Danh mục

Loài cây ở Việt Nam là ‘chứng nhân lịch sử’: Xuất hiện trước cả khủng long, được mệnh danh ‘Vua của mọi cây cảnh'

Chủ nhật, 22/06/2025 08:30

Loài cây này có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác.

Nhìn vào một cây vạn tuế, ta như được trở về thời kỳ cổ đại. Với thân cây xù xì, vững chắc và tán lá cứng cáp như cọ, chúng trông giống như một phần của kỷ Phấn trắng hơn là một loài thực vật hiện đại. Thậm chí, có thể hình dung rằng chúng từng là nguồn thức ăn của những loài khủng long ăn thực vật, với lớp lá dày có thể chống chịu được sự cắn xé mạnh mẽ.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Cây tuế có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác

Loài cây có lịch sử lâu đời hơn cả khủng long, được coi như “vị vua” của mọi loại cây cảnh

Khoảng 280 triệu năm trước, tại khu vực ngày nay là lưu vực Paraná của Brazil, một loài thực vật đặc biệt đã xuất hiện. Chúng mang lớp vỏ ngoài cứng cáp với những chiếc lá vảy đặc trưng. Loài cây này được các nhà cổ thực vật học đặt tên là Iratinia australis, thuộc họ Cycads - một trong những nhóm thực vật cổ xưa nhất từng được biết đến. Theo nhà nghiên cứu Mario Coiro từ Viện Ronin, họ Cycads từng có sự đa dạng đáng kinh ngạc qua nhiều thời kỳ lịch sử.

Nhà thực vật học Cristina Lopez-Gallego từ Đại học Universidad de Antioquia cho biết sự phát triển sớm của Cycads là một phần trong câu chuyện về các loài thực vật cổ đại mà con người ngày nay ít thấy. Bà cũng chia sẻ rằng Cycads có quan hệ họ hàng với nhiều nhóm thực vật cổ thú vị khác, bao gồm cả dương xỉ hạt - một loài đã tuyệt chủng.

Mặc dù xuất hiện sớm, Cycads không phát triển mạnh ngay từ đầu. Chúng phải trải qua một giai đoạn thử thách khắc nghiệt, vượt qua đợt tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất vào cuối Kỷ Permi, khoảng 252 triệu năm trước, trước khi thực sự bùng nổ vào Kỷ Trias - thời kỳ mà khủng long và động vật có vú sơ khai bắt đầu thống trị Trái Đất.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Cây tuế được ví như "vua của những loài cây cảnh" vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian

Nhìn bề ngoài, cây tuế - một đại diện điển hình của Cycads, trông khá giống cây cọ hoặc các loài cây quen thuộc khác. Tuy nhiên, đây chỉ là một sự đánh lừa của tự nhiên. Cây tuế thực chất thuộc nhóm thực vật hạt trần, cùng họ với các loài cây lá kim. Giống như thông, cây tuế sinh sản bằng các nón chứa hạt, được gọi là strobili, mọc ngay trên ngọn cây. Một số loài tuế có kích thước nhỏ, chỉ cao vài centimet so với mặt đất, trong khi những loài khác lại vươn cao vượt quá tầm người. Lá của cây tuế có hình dáng giống quả dứa, là dấu hiệu đặc trưng đã tồn tại qua hàng triệu năm tiến hóa. Loài cây này còn được ví như "vua" của những loài cây cảnh vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian.

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Trong một nghiên cứu năm 2011, chuyên gia Nathalie Nagalingu và đồng nghiệp đã phát hiện rằng loài cây tuế phản ứng nhanh chóng với biến đổi khí hậu và phát triển nhanh để bám sát với những thay đổi trên Trái đất. Hiện nay, khoảng 300 loài tuế vẫn còn tồn tại, trong đó những loài lâu đời nhất đã xuất hiện từ 12 triệu năm trước. Những cây tuế mà chúng ta thấy ngày nay chính là kết quả của quá trình đa dạng hóa liên tục, khác xa so với những loài tuế từ kỷ Jura, thời điểm khủng long Allosaurus vẫn còn tung hoành.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng cây tuế vẫn phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Cây tuế phát triển mạnh mẽ nhất trong Đại Trung sinh, suy giảm sau cuộc đại tuyệt chủng cuối Kỷ nguyên khủng long, nhưng lại tăng trưởng trở lại trong 12 triệu năm gần đây. Theo các nhà khoa học, môi trường nhiệt đới với nhiệt độ và lượng mưa thích hợp là điều kiện quan trọng giúp chúng sinh trưởng. Không như những giả thuyết trước đây, quá trình tiến hóa của loài cây này không phụ thuộc vào khủng long, mà chủ yếu bị chi phối bởi khí hậu và sự chuyển đổi giữa các mùa. Hiện nay, cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú, chứng tỏ khả năng thích nghi độc đáo.

