"Rắn rơi" và nỗi lo của đàn ông
Câu "Đàn ông sợ rắn rơi" thường ám chỉ nỗi sợ hãi của người đàn ông khi thấy rắn từ trên cao rơi xuống, đặc biệt là trong phạm vi ngôi nhà. Người xưa tin rằng đây là điềm báo không may mắn, có thể mang đến tai họa hoặc bệnh tật cho người đàn ông trong gia đình. Rắn rơi thường được hiểu là rắn nhà, những con rắn sinh sống trong mái nhà hoặc các khu vực cao trong nhà, chứ không phải rắn tự nhiên rơi từ cây cối.
Tại sao lại nói: 'Đàn ông sợ rắn rơi, đàn bà sợ chuột rơi'? (Ảnh minh hoạ)
Có hai loại rắn thường được đề cập đến trong trường hợp này. Một loại nhạy cảm với tiếng động, khi nghe thấy tiếng người sẽ di chuyển và dễ bị rơi. Loại còn lại khá lười biếng, ít di chuyển và ít khi rơi. Chính vì thế, việc rắn rơi từ trên cao xuống trong nhà thường được coi là dấu hiệu không lành, ảnh hưởng đến sức khỏe và vận may của người đàn ông. Điều đáng chú ý là quan niệm này chỉ áp dụng khi chính người đàn ông nhìn thấy rắn rơi. Nếu người khác trong gia đình chứng kiến, điều đó không được coi là điềm xấu, nhưng không ai dám báo cho người đàn ông biết vì sợ ảnh hưởng đến anh ta.
"Chuột rơi" và sự bất an của phụ nữ
Tương tự như vậy, câu "Đàn bà sợ chuột rơi" thường ám chỉ nỗi lo lắng của người phụ nữ, đặc biệt là bà chủ gia đình, khi thấy chuột từ trên cao rơi xuống trong nhà. Người xưa tin rằng, đây là một điềm gở, mang lại vận rủi, ảnh hưởng đến sức khỏe và tài lộc của người phụ nữ. Quan niệm này cũng tương tự như trường hợp "rắn rơi," chỉ khi chính bà chủ nhìn thấy chuột rơi mới được xem là điềm xấu. Nếu những người phụ nữ khác nhìn thấy, họ sẽ không nói cho bà chủ biết để tránh mang lại điềm xui cho bà. Điều này cho thấy cả đàn ông và phụ nữ đều có những nỗi lo riêng, cần phải hết sức cẩn trọng.
(Ảnh minh hoạ)
Tuy nhiên, điều cần lưu ý là nếu bà chủ nhìn thấy chuột rơi ở bên ngoài nhà hoặc trong nhà người khác thì không bị ảnh hưởng bởi quan niệm này. Ở một số vùng quê, người ta còn kiêng kỵ việc nhìn thấy chuột di chuyển trên cao trong nhà, vì đó được cho là điềm báo không may mắn.
Giải mã ý nghĩa đằng sau quan niệm dân gian
Vậy tại sao lại có những quan niệm "đàn ông sợ rắn rơi, đàn bà sợ chuột rơi" này? Chúng phản ánh những quan niệm, phong tục, kinh nghiệm sống và cả những lý giải mang màu sắc tâm linh của người xưa.
Một trong những lý giải phổ biến nhất là liên quan đến tiền bạc và tài sản. Người xưa có câu "Rắn như dây tiền, chuột như bao thóc," thể hiện cách nhìn nhận về hai loài vật này. Rắn được xem là biểu tượng của sự may mắn, tài lộc. Trong nhiều tín ngưỡng dân gian, rắn còn được coi là "rồng nhỏ" hoặc "rắn tổ tiên," là hiện thân của tổ tiên và mang lại sự bảo hộ, thịnh vượng cho gia đình. Vì vậy, rắn trong nhà được coi là "dây tiền" mang lại may mắn. Ngược lại, chuột tuy thường bị xem là loài vật phá hoại, nhưng lại thường xuất hiện nhiều ở những gia đình giàu có, có nhiều lương thực. Dù có vẻ tham lam, chuột lại rất tính toán, chăm chỉ và cẩn trọng trong việc tích trữ thức ăn.
Từ đó, người xưa tin rằng, rắn là biểu tượng của người đàn ông, trụ cột kiếm tiền của gia đình, còn chuột biểu tượng cho người phụ nữ, giữ gìn của cải và duy trì cuộc sống gia đình. Việc rắn hay chuột rơi từ trên cao xuống trong nhà được coi là điềm báo không may mắn, có thể gây tổn hại đến sức khỏe và tài lộc của người chủ gia đình.
(Ảnh minh hoạ)
Một lý giải khác liên quan đến việc chăm sóc nhà cửa. Trước đây, nhà ở nông thôn thường được làm bằng gỗ, gạch, có nhiều khe hở tạo điều kiện cho rắn, chuột xâm nhập và làm tổ. Người đàn ông trong gia đình có trách nhiệm dọn dẹp, sửa chữa nhà cửa, loại bỏ tổ chim, tổ chuột. Nếu người đàn ông lười biếng hoặc người phụ nữ không nhắc nhở, nhà cửa sẽ trở nên bẩn thỉu, là nơi trú ngụ của rắn chuột, dẫn đến những điềm gở.
Giá trị còn lại của quan niệm xưa
Ngày nay, với sự phát triển của xã hội và kiến trúc xây dựng hiện đại, việc rắn và chuột dễ dàng xâm nhập vào nhà đã không còn phổ biến. Các ngôi nhà bê tông cốt thép, kín cổng cao tường đã giảm thiểu đáng kể nguy cơ này. Do đó, những quan niệm dân gian về "rắn rơi," "chuột rơi" không còn được coi trọng như trước.
Tuy nhiên, những quan niệm này vẫn mang giá trị nhất định. Bên cạnh những yếu tố mê tín, chúng nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh nhà cửa, bảo vệ sức khỏe và tài sản của gia đình. Câu "đàn bà sợ chuột rơi" còn phản ánh vai trò của người phụ nữ trong việc quản lý gia đình, trong khi câu "đàn ông sợ rắn rơi" thể hiện trách nhiệm của người đàn ông trong việc bảo vệ gia đình.
* Thông tin trong bài mang tính chất tham khảo
Elly (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)