Danh mục

Lần đầu tiên người ta phát hiện ra một 'con tôm' cách đây 500 triệu năm! Dài như thế này!

Thứ ba, 10/11/2020 07:55

Cách đây vài ngày, tạp chí "Nature" vừa đưa tin, một hóa thạch có hình dáng kỳ lạ được các nhà khoa học thuộc Viện Địa chất và Cổ sinh Nam Kinh, Viện Khoa học Trung Quốc phát hiện hơn 500 triệu năm trước, được gọi là "tôm kỳ lân".

tôm hóa thạch, tôm kỳ lân
Hóa thạch tôm kỳ lân. Ảnh: Zeng Han

Vì sao gọi là “tôm kỳ lân”? Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy nó ở đâu? Nó có vai trò gì trong quá trình tiến hóa của sự sống? Ý nghĩa khoa học của nó là gì?

tôm hóa thạch, tôm kỳ lân

Sự sống đã trải qua lịch sử lâu đời khoảng 4 tỷ năm trên trái đất. Tuy nhiên, phải đến Kỷ Cambri cách đây hơn 500 triệu năm, sự sống đa dạng và phức tạp mới bất ngờ xuất hiện trên trái đất. Sự kiện tiến hóa sự sống quan trọng mang tính cột mốc này được gọi là "Vụ nổ kỷ Cambri".

Tuy nhiên, kể từ Darwin, "Vụ nổ kỷ Cambri" đã là một câu đố khoa học lớn khiến cộng đồng khoa học phải đau đầu. Darwin đã đặc biệt đề cập trong cuốn "Nguồn gốc các loài" của mình rằng, sự xuất hiện đột ngột của các loài động vật phức tạp trong kỷ Cambri là một thách thức to lớn đối với thuyết tiến hóa.

Tuy nhiên, vào năm 1984, một động vật được phát hiện ở Vân Nam bởi các nhà khoa học thuộc Viện Địa chất và Cổ sinh Nam Kinh thuộc Viện Khoa học Trung Quốc đã làm nổi bật sự đột ngột của "Vụ nổ kỷ Cambri" và đẩy "sự hoang mang của Darwin" lên đến đỉnh điểm. Bởi vì việc phát hiện ra các hóa thạch trong khu hệ động vật ở Trừng Giang cho thấy, bao gồm cả động vật có xương sống, hầu hết tất cả các phyla động vật hiện đại đã xuất hiện cách đây 520 triệu năm.

Tuy nhiên, thuyết tiến hóa của Darwin cũng đề xuất một cách giải quyết bí ẩn về “vụ nổ kỷ Cambri”, đó là các nhà khoa học cần tìm ra hóa thạch tổ tiên chuyển tiếp của nguồn gốc động vật.

Trong số các loài động vật ở Trừng Giang, động vật chân đốt là đa dạng nhất. Các loài ba ba và tôm được gọi là "ngôi sao của kỷ Cambri" đều là động vật chân đốt. Không quá lời khi nói rằng động vật chân đốt là một trong những loài động vật thành công nhất trên trái đất kể từ sau đại bùng nổ kỷ Cambri.

Nhưng ngày nay, các loài bướm, cua, rết và nhện mà chúng ta biết đều là động vật chân đốt, và chúng có điểm giống nhau là cơ thể và phần phụ bị phân đoạn. Có thể nói, động vật chân đốt là loài động vật có số lượng cá thể lớn nhất trên trái đất hiện nay, chiếm khoảng 80% đa dạng loài trong giới động vật, chúng được tìm thấy ở nhiều môi trường khác nhau như biển, đất liền và trên không.

Vậy, động vật chân đốt đã tiến hóa như thế nào? Tổ tiên của họ trông ra sao? Đây là một vấn đề lớn trong quá trình tiến hóa sinh học, đã làm đau đầu nhiều thế hệ các nhà khoa học trong hơn 100 năm. Trong quần thể sinh vật Trừng Giang, các hóa thạch chân đốt dồi dào đã trở thành một trong những “viên đá giải chuông” cho “câu đố của Darwin”.

Lần này, nhóm nghiên cứu đợt bùng phát kỷ Cambri do nhà nghiên cứu Zhu Maoyan dẫn đầu đã tìm thấy hóa thạch chủ chốt "tôm kỳ lân của Zhang" ở khu hệ động vật Trừng Giang để giải đáp "bí ẩn về nguồn gốc động vật chân đốt".

Sở dĩ nó được gọi là "tôm kỳ lân" là bởi vì nó giống như kỳ lân-quái thú "bốn không giống" trong thần thoại truyền thống Trung Quốc, và cơ thể của nó có nhiều đặc điểm hình thái động vật khác nhau.

"Tôm kỳ lân" có hình dạng giống con tôm, có năm mắt và sở hữu "chiếc kẹp lớn" của loài săn mồi khổng lồ "tôm kỳ lân" ở đại dương vào thời điểm đó, và các động vật chân đốt mà chúng ta biết hiện nay (chẳng hạn như muỗi và côn trùng phổ biến), (tôm, cua).

tôm hóa thạch, tôm kỳ lân
Hình ảnh phục hồi tôm kỳ lân. Ảnh do Huang Diying cung cấp

Trong khu hệ động vật Trừng Giang, loài tôm kỳ lạ được coi là loại tổ tiên của động vật chân đốt, và nó là loài săn mồi hàng đầu với chiều dài cơ thể lên đến hai mét. Tuy nhiên, sự khác biệt về hình thái giữa tôm lạ và động vật chân đốt thực sự là rất lớn, và có một khoảng cách tiến hóa khó có thể thu hẹp giữa hai loài này. Khoảng trống này đã trở thành một mắt xích quan trọng còn thiếu trong việc khám phá "bí ẩn về nguồn gốc của động vật chân đốt".

"Tôm kỳ lân" được phát hiện lần này có cấu trúc hình thái tổ tiên động vật chân đốt trên đầu, bao gồm quái vật kỷ Cambri - năm mắt độc nhất của bọ cạp biển Opabine và động vật ăn thịt đầu khổng lồ kỷ Cambri- Các phần phụ của tôm he. Tuy nhiên, cơ thể có những đặc điểm rõ ràng của động vật chân đốt thực sự, chẳng hạn như biểu bì cứng, vỏ đầu lành, thân nhiều phân và chân phân khúc.

Trong số các hóa thạch "tôm kỳ lân" được phát hiện lần này, con nhỏ nhất giống như tôm, và con lớn nhất dài 7cm.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng nhiều phương pháp kỹ thuật khác nhau để thực hiện các nghiên cứu giải phẫu so sánh chi tiết trên hóa thạch "tôm kỳ lân". Dựa trên dữ liệu nghiên cứu tích lũy của các hóa thạch kỷ Cambri khác trên thế giới trong nhiều năm, kết hợp với hình thái học độc nhất vô nhị và phân tích sinh học phát triển tiến hóa của "tôm kỳ lân", sự tương đồng của cặp phần phụ đầu tiên của tôm lạ và động vật chân đốt thực sự được chứng minh.

tôm hóa thạch, tôm kỳ lân
Tái tạo mô hình tiến hóa cho thấy vị trí tiến hóa của "tôm kỳ lân" là giữa loài tôm kỳ lạ và các loài chân khớp

Các nhà nghiên cứu đã tái tạo lại phả hệ và tính toán một mô hình mới đảo ngược mối quan hệ tiến hóa của động vật chân đốt thời kỳ đầu và sự biến đổi của phần phụ. Kết quả cho thấy vị trí tiến hóa của "tôm kỳ lân" là giữa loài tôm kỳ lạ và các loài chân khớp thực thụ khác, đồng thời nằm ở gốc của các loài chân khớp thực sự.

"Tôm kỳ lân" đại diện cho một hóa thạch chuyển tiếp quan trọng được dự đoán bởi thuyết tiến hóa của Darwin. Nó đã xây dựng một cầu nối trung gian từ quá trình tiến hóa của tôm lạ đến động vật chân đốt thực sự, lấp đầy các liên kết còn thiếu trong nguồn gốc của động vật chân đốt và bổ sung một lực mạnh mẽ cho thuyết tiến hóa sinh học qua bằng chứng hóa thạch.

Thông qua nỗ lực không ngừng của nhiều thế hệ nhà khoa học, con người đã có được nhiều hiểu biết quan trọng về bí ẩn nguồn gốc động vật, tuy nhiên điều này còn lâu mới đến hồi kết. Vẫn còn rất nhiều "bí ẩn" đang chờ chúng ta khám phá trong quá trình tiến hóa sự sống.

Kỷ Cambri là một đơn vị phân chia chính trong niên đại địa chất, bắt đầu vào khoảng 541,0 ± 1,0 triệu năm trước vào cuối thời kỳ liên đại Nguyên Sinh và kết thúc vào khoảng 485,4 ± 1,9 Ma với sự khởi đầu của kỷ Ordovic. Nó là kỷ đầu tiên của đại Cổ sinh thuộc liên đại Hiển Sinh

Hồ Yên (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://conglyxahoi.net.vn/van-hoa/giai-tri/la.. Nguồn: https://conglyxahoi.net.vn/van-hoa/giai-tri/lan-dau-tien-nguoi-ta-phat-hien-ra-mot-con-tom-cach-day-500-trieu-nam-dai-nhu-the-nay-61155.html

Tin được quan tâm

Chính thức chốt mức lương thấp nhất 3.450.000 đồng/tháng thay thế mức lương cơ sở từ 1/1/2026, ai được hưởng lợi?

Sang đầu năm 2026 mức tối thiểu vùng mới được áp dụng, đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền...
Kiến thức 2 ngày, 8 giờ trước

Hạn mức rút tiền qua thẻ ATM chính thức thay đổi: Từ nay, 1 ngày người dân được rút tối đa bao nhiêu tiền?

Người dùng cần lưu ý thay đổi về thẻ ATM để việc rút tiền được diễn ra suôn sẻ.
Kiến thức 2 ngày, 15 giờ trước

Sau 1/7/2025: Người dân ra đường không mang theo Căn cước/CCCD sẽ bị phạt 500.000 đồng và tạm giữ về đồn, có đúng không?

Kể từ nay, người dân đi ra đường không mang theo Căn cước/CCCD mà gặp cơ quan chức năng kiểm tra thì có thể bị...
Kiến thức 2 ngày, 15 giờ trước

Đám tang diễn viên Ngọc Trinh: Gia đình xin mọi người đừng làm điều này, một nhân vật khóc nức nở

Những tấm bảng có nội dung đặc biệt được gia đình diễn viên Ngọc Trinh treo ở khu vực tang lễ.
Chuyện làng sao 2 ngày, 5 giờ trước

Từ bây giờ, công chức nghỉ việc sẽ không được hưởng chính sách theo Nghị định 178

Sau ngày 1/9, chế độ nghỉ việc theo Nghị định 178 đã chấm dứt, công chức chưa hoàn tất thủ tục sẽ không còn được...
Dòng sự kiện 2 ngày, 14 giờ trước

Những con giáp cảnh giác có tang lễ vào nửa cuối năm 2025

Sinh, lão, bệnh, tử là những điều ai cũng phải trải qua. Khi một thành viên trong gia đình trải qua mất mát, nỗi đau...
Đời sống số 2 ngày, 7 giờ trước

Tin cùng mục

Cảnh báo: Vi phạm lỗi phổ biến này có thể bị phạt tới 70.000.000 đồng, tịch thu phương tiện, từ nay đến cuối năm 2025

Theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP, hành vi điều khiển phương tiện lạng lách, đánh võng trên đường bộ sẽ bị xử phạt nặng,...
Tin trong ngày 34 phút trước

Rằm tháng 7 rồi. Dù có tiền hay không, hãy nhớ ăn ba món ăn truyền thống này để xua đuổi vận rủi, mang lại bình an, thịnh vượng

Các bạn ơi, hôm nay là rằm tháng 7 rồi! Lễ hội truyền thống này, còn được gọi là "Tết Cô hồn", "Lễ Vu Lan"...
Kiến thức 42 phút trước

Loại 'gỗ Hoàng đế' có giá lên đến 9.000 tỷ đồng nhưng không ai dám đốn hạ, lấy cắp: Vì sao?

Đây là loại gỗ nổi tiếng quý hiếm với trữ lượng không lớn trên thế giới.
Kiến thức 48 phút trước

Một gia đình ở Hà Nội có 3 thế hệ học cùng trường đại học lớn: Ông ngoại là hiệu trưởng, con cháu đều công tác tại trường

Tại ngôi trường Đại học Thủy lợi có một gia đình "đặc biệt" vì ba thế hệ cùng học tập và giữ một lý tưởng...
Kiến thức 1 giờ, 10 phút trước

2 nhóm này được đề xuất tăng mức trợ cấp lên 1 triệu đồng/tháng, là ai?

Bộ Tư pháp đang thẩm định dự thảo Nghị định điều chỉnh chế độ trợ cấp hàng tháng đối với thanh niên xung phong đã...
Tin trong ngày 1 giờ, 21 phút trước

11 loại cá 'ngậm' nhiều thủy ngân, bán đầy chợ Việt, bà nội trợ cần cẩn trọng khi mua

Cá là thực phẩm bổ dưỡng, giàu omega-3 và các dưỡng chất thiết yếu cho sức khỏe. Tuy nhiên, không phải loại cá nào cũng...
Kiến thức 2 giờ, 33 phút trước

Tin mới cập nhật

Bát hương có dấu hiệu này xin chúc mừng: Tổ Tiên ban lộc lớn nhà bạn sắp 'trúng số' giàu to

Quan sát bát hương gia đình bạn nếu có dấu hiệu này rất tốt về mặt phong thủy, gia chủ sắp đón lộc lớn.
Phong thủy 1 giờ, 17 phút trước

Thành phố của Việt Nam có dân số gấp 30 lần 1 nước trong khối ASEAN, đó là?

Với khoảng 14 triệu dân, thành phố mới sau sáp nhập này của Việt Nam sẽ có dân số lớn hơn tổng dân số của...
Kiến thức 2 giờ, 45 phút trước

Hãy chú ý đến 5 con giáp này trong tháng 9 năm 2025! Bạn sẽ có thể thành công trong sự nghiệp và gặp gỡ những người quyền quý. Hãy nắm bắt cơ hội để làm giàu

Tháng 9 năm 2025 đã đến. Gần đây, tôi trò chuyện với nhiều bạn bè và phát hiện ra rằng những người tuổi Thìn, Ngọ,...
Đời sống số 2 giờ, 53 phút trước

Tin vui với hàng triệu người: Thêm 1 quyền lợi đặc biệt theo quy định mới nhất của Luật Đất đai

Sổ đỏ thửa đất của hộ gia đình sẽ ghi đầy đủ tên thành viên có chung quyền sử dụng đất, theo quy định mới...
Kiến thức 2 giờ, 4 phút trước

Tổ tiên có câu: 'Vạn lượng vàng không bằng hai nốt ruồi', phụ nữ có nốt ruồi ở 2 vị trí này phần lớn là người có phúc

Theo nhân tướng học thì nốt ruồi ở một số vị trí trên khuôn mặt có thể ảnh hưởng tới số mệnh và tài vận....
Kiến thức 2 giờ, 12 phút trước

Tổ Tiên căn dặn: Trong nhà có 9 cây này như vòi rồng phun lộc, may mắn, tiền tài tràn về không kịp hốt

Chọn đúng cây, đặt đúng chỗ sẽ là cách để bạn "manifest" tiền tài và may mắn đến với mình.
Phong thủy 2 giờ, 14 phút trước

Loài cá xưa không ai ngó ngàng, giờ phơi khô bán 500.000 đồng/kg, được săn lùng để đãi khách quý

Có một món ăn ở Quảng Bình tuy ít người biết nhưng lại là đặc sản mà những người sành ăn không thể bỏ qua,...
Kiến thức 2 giờ, 14 phút trước

Ngành học vừa ra trường đã được săn đón, mức lương 50 triệu/tháng: Điểm chuẩn 2025 khiến thí sinh ‘toát mồ hôi’

Nhiều sinh viên giỏi vừa ra trường đã có cơ hội làm việc rộng mở với thu nhập cao.
Kiến thức 2 giờ, 18 phút trước

Sinh viên Đi học, đi chơi hay đi mưa, bộ đôi Galaxy A17 5G & A07 đều “bao mượt”

Sài Gòn chính thức bước vào mùa mưa, và bạn biết đó, cảm giác đang chạy xe trên đường Nguyễn Huệ hay Cộng Hòa thì...
Sản phẩm hot 2 giờ, 25 phút trước

Hàng nghìn sinh viên ồ ạt rời bỏ 3 trường đại học danh giá để chạy theo giấc mơ mới

Một hiện tượng chưa từng có đang diễn ra tại Hàn Quốc, hàng nghìn sinh viên từ bỏ ghế học ở những trường đại học...
Tin trong ngày 3 giờ, 30 phút trước