Danh mục

Loài cây ở Việt Nam là ‘chứng nhân lịch sử’: Xuất hiện trước cả khủng long, được mệnh danh ‘Vua của mọi cây cảnh'

Chủ nhật, 22/06/2025 08:30

Loài cây này có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác.

Nhìn vào một cây vạn tuế, ta như được trở về thời kỳ cổ đại. Với thân cây xù xì, vững chắc và tán lá cứng cáp như cọ, chúng trông giống như một phần của kỷ Phấn trắng hơn là một loài thực vật hiện đại. Thậm chí, có thể hình dung rằng chúng từng là nguồn thức ăn của những loài khủng long ăn thực vật, với lớp lá dày có thể chống chịu được sự cắn xé mạnh mẽ.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Cây tuế có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác

Loài cây có lịch sử lâu đời hơn cả khủng long, được coi như “vị vua” của mọi loại cây cảnh

Khoảng 280 triệu năm trước, tại khu vực ngày nay là lưu vực Paraná của Brazil, một loài thực vật đặc biệt đã xuất hiện. Chúng mang lớp vỏ ngoài cứng cáp với những chiếc lá vảy đặc trưng. Loài cây này được các nhà cổ thực vật học đặt tên là Iratinia australis, thuộc họ Cycads - một trong những nhóm thực vật cổ xưa nhất từng được biết đến. Theo nhà nghiên cứu Mario Coiro từ Viện Ronin, họ Cycads từng có sự đa dạng đáng kinh ngạc qua nhiều thời kỳ lịch sử.

Nhà thực vật học Cristina Lopez-Gallego từ Đại học Universidad de Antioquia cho biết sự phát triển sớm của Cycads là một phần trong câu chuyện về các loài thực vật cổ đại mà con người ngày nay ít thấy. Bà cũng chia sẻ rằng Cycads có quan hệ họ hàng với nhiều nhóm thực vật cổ thú vị khác, bao gồm cả dương xỉ hạt - một loài đã tuyệt chủng.

Mặc dù xuất hiện sớm, Cycads không phát triển mạnh ngay từ đầu. Chúng phải trải qua một giai đoạn thử thách khắc nghiệt, vượt qua đợt tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất vào cuối Kỷ Permi, khoảng 252 triệu năm trước, trước khi thực sự bùng nổ vào Kỷ Trias - thời kỳ mà khủng long và động vật có vú sơ khai bắt đầu thống trị Trái Đất.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Cây tuế được ví như "vua của những loài cây cảnh" vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian

Nhìn bề ngoài, cây tuế - một đại diện điển hình của Cycads, trông khá giống cây cọ hoặc các loài cây quen thuộc khác. Tuy nhiên, đây chỉ là một sự đánh lừa của tự nhiên. Cây tuế thực chất thuộc nhóm thực vật hạt trần, cùng họ với các loài cây lá kim. Giống như thông, cây tuế sinh sản bằng các nón chứa hạt, được gọi là strobili, mọc ngay trên ngọn cây. Một số loài tuế có kích thước nhỏ, chỉ cao vài centimet so với mặt đất, trong khi những loài khác lại vươn cao vượt quá tầm người. Lá của cây tuế có hình dáng giống quả dứa, là dấu hiệu đặc trưng đã tồn tại qua hàng triệu năm tiến hóa. Loài cây này còn được ví như "vua" của những loài cây cảnh vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian.

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Trong một nghiên cứu năm 2011, chuyên gia Nathalie Nagalingu và đồng nghiệp đã phát hiện rằng loài cây tuế phản ứng nhanh chóng với biến đổi khí hậu và phát triển nhanh để bám sát với những thay đổi trên Trái đất. Hiện nay, khoảng 300 loài tuế vẫn còn tồn tại, trong đó những loài lâu đời nhất đã xuất hiện từ 12 triệu năm trước. Những cây tuế mà chúng ta thấy ngày nay chính là kết quả của quá trình đa dạng hóa liên tục, khác xa so với những loài tuế từ kỷ Jura, thời điểm khủng long Allosaurus vẫn còn tung hoành.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng cây tuế vẫn phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Cây tuế phát triển mạnh mẽ nhất trong Đại Trung sinh, suy giảm sau cuộc đại tuyệt chủng cuối Kỷ nguyên khủng long, nhưng lại tăng trưởng trở lại trong 12 triệu năm gần đây. Theo các nhà khoa học, môi trường nhiệt đới với nhiệt độ và lượng mưa thích hợp là điều kiện quan trọng giúp chúng sinh trưởng. Không như những giả thuyết trước đây, quá trình tiến hóa của loài cây này không phụ thuộc vào khủng long, mà chủ yếu bị chi phối bởi khí hậu và sự chuyển đổi giữa các mùa. Hiện nay, cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú, chứng tỏ khả năng thích nghi độc đáo.

Mặc dù đã sống sót qua hàng trăm triệu năm, nhưng hiện nay cây tuế đang đối diện với nguy cơ tuyệt chủng cao chưa từng có. Theo Sách Đỏ IUCN, khoảng 62% loài tuế đã được xác định là bị đe dọa, chủ yếu do tác động từ con người.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú

Hoạt động chặt phá rừng, buôn bán trái phép và khai thác quá mức là những nguyên nhân chính dẫn đến suy giảm số lượng cây tuế. Các báo cáo năm 2016 của các nhà khoa học chỉ ra rằng, loài tuế Encephalartos bất chấp các quy định bảo vệ vẫn bị bán trái phép tại Nam Phi, nhất là để dùng trong y học cổ truyền hoặc đáp ứng nhu cầu sưu tập.

Mất hàng triệu năm để phát triển, nhưng chỉ trong vài thập kỷ, con người đang đẩy cây tuế đến bờ vực tuyệt chủng. May mắn thay, những chương trình bảo tồn tại châu Phi, châu Mỹ và châu Á đang giúp giữ gìn loài cây quý giá này. Các sáng kiến như ngân hàng gen và chương trình nhân giống có thể giúp tuế trở lại môi trường tự nhiên, tiếp tục cuộc hành trình tiến hóa đã kéo dài suốt 280 triệu năm.

N.Tường (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Hàng nghìn người lao động ngoài 45 tuổi đón nhận tin vui: Hưởng quyền lợi cao chưa từng có từ BHXH

Từ 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực, mang lại nhiều thay đổi lớn cho người lao động.
Kiến thức 3 ngày, 7 giờ trước

Chính thức từ 1/7/2025: Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận ít nhất 2 triệu đồng từ khoản trợ cấp mới

Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tăng cường an sinh xã hội, khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện....
Kiến thức 3 ngày, 11 giờ trước

Những con giáp nào may mắn vào thứ Ba, ngày 2 tháng 9, tức ngày 11 tháng 7 âm lịch?

Thứ Ba, ngày 2 tháng 9, ngày 10 một tháng bảy âm lịch, đại diện cho Năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày Tỵ. Với...
Đời sống số 3 ngày, 10 giờ trước

Zalo có 1 nút bấm đặc biệt không phải ai cũng biết: Ấn vào là thấy ngay số điện thoại bạn bè, không cần mất công tìm kiếm

Zalo có nhiều tính năng hay ho hơn bạn tưởng, một trong số đó là xem số điện thoại bạn bè mà không cần phải...
Xài gì 4 ngày, 13 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ tư ngày 3 tháng 9, tức ngày 12 tháng 7 âm lịch?

Thứ Tư, ngày 3 tháng 9, tức ngày 12 tháng 7 âm lịch, tương ứng với năm Tỵ, tháng Giáp Thân và ngày Ất Hợi....
Đời sống số 2 ngày, 8 giờ trước

Từ bây giờ, người dân không đáp ứng các điều kiện này khi đi xe máy ra đường sẽ bị CSGT phạt hơn 10.000.000 đồng

Việc tham gia giao thông phải đáp ứng các điều kiện quy định để đảm bảo an toàn cho bản thân và cho những người...
Kiến thức 3 ngày, 7 giờ trước

Tin cùng mục

Tử vi ngày 5/9/2025 của 12 con giáp: Tuổi Thìn vận trình giảm sút, Dần công việc vượt xa mong đợi

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 5/9/2025.
Đời sống số 2 giờ, 59 phút trước

Từ bây giờ, công chức nghỉ việc sẽ không được hưởng chính sách theo Nghị định 178

Sau ngày 1/9, chế độ nghỉ việc theo Nghị định 178 đã chấm dứt, công chức chưa hoàn tất thủ tục sẽ không còn được...
Dòng sự kiện 2 giờ, 25 phút trước

Hạn mức rút tiền qua thẻ ATM chính thức thay đổi: Từ nay, 1 ngày người dân được rút tối đa bao nhiêu tiền?

Người dùng cần lưu ý thay đổi về thẻ ATM để việc rút tiền được diễn ra suôn sẻ.
Kiến thức 3 giờ, 40 phút trước

Lãi suất tiết kiệm chạm đáy, có nên đổ tiền vào vàng?

