Trong khi phần lớn sinh viên chọn ngành học dựa trên cơ hội việc làm, nhiều sinh viên xuất thân từ gia đình khá giả lại theo đuổi các lĩnh vực nghệ thuật, nhân văn hay những ngành ít phổ biến.
Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Lao động Đức (IZA) cho thấy sinh viên Mỹ thuộc tầng lớp thu nhập cao thường chọn học lịch sử, văn học Anh hoặc nghệ thuật những ngành ít mang lại lợi thế nghề nghiệp. Tuy nhiên, với họ, đây không phải là rủi ro mà là một đặc quyền xuất phát từ nền tảng tài chính vững vàng, cho phép tự do theo đuổi đam mê thay vì áp lực mưu sinh.
Nhà xã hội học Kim Weeden (Đại học Cornell) lý giải hiện tượng này là do các gia đình giàu có thể "mua được sự tự do" cho con cái tự do theo đuổi đam mê, tự do học điều mình thích, mà không quá lo lắng về chi phí cơ hội. Nhiều sinh viên thuộc nhóm này cũng có thể tận dụng các mối quan hệ xã hội của gia đình để tìm việc sau tốt nghiệp, ngay cả khi ngành học của họ không trực tiếp dẫn đến một nghề nghiệp cụ thể.
Ngành học con nhà giàu thường chọn? (Ảnh minh hoạ).
Không chỉ dừng lại ở những ngành học "ít thực dụng", giới thượng lưu còn có xu hướng đầu tư vào các chương trình học "tinh hoa" như MBA, luật quốc tế, kinh tế, công nghệ cao. Những ngành này không chỉ đắt đỏ về học phí, mà còn đòi hỏi năng lực học thuật vượt trội và khả năng thích nghi môi trường quốc tế. Điểm chung là, tất cả đều hướng đến những vị trí nghề nghiệp đẳng cấp và có tầm ảnh hưởng xã hội, điều mà không phải ai cũng đủ điều kiện để nhắm đến.
Trong khi đó, sinh viên từ các gia đình trung lưu hoặc khó khăn thường chọn những ngành học có tính ổn định cao, dễ xin việc, thu nhập tốt ngay sau khi tốt nghiệp như công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng, y dược. Sự lựa chọn của họ thường bị chi phối bởi áp lực tài chính, kỳ vọng của gia đình, cũng như nhu cầu thực tế của thị trường lao động.
Giữa người học vì kiếm tiền ngay và người học vì đam mê mà không lo cơm áo ai thực tế hơn? Câu trả lời nằm ở bối cảnh. Với người giàu, "học gì cũng được" không phải là đặc quyền mơ mộng, mà là một cách đầu tư cho tương lai bằng sự tự do lựa chọn. Họ học không chỉ để tìm việc làm, mà còn để xây dựng nền tảng văn hóa, tư duy và đẳng cấp lâu dài.
Trong một xã hội đề cao hiệu suất và thu nhập, cách tiếp cận giáo dục của giới thượng lưu có thể gây tranh cãi. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng, họ đang tận dụng tối đa lợi thế tài chính để mang đến cho con cái quyền tự do học thứ mình muốn điều mà nhiều người khác chỉ có thể mơ ước.
A.Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)