Mua nhà đất bằng vi bằng là gì, có làm được sổ đỏ không?

Theo ý kiến các luật sư, nếu người dân mua nhà đất thông qua hình thức lập vi bằng thì sẽ không đủ điều kiện để được cấp Sổ đỏ. Chính vì vậy, người dân cần tránh mua nhà đất dưới hình thức này nếu không muốn rắc rối bủa vây.

Mua nhà đất bằng vi bằng là gì?

Theo quy định tại khoản 3 Điều 2 Nghị định 08/2020/NĐ-CP, vi bằng chính là văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi có thật do Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến, lập theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức.

Do đó, vi bằng chỉ có giá trị là bằng chứng ghi nhận một sự kiện, một hoạt động xảy ra mà không hề ghi nhận tính hợp pháp của sự kiện, hoạt động. Vì vậy, điều đó không xác minh được giá trị pháp lý của các sự kiện, hoạt động. Thừa phát lại sẽ chỉ mô tả, ghi nhận lại hành vi, sự kiện, đích thân Thừa phát lại đã chứng kiến một cách trung thực, khách quan. Trong trường hợp cần thiết, Thừa phát lại có quyền mời một số người làm chứng chứng kiến việc lập vi bằng.

Theo quy định tại Điều 37 Nghị định 08/2020/NĐ-CP, văn phòng thừa phát lại không được phép lập vi bằng mua bán nhà đất, giao dịch đất đai. Mục này thuộc trường hợp phải công chứng, chứng thực theo quy định tại khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013, khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai năm 2024. Do vậy, việc lập vi bằng để thực hiện mua bán nhà đất là vi phạm quy định cấm của pháp luật. Việc lập vi bằng có liên quan đến nhà đất có thể được thực hiện trong một trong số trường hợp sau đây và được xem là nguồn chứng cứ hợp pháp khi phát sinh tranh chấp:

- Vi bằng để ghi nhận sự kiện đặt cọc.

- Vi bằng để ghi nhận sự kiện giao nhận tiền.

- Vi bằng để ghi nhận sự kiện bàn giao nhà, đất.

Vì thế khi mua nhà đất bằng vi bằng sẽ không đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Có nghĩa, việc nhận chuyển nhượng nhà đất thông qua hình thức lập vi bằng sẽ không được cấp sổ đỏ.

Những rủi ro khi mua nhà đất bằng vi bằng

Như phân tích ở trên, việc mua nhà đất bằng vi bằng sẽ không đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Thực tế, việc mua bán nhà đất không có giấy tờ theo các quy định của pháp luật thì bản thân nó đã chứa đựng rất nhiều rủi ro như dễ xảy ra tranh chấp giữa bên bán và bên mua hoặc có thể không thể xác nhận được nguồn gốc đất, hoặc xem đất có thuộc quy hoạch hay thu hồi hay không.

Đồng thời, lợi dụng việc không có giấy tờ, chủ nhà có thể thực hiện mua bán cùng ngôi nhà nhiều lần mà ngay chính văn phòng thừa phát lại cũng không kiểm soát được. Điều đó có nghĩa là cùng một căn nhà nhưng chủ nhà lại có thể được chuyển nhượng cho nhiều người, điều đó đẩy hoàn toàn rủi ro cho người mua

Trên thực tế cũng không ít gặp trường hợp chủ sở hữu chuyển nhượng nhà đất theo diện chuyển nhượng đất thông qua vi bằng bởi họ nói rằng không có giấy tờ. Tuy nhiên, thực chất nhà đất có giấy tờ và hiện đang thế chấp tại ngân hàng hoặc đã chuyển nhượng cho người khác. Khi gặp tình huống này, người mua nhà đất sẽ rất dễ mất trắng hoặc phải trải qua một quá trình tranh chấp cực kỳ phức tạp mất thời gian tại Tòa án mới đòi lại được tiền.

Hoàng Lê (Theo Thuơng Hiệu và Pháp Luật)