Ngành bán dẫn đóng vai trò then chốt trong sản xuất các linh kiện điện tử quan trọng như vi mạch, bộ xử lý, bộ nhớ và thiết bị lưu trữ. Đây là những thành phần không thể thiếu trong máy tính, điện thoại thông minh, xe điện, thiết bị y tế và thậm chí cả các hệ thống quốc phòng. Cuộc khủng hoảng chip toàn cầu sau đại dịch COVID-19 đã phơi bày vai trò sống còn của ngành này đối với sự phát triển kinh tế của các quốc gia.
Nhận thức được tầm quan trọng này, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đã ban hành kế hoạch phát triển nguồn nhân lực bán dẫn đến năm 2030, với mục tiêu đầy tham vọng: đào tạo ít nhất 50.000 nhân sự có trình độ đại học trở lên. Trong số đó, 15.000 người sẽ được đào tạo chuyên sâu về thiết kế vi mạch, trong khi 35.000 người còn lại sẽ đảm nhận các công đoạn sản xuất, đóng gói và kiểm thử chip.
Ngành bán dẫn khát ít nhất 50.000 nhân sự trình độ đại học trở lên (Ảnh minh hoạ)
Việt Nam, với vị trí địa chính trị thuận lợi và lực lượng lao động trẻ, đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Các "ông lớn" trong ngành công nghệ bán dẫn như Intel, Samsung và Micron Technology đã và đang mở rộng đầu tư tại Việt Nam, tạo ra nhu cầu lớn về nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực thiết kế, sản xuất và thử nghiệm vi mạch.
Để đạt được mục tiêu 50.000 nhân sự, Bộ GD-ĐT đã yêu cầu các trường đại học xây dựng các chính sách ưu tiên, bao gồm học bổng, miễn giảm học phí, hỗ trợ tài chính, chỗ ở ký túc xá, và nhiều chính sách khuyến khích khác. Đồng thời, các trường được khuyến khích tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp trong và ngoài nước để triển khai các chương trình thực tập, tài trợ nghiên cứu và tuyển dụng sau tốt nghiệp.
Hàng loạt cơ sở đào tạo lớn trên cả nước đã nhanh chóng vào cuộc, mở ra các chương trình đào tạo chuyên sâu về công nghệ bán dẫn. Đại học Bách khoa Hà Nội đã tiên phong mở ngành Kỹ thuật vi điện tử và Công nghệ nano từ năm 2023, tập trung vào đào tạo thiết kế vi mạch và kỹ thuật sản xuất. Tại khu vực phía Nam, Đại học Quốc gia TP.HCM, Đại học Đà Nẵng, Đại học Cần Thơ, cùng với Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội và Đại học FPT cũng đang nỗ lực xây dựng các chương trình chuyên sâu về vi mạch và công nghệ bán dẫn.
Trường Đại học Công nghệ – Đại học Quốc gia Hà Nội đã đi một bước xa hơn khi triển khai đào tạo kỹ sư chất lượng cao ngành điện tử viễn thông, kỹ thuật máy tính, cơ điện tử, với định hướng sát với nhu cầu thực tế của ngành công nghiệp chip. Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông cũng đang tập trung đào tạo về thiết kế hệ thống VLSI, vi mạch số và vi mạch tương tự.
(Ảnh minh hoạ)
Không chỉ hứa hẹn về triển vọng nghề nghiệp, ngành bán dẫn còn thu hút sinh viên bởi mức lương cạnh tranh hàng đầu trên thị trường lao động. Theo số liệu thống kê sơ bộ, một kỹ sư mới ra trường có thể nhận mức lương từ 10-20 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào trình độ và vị trí công việc. Những người có kinh nghiệm từ 3-5 năm có thể đạt thu nhập từ 20-40 triệu đồng/tháng, thậm chí cao hơn tại các dự án quốc tế. Các chuyên gia hoặc trưởng nhóm có thể nhận mức lương từ 50-100 triệu đồng/tháng. Đặc biệt, các lãnh đạo cấp cao hoặc chuyên gia đầu ngành có thể đạt mức thu nhập lên tới 150 triệu đồng/tháng hoặc hơn, đặc biệt khi tham gia các dự án lớn trong và ngoài nước.
Ngoài ra, nhiều công ty công nghệ toàn cầu tại Việt Nam còn tạo điều kiện cho nhân sự trong ngành bán dẫn được làm việc và nghiên cứu tại các trung tâm công nghệ cao ở các quốc gia phát triển như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản hoặc Đài Loan.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)