Phát hiện này, được công bố trên tạp chí khoa học uy tín Nature Communications, đã làm đảo lộn những hiểu biết hiện tại về khả năng chịu đựng nhiệt độ của các sinh vật sống. Khu vực nghiên cứu, nằm ở độ sâu 5.000 mét dưới đáy biển Caribe, là nơi có một ngọn núi lửa đang hoạt động. Nhiệt độ tại đây cao hơn nhiều so với điểm sôi của dầu đậu nành (230°C), tạo ra một môi trường mà theo lý thuyết, không có sinh vật nào có thể tồn tại.
Lý giải việc loài tôm 'không mắt' sống sót kỳ diệu ở miệng núi lửa 450°C
Điều kỳ diệu của "tôm không mắt"
Thông thường, protein - thành phần cấu tạo chính của mọi sinh vật, sẽ bị biến tính và mất chức năng ở khoảng 70°C. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã vô cùng bất ngờ khi phát hiện ra một quần thể dày đặc của loài tôm Rimicaris hybisae tại khu vực này. Loài tôm này không có mắt, nhưng chúng có thể sống sót và sinh trưởng trong môi trường cực kỳ nóng bỏng mà không hề bị tổn hại.
Mật độ của loài tôm này khiến nhiều người kinh ngạc, với số lượng lên tới 2.000 con trên mỗi mét khối. Câu hỏi được đặt ra là: Làm thế nào loài tôm không mắt này có thể tồn tại được trong môi trường khắc nghiệt như vậy?
Bí mật sinh tồn dưới đáy biển sâu
Để giải đáp bí ẩn này, các nhà khoa học đã tiến hành một loạt nghiên cứu kỹ lưỡng. Họ phát hiện ra rằng, sự sinh tồn của tôm không mắt liên quan chặt chẽ đến hệ sinh thái đặc biệt xung quanh núi lửa ngầm.
Ở độ sâu này, ánh sáng mặt trời không thể chiếu tới, và nguồn thức ăn hữu cơ từ bề mặt đại dương là rất hạn chế. Vì vậy, các sinh vật biển sâu phải dựa vào nguồn năng lượng từ các núi lửa ngầm. Quá trình phun trào núi lửa thải ra các ion kim loại, khoáng chất và các chất hóa học, trở thành nguồn dinh dưỡng quan trọng cho vi khuẩn ưa nhiệt. Những vi khuẩn này thực hiện quá trình "lưu huỳnh hóa", chuyển đổi các hợp chất như hydro sunfua thành năng lượng và axit amin, tạo thành nền tảng của chuỗi thức ăn dưới đáy biển.
Loài tôm không mắt Rimicaris hybisae đã tận dụng nguồn thức ăn này, chúng ăn vi khuẩn ưa nhiệt để tồn tại. Sự phụ thuộc vào môi trường núi lửa khiến chúng phải thích nghi với điều kiện nhiệt độ cao.
"Vỏ bọc" thần kỳ và giác quan đặc biệt
Mặc dù cơ thể của tôm không mắt cũng được cấu tạo từ protein, nhưng chúng không sống trực tiếp trong vùng nước 450°C. Thay vào đó, chúng có các dây thần kinh cảm quang đặc biệt, có thể phát hiện nhiệt độ nước thông qua tia hồng ngoại. Khi nhiệt độ môi trường vượt quá 40°C, tôm sẽ nhanh chóng di chuyển đến vùng nước mát hơn.
Ngoài ra, vỏ của tôm không mắt cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp chúng có thể chịu đựng được nhiệt độ cao trong thời gian ngắn. Điều này cho phép chúng di chuyển qua vùng nước nóng để tìm kiếm thức ăn và sinh tồn.
Tôm không mắt - Có ăn được không?
Câu hỏi đặt ra là liệu loài tôm không mắt này có thể ăn được không? Câu trả lời là "có", nhưng với một cái giá phải trả. Nồng độ kim loại nặng trong cơ thể tôm, do môi trường sống gần núi lửa, có thể gây hại cho sức khỏe con người. Ngoài ra, việc đánh bắt loài tôm này cũng rất khó khăn và tốn kém.
Phát hiện về loài tôm không mắt Rimicaris hybisae đã mở ra một chương mới trong nghiên cứu về sự sống trong môi trường khắc nghiệt. Nó cho thấy rằng, các sinh vật có thể phát triển những kỹ năng và cơ chế sinh tồn đáng kinh ngạc để thích nghi với những điều kiện khắc nghiệt nhất.
Bài học từ loài tôm không mắt một lần nữa khẳng định sự đa dạng và khả năng thích nghi đáng kinh ngạc của sự sống trên Trái Đất, đồng thời nhắc nhở chúng ta về những điều bí ẩn vẫn còn ẩn sâu trong lòng đại dương.
Thu Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)