'Lộc trời' xuất hiện vào đêm mưa, dân rọi đèn bắt về nườm nượp, được săn lùng với giá 120.000 đồng/kg

Loài ốc chỉ xuất hiện vào mùa mưa

Không giống như những loài ốc khác có thể tìm thấy quanh năm, ốc núi đá Ninh Bình là một đặc sản mang tính mùa vụ rõ rệt. Chúng chỉ bò ra khỏi những hang đá, kẽ nứt sâu thẳm để kiếm ăn và sinh sản từ khoảng tháng 4 đến tháng 8 hàng năm. Đây là thời điểm đất trời chuyển mình sang hạ, độ ẩm không khí tăng cao, tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của chúng. Chính vì sự xuất hiện có phần "đỏng đảnh" này, ốc núi đá được người dân nơi đây ví như một món quà, một thứ "lộc trời" mà thiên nhiên ưu ái ban tặng cho miền đất cố đô.

Ốc núi đá

Về hình dáng, ốc núi đá khá độc đáo. Thân ốc dẹp, xoắn thành nhiều vòng nhỏ tương tự ốc sên nhưng lại phát triển theo chiều ngang thay vì chiều cao như ốc nhồi. Điểm nhấn đặc biệt là phần miệng loe rộng như ốc bươu, thường có màu trắng sữa hoặc vàng nhạt, nổi bật trên nền vỏ dày màu đen hoặc nâu sẫm. Một con ốc trưởng thành có thể to bằng hai ngón tay.

Sở dĩ thịt ốc núi đá được ưa chuộng đến vậy là nhờ hương vị không thể lẫn vào đâu được. Thức ăn chính của chúng là các loại lá cây rừng và những cây thuốc nam mọc hoang trên núi. Chính chế độ dinh dưỡng đặc biệt này đã tạo nên một hương vị rất riêng cho thịt ốc: giòn sần sật, ngọt thanh và thoang thoảng mùi thơm của thảo mộc, một mùi vị vừa lạ lẫm vừa dễ gây nghiện cho bất kỳ ai từng nếm thử.

Hành trình săn ốc đầy gian nan và thú vị

Để có được những mẻ ốc tươi ngon, người dân phải bắt đầu một cuộc săn lùng đầy vất vả và cũng không kém phần phiêu lưu. Họ phải chuẩn bị đèn pin, bao tải, đi những đôi giày chống trơn và bắt đầu hành trình leo lên những sườn núi đá dựng đứng từ lúc tờ mờ sáng hoặc khi màn đêm đã buông sâu. Thời điểm lý tưởng nhất để bắt ốc là những đêm mưa, khi chúng rời nơi trú ẩn trong các khe đá, miệng hang hay dưới lớp lá mục để đi kiếm ăn.

Công việc này đòi hỏi sự kiên trì, kinh nghiệm và cả lòng dũng cảm. Con đường đi săn đầy rẫy hiểm nguy: núi cao, đường trơn trượt vì mưa, thiếu ánh sáng và luôn tiềm ẩn nguy cơ chạm mặt rắn, rết hay các loài côn trùng độc. Tuy nhiên, chuyến đi cũng mang lại những trải nghiệm thú vị. Ốc núi có một tập tính rất đặc biệt: khi bị động hoặc có ánh đèn rọi vào, chúng sẽ ngay lập tức co mình lại và rơi xuống đất, tạo ra những tiếng "lộp bộp" vui tai. Nhờ lớp vỏ dày và cứng, chúng không hề bị vỡ. Vì vậy, người đi săn chỉ cần nhanh tay bắt lấy chúng trên vách đá, hoặc lắng tai nghe tiếng rơi là có thể dễ dàng thu lượm.

Chị Lanh, một người dân ở Ninh Bình, chia sẻ: "Người dân địa phương thường truyền nhau những mẹo bắt ốc rất hay: như đứng yên nghe tiếng rơi lộp bộp, hay soi đèn vào từng khe đá nhỏ nơi ốc thường chui ra kiếm ăn lúc trời ẩm. Những ai bắt được nhiều ốc sau một đêm sẽ có thể bán lại cho thương lái với giá khá cao để kiếm thêm thu nhập".

Từ món ăn dân dã đến đặc sản trứ danh

Sau khi mang về, ốc được xử lý khá đơn giản. Chỉ cần ngâm chúng trong nước sạch khoảng 15 – 20 phút, có thể thêm vài lát ớt cay hoặc lá chanh để ốc nhả hết nhớt và đất cát. Sau đó, chúng được rửa lại nhiều lần cho thật sạch là có thể đem đi chế biến.

Món ăn đơn giản và phổ biến nhất chính là ốc núi đá luộc. Ốc được hấp cùng sả, gừng và lá chanh để dậy mùi thơm tự nhiên và khử đi mùi tanh. Khi chín, miệng ốc mở ra, để lộ phần thịt trắng ngần. Thưởng thức miếng thịt ốc giòn sần sật, cảm nhận hương thơm thảo mộc lan tỏa trong miệng, chấm cùng nước mắm gừng cay nồng hay muối tiêu chanh cũng đủ làm say lòng thực khách.

Ngoài ra, người Ninh Bình còn sáng tạo ra nhiều món ăn đặc sắc khác từ ốc núi như ốc xào sả ớt, ốc hấp mẻ, nộm ốc hoa chuối rừng hay ốc nướng than hồng. Điều kỳ diệu là dù chế biến theo cách nào, thịt ốc núi đá vẫn giữ được trọn vẹn độ dai giòn và hương thơm độc đáo, không hề bị tanh, khẳng định vị thế của một đặc sản hàng đầu mà bất kỳ du khách nào đến với Ninh Bình cũng nên một lần tìm kiếm và thưởng thức.

T. Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)