chiên.

Các đường rãnh đặc biệt bên trong giỏ chiên tạo thành luồng khí nóng xoáy, tiếp xúc toàn diện 360 độ với bề mặt thực phẩm, nhanh chóng loại bỏ hơi nước sinh ra trong quá trình làm nóng, ba tác dụng hiệp đồng cùng phát huy, từ đó tạo thành một lớp bề mặt vàng giòn, đạt được hình thức và hương vị như chiên rán.

Từ phân tích nguyên lý này, có thể thấy trong quá trình vận hành, nồi chiên không dầu chủ yếu thực hiện quá trình chiên bằng luồng khí nóng đối với thực phẩm. Điều này vừa đảm bảo hương vị nguyên bản của thực phẩm, đồng thời cũng không cần sự hỗ trợ của các phụ liệu khác.

2. Nồi chiên không dầu và lò nướng khác nhau như thế nào?

Cách thức nấu ăn khác nhau

Lò nướng cần thời gian nướng lâu, cần sử dụng nhiều dầu, khói dầu nhiều, tiếng ồn lớn, không tốt cho sức khỏe con người, quá trình nướng cần lật mặt, dễ bị cháy.

Nồi chiên không dầu cần thời gian nướng ngắn, không dầu không khói, quá trình nướng có thể quan sát toàn cảnh, không cần lật mặt, không lo bị cháy.

Hương vị thực phẩm khác nhau

Thực phẩm nướng bằng lò nướng có vị khô và dễ bị cháy.

Thực phẩm nướng bằng nồi chiên không dầu có vị giòn, thơm ngon, nhanh chóng giữ được nước, khiến nhiều nước thịt tiết ra hơn, giữ được độ tươi ngon.

Nguyên lý làm nóng khác nhau

Nguyên lý làm nóng của lò nướng thường là làm nóng từ trên/xuống, thông qua bức xạ nhiệt và khúc xạ để làm nóng thực phẩm, tốc độ truyền nhiệt chậm, hiệu suất nhiệt thấp, thời gian nướng lâu, và cần lật mặt thực phẩm khi nướng, tuổi thọ sản phẩm ngắn, độ an toàn thấp, kích thước lớn, tiêu thụ điện năng cao.

Nồi chiên không dầu sử dụng nguyên lý làm nóng bằng luồng khí nóng xoáy 360 độ, thực phẩm được làm nóng đều, không cần lật mặt, làm chín thực phẩm nhanh chóng, không khói không dầu vẫn có thể tạo ra màu sắc và hương vị như chiên rán, tuổi thọ sản phẩm dài, tiêu thụ điện năng thấp, độ an toàn cao, hơn nữa nồi chiên không dầu không có bức xạ, kích thước nhỏ gọn.

3. Nồi chiên không dầu là "sản phẩm nấu nướng kỳ diệu" hay "vật dụng nhà bếp độc hại"?

Luận điểm của nhận định này là trong quá trình vận hành ở nhiệt độ cao, nồi chiên không dầu sẽ sản sinh ra acrylamide, acrylamide được WHO xếp vào nhóm chất gây ung thư 2A. Vì vậy thực phẩm được nấu bằng nồi chiên không dầu có thể gây ung thư, nhưng suy luận này thực ra có một số vấn đề.

Thứ nhất, acrylamide không phải do nồi chiên không dầu "tạo ra".

Nếu thực phẩm chứa amino axit, đường, khi nấu ở nhiệt độ trên 120°C sẽ sản sinh ra acrylamide. Vì vậy, chỉ cần thực phẩm chúng ta nấu chứa protein và carbohydrate, nhiệt độ nấu đủ cao, đều không thể tránh khỏi acrylamide.

Các phương pháp nấu ăn phổ biến như xào, chiên, kho đều có thể sản sinh ra acrylamide. Nói cách khác, acrylamide không phải do nồi chiên không dầu mang lại, mà là sản phẩm tất yếu của quá trình nấu ăn ở nhiệt độ cao với thực phẩm chứa protein và carbohydrate. Hơn nữa, hiện tại chưa có bằng chứng nào chứng minh rằng việc sử dụng nồi chiên không dầu sẽ sản sinh ra nhiều acrylamide hơn hoặc độc tính lớn hơn.

Thứ hai, thực phẩm được nấu bằng nồi chiên không dầu rất khó đạt đến liều lượng gây ung thư của acrylamide.

Acrylamide được WHO xếp vào nhóm chất gây ung thư 2A, có nghĩa là về lý thuyết acrylamide có thể gây ung thư, nhưng bằng chứng vẫn chưa rõ ràng. Hơn nữa, việc hấp thụ acrylamide qua thực phẩm rất khó đạt đến liều lượng gây ung thư, không cần quá lo lắng, không nên xem nồi chiên không dầu như một mối nguy hiểm.

Nồi chiên không dầu có thể tiết kiệm dầu, nhưng cũng không nên quá phụ thuộc.

Như đã nói ở trên, việc sử dụng nồi chiên không dầu thuộc phương pháp nấu ăn ở nhiệt độ cao, so với các phương pháp như hấp, luộc dễ sản sinh acrylamide hơn. Vì vậy, không nên coi nồi chiên không dầu là phương pháp nấu ăn chính, trong cuộc sống hàng ngày nên ưu tiên các phương pháp nấu ăn ở nhiệt độ thấp như hấp, luộc, hầm và chần.

4. Những lưu ý khi sử dụng nồi chiên không dầu

Lần đầu sử dụng nên làm nóng trước

Nồi chiên không dầu mới mua dễ có mùi, đặc biệt là loại có chất liệu bên trong bằng nhựa khi làm nóng sẽ có mùi nhựa, khuyến nghị lần đầu sử dụng nên làm nóng trước một lần, để mùi bên trong được giải phóng trước khi sử dụng.

Chú ý lượng thực phẩm

Khi sử dụng nồi chiên không dầu, lượng thực phẩm tốt nhất không nên vượt quá chiều cao của giỏ chiên, nếu thực phẩm quá nhiều vượt quá chiều cao của giỏ chiên dễ chạm vào bộ phận phát nhiệt ở phía trên, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả làm nóng của thực phẩm, đồng thời cũng có thể làm hỏng các linh kiện của nồi chiên.

Không được che kín lỗ thông gió

Nồi chiên không dầu sử dụng luồng khí nóng tuần hoàn để làm chín thực phẩm, vì vậy khi sử dụng không được che kín lỗ thông gió ở phía trên và phía sau, nếu không sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả làm nóng của nồi chiên không dầu. Đồng thời sẽ khiến nhiệt độ bên trong tăng cao đột ngột, có nguy cơ bị bỏng.

Không sử dụng bàn chải sắt

Khi vệ sinh nồi chiên không dầu nên chọn khăn hoặc miếng bọt biển mềm, không nên sử dụng bàn chải sắt có bề mặt cứng, vì dễ làm trầy xước lớp phủ bề mặt của nồi chiên không dầu.

5. Làm thế nào để vệ sinh nồi chiên không dầu?

Đảm bảo nồi chiên không dầu đã tắt nguồn, ngắt điện. Trước khi vệ sinh, để sản phẩm nguội khoảng 30 phút ở nhiệt độ phòng. Trước khi vệ sinh, xác nhận các bộ phận nào có thể rửa được, chảo chiên, giỏ chiên và tấm ngăn đều có thể rửa được.

Lưu ý: Không ngâm vỏ nồi vào nước hoặc rửa dưới vòi nước, vì bên trong vỏ có các linh kiện điện tử và bộ phận làm nóng. Sử dụng khăn ẩm để lau bên ngoài sản phẩm.

Sử dụng chất tẩy rửa, bọt biển và nước sạch để làm sạch triệt để các phụ kiện, để ráo nước. Chảo chiên, giỏ chiên và tấm ngăn của nồi chiên không dầu có lớp phủ chống dính. Tuyệt đối không sử dụng dụng cụ nấu bằng kim loại hoặc vật liệu làm sạch có tính mài mòn để vệ sinh, vì có thể làm hỏng lớp phủ chống dính.

Chảo chiên, giỏ chiên và tấm ngăn có thể được làm sạch bằng nước nóng với một ít chất tẩy rửa và bọt biển không mài mòn.

Sử dụng khăn mềm và chất tẩy rửa để làm sạch thân nồi chiên, sau đó lau sạch bằng nước, kiểm tra và làm sạch dây điện và phích cắm của nồi chiên.

Cuối cùng, đặt thân nồi chiên đã làm sạch ở nơi thoáng mát, thông gió để khô, sau đó lắp lại các phụ kiện và cất giữ sản phẩm một cách hợp lý!

Diệu Hạnh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)