Danh mục

Khi người thân qua đời, có bắt buộc phải làm giấy chứng tử hay không?

Thứ năm, 25/07/2024 10:19

Nếu không làm giấy chứng tử có được không? Trong trường hợp mà người mất không còn ai thân thích thì thủ tục sẽ như thế nào?

Thông thường khi một người qua đời và được làm thủ tục khai tử tại các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì vợ, chồng, cha, mẹ, con hoặc người thân thích khác của người mất sẽ thực hiện việc cấp Giấy chứng tử cho người đã chết. Về tác dụng của Giấy chứng tử, thì đây là giấy tờ cần có để chứng minh cá nhân đã chết.

Đây được xem là thủ tục pháp lý do Nhà nước thực hiện nhằm xác nhận một người đã qua đời và xác định quan hệ pháp luật, trách nhiệm pháp lý của người này đã chấm dứt.

giấy chứng tử, giấy chứng tử làm gì, có bắt buộc làm giấy chứng tử, kiến thức

Giấy chứng tử để chứng minh cá nhân đã chết (Ảnh minh họa).

Từ ý nghĩa này, Giấy chứng tử thường được dùng để xác định các vấn đề, sự kiện pháp lý kèm theo, cụ thể như sau:

- Thứ nhất là dùng làm căn cứ để xác định thời điểm mở thừa kế hoặc xác định hàng thừa kế khi chia thừa kế di sản;

- Thứ hai là dùng làm căn cứ để được cơ quan/tổ chức có thẩm quyền giải quyết hưởng chế độ tử tuất;

- Thứ ba là dùng làm căn cứ xác định đâu là tài sản chung vợ chồng, đâu là tài sản riêng;

- Thứ tư là dùng để xác nhận tình trạng hôn nhân của người vợ/chồng còn sống, khi người này muốn đăng ký kết hôn với người khác.…

Có bắt buộc làm giấy chứng tử hay không?

- Theo quy định của khoản 1 Điều 33 Luật Hộ tịch số 60/2014/QH13 có đề cập đến trách nhiệm làm giấy chứng tử (thủ tục đăng ký khai tử) như sau:

“1. Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có người chết thì vợ, chồng hoặc con, cha, mẹ hoặc người thân thích khác của người chết có trách nhiệm đi đăng ký khai tử; trường hợp người chết không có người thân thích thì đại diện của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan có trách nhiệm đi khai tử.”

Căn cứ nội dung nêu trên, kể từ ngày có người mất thì con cái, vợ/chồng, mẹ, cha, người thân thích khác của người này có trách nhiệm thực hiện thủ tục làm giấy chứng tử cho người mất trong vòng 15 ngày từ ngày người thân mất.

Cụ thể hơn về khái niệm “người thân thích” có trách nhiệm làm giấy chứng tử được quy định tại khoản 19 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình số 52/2014/QH13 bao gồm:

“19. Người thân thích là người có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, người có cùng dòng máu về trực hệ và người có họ trong phạm vi ba đời.”

- Về việc không làm giấy chứng tử, căn cứ Điều 41 Nghị định 82/2020/NĐ-CP có quy định như sau:

“3. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

c) Cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật khi làm thủ tục đăng ký khai tử để trục lợi.”

Căn cứ quy định nêu trên, trường hợp người thân thích của người mất chỉ chậm trễ thực hiện việc làm giấy chứng tử thì sẽ không bị xử phạt hành chính.

Tuy nhiên, nếu người thân thích cố tình không làm giấy chứng tự nhằm mục đích trục lợi từ việc này thì sẽ bị xử phạt hành chính số tiền từ 10 đến 20 triệu đồng.

giấy chứng tử, giấy chứng tử làm gì, có bắt buộc làm giấy chứng tử, kiến thức

(Ảnh minh họa).

Người mất đã lâu có làm giấy chứng tử được không?

Theo Luật Hộ tịch hiện hành, hiện nay không có quy định về thời gian tối đa được phép làm giấy chứng tử. Đồng thời như đã phân tích nêu trên, trường hợp chậm làm giấy khai tử thông thường không bị xử phạt và vẫn có thể được thực hiện.

Tuy nhiên, một số trường hợp người thân đã mất từ lâu nên không có hoặc bị mất Giấy báo tử/giấy tờ khác thay thế Giấy báo tử, thì đối với tình huống này, khi làm thủ tục đăng ký khai tử người thân có thể dùng giấy tờ, tài liệu, chứng cứ khác do cơ quan nhà nước, tổ chức có thẩm quyền cấp, xác nhận hợp lệ để chứng minh sự kiện chết (Căn cứ Điều 13 Thông tư 04/2020/TT-BTP).

Trường hợp không có các loại giấy tờ nêu trên, hoặc giấy tờ không hợp lệ thì lúc này cơ quan có thẩm quyền sẽ từ chối đăng ký khai tử.

Trình tự xin giấy chứng tử như thế nào?

