Cây mã đề hay còn được nhiều người gọi là cỏ tai bò, cỏ bánh xe, cỏ mã đề, cỏ tai lợn…, là một loại dược liệu rất đặc trưng, trong nhiều tài liệu đều có ghi chép về mã đề, nó thuộc một loại cây thuốc có tác dụng chữa bệnh, là thực vật có giá trị dược liệu rất phong phú.
Sức sống của mã đề vô cùng bền bỉ nên phạm vi phân bố của nó cũng tương đối rộng, hầu như bạn có thể nhìn thấy mã đề ở những bờ sông ẩm ướt.
Đây là một loại cây rất có giá trị, có giá trị dược liệu phong phú trong y học cổ truyền. Ví dụ, sổ sách có ghi rằng cây mã đề có thể chữa vết loét, cầm máu mũi, nghẹt mũi và vón cục máu, chảy máu, nước tiểu đỏ, khó chịu và kích ứng, đồng thời đuổi côn trùng nhỏ.
Giá trị chữa bệnh của cây mã đề không chỉ giới hạn ở điều này, với sự phát triển của y học hiện đại, giá trị chữa bệnh của cây mã đề ngày càng được khám phá và công nhận.
1. Giá trị dinh dưỡng của mã đề
Mã đề là một loại rau dại chứa nhiều chất dinh dưỡng, các chất dinh dưỡng chính của nó bao gồm carbohydrate, protein, chất béo, canxi, phốt pho, sắt, carotene, vitamin C, cũng như choline, muối kali, axit citric, axit oxalic, aucubin và các loại khác.
Những chất dinh dưỡng này mang lại cho mã đề nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe như hạ lipid máu, lượng đường trong máu và huyết áp, ngăn ngừa xơ cứng động mạch, giảm ho, giảm đờm, hỗ trợ điều trị các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và là thuốc lợi tiểu, hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp, phù nề,...
- Giúp thanh nhiệt, giải độc
Mã đề là một loại thảo dược rất có lợi, có nhiều dược tính, một trong số đó là thanh nhiệt, giải độc, chủ yếu là do có nhiều chất dinh dưỡng và thành phần dược liệu có trong mã đề.
Những thành phần này có thể giúp loại bỏ độc tố khỏi cơ thể một cách hiệu quả và làm giảm các triệu chứng của bệnh lây truyền qua đường tình dục do nhiệt như sốt, đau họng, loét miệng,...
Đồng thời, mã đề còn có tác dụng giảm ho, khạc đờm, giảm triệu chứng ho, đồng thời còn có tác dụng phụ trợ nhất định đối với bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.
- Giúp giảm nhiễm trùng đường tiết niệu
Mã đề có nhiều lợi ích về mặt y học, đặc biệt là đối với hệ tiết niệu, và nếu bạn bị nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc các vấn đề khác về hệ tiết niệu, đun sôi nước với mã đề và uống nó có thể hữu ích.
Nhiễm trùng đường tiết niệu là một bệnh phổ biến, thường do vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo và gây nhiễm trùng, dẫn đến các triệu chứng như đi tiểu thường xuyên, tiểu gấp và tiểu đau. Mã đề có đặc tính kháng khuẩn có thể giúp loại bỏ các vi khuẩn này và giảm các triệu chứng nhiễm trùng.
Ngoài nhiễm trùng đường tiết niệu, mã đề còn có thể được sử dụng để điều trị các vấn đề về tiết niệu khác, chẳng hạn như làm giảm các triệu chứng viêm như viêm bàng quang và viêm niệu đạo. Ngoài ra, mã đề có thể cải thiện chức năng thận, thúc đẩy quá trình đi tiểu thuận lợi và đối với nam giới, nó còn có thể giúp giảm các triệu chứng do phì đại tuyến tiền liệt.
- Giúp hạ huyết áp và lượng đường trong máu
Lá và rễ cây mã đề rất giàu chất dinh dưỡng như flavonoid, axit caffeic và axit ferulic, những hợp chất này có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm và có thể giúp cơ thể ngăn ngừa bệnh tim mạch, tiểu đường.
Vậy mã đề giúp giảm huyết áp và lượng đường trong máu như thế nào? Đầu tiên, tác dụng chống oxy hóa của nó có thể làm giảm căng thẳng oxy hóa, từ đó làm giảm huyết áp.
Ngoài ra, mã đề còn có thể làm giãn mạch máu, giảm sức cản mạch máu, hạ huyết áp hơn nữa, đồng thời, chất flavonoid trong mã đề có thể ức chế sự hấp thụ đường và cải thiện độ nhạy insulin, từ đó giúp giảm lượng đường trong máu.
- Giúp giải quyết các vấn đề về da
Mã đề có tác dụng kháng viêm tốt, có thể giảm viêm, đỏ da, đối với những người thường xuyên bị viêm da, uống mã đề đun sôi trong nước có thể giúp giảm triệu chứng.
Thứ hai, mã đề còn có tác dụng chống oxy hóa, có thể loại bỏ các gốc tự do trong cơ thể, làm chậm quá trình lão hóa và nếp nhăn trên da, nếu bạn muốn duy trì làn da trẻ trung và khỏe mạnh thì mã đề là một lựa chọn tốt.
Ngoài ra, mã đề rất giàu vitamin và khoáng chất, có thể thúc đẩy quá trình trao đổi chất của da và sửa chữa tế bào. Dùng mã đề luộc trong nước lâu dài có thể làm cho làn da mịn màng và thanh tú hơn, đồng thời có thể tăng cường sức đề kháng của da và ngăn ngừa các vấn đề về da khác nhau.
3. Cách luộc mã đề đúng cách trong nước
“Đối tác vàng” của mã đề được công bố, khi pha với nước và uống cùng nhau, tác dụng sẽ tăng gấp đôi.
- Ghép mã đề với dâu tây
Mã đề có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, còn dâu tây nuôi dưỡng gan và cải thiện thị lực. Sự kết hợp của cả hai không chỉ có tác dụng thanh nhiệt, cải thiện thị lực mà còn có tác dụng lợi tiểu, giải độc, có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe thể chất.
- Kết hợp mã đề với trà xanh
Mã đề có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, còn trà xanh có tác dụng sảng khoái tinh thần, giảm mệt mỏi. Sự kết hợp của cả hai không chỉ có tác dụng thanh nhiệt, giải độc mà còn sảng khoái tinh thần, có tác dụng bồi bổ cơ thể rất tốt cho sức khỏe.
- Ghép nối mã đề và rễ sắn dây
Mã đề có tác dụng lợi tiểu và chống viêm, còn rễ sắn dây có tác dụng thanh nhiệt, hút ẩm, kháng khuẩn và chống viêm. Sự kết hợp của cả hai loại này không chỉ có tác dụng lợi tiểu, giảm sưng tấy mà còn có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, có tác dụng rất tốt cho sức khỏe thể chất.
5. Mã đề tốt nhưng không phù hợp với những người này
- Người bị bệnh lá lách và dạ dày
Mã đề có tính lạnh, người bệnh lá lách và dạ dày suy yếu không nên dùng, để tránh khiến cảm lạnh nặng thêm và khiến các triệu chứng của bản thân trở nên trầm trọng hơn.
- Người có khí huyết yếu
Khi tinh khí trong cơ thể con người không được củng cố sẽ xuất hiện các triệu chứng như đổ mồ hôi tự phát, tiêu chảy và tiết dịch âm đạo, nguyên nhân là do tinh khí yếu ớt và mất khả năng củng cố khả năng làm se.
Mã đề có tính lạnh, thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, thông tiểu, không có tác dụng chữa các bệnh mà tinh khí không kiên cố, hơn nữa, tính lạnh sẽ làm tổn hại thêm tinh khí trong cơ thể, khiến cho không có lợi cho sự hồi phục của bệnh.
- Phụ nữ có thai
Mã đề có tính lạnh, thông kinh thận, có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, tuy nhiên sau khi mang thai cơ thể bà bầu lại ấm áp, tử cung đè lên bàng quang, có thể gây ra triệu chứng đi tiểu nhiều, ảnh hưởng đến thai nhi hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng đi tiểu thường xuyên.
- Người dị ứng với mã đề
Nếu bị dị ứng với mã đề, bạn không nên ăn nó để tránh các phản ứng dị ứng như ngứa da, phát ban, thở khò khè và khó thở.
Minh Thành (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)