Điều kiện được rút Bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là gì?
Căn cứ theo khoản 1 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:
Bảo hiểm xã hội một lần
1. Người lao động quy định tại khoản 1 Điều 2 của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;
b) Ra nước ngoài để định cư;
c) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
d) Trường hợp người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Quy định về số tháng làm việc hưởng BHXH một lần.
Chiếu theo quy định trên, những người lao động tham gia BHXH bắt buộc, có yêu cầu được hưởng BHXH 1 lần và thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 (sửa đổi bởi điểm a khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019) mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại khoản 3 Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 (sửa đổi bởi điểm a khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019) mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;
- Ra nước ngoài để định cư;
- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
- Trường hợp người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 này khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Như vậy, điều kiện để được rút BHXH 1 lần bao gồm:
- Thuộc một trong các trường hợp nêu trên;
- Người rút BHXH 1 lần phải thuộc đối tượng được quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014;
- Có yêu cầu rút BHXH 1 lần.
Đóng BHXH 6 tháng có rút BHXH 1 lần được không?
Căn cứ theo khoản 2 và khoản 3 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:
Bảo hiểm xã hội một lần
2. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:
a) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;
b) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;
c) Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
3. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều này không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, trừ trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều này.
Chiếu theo quy định trên, mức hưởng khi rút BHXH 1 lần được quy định thành 03 trường hợp như sau:
Trường hợp 1: Có thời gian đóng BHXH bắt buộc trước năm 2014
Khi người lao động có thời gian đóng BHXH bắt buộc trước năm 2014 thì mức hưởng là 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho mỗi năm đóng BHXH.
Trường hợp 2: Có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ năm 2014 trở đi
Khi người lao động có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ năm 2014 trở đi thì mức hưởng là 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho mỗi năm đóng BHXH.
Trường hợp 3: Có thời gian đóng BHXH bắt buộc dưới 01 năm
Khi người lao động có thời gian đóng BHXH bắt buộc dưới 01 năm thì mức hưởng bằng với số tiền đã đóng BHXH, tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Như vậy, trường hợp người lao động đóng BHXH 6 tháng thì vẫn được rút BHXH 1 lần. Theo đó, mức hưởng BHXH 1 lần sẽ bằng toàn bộ số tiền đã đóng BHXH trong 6 tháng này nhưng tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Lưu ý: Mức hưởng BHXH 1 lần không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, trừ trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
Người lao động được rút BHXH bao gồm những đối tượng nào?
Căn cứ phân tích bên trên, người lao động được rút BHXH 1 lần là những đối tượng được quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, cụ thể bao gồm:
- Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
- Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
- Cán bộ, công chức, viên chức;
- Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;
- Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí;
- Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
- Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;
- Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.
Những người lao động thuộc quy định này có yêu cầu rút BHXH 1 lần và đủ điều kiện được rút thì sẽ được xem xét giải quyết cho hưởng BHXH 1 lần.
Hoàng Anh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)