Danh mục

Loài cây ở Việt Nam là ‘chứng nhân lịch sử’: Xuất hiện trước cả khủng long, được mệnh danh ‘Vua của mọi cây cảnh'

Chủ nhật, 22/06/2025 08:30

Loài cây này có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác.

Nhìn vào một cây vạn tuế, ta như được trở về thời kỳ cổ đại. Với thân cây xù xì, vững chắc và tán lá cứng cáp như cọ, chúng trông giống như một phần của kỷ Phấn trắng hơn là một loài thực vật hiện đại. Thậm chí, có thể hình dung rằng chúng từng là nguồn thức ăn của những loài khủng long ăn thực vật, với lớp lá dày có thể chống chịu được sự cắn xé mạnh mẽ.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Cây tuế có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác

Loài cây có lịch sử lâu đời hơn cả khủng long, được coi như “vị vua” của mọi loại cây cảnh

Khoảng 280 triệu năm trước, tại khu vực ngày nay là lưu vực Paraná của Brazil, một loài thực vật đặc biệt đã xuất hiện. Chúng mang lớp vỏ ngoài cứng cáp với những chiếc lá vảy đặc trưng. Loài cây này được các nhà cổ thực vật học đặt tên là Iratinia australis, thuộc họ Cycads - một trong những nhóm thực vật cổ xưa nhất từng được biết đến. Theo nhà nghiên cứu Mario Coiro từ Viện Ronin, họ Cycads từng có sự đa dạng đáng kinh ngạc qua nhiều thời kỳ lịch sử.

Nhà thực vật học Cristina Lopez-Gallego từ Đại học Universidad de Antioquia cho biết sự phát triển sớm của Cycads là một phần trong câu chuyện về các loài thực vật cổ đại mà con người ngày nay ít thấy. Bà cũng chia sẻ rằng Cycads có quan hệ họ hàng với nhiều nhóm thực vật cổ thú vị khác, bao gồm cả dương xỉ hạt - một loài đã tuyệt chủng.

Mặc dù xuất hiện sớm, Cycads không phát triển mạnh ngay từ đầu. Chúng phải trải qua một giai đoạn thử thách khắc nghiệt, vượt qua đợt tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất vào cuối Kỷ Permi, khoảng 252 triệu năm trước, trước khi thực sự bùng nổ vào Kỷ Trias - thời kỳ mà khủng long và động vật có vú sơ khai bắt đầu thống trị Trái Đất.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Cây tuế được ví như "vua của những loài cây cảnh" vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian

Nhìn bề ngoài, cây tuế - một đại diện điển hình của Cycads, trông khá giống cây cọ hoặc các loài cây quen thuộc khác. Tuy nhiên, đây chỉ là một sự đánh lừa của tự nhiên. Cây tuế thực chất thuộc nhóm thực vật hạt trần, cùng họ với các loài cây lá kim. Giống như thông, cây tuế sinh sản bằng các nón chứa hạt, được gọi là strobili, mọc ngay trên ngọn cây. Một số loài tuế có kích thước nhỏ, chỉ cao vài centimet so với mặt đất, trong khi những loài khác lại vươn cao vượt quá tầm người. Lá của cây tuế có hình dáng giống quả dứa, là dấu hiệu đặc trưng đã tồn tại qua hàng triệu năm tiến hóa. Loài cây này còn được ví như "vua" của những loài cây cảnh vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian.

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Ads

Trong một nghiên cứu năm 2011, chuyên gia Nathalie Nagalingu và đồng nghiệp đã phát hiện rằng loài cây tuế phản ứng nhanh chóng với biến đổi khí hậu và phát triển nhanh để bám sát với những thay đổi trên Trái đất. Hiện nay, khoảng 300 loài tuế vẫn còn tồn tại, trong đó những loài lâu đời nhất đã xuất hiện từ 12 triệu năm trước. Những cây tuế mà chúng ta thấy ngày nay chính là kết quả của quá trình đa dạng hóa liên tục, khác xa so với những loài tuế từ kỷ Jura, thời điểm khủng long Allosaurus vẫn còn tung hoành.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng cây tuế vẫn phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Cây tuế phát triển mạnh mẽ nhất trong Đại Trung sinh, suy giảm sau cuộc đại tuyệt chủng cuối Kỷ nguyên khủng long, nhưng lại tăng trưởng trở lại trong 12 triệu năm gần đây. Theo các nhà khoa học, môi trường nhiệt đới với nhiệt độ và lượng mưa thích hợp là điều kiện quan trọng giúp chúng sinh trưởng. Không như những giả thuyết trước đây, quá trình tiến hóa của loài cây này không phụ thuộc vào khủng long, mà chủ yếu bị chi phối bởi khí hậu và sự chuyển đổi giữa các mùa. Hiện nay, cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú, chứng tỏ khả năng thích nghi độc đáo.

