Kỳ nam còn có tên kỳ nam hương thường dành cho loại trầm quý nhất, giá đắt gấp 10-20 lần trầm hương.
Kỳ nam được tạo thành từ cây dó lâu năm. Dó có 3 loại thường gặp: dó lưỡi trâu; dó lang và dó bầu. Trầm hương có xuất xứ từ hai loại dó lưỡi trâu và dó lang. Còn cây dó bầu (có tên khoa học là Aquilaria Agallochea thuộc họ trầm hymelaeaceae) thì tạo thành kỳ nam.
Dó tự mọc trong rừng, phát triển thành cổ thụ, thường mọc ở các vùng núi miền Trung (như Khánh Hòa, Phú Yên, Quảng Ngãi, Quảng Nam...).
Phần này khi quan sát chứa một chất nhựa thơm (tinh dầu), biến thành những khối hình thể không đều, lồi lõm, có rãnh dọc, trong trong, màu sậm, đó là kỳ nam.
Để chọn được kỳ nam tốt ta cần quan sát phần gỗ có sớ nhuyễn mịn, có nhiều tinh dầu là tốt, còn loại nào rắn chắc và ít dầu là xấu.
Nếu kỳ nam có lượng dầu tốt, khối lượng lớn hơn 1kg, có thể làm vòng trang trí, giá thu mua dao động từ 10 tỷ đồng đến 30 tỷ đồng/kg. Thời gian cây gỗ tạo ra kỳ nam phải mất tới 50 năm đến hơn 1000 năm tích trầm.
Trong số 4 loại kỳ nam, bạch kỳ nam là loại gỗ quý hiếm nhất, giá của nó có thể lên đến 50 tỷ đồng/kg. Thời gian lên men của bạch kỳ nam phải mất khoảng hơn 3000 năm trở lên.
Bạch kỳ nam có phần dầu màu trắng ngà đặc trưng, xung quanh thường có một lớp như đường trắng mịn dính bám vào, rất mềm, dẻo và mịn.
Chất lượng kỳ nam và bạch kỳ nam của Việt Nam được đánh giá cao nhất, nhiều thương gia Trung Quốc nhận xét hương thơm của chúng ở hàng cực phẩm.
Nam Tường (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)