Danh mục

Lần đầu tiên người ta phát hiện ra một 'con tôm' cách đây 500 triệu năm! Dài như thế này!

Thứ ba, 10/11/2020 07:55

Cách đây vài ngày, tạp chí "Nature" vừa đưa tin, một hóa thạch có hình dáng kỳ lạ được các nhà khoa học thuộc Viện Địa chất và Cổ sinh Nam Kinh, Viện Khoa học Trung Quốc phát hiện hơn 500 triệu năm trước, được gọi là "tôm kỳ lân".

tôm hóa thạch, tôm kỳ lân
Hóa thạch tôm kỳ lân. Ảnh: Zeng Han

Vì sao gọi là “tôm kỳ lân”? Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy nó ở đâu? Nó có vai trò gì trong quá trình tiến hóa của sự sống? Ý nghĩa khoa học của nó là gì?

tôm hóa thạch, tôm kỳ lân

Sự sống đã trải qua lịch sử lâu đời khoảng 4 tỷ năm trên trái đất. Tuy nhiên, phải đến Kỷ Cambri cách đây hơn 500 triệu năm, sự sống đa dạng và phức tạp mới bất ngờ xuất hiện trên trái đất. Sự kiện tiến hóa sự sống quan trọng mang tính cột mốc này được gọi là "Vụ nổ kỷ Cambri".

Tuy nhiên, kể từ Darwin, "Vụ nổ kỷ Cambri" đã là một câu đố khoa học lớn khiến cộng đồng khoa học phải đau đầu. Darwin đã đặc biệt đề cập trong cuốn "Nguồn gốc các loài" của mình rằng, sự xuất hiện đột ngột của các loài động vật phức tạp trong kỷ Cambri là một thách thức to lớn đối với thuyết tiến hóa.

Tuy nhiên, vào năm 1984, một động vật được phát hiện ở Vân Nam bởi các nhà khoa học thuộc Viện Địa chất và Cổ sinh Nam Kinh thuộc Viện Khoa học Trung Quốc đã làm nổi bật sự đột ngột của "Vụ nổ kỷ Cambri" và đẩy "sự hoang mang của Darwin" lên đến đỉnh điểm. Bởi vì việc phát hiện ra các hóa thạch trong khu hệ động vật ở Trừng Giang cho thấy, bao gồm cả động vật có xương sống, hầu hết tất cả các phyla động vật hiện đại đã xuất hiện cách đây 520 triệu năm.

Tuy nhiên, thuyết tiến hóa của Darwin cũng đề xuất một cách giải quyết bí ẩn về “vụ nổ kỷ Cambri”, đó là các nhà khoa học cần tìm ra hóa thạch tổ tiên chuyển tiếp của nguồn gốc động vật.

Trong số các loài động vật ở Trừng Giang, động vật chân đốt là đa dạng nhất. Các loài ba ba và tôm được gọi là "ngôi sao của kỷ Cambri" đều là động vật chân đốt. Không quá lời khi nói rằng động vật chân đốt là một trong những loài động vật thành công nhất trên trái đất kể từ sau đại bùng nổ kỷ Cambri.

Nhưng ngày nay, các loài bướm, cua, rết và nhện mà chúng ta biết đều là động vật chân đốt, và chúng có điểm giống nhau là cơ thể và phần phụ bị phân đoạn. Có thể nói, động vật chân đốt là loài động vật có số lượng cá thể lớn nhất trên trái đất hiện nay, chiếm khoảng 80% đa dạng loài trong giới động vật, chúng được tìm thấy ở nhiều môi trường khác nhau như biển, đất liền và trên không.

Vậy, động vật chân đốt đã tiến hóa như thế nào? Tổ tiên của họ trông ra sao? Đây là một vấn đề lớn trong quá trình tiến hóa sinh học, đã làm đau đầu nhiều thế hệ các nhà khoa học trong hơn 100 năm. Trong quần thể sinh vật Trừng Giang, các hóa thạch chân đốt dồi dào đã trở thành một trong những “viên đá giải chuông” cho “câu đố của Darwin”.

Lần này, nhóm nghiên cứu đợt bùng phát kỷ Cambri do nhà nghiên cứu Zhu Maoyan dẫn đầu đã tìm thấy hóa thạch chủ chốt "tôm kỳ lân của Zhang" ở khu hệ động vật Trừng Giang để giải đáp "bí ẩn về nguồn gốc động vật chân đốt".