Căn cứ mục 7 Chương II, mục 7 Chương III Luật Hộ tịch 2014, Điều 20 Nghị định 123/2015/NĐ-CP trình tự xin giấy chứng tử (thủ tục khai tử) có thể khái quát bao gồm các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ xin giấy chứng tử bao gồm:

Thứ nhất là Tờ khai đăng ký khai tử;

Thứ hai là Giấy báo tử hoặc giấy tờ thay thế Giấy báo tử, cụ thể theo khoản 2 Điều 4 Nghị định 123/2015/NĐ-CP các loại giấy này do các chủ thế sau cấp:

“a) Đối với người chết tại cơ sở y tế thì Thủ trưởng cơ sở y tế cấp Giấy báo tử;

b) Đối với người chết do thi hành án tử hình thì Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình cấp giấy xác nhận việc thi hành án tử hình thay Giấy báo tử;

c) Đối với người bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì Bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án thay Giấy báo tử;

d) Đối với người chết trên phương tiện giao thông, chết do tai nạn, bị giết, chết đột ngột hoặc chết có nghi vấn thì văn bản xác nhận của cơ quan công an hoặc kết quả giám định của Cơ quan giám định pháp y thay Giấy báo tử;

đ) Đối với người chết không thuộc một trong các trường hợp quy định tại các Điểm a, b, c và d của Khoản này thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó chết có trách nhiệm cấp Giấy báo tử.“

Trường hợp người thân thích của người mất ủy quyền cho người khác thực hiện thủ tục xin giấy chứng tử thì cần chuẩn bị thêm văn bản ủy quyền.

Ngoài ra, người thực hiện thủ tục khi đến cơ quan có thẩm quyền thực hiện thủ tục cũng cần mang theo các loại giấy tờ tùy thân cho trường hợp có yêu cầu xuất trình.

giấy chứng tử, giấy chứng tử làm gì, có bắt buộc làm giấy chứng tử, kiến thức

(Ảnh minh họa).

Bước 2: Nộp hồ sơ khai tử tại Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Ủy ban nhân dân cấp huyện tùy theo các trường hợp sau đây:

Căn cứ Điều 32 Luật Hộ tịch 2014 thì UBND cấp xã sẽ có thẩm quyền thực hiện thủ tục khai tử đối với công dân Việt Nam, cụ thể:

“Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người chết thực hiện việc đăng ký khai tử. Trường hợp không xác định được nơi cư trú cuối cùng của người chết thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó chết hoặc nơi phát hiện thi thể người chết thực hiện việc đăng ký khai tử.”

Căn cứ Điều 51 Luật Hộ tịch 2014 thì UBND cấp huyện là cơ quan có thẩm quyền thực hiện khai tử đối với công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài chết tại Việt Nam hoặc người nước ngoài, cụ thể:

“1. Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi cư trú cuối cùng của người chết thực hiện việc đăng ký khai tử cho người nước ngoài hoặc công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài chết tại Việt Nam.

2. Trường hợp không xác định được nơi cư trú cuối cùng của người chết theo quy định tại khoản 1 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi người đó chết hoặc nơi phát hiện thi thể người chết thực hiện việc đăng ký khai tử.”

Bước 3: Người có thẩm quyền thực hiện việc khai tử tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ

Nếu hồ sơ đã đầy đủ và hợp lệ thì người tiếp nhận hồ sơ viết giấy tiếp nhận yêu cầu thực hiện thủ tục khai tử, trong đó ghi rõ thời điểm trả kết quả; Nếu hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ thì hướng dẫn bổ sung, hoàn thiện.

Bước 4: Thực hiện việc khai tử và trả kết quả

Công chức tư pháp hộ tịch ghi nội dung khai tử vào Sổ hộ tịch, báo cáo Chủ tịch UBND và cấp Giấy chứng tử trong thời hạn 05 ngày làm việc.

Tường San (TH) (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/khi-nguoi-than.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/khi-nguoi-than-qua-doi-co-bat-buoc-phai-lam-giay-chung-tu-hay-khong-vz99748.html

Tin được quan tâm

Từ nay, công chức địa chính xã sẽ bị phạt rất nặng nếu để xảy ra vi phạm này trong quản lý đất đai

Trường hợp công chức địa chính xã buông lỏng quản lý, để xảy ra sai phạm về đất đai, hình thức xử lý có thể...
Kiến thức 2 ngày, 2 giờ trước

Từ bây giờ: Dừng xe mặc áo mưa khi đang đi trên đường sẽ bị phạt đến 5.000.000 đồng trong trường hợp nào?

Những người dừng xe mặc áo mưa phải tuân thủ các quy tắc dừng, đỗ xe. Nếu không, đây được xem là hành vi vi...
Kiến thức 2 ngày, 20 giờ trước

Ngoài lương hưu hằng tháng, hàng triệu người sẽ nhận được khoản tiền tăng gấp 4 lần kể từ 1/7/2025

Người lao động sẽ được nhận một khoản trợ cấp một lần khi nghỉ hưu ngoài lương hưu hằng tháng, với mức tăng có thể...
Kiến thức 2 ngày, 24 giờ trước

Hàng triệu người đón tin vui: Thêm một quyền lợi đặc biệt theo quy định mới nhất của Luật Đất đai

Sổ đỏ thửa đất của hộ gia đình sẽ ghi đầy đủ tên thành viên có chung quyền sử dụng đất, theo quy định mới...
Kiến thức 1 ngày, