Sự kiện thiên văn được mong chờ nhất năm 2024 là nhật thực toàn phần vào ngày 8/4
Cảnh tượng thiên văn này sẽ được nhìn thấy trên hầu hết Hoa Kỳ, Mexico và Canada. Nhật thực toàn phần gần đây nhất xảy ra vào ngày 21 tháng 8 năm 2017. Vào thời điểm đó, nhiều người đã đeo kính nhật thực và ra ngoài trời để chứng kiến sự kiện thiên văn bất thường này.
Ngoài nhật thực toàn phần, còn có nhiều sự kiện thiên văn ly kỳ và cảm động sắp diễn ra trong năm nay, nhiều sự kiện trong số đó không cần thiết bị đặc biệt để xem. Nhìn chung, khả năng xem đặc biệt tốt dưới bầu trời đêm tối, tốt nhất là tránh xa ô nhiễm ánh sáng đô thị.
Theo thông tin mà Stacker có được từ NASA, Weather Channel và các trang web thiên văn, sau đây là những sự kiện thiên văn đáng chú ý nhất trong năm 2024. Những người ngắm sao có thể lên kế hoạch ngắm sao trước.
Ngày 22/02/2024: Sao Kim trùng sao Hỏa
Sao Kim và Sao Hỏa chạm trán nhau trên bầu trời mỗi năm một lần, được gọi là sự giao hội. Lần giao hội gần nhất của Sao Kim và Sao Hỏa là vào ngày 27 tháng 7 năm 2023.
Sao Kim là vật thể sáng nhất trên bầu trời, là kết quả của nhiệt và ánh sáng bị hấp thụ bởi những đám mây dày trong bầu khí quyển của nó. Sao Hỏa không sáng bằng sao Kim nhưng hành tinh đỏ vẫn có thể dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường.
Các vĩ độ phía Nam là nơi lý tưởng để quan sát sự kết hợp của hai hành tinh. Sau khi thức dậy trước khi mặt trời mọc, hãy đi đến một nơi không có nhà cao tầng hoặc cây cối và nhìn ra đường chân trời phía Đông Nam để thưởng thức bữa tiệc mãn nhãn.
Ngày 26/02/2024: Hoàng Đạo
Chỉ còn vài tuần nữa có thể nhìn thấy hiện tượng Hoàng đạo. Ánh sáng hoàng đạo, còn được gọi là bình minh giả, xảy ra sau hoàng hôn và là ánh sáng trắng hơi hình tam giác gần với mặt trời trên bầu trời đêm dọc theo đường hoàng đạo hoặc vùng hoàng đạo. Các nhà khoa học tin rằng ánh sáng hoàng đạo là do ánh sáng mặt trời phản chiếu từ những đám mây bụi bị lực hấp dẫn của Trái đất hút vào.
Hiện tượng thiên văn này được quan sát tốt nhất khi cách xa ánh đèn thành phố và bầu trời càng tối thì càng tốt.
Ngày 8 tháng 4 năm 2024: Nhật thực toàn phần
Đây là sự kiện thiên văn được mong đợi nhất vào năm 2024. Người dân trên khắp Bắc Mỹ sẽ có thể nhìn thấy mặt trăng đi qua ngay trước mặt trời, biến mặt trời thành một vòng lửa và biến ngày thành đêm.
Để có được những góc nhìn đẹp nhất, bạn sẽ phải đi trên con đường toàn phần rộng 115 dặm. Con đường này trải dài khắp Hoa Kỳ: từ San Antonio và Dallas, Texas, qua các thành phố như Indianapolis và Cleveland ở Trung Tây và xuyên qua vùng Đông Bắc từ Buffalo, New York đến Maine.
Hãy nhớ đeo kính nhật thực khi xem nhật thực toàn phần để tránh tổn thương mắt vĩnh viễn. Cảnh tượng thiên văn này sẽ kéo dài khoảng 4 phút. Những người không ở trong con đường toàn bộ sẽ nhìn thấy nhật thực một phần.
Ngày 12/4/2024: “Sao chổi quỷ” sọc ngang bầu trời
Ngay sau nhật thực toàn phần, một sự kiện thiên văn thứ hai thậm chí còn hiếm hơn đã diễn ra. Một " sao chổi quỷ " to bằng thành phố nhỏ lại tiếp cận Trái đất sau 70 năm nữa Lúc này, sao chổi 12P/Pons-Brooks có cấu trúc giống hai chiếc sừng đang bay về phía Trái đất. Lần cuối cùng chúng ta nhìn thấy nó là vào năm 1954.
Mặc dù có thể nhìn thấy sao chổi khi nhật thực nhưng không nên quan sát nó vào thời điểm này vì thời gian tối của nhật thực quá ngắn và có thể gây hại cho mắt. 12P/Pons-Brooks sẽ ở gần Sao Mộc trong vài ngày từ 12 đến 14 tháng 4 , đây sẽ là thời điểm thích hợp để ngắm sao.
Ngày 12/8/2024: Mưa sao băng Perseid
Bạn có thể nhìn thấy mưa sao băng Perseid vào mỗi mùa hè và năm 2024 cũng không phải là ngoại lệ. Mưa sao băng Perseid xảy ra khi quỹ đạo Trái đất đi qua các mảnh vụn do sao chổi để lại.
Độ sáng của mặt trăng là yếu tố quan trọng nhất để có thể nhìn rõ trận mưa sao băng này. Khi trăng mờ, bầu trời tối hơn và mưa sao băng Perseid dễ nhìn thấy hơn. Vào ngày 12 tháng 8 năm nay, khi mưa sao băng Perseid đạt cực đại, mặt trăng sẽ sáng một nửa. Thời điểm tốt nhất để quan sát những sao băng này là vào khoảng nửa đêm UTC.
Ngày 19 tháng 8 năm 2024: Siêu trăng
Mặt trăng quay quanh Trái đất theo hình elip. Khi đến cận điểm, nơi gần Trái đất nhất, nó sẽ đạt đến trạng thái trọn vẹn nhất, gọi là “Siêu trăng”.
Bốn lần trăng tròn vào mùa thu năm 2024 sẽ xuất hiện lớn hơn những lần khác vì mặt trăng sẽ ở gần Trái đất hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong năm.
Những ai bỏ lỡ siêu trăng ngày 19/8 có thể bù lại cơ hội vào các ngày 18/9, 17/10 và 15/11 để tận hưởng siêu trăng.
Tháng 9-10 năm 2024: Việc sao chổi C/2023 A3 có phát ra ánh sáng hay không vẫn chưa được xác định
Sao chổi C/2023 A3 được phát hiện lần đầu tiên vào cuối năm 2022, đầu năm 2023. Các nhà khoa học xác định rằng sao chổi mất 80.000 năm để quay quanh mặt trời. Theo ước tính của họ, sao chổi sẽ tiếp cận gần mặt trời nhất vào ngày 28 tháng 9. Câu hỏi liệu nó có phát ra ánh sáng hay không được các nhà chiêm tinh rất mong đợi.
Nếu may mắn, sao chổi sẽ tỏa sáng suốt tháng 9, cho phép người dân ở Nam bán cầu có thể nhìn thấy nó mà không cần bất kỳ thiết bị nào. Đến tháng 10, sao chổi sẽ đi ngang qua mặt trời và người dân Bắc Mỹ có thể nhìn thấy nó vào ngày 11 hoặc 12 tháng 10.
Ngày 2 tháng 10 năm 2024: Lại một đợt nhật thực nữa
Nếu nhật thực toàn phần vào tháng 4 khiến bạn không hài lòng thì nhật thực lần thứ hai vào ngày 2 tháng 10 có thể khiến bạn phấn khích trở lại. Lần này, người dân Nam Mỹ đang ở vị trí tốt nhất để quan sát nhật thực. Người Bắc Mỹ sẽ có thể nhìn thấy nhật thực một phần.
Ngày 13/12/2024: Mưa sao băng Geminid
Tháng 12 hàng năm, mưa sao băng Geminid lại xuất hiện trên bầu trời đêm. Trận mưa sao băng này được những người mới làm quen với thiên văn học ưa chuộng vì độ tin cậy của nó. Nếu thời tiết quang đãng, mọi người có thể mong đợi được nhìn thấy khoảng 120 sao băng mỗi giờ lướt qua bầu trời tối khi trận mưa sao băng Geminid đạt cực đại. Những thiên thạch này thường có màu vàng và di chuyển nhanh trên bầu trời.
Quanh năm: Hoạt động cực quang tăng lên
Năm 2024 có thể là năm tốt nhất để ngắm Bắc cực quang . Các nhà khoa học cho biết hoạt động gia tăng của mặt trời có thể đạt đỉnh điểm vào năm 2024, do đó Cực quang có thể được nhìn thấy rõ hơn những năm trước. Cơ hội tốt nhất để ngắm Bắc cực quang là từ tháng 1 đến tháng 10, đặc biệt là vào khoảng thời gian xuân phân và thu phân.
Để có cái nhìn rõ hơn về các cực quang màu xanh lá cây và đỏ tuyệt đẹp nhảy múa trên bầu trời đêm, tốt nhất những người ngắm sao nên đi về phía bắc đến Fairbanks, Alaska, Yellowknife, Canada và các nước Bắc Âu.
Lê Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)