Mặc dù đã sống sót qua hàng trăm triệu năm, nhưng hiện nay cây tuế đang đối diện với nguy cơ tuyệt chủng cao chưa từng có. Theo Sách Đỏ IUCN, khoảng 62% loài tuế đã được xác định là bị đe dọa, chủ yếu do tác động từ con người.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú

Hoạt động chặt phá rừng, buôn bán trái phép và khai thác quá mức là những nguyên nhân chính dẫn đến suy giảm số lượng cây tuế. Các báo cáo năm 2016 của các nhà khoa học chỉ ra rằng, loài tuế Encephalartos bất chấp các quy định bảo vệ vẫn bị bán trái phép tại Nam Phi, nhất là để dùng trong y học cổ truyền hoặc đáp ứng nhu cầu sưu tập.

Mất hàng triệu năm để phát triển, nhưng chỉ trong vài thập kỷ, con người đang đẩy cây tuế đến bờ vực tuyệt chủng. May mắn thay, những chương trình bảo tồn tại châu Phi, châu Mỹ và châu Á đang giúp giữ gìn loài cây quý giá này. Các sáng kiến như ngân hàng gen và chương trình nhân giống có thể giúp tuế trở lại môi trường tự nhiên, tiếp tục cuộc hành trình tiến hóa đã kéo dài suốt 280 triệu năm.

N.Tường (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Loại cá tốt nhất thế giới tại Việt Nam nhưng nhiều nhà hay cho mèo ăn: Vừa rẻ vừa giàu DHA, là 'cá hồi cho nhà bình dân'

Theo chuyên gia dinh dưỡng, loại cá tưởng chừng quen thuộc lại có giá trị dinh dưỡng ngang ngửa "ông hoàng" cá hồi, đặc biệt...
Chăm sóc sức khỏe 3 ngày, 15 giờ trước

Quy định mới nhất: Muốn chuyển đổi đất vườn lên đất thổ cư, đây là 4 khoản tiền người dân phải đóng

Muốn chuyển đổi đất vườn lên đất thổ cư có 4 khoản tiền người dân phải đóng. Tuy nhiên, mức đóng cụ thể là bao...
Kiến thức 3 ngày, 15 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Thứ Tư, ngày 6 tháng 8, tức ngày 13 tháng 6 nhuận âm lịch

Các tiết khí là những điểm giao thoa quan trọng về thời gian và không gian. Vào đêm giao thời (ngày 7 tháng 8, tức...
Đời sống số 2 ngày, 4 giờ trước

Người đi xe máy phải đổi Bằng lái xe theo mẫu mới năm 2025 nếu không sẽ bị phạt đến 6.000.000 đồng, đúng không?

Nhiều thông tin cho rằng, người đi xe máy bắt buộc phải đổi bằng lái xe theo mẫu mới nếu không sẽ bị phạt đến...
Kiến thức 2 ngày, 23 giờ trước

Tin vui kể từ bây giờ: Những trường hợp này xây nhà sẽ không cần xin Giấy phép xây dựng

Theo quy định hiện hành, sẽ có một số trường hợp xây nhà không cần xin Giấy phép xây dựng, người dân cần biết để...
Kiến thức 2 ngày, 15 giờ trước

Điện thoại có 1 nút quan trọng: Nhấn vào là bắt Wifi miễn phí, không tốn tiền 4G

Chỉ với một mẹo đơn giản, bạn có thể dễ dàng truy cập Wifi miễn phí mà không cần nhập mật khẩu hay tốn tiền...
Xài gì 3 ngày, 13 giờ trước

Tin cùng mục

Tuyển sinh năm 2025: Ngành, trường nào dự đoán điểm chuẩn từ 25 trở lên?

Dù nhìn mặt bằng chung điểm chuẩn sẽ giảm nhưng có những ngành học thuộc những trường đại học top đầu thì thí sinh phải...
Tin trong ngày 54 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng ngày Thứ Sáu, mùng 8 tháng 8, tức ngày 15 tháng 6 âm lịch?

Thứ sáu, ngày 8 tháng 8, ngày 15 tháng 6 nhuận âm lịch, rơi vào năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày Kỷ Sửu. Trong...
Đời sống số 4 giờ, 35 phút trước

Trắc nghiệm tâm lý: Ngón chân của bạn thuộc nhóm máu A hay B? Bạn có thể biết mình là người hướng ngoại hay hướng nội không?