Ads

Sở dĩ nó được gọi là "tôm kỳ lân" là bởi vì nó giống như kỳ lân-quái thú "bốn không giống" trong thần thoại truyền thống Trung Quốc, và cơ thể của nó có nhiều đặc điểm hình thái động vật khác nhau.

"Tôm kỳ lân" có hình dạng giống con tôm, có năm mắt và sở hữu "chiếc kẹp lớn" của loài săn mồi khổng lồ "tôm kỳ lân" ở đại dương vào thời điểm đó, và các động vật chân đốt mà chúng ta biết hiện nay (chẳng hạn như muỗi và côn trùng phổ biến), (tôm, cua).

tôm hóa thạch, tôm kỳ lân
Hình ảnh phục hồi tôm kỳ lân. Ảnh do Huang Diying cung cấp

Trong khu hệ động vật Trừng Giang, loài tôm kỳ lạ được coi là loại tổ tiên của động vật chân đốt, và nó là loài săn mồi hàng đầu với chiều dài cơ thể lên đến hai mét. Tuy nhiên, sự khác biệt về hình thái giữa tôm lạ và động vật chân đốt thực sự là rất lớn, và có một khoảng cách tiến hóa khó có thể thu hẹp giữa hai loài này. Khoảng trống này đã trở thành một mắt xích quan trọng còn thiếu trong việc khám phá "bí ẩn về nguồn gốc của động vật chân đốt".

"Tôm kỳ lân" được phát hiện lần này có cấu trúc hình thái tổ tiên động vật chân đốt trên đầu, bao gồm quái vật kỷ Cambri - năm mắt độc nhất của bọ cạp biển Opabine và động vật ăn thịt đầu khổng lồ kỷ Cambri- Các phần phụ của tôm he. Tuy nhiên, cơ thể có những đặc điểm rõ ràng của động vật chân đốt thực sự, chẳng hạn như biểu bì cứng, vỏ đầu lành, thân nhiều phân và chân phân khúc.

Trong số các hóa thạch "tôm kỳ lân" được phát hiện lần này, con nhỏ nhất giống như tôm, và con lớn nhất dài 7cm.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng nhiều phương pháp kỹ thuật khác nhau để thực hiện các nghiên cứu giải phẫu so sánh chi tiết trên hóa thạch "tôm kỳ lân". Dựa trên dữ liệu nghiên cứu tích lũy của các hóa thạch kỷ Cambri khác trên thế giới trong nhiều năm, kết hợp với hình thái học độc nhất vô nhị và phân tích sinh học phát triển tiến hóa của "tôm kỳ lân", sự tương đồng của cặp phần phụ đầu tiên của tôm lạ và động vật chân đốt thực sự được chứng minh.

tôm hóa thạch, tôm kỳ lân
Tái tạo mô hình tiến hóa cho thấy vị trí tiến hóa của "tôm kỳ lân" là giữa loài tôm kỳ lạ và các loài chân khớp

Các nhà nghiên cứu đã tái tạo lại phả hệ và tính toán một mô hình mới đảo ngược mối quan hệ tiến hóa của động vật chân đốt thời kỳ đầu và sự biến đổi của phần phụ. Kết quả cho thấy vị trí tiến hóa của "tôm kỳ lân" là giữa loài tôm kỳ lạ và các loài chân khớp thực thụ khác, đồng thời nằm ở gốc của các loài chân khớp thực sự.

"Tôm kỳ lân" đại diện cho một hóa thạch chuyển tiếp quan trọng được dự đoán bởi thuyết tiến hóa của Darwin. Nó đã xây dựng một cầu nối trung gian từ quá trình tiến hóa của tôm lạ đến động vật chân đốt thực sự, lấp đầy các liên kết còn thiếu trong nguồn gốc của động vật chân đốt và bổ sung một lực mạnh mẽ cho thuyết tiến hóa sinh học qua bằng chứng hóa thạch.

Thông qua nỗ lực không ngừng của nhiều thế hệ nhà khoa học, con người đã có được nhiều hiểu biết quan trọng về bí ẩn nguồn gốc động vật, tuy nhiên điều này còn lâu mới đến hồi kết. Vẫn còn rất nhiều "bí ẩn" đang chờ chúng ta khám phá trong quá trình tiến hóa sự sống.

Kỷ Cambri là một đơn vị phân chia chính trong niên đại địa chất, bắt đầu vào khoảng 541,0 ± 1,0 triệu năm trước vào cuối thời kỳ liên đại Nguyên Sinh và kết thúc vào khoảng 485,4 ± 1,9 Ma với sự khởi đầu của kỷ Ordovic. Nó là kỷ đầu tiên của đại Cổ sinh thuộc liên đại Hiển Sinh

Hồ Yên (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://conglyxahoi.net.vn/van-hoa/giai-tri/la.. Nguồn: https://conglyxahoi.net.vn/van-hoa/giai-tri/lan-dau-tien-nguoi-ta-phat-hien-ra-mot-con-tom-cach-day-500-trieu-nam-dai-nhu-the-nay-61155.html

Tin được quan tâm

Kể từ bây giờ, người dân không cần trực tiếp đến cơ quan Công an để đổi thẻ CCCD, đúng không?

Người dân cần đổi thẻ căn cước công dân có thể không cần đến trực tiếp cơ quan công an nếu không phải thu nhận...
Dòng sự kiện 2 ngày, 2 giờ trước

Tin vui với hàng triệu người dân sống ở Hà Nội, hưởng lợi chưa từng có

Hà Nội là địa phương đầu tiên của Việt Nam làm điều này. Sắp tới, hàng triệu người dân sẽ được hưởng loạt lợi ích....
Tin trong ngày 3 ngày, 21 giờ trước

Công viên sông Tô Lịch trải rộng đến hơn 700.000 m2, phải dùng bao nhiêu tỉ đền bù giải phóng mặt bằng?

Khi UBND TP Hà Nội cung cấp thông tin về chi phí dùng để giải phóng mặt bằng cho dự án công viên sông Tô...
Tin trong ngày 3 ngày, 23 giờ trước

Theo Quy định mới nhất: Khách sạn, nhà nghỉ có được giữ CCCD, thẻ Căn cước của khách lưu trú không?

Một số nhà nghỉ, khách sạn kiểm tra CCCD, thẻ Căn cước của khách hàng và giữ lại vì lý do an ninh hoặc đảm...
Kiến thức 2 ngày, 10 giờ trước

Tin vui: Từ năm 2026, Quốc hội đồng ý nghỉ hưu trước tuổi không bị giảm tiền hưởng lương hưu đối với giáo viên mầm non có nguyện vọng trong trường hợp đã đóng BHXH bao nhiêu năm trở lên?

Cụ thể từ ngày 1/1/2026, giáo viên mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu...
Tin trong ngày 2 ngày, 20 giờ trước

UBND cấp xã không được làm điều này, liên quan đến đất đai sau sáp nhập

Kể từ bây giờ, UBND cấp xã không được làm điều này, người dân cần nắm để đảm bảo quyền lợi của mình.
Tin trong ngày 3 ngày, 19 giờ trước

Tin cùng mục

'Tâm sinh tướng', nếu gặp phải những người có đặc điểm này trên khuôn mặt thì đừng dây dưa với họ!

Bạn đã bao giờ gặp phải tình huống một người bạn tưởng chừng như thân thiết lại đâm sau lưng bạn, hay một người đồng...
Đời sống số 10 giờ, 55 phút trước

86.000 Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố nhận tin vui: Được hưởng chính sách mới đặc biệt có lợi này từ 1/7/2025, cụ thể là?

Từ ngày 1/7, người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố sẽ được hưởng thêm quyền lợi này, ai cũng nên nắm....
Kiến thức 10 giờ, 2 phút trước

Tại sao không nên cho người thân, họ hàng sống ở trong nhà mình?

