Theo thông tin từ UBND tỉnh Bình Định, công tác lấy ý kiến cử tri về đề án sáp nhập đã được triển khai từ ngày 19/4 và kết thúc vào ngày 20/4. Sau khi hoàn tất, kết quả sẽ được trình lên HĐND các cấp để xem xét và thông qua.
Theo đề án, sau khi sáp nhập, tỉnh Gia Lai mới sẽ có diện tích lên tới 21.576 km², đứng thứ hai cả nước. Dân số của tỉnh ước tính đạt 3,45 triệu người, với 135 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 110 xã và 25 phường. Trung tâm chính trị - hành chính của tỉnh dự kiến đặt tại thành phố Quy Nhơn, Bình Định.
Địa phương mới dự kiến khi sáp nhập Bình Định và Gia Lai sẽ có diện tích lớn thứ 2 Việt Nam với 2 sân bay, 1 cảng biển
Điểm đặc biệt của tỉnh Gia Lai mới chính là vị thế địa lý "núi tựa biển" độc đáo, kết nối vùng Tây Nguyên hùng vĩ với biển Đông trù phú. Bình Định sở hữu bờ biển dài hơn 134km, cùng Cảng Quy Nhơn - một trong những cảng nước sâu lớn nhất miền Trung, đóng vai trò là cửa ngõ ra biển cho Tây Nguyên và các nước láng giềng như Lào, Campuchia. Trong khi đó, Gia Lai là trung tâm kinh tế - nông nghiệp lớn nhất Tây Nguyên, có vị trí chiến lược kết nối giữa Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ.
Sự kết hợp này được kỳ vọng sẽ tạo ra một chuỗi liên kết chiến lược về hạ tầng, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế toàn diện. Tuyến Quốc lộ 19, nối Quy Nhơn với Pleiku, đóng vai trò là trục vận tải huyết mạch, đang được đầu tư nâng cấp để rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa, tăng cường kết nối liên vùng.
Cả Bình Định và Gia Lai đều đã và đang sở hữu những công trình hạ tầng then chốt, tạo tiền đề cho sự phát triển sau sáp nhập:
- Sân bay Phù Cát (Bình Định) và Sân bay Pleiku (Gia Lai): Hai sân bay nội địa đang hoạt động hiệu quả, phục vụ hàng triệu lượt khách mỗi năm.
- Cao tốc Bắc – Nam phía Đông: Đoạn Quảng Ngãi – Bình Định – Phú Yên đang được triển khai, kết nối Bình Định với mạng lưới giao thông quốc gia.
- Cảng Quy Nhơn: Cảng biển loại I, phục vụ hàng hóa thông thương cho khu vực Nam Trung Bộ - Tây Nguyên, với sản lượng hàng hóa thông qua đạt hơn 11 triệu tấn vào năm 2023.
- Các khu công nghiệp trọng điểm: KCN Nhơn Hội, Long Mỹ, Phú Tài (Bình Định) thu hút nhiều nhà đầu tư trong lĩnh vực chế biến, vật liệu xây dựng, điện tử và logistics.
Sự sáp nhập này hứa hẹn mang lại sự cộng hưởng mạnh mẽ giữa các lĩnh vực kinh tế. Bình Định là tỉnh mạnh về công nghiệp chế biến, chế tạo, khai thác cảng biển và du lịch biển đảo. Trong khi đó, Gia Lai là một trong những tỉnh có diện tích trồng cây công nghiệp lớn nhất cả nước, với trên 500.000ha đất nông - lâm nghiệp.
Việc kết hợp hai nền kinh tế này sẽ giúp hình thành một chuỗi giá trị khép kín: Nguyên liệu nông sản từ Tây Nguyên được chế biến tại các KCN ven biển Bình Định, sau đó xuất khẩu qua Cảng Quy Nhơn. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí logistics, tăng giá trị sản phẩm mà còn mở ra dư địa phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ, công nghệ sinh học, cơ khí nông nghiệp, logistics và kho vận.
Việc sáp nhập Bình Định và Gia Lai không chỉ tạo ra một đơn vị hành chính có diện tích lớn thứ hai Việt Nam mà còn mở ra tiềm năng phát triển "hiếm có - khó tìm". Tuy nhiên, để khai thác tối đa lợi thế này, cần một bản thiết kế tổng thể hài hòa giữa hạ tầng, kinh tế và tổ chức hành chính. Mục tiêu là đảm bảo sự cộng hưởng chứ không chỉ là cộng gộp đơn thuần.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết các thách thức tiềm ẩn, bao gồm sự khác biệt về văn hóa, quản lý hành chính và phân bổ nguồn lực. Việc đảm bảo sự đồng thuận và hài lòng của người dân cũng là yếu tố then chốt để đảm bảo sự thành công của quá trình sáp nhập.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)