Hãy cùng làm một trắc nghiệm nhẹ nhàng dựa vào hình dáng ngón chân để xem bạn có thiên hướng hướng nội hay hướng ngoại....
Đời sống số 4 giờ, 54 phút trước

Năm 2025, 3 nhóm xe này bắt buộc phải có gương chiếu hậu cả 2 bên

Đây là 3 nhóm xe bắt buộc phải có gương chiếu hậu cả 2 bên theo quy định, người dân cần biết để không bị...
Tin trong ngày 4 giờ, 15 phút trước

Loại gỗ đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, quý hơn 'vàng 9999' chỉ cần một tấm mua được căn chung cư

Đây là một trong những loại gỗ đắt đỏ nhất hành tinh. Một miếng gỗ này thậm chí có thể mua được một căn hộ...
Kiến thức 4 giờ, 17 phút trước

Tin vui chính thức từ 1/7/2025: Lương hưu tăng lần 3 sau đợt tăng 15%, ai là người được hưởng lợi lớn?

Sau khi được điều chỉnh tăng lương hưu 2 lần từ 1-7-2024, nhiều người sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng lương hưu lần thứ...
Kiến thức 4 giờ, 21 phút trước

Tin mới cập nhật

Xuân Lan nói một câu gây chú ý giữa drama của Thanh Hằng tại Vietnam's Next Top Model 2025

Xuân Lan cho biết bản thân phải đóng vai ác khi làm giám khảo, và sau những drama được lên sóng là những câu chuyện...
Chuyện làng sao 48 phút trước

Lê Dương Bảo Lâm làm đám cưới lần 2, một chi tiết độc lạ gây chú ý

Hình ảnh đám cưới mới đây của Lê Dương Bảo Lâm và bà xã nhận được nhiều sự chú ý từ phía cộng đồng mạng....
Chuyện làng sao 1 giờ, 8 phút trước

Nữ ca sĩ Vbiz phải bới thùng rác tìm vàng, nhìn sang con heo tiết kiệm mà choáng

Ca sĩ Phương Linh lỡ tay đánh rơi chiếc nhẫn vàng vào sọt rác, khi đang ngắm nghía thành quả tích sản của chính mình....
Chuyện làng sao 1 giờ, 28 phút trước

Hóa đơn tiền điện tăng vọt? Điểm mặt 3 'quái vật ngốn điện' trong nhà và cách 'xử đẹp' chúng

Có những thiết bị quen thuộc, nếu sử dụng sai cách, sẽ trở thành "thủ phạm" tiêu tốn một lượng điện năng khổng lồ mỗi...
Xài gì 4 giờ, 10 phút trước

Doanh nhân 'tay trắng dựng nên cơ đồ' chi 36 tỷ đồng xây biệt thự 600m2 to nhất làng báo hiếu bố mẹ nhưng bị chê

Khi bị chê tổng thể ngôi nhà bị lộn xộn, nam doanh nhân khẳng định ông chỉ quan tâm đến việc làm bố mẹ hài...
Tin trong ngày 5 giờ, 54 phút trước

Tổ chức Triển lãm '80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc' từ 28/8/2025 đến 05/9/2025

"80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc" sẽ là triển lãm lớn nhất từ trước tới nay về thành tựu...
Tin trong ngày 5 giờ, 56 phút trước

Trong quý 2/2025, giá thổ cư nội đô Hà Nội tiếp tục tăng, chạm ngưỡng 250 triệu đồng/m2

Báo cáo trung tâm Nghiên cứu thị trường & Am hiểu khách hàng One Mount Group cho biết, sau khi chạm đáy trong quý 1,...
Tin trong ngày 5 giờ, 57 phút trước

Một chiếc xe ở Việt Nam đi gần 20 năm chạy hơn 30.000 km, vẫn rao bán 7 tỷ đồng, có thể đổi được 7 chiếc Santa Fe

Dù đã được sử dụng gần 20 năm, chiếc xe vẫn có giá bán lên tới hơn 7 tỷ đồng, đủ để mua tới 7...
Đi gì 5 giờ, 57 phút trước

Ngoại hình gây sốt của Mai Phương Thuý trong dịp kỷ niệm 19 năm đăng quang

Nhan sắc của Mai Phương Thuý luôn là chủ đề được cộng đồng mạng quan tâm.
Chuyện làng sao 5 giờ, 57 phút trước

Công chức cấp xã thi sát hạch để tuyển chọn người có năng lực, sàng lọc tinh giản biên chế

Để chính quyền cấp xã hoạt động tốt, việc quan trọng là phải tuyển chọn, sử dụng người có năng lực, có chuyên môn cao...
Tin trong ngày 5 giờ, 59 phút trước