Con số thống kê từ UBND xã Ngư Lộc cho thấy mật độ dân số tại đây đạt mức 40.000 người/km2 vào cuối năm 2022. So sánh với mật độ dân số của Hà Nội (2.398 người/km2) và TP. HCM (4.375 người/km2) theo thống kê đầu năm 2023, Ngư Lộc cho thấy sự chênh lệch đáng kinh ngạc, cao gấp gần 17 lần so với thủ đô và hơn 9 lần so với thành phố lớn nhất cả nước là TP. HCM.
Sự đặc biệt của Ngư Lộc không chỉ dừng lại ở mật độ dân số. Ngôi làng này cũng là một trong số ít địa phương không có diện tích đất nông nghiệp. Thay vào đó, người dân Ngư Lộc chủ yếu sống bằng nghề đánh bắt, chế biến hải sản và các dịch vụ hậu cần nghề cá, gắn bó mật thiết với biển cả.
Xã Ngư Lộc có mật độ dân số cao nhất Việt Nam
Từ trên cao nhìn xuống, Ngư Lộc hiện ra như một "ma trận" nhà ở, với những căn nhà san sát nhau, chen chúc trên mảnh đất nhỏ hẹp. Điều này dẫn đến sự xuất hiện của những con ngõ "siêu nhỏ", chỉ rộng khoảng 1 mét, thậm chí có những đoạn chỉ vừa đủ cho một người qua lại. Tuyến đê tránh lũ nối liền 5 xã vùng biển Hậu Lộc được xem là con đường rộng rãi nhất ở Ngư Lộc, đồng thời là địa điểm lý tưởng để người dân tụ tập hóng gió biển vào những ngày hè oi bức và là nơi buôn bán hải sản tấp nập.
Bên cạnh cuộc sống mưu sinh gắn liền với biển cả, người dân Ngư Lộc còn lưu giữ những nét văn hóa độc đáo, đặc biệt là tục lệ ăn Tết kéo dài gần cả tháng. Từ ngày 28 đến 30 Tết, không khí nhộn nhịp bao trùm khắp các thôn xóm với những cửa hàng tạp hóa tấp nập kẻ mua người bán.
Vào mùng 1 và mùng 2 Tết, các gia đình trong dòng họ góp tiền làm cơm cúng tổ tiên tại nhà thờ cúng. Con cháu từ khắp nơi gác lại mọi công việc để trở về sum vầy, thể hiện sự kính trọng và biết ơn đối với ông bà, tổ tiên.
Một phong tục khác cũng rất đặc biệt của người dân Ngư Lộc là vào mùng 2 và mùng 3 Tết, ngư dân sẽ chọn ngày đi thuyền ra đảo Hòn Nẹ để cúng tế, cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, tôm cá đầy khoang.
Ngoài ra, để chuẩn bị cho các lễ hội mùa xuân, từ Rằm tháng Chạp, các dòng họ đã tổ chức họp mặt, làm lễ tạ, tổng kết năm cũ, bàn công việc năm mới và chuyển giao đăng cai cho các chi khác. Tới ngày 30 tháng Chạp, mọi người cùng nhau về từ đường, tiến hành Tết khuyến học, khuyến tài, vinh danh những học sinh giỏi, chia sẻ với những hoàn cảnh khó khăn, viếng mộ tổ tiên và làm lễ tất niên với những nghi thức tâm linh truyền thống.
Đối với người dân Ngư Lộc, ngày Rằm tháng Giêng cũng quan trọng không kém gì Tết Nguyên đán. Sau khi kết thúc các nghi lễ, các gia đình lại tụ họp, tổ chức liên hoan linh đình, cầu mong một năm mới an lành và hạnh phúc.
Cụ ông Nguyễn Văn Đức (87 tuổi, người dân xã Ngư Lộc) chia sẻ: "Nếu nói về phong tục ăn Tết ở xã Ngư Lộc thì nhiều lắm. Nhưng thường thì tục lệ ăn Tết kéo dài cả tháng dường như cũng ít vùng quê nào giống như vậy".
Với mật độ dân số "khủng" và những nét văn hóa đặc sắc, Ngư Lộc không chỉ là một ngôi làng biển độc đáo mà còn là một điểm đến thú vị cho những ai muốn khám phá và trải nghiệm cuộc sống của người dân vùng ven biển Thanh Hóa.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)