Trong bối cảnh lãi suất tiền gửi ngân hàng liên tục giảm sâu, kênh đầu tư vàng lại nóng lên từng ngày với những kỷ...
Tin trong ngày 3 giờ, 55 phút trước

Sau 1/7/2025: Người dân ra đường không mang theo Căn cước/CCCD sẽ bị phạt 500.000 đồng và tạm giữ về đồn, có đúng không?

Kể từ nay, người dân đi ra đường không mang theo Căn cước/CCCD mà gặp cơ quan chức năng kiểm tra thì có thể bị...
Kiến thức 3 giờ, 25 phút trước

Từ nay, giao xe cho người chưa đủ điều kiện lái xe có thể bị phạt đến 60.000.000 đồng, đúng không?

Việc giao xe cho người chưa đủ điều kiện lái xe có thể bị xử phạt nặng, tùy thuộc vào loại phương tiện và đối...
Kiến thức 4 giờ, 38 phút trước

Tin mới cập nhật

Tại sao người giàu kiêng kỵ đặt lọ hoa bên trái bàn thờ? Thắp hương ngày Rằm tháng cô hồn càng nên chú ý

Không phải ngẫu nhiên mà nhiều người giàu có lại rất chú ý đến vị trí đặt lọ hoa trên bàn thờ, nhất là ngày...
Phong thủy 3 giờ, 30 phút trước

Nữ NSND 'ngoại hạng': 77 tuổi ở biệt thự gần 500m2 ở TP.HCM, đi Mỹ liên tục

Ở tuổi gần 80, NSND Lệ Thủy vẫn là giọng ca đắt show cả trong và ngoài nước. Bà được mời đi Mỹ biểu diễn...
Chuyện làng sao 3 giờ, 35 phút trước

Tôi không ngờ: 'Quần trắng nhỏ' lại là bất ngờ lớn nhất mùa hè thu này! Kết hợp với áo phông và áo sơ mi, chúng rất thời trang và đẹp mắt

Nếu bạn có một chiếc quần trắng trong tủ quần áo vào mùa hè, hãy thử mặc chúng. Bởi vì chỉ khi mặc vào, bạn...
Thời trang + 3 giờ, 36 phút trước

Có 4 dấu hiệu ở chân có thể cảnh báo 'chi chít khối u' ở phổi? Nếu bạn có bốn dấu hiệu này, hãy đi tầm soát sớm

Các bác sĩ lưu ý rằng nhiều người nghĩ rằng chân không dễ mắc bệnh, nhưng họ lại bỏ qua một điểm rất quan trọng....
Chăm sóc sức khỏe 3 giờ, 36 phút trước

Dọn bàn thờ Rằm tháng 7: Đừng nên dùng nước lã, hãy nhớ hòa loại nước này để lau, tổ tiên mới 'ưng lòng' cho lộc

Theo các chuyên gia phong thủy, việc dùng nước lã thông thường để lau dọn là một sai lầm. Để tổ tiên "ưng lòng" và...
Làm sao 4 giờ, 55 phút trước

Thủ đoạn che giấu vai trò trong Công ty Chị Em Rọt của hoa hậu Thùy Tiên

Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra, đồng thời chuyển toàn bộ hồ sơ cùng...
Chuyện làng sao 4 giờ, 11 phút trước

Hoa hậu Thùy Tiên và Quang Linh Vlogs bị đề nghị truy tố

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa ra bản kết luận điều tra vụ án hình sự “Lừa dối khách hàng” liên...
Chuyện làng sao 4 giờ, 18 phút trước

Tin vui trước thềm khai giảng: Đây là đối tượng cụ thể được miễn, giảm, hỗ trợ học phí

Nghị định số 238/2025/NĐ-CP của Chính phủ được ban hành vào ngày 3/9/2025 và quy định chính sách về học phí, miễn, giảm, hỗ trợ...
Tin trong ngày 4 giờ, 21 phút trước

Phương Nam suýt trượt vai Tạ trong phim Mưa đỏ vì quá đẹp trai

Từ nam thần sáu múi, Phương Nam chấp nhận giảm 15kg, gầy trơ xương, để hóa thân thành người lính Tạ khắc khổ trong Mưa...
Bật mí điện ảnh 4 giờ, 22 phút trước

Sinh viên, học viên Thạc sĩ và nghiên cứu sinh nhóm ngành này được vay toàn bộ học phí cùng 5 triệu sinh hoạt phí/tháng

Đây là nội dung đáng chú ý trong Quyết định số 29/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ vừa được Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ...
Tin trong ngày 4 giờ, 25 phút trước