Sâm Ngọc Linh (tên khoa học là Panax Vietnamensis) là thảo dược quý hiếm có hàm lượng saponin cao nhất, thành phần ginsenoside nhiều nhất trong các loại nhân sâm trên thế giới.
Thân rễ và rễ củ sâm Ngọc Linh chứa đến 52 hợp chất saponin có tính kháng khuẩn, kháng ung thư, axít béo... Trong đó, một nửa (26) hợp chất saponin có ở các loại sâm Triều Tiên, Mỹ, Nhật, Trung Quốc; 26 hợp chất saponin còn lại có cấu trúc mới, không thấy trong các loại sâm khác.
Nhiều nghiên cứu đã khẳng định sâm Ngọc Linh là loài thảo dược giá trị cao ở Việt Nam, đã được chứng minh có tác dụng tăng cường hiệu quả hệ miễn dịch, trí nhớ, kháng viêm, chống căng thẳng, chống ung thư và ngăn ngừa lão hóa.
Sâm Ngọc Linh như loại kháng sinh tự nhiên nên có tính kháng khuẩn, tiêu viêm, phục hồi tổn thương rất tốt. Với những người cao tuổi, người suy giảm hệ miễn dịch, mắc nhiều bệnh lý nền nếu sử dụng sâm thường xuyên sẽ giúp phục hồi sức khỏe, tăng cường sức đề kháng.
Sâm Ngọc Linh, loại thảo dược quý hiếm chỉ Việt Nam mới có. (Ảnh minh họa)
Bên cạnh đó lá của cây sâm ngọc linh cũng là loại dược liệu quý có giá "đắt hơn vàng".
Lá sâm Ngọc Linh có màu xanh đậm, chỉ bắt đầu mọc từ phía trên đỉnh của cây sâm Ngọc Linh. Lá sâm Ngọc Linh là dạng lá kép hình chân vịt, các phiến lá không mọc trực tiếp từ cây mà 5 lá nhỏ sẽ liên kết với cây bằng 2 đoạn cuống lá. Các lá kép thường mọc vòng. Độ dài lá từ 7 đến 12 cm. Trong 5 lá, lá ở giữa là to nhất, rồi nhỏ dần, tới các lá sát cuống là nhỏ nhất.
Các lá chét mỏng và mềm, phiến lá có hình trứng ngược hoặc hình mũi mác, phần đầu khá nhọn, mép lá có hình răng cưa nhỏ và đều. Trên phiến lá dọc theo phần gân chính và gân bên ở mặt trên lá có nhiều lông cứng, phần dưới lá có ít lông hơn. Các gân chính của lá chét phân bố đối xứng dọc theo chiều dài lá.
Sau khi thu hoạch hạt sâm Ngọc Linh, lá sâm Ngọc Linh sẽ tự rụng khi cây bước vào thời kỳ ngủ đông. Đây là lúc người dân sẽ thu hoạch, rửa sạch rồi phơi khô và để sử dụng dần, thường thời gian này sẽ kéo dài từ tháng 8 đến cuối tháng 10.
Giá bán của lá sâm Ngọc Linh tươi dao động từ khoảng 12 đến 15 triệu/1 kg. Lá sâm Ngọc Linh sấy khô lên tới 150 triệu đồng/kg.
Giới chuyên gia nhận định, sự đắt đỏ này không chỉ đến từ giá trị dược liệu mà còn bởi tính khan hiếm. Sản lượng lá sâm Ngọc Linh mỗi năm rất hạn chế, trong khi nhu cầu trong và ngoài nước ngày càng tăng cao.
Lá sâm Ngọc Linh khô lên tới 150 triệu đồng/kg. (Ảnh minh họa)
Đáng chú ý, Việt Nam là nơi phân bố sâm Ngọc Linh duy nhất trên thế giới. Theo đó, sâm Ngọc Linh chỉ mọc duy nhất tại vùng núi Ngọc Linh, ở độ cao trên 2.000m, thuộc địa phận 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam.
Với sự quý hiếm và giá trị dược liệu, sâm Ngọc Linh đã được Chính phủ phê duyệt là sản phẩm mang thương hiệu quốc gia, là "quốc bảo" của Việt Nam và đưa vào danh mục cấm khai thác, thuộc 250 loài quý hiếm trong sách đỏ.
(Ảnh minh họa).
Với tiềm năng và giá trị của sâm Ngọc Linh, để phát triển một ngành công nghiệp trồng và chế biến sâm Ngọc Linh thực thụ của Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình phát triển sâm Việt Nam (chủ yếu là sâm Ngọc Linh) đến năm 2030, định hướng đến năm 2045, theo Quyết định số 611/QĐ-TTg ngày 6/6/2023.
Trong đó, Kon Tum và Quảng Nam được xác định là 2 tỉnh sản xuất sâm Ngọc Linh với quy mô hàng hóa và nằm trong vùng phát triển dược liệu tập trung quốc gia, với 10 loài dược liệu ưu tiên tập trung phát triển.
K.Hoàng (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)