Như câu nói "Họ hàng xa không bằng hàng xóm gần". Trong xã hội ngày nay, chúng ta cần học cách cân bằng giữa tình...
Đời sống số 10 giờ, 3 phút trước

Người thông minh sẽ giữ ba câu này trong lòng, nhưng người ngu ngốc sẽ nói chúng với tất cả mọi người họ gặp

Trong ván cờ giao tiếp phức tạp, lời nói là quân cờ then chốt quyết định hướng đi của mối quan hệ. Người khôn ngoan...
Đời sống số 10 giờ, 3 phút trước

Đừng mua 3 loại bánh trung thu này làm quà Tết Trung thu, dù giá có rẻ đến đâu. Chúng chứa quá nhiều chất phụ gia, không đáng mua

Khi mua bánh trung thu, bạn nên tránh mua bánh có màu sắc quá rực rỡ, bánh trung thu đóng gói số lượng lớn và...
Kiến thức 10 giờ, 3 phút trước

Tử vi ngày 29/9/2025 của 12 con giáp: Tuổi Dần sự nghiệp lên như diều gặp gió, Tuất gặp phải nhiều trở ngại

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 29/9/2025.
Đời sống số 10 giờ, 9 phút trước

Tin mới cập nhật

Dù một người có tài giỏi đến đâu cũng không thể thoát khỏi ba 'số mệnh' này

Cổ nhân có câu: “Người lực có hạn, thiên đạo tự định”. Dù con người có bản lĩnh và trí tuệ đến mấy, có những...
Kiến thức 11 phút trước

Xe máy từ nay không bật đèn khi trời mưa có thể bị phạt tới 14.000.000 đồng, đúng không?

Nhiều người khi tham gia giao thông băn khoăn việc điều khiển xe máy lúc trời mưa có cần phải bật đèn xe không và...
Kiến thức 13 phút trước

4 loại cá là 'báu vật omega-3', giàu canxi mà giá rẻ hơn cá hồi, chợ Việt bán nhiều, thấy nhớ mua ngay

Dưới đây là 4 loại cá giàu omega-3 và canxi, vừa ngon, vừa tốt cho sức khỏe, lại có giá hợp lý, nếu thấy bán...
Chăm sóc sức khỏe 13 phút trước

Mức lương bác sĩ nội trú và bác sĩ chuyên khoa năm 2025 là bao nhiêu?

Thu nhập của đội ngũ bác sĩ nội trú và bác sĩ chuyên khoa có sự khác biệt rõ rệt do đặc thù công việc...
Kiến thức 39 phút trước

Loài ‘chó đất’ từng bị ghét bỏ, nay thành đặc sản tiền triệu, nhiều người thi nhau săn lùng

Từng bị xem là “oan gia nhà nông” vì khả năng tàn phá mùa màng, loài côn trùng nhỏ bé mang tên dế trũi nay...
Tin trong ngày 39 phút trước

Cách xác thực sinh trắc học ngân hàng bằng ứng dụng VNeID mới nhất: Đơn giản và nhanh chóng sau 'vài nốt nhạc'

Trong năm 2025, các ngân hàng tại Việt Nam đã triển khai phương thức xác thực sinh trắc học qua ứng dụng VNeID.
Đời sống số 40 phút trước

Sao Việt 29/9: Tóc Tiên được Touliver đón về giữa loạt tin đồn hôn nhân gây xôn xao?; Cục trưởng Xuân Bắc hội ngộ 'vợ ba' Hồng sau 25 năm

Tin sao Việt 29/9/2025: Cư dân mạng lan truyền khoảnh khắc nghi vấn Tóc Tiên được chồng đến tận nơi đón về. Cục trưởng Xuân...
Chuyện làng sao 41 phút trước

Lần đầu tiên Việt Nam có 2 đại diện lọt Top trường đào tạo MBA hàng đầu thế giới

Trường ĐH Anh quốc Việt Nam và VinUni là 2 đại diện góp mặt trong bảng xếp hạng đào tạo thạc sĩ quản trị kinh...
Kiến thức 2 giờ, 48 phút trước

Có cần chần nấm trước khi xào không? Nếu làm sai, bảo sao nấm không thơm

Có rất nhiều cách để thưởng thức nấm, và xào là cách phổ biến nhất. Nhiều người băn khoăn không biết có cần chần nấm...
Địa chỉ ăn ngon 2 giờ, 3 phút trước

Bản đồ chi tiết Phường Nghĩa Đô, Hà Nội và thông tin sau sáp nhập

Ngày 1/7/2025, đánh dấu cột mốc Phường Nghĩa Đô chính thức đi vào hoạt động. Được thành lập trên cơ sở sáp nhập 9 đơn...
Hồ sơ tư liệu 2 giờ, 19 phút trước