Thay đổi về căn cứ tính mức đóng
Điểm đáng chú ý nhất của sự thay đổi này là việc chuyển từ việc sử dụng mức lương cơ sở sang sử dụng "mức tham chiếu" để tính mức đóng BHYT. Khoản 11 Điều 1 Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi 2024 quy định rõ, mức đóng BHYT cho các thành viên hộ gia đình tham gia tự nguyện sẽ không vượt quá 6% mức tham chiếu do Chính phủ quy định.
Cụ thể, mức đóng sẽ được điều chỉnh theo thứ tự thành viên trong gia đình tham gia:
- Người thứ nhất: Đóng tối đa 6% mức tham chiếu.
- Người thứ hai: Đóng 70% mức đóng của người thứ nhất.
- Người thứ ba: Đóng 60% mức đóng của người thứ nhất.
- Người thứ tư: Đóng 50% mức đóng của người thứ nhất.
- Từ người thứ năm trở đi: Đóng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Mức đóng BHYT hộ gia đình như thế nào trong năm 2025
Như vậy, một hộ gia đình càng có nhiều thành viên tham gia, mức đóng BHYT trung bình cho mỗi người sẽ càng giảm đi, khuyến khích các hộ gia đình tham gia đầy đủ.
Mức tham chiếu ban đầu vẫn dựa trên lương cơ sở
Tuy nhiên, việc chuyển sang "mức tham chiếu" không có nghĩa là có một sự thay đổi đột ngột về mức phí. Theo quy định chuyển tiếp tại khoản 5 Điều 3 của Luật sửa đổi, bổ sung Luật Bảo hiểm y tế 2024, mức tham chiếu ban đầu sẽ được xác định dựa trên mức lương cơ sở hiện hành.
Nghị quyết 159/2024/QH15 về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2025 vẫn giữ nguyên mức lương cơ sở là 2,34 triệu đồng/tháng. Do đó, khi luật mới có hiệu lực vào ngày 01/07/2025, mức tham chiếu sẽ tạm thời vẫn là 2,34 triệu đồng. Trong trường hợp chính sách tiền lương có thay đổi, Chính phủ sẽ điều chỉnh mức tham chiếu cho phù hợp.
So sánh với mức đóng hiện hành
Hiện tại, theo Nghị định 146/2018/NĐ-CP, mức đóng BHYT hộ gia đình cũng được tính theo mức lương cơ sở (2,34 triệu đồng/tháng), nhưng với tỷ lệ khác:
- Người thứ nhất: Đóng 4,5% mức lương cơ sở.
- Người thứ hai, ba, tư: Lần lượt đóng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất.
- Từ người thứ năm trở đi: Đóng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Như vậy, từ ngày 01/7/2025, mức đóng của người thứ nhất sẽ tăng lên đáng kể (từ 4,5% lên tối đa 6% mức tham chiếu, tương đương lương cơ sở). Tuy nhiên, đây chỉ là thay đổi ban đầu, trong tương lai, mức tham chiếu có thể được điều chỉnh không nhất thiết phải theo mức lương cơ sở.
Đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình
Luật cũng làm rõ hơn về các đối tượng được tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình, cụ thể bao gồm:
- Người có tên trong cùng một hộ gia đình đăng ký thường trú: Trừ những người đã thuộc các đối tượng được đóng BHYT khác như do người lao động và người sử dụng lao động đóng, do cơ quan bảo hiểm xã hội đóng, do ngân sách nhà nước đóng hoặc hỗ trợ mức đóng.
- Người có tên trong cùng một hộ gia đình đăng ký tạm trú: Tương tự như trên, trừ những đối tượng đã tham gia BHYT theo các nhóm khác.
- Các đối tượng đặc biệt: Bao gồm các chức sắc, chức việc, nhà tu hành và người sinh sống trong các cơ sở bảo trợ xã hội mà không được ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng BHYT.
Thu Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)