Mặc dù đã sống sót qua hàng trăm triệu năm, nhưng hiện nay cây tuế đang đối diện với nguy cơ tuyệt chủng cao chưa từng có. Theo Sách Đỏ IUCN, khoảng 62% loài tuế đã được xác định là bị đe dọa, chủ yếu do tác động từ con người.

Vua của mọi cây cảnh, cây tuế

Cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú

Hoạt động chặt phá rừng, buôn bán trái phép và khai thác quá mức là những nguyên nhân chính dẫn đến suy giảm số lượng cây tuế. Các báo cáo năm 2016 của các nhà khoa học chỉ ra rằng, loài tuế Encephalartos bất chấp các quy định bảo vệ vẫn bị bán trái phép tại Nam Phi, nhất là để dùng trong y học cổ truyền hoặc đáp ứng nhu cầu sưu tập.

Mất hàng triệu năm để phát triển, nhưng chỉ trong vài thập kỷ, con người đang đẩy cây tuế đến bờ vực tuyệt chủng. May mắn thay, những chương trình bảo tồn tại châu Phi, châu Mỹ và châu Á đang giúp giữ gìn loài cây quý giá này. Các sáng kiến như ngân hàng gen và chương trình nhân giống có thể giúp tuế trở lại môi trường tự nhiên, tiếp tục cuộc hành trình tiến hóa đã kéo dài suốt 280 triệu năm.

N.Tường (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Kể từ bây giờ, người dân không cần trực tiếp đến cơ quan Công an để đổi thẻ CCCD, đúng không?

Người dân cần đổi thẻ căn cước công dân có thể không cần đến trực tiếp cơ quan công an nếu không phải thu nhận...
Dòng sự kiện 1 ngày, 11 giờ trước

Tin vui với hàng triệu người dân sống ở Hà Nội, hưởng lợi chưa từng có

Hà Nội là địa phương đầu tiên của Việt Nam làm điều này. Sắp tới, hàng triệu người dân sẽ được hưởng loạt lợi ích....
Tin trong ngày 2 ngày, 6 giờ trước

Công viên sông Tô Lịch trải rộng đến hơn 700.000 m2, phải dùng bao nhiêu tỉ đền bù giải phóng mặt bằng?

Khi UBND TP Hà Nội cung cấp thông tin về chi phí dùng để giải phóng mặt bằng cho dự án công viên sông Tô...
Tin trong ngày 2 ngày, 8 giờ trước

Theo Quy định mới nhất: Khách sạn, nhà nghỉ có được giữ CCCD, thẻ Căn cước của khách lưu trú không?

Một số nhà nghỉ, khách sạn kiểm tra CCCD, thẻ Căn cước của khách hàng và giữ lại vì lý do an ninh hoặc đảm...
Kiến thức 2 ngày, 20 giờ trước

Tin vui: Từ năm 2026, Quốc hội đồng ý nghỉ hưu trước tuổi không bị giảm tiền hưởng lương hưu đối với giáo viên mầm non có nguyện vọng trong trường hợp đã đóng BHXH bao nhiêu năm trở lên?

Cụ thể từ ngày 1/1/2026, giáo viên mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu...
Tin trong ngày 1 ngày, 5 giờ trước

UBND cấp xã không được làm điều này, liên quan đến đất đai sau sáp nhập

Kể từ bây giờ, UBND cấp xã không được làm điều này, người dân cần nắm để đảm bảo quyền lợi của mình.
Tin trong ngày 2 ngày, 4 giờ trước

Tin cùng mục

Xe máy dừng đèn đỏ nếu vi phạm lỗi này có thể bị phạt đến 14.000.000 đồng, chủ quan rất dễ mắc phải

Người điều khiển xe máy đè vạch dừng đèn đỏ và dẫn đến tai nạn giao thông sẽ bị phạt từ 10.000.000 đồng đến 14.000.000...
Kiến thức 8 phút trước

Hành vi này có thể khiến chủ tài khoản đối mặt với nhiều rủi ro pháp lý, phạt tiền đến 100 triệu đồng, thậm chí đi tù 7 năm

Ngân hàng TMCP Kiên Long (KienlongBank) đã cảnh báo những người cung cấp tài khoản cho các đối tượng sẽ vô tình tiếp tay cho...
Đời sống số 17 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Hai ngày 29 tháng 9, tức ngày 8 tháng 8 âm lịch?

Thứ Hai, ngày 29 tháng 9, ngày mùng 8 tháng 8 âm lịch, đại diện cho Năm Tỵ, Tháng Ất Dậu và Ngày Tân Sửu....
Đời sống số 20 phút trước

Hãy làm bài trắc nghiệm này nhé! Việc chọn phòng có thể tiết lộ những điểm yếu cần cải thiện trong cuộc sống của bạn

Chỉ cần chọn căn phòng bạn muốn bước vào đầu tiên (đừng suy nghĩ nhiều – để cảm giác dẫn đường. Sau đó xem lời...
Đời sống số 39 phút trước

Xuất hiện mốc hỗ trợ 5 lần 'cứu nguy' VN-Index trong một tháng

Sau giai đoạn lập đỉnh lịch sử gần 1.700 điểm hồi đầu tháng 9, VN-Index đã trải qua nhịp điều chỉnh gần 3%. Tuy nhiên,...
Tin trong ngày 48 phút trước

Năm 2026: Triển khai đồng bộ cấp bằng tốt nghiệp THPT số cho học sinh toàn quốc

Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ thí điểm cấp bằng tốt nghiệp THPT số cho học sinh tốt nghiệp năm 2025.
Tin trong ngày 50 phút trước

Tin mới cập nhật

4 dấu hiệu nhà sắp trúng số giàu to: Đừng xem thường vì nhiều người đã âm thầm phát tài nhờ nhận ra kịp

Theo các chuyên gia phong thủy, môi trường sống có ảnh hưởng trực tiếp đến vận khí, tài lộc của gia đình. Một ngôi nhà...
Phong thủy 29 phút trước

'Thần đèn' kể chuyện dời nhà xây nhầm đất, hé lộ chi phí dịch vụ gây sốc

Một ngôi nhà xây lấn tới 40% diện tích sang đất hàng xóm, là trường hợp tưởng hiếm gặp nhưng lại không quá xa lạ...
Tin trong ngày 52 phút trước

Những trường hợp nào được đề xuất khám bệnh miễn phí 1 lần/năm?

Bộ Y tế ước tính chi phí khoảng 6.000 tỷ đồng/năm để khám bệnh định kỳ miễn phí cho người cao tuổi, người khuyết tật,...
Dòng sự kiện 56 phút trước

Chaebol Hàn Quốc ngỏ ý đầu tư vào siêu dự án hơn 2 tỷ USD tại Thanh Hoá, cơ hội vàng để vươn mình bứt phá

Một trong những tập đoàn công nghiệp lớn của Hàn Quốc - SK Innovation vừa bày tỏ mong muốn rót vốn đầu tư vào dự...
Tin trong ngày 1 giờ, 4 phút trước

2 môn 'thời thượng' mà cha mẹ khôn ngoan ngày nay đang cho con học: Giúp đầu óc nảy số nhanh và bắt kịp thời đại 4.0

Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, nhiều bậc phụ huynh ngày nay không còn đặt nặng thành tích điểm số mà hướng...
Kiến thức 1 giờ, 16 phút trước

Nút thắt cổ chai gây kẹt xe suốt 10 năm ở cửa ngõ phía Đông TP.HCM sắp được giải cứu

Sau một thập kỷ ì ạch vì vướng giải phóng mặt bằng, dự án nâng cấp mở rộng đường Lương Định Của (TP.Thủ Đức) -...
Tin trong ngày 1 giờ, 18 phút trước

Vì sao Hương Giang được chọn thi Miss Universe 2025?

Chủ tịch Miss Universe Việt Nam đã tiết lộ lí do Hương Giang được chọn làm ứng viên dự thi tại đấu trường nhan sắc...
Chuyện làng sao 2 giờ, 30 phút trước

Cùng chồng xem Sex Education, tôi nhận ra bài học quý: Khi chúng ta dám làm điều này, cuộc đời sẽ ít chịu ấm ức hơn!

Chỉ khi dám lên tiếng, ta mới được tôn trọng và bảo vệ chính mình. Bài học ấy không chỉ thay đổi cách tôi sống,...
Tâm sự 2 giờ, 46 phút trước

Tại sao năm 2025 thích hợp trồng cây khế? Lời giải khiến nhiều người đổ xô tìm mua giống cây này về trồng trước Tết

Theo các chuyên gia phong thủy, năm 2025 là một trong những thời điểm lý tưởng nhất để trồng cây khế. Đây là loài cây...
Phong thủy 2 giờ, 49 phút trước

Yoga và squat bài tập nào mạnh và tốt cho sức khỏe hơn? Đừng vội tin câu trả lời ai cũng chọn, vì nó chưa chắc tốt toàn diện cho cơ thể bạn

Khi đứng trước lựa chọn giữa Yoga và Squat, nhiều người cho rằng Yoga mang lại lợi ích toàn diện hơn. Tuy nhiên, việc xác...
Làm đẹp+ 2 giờ, 50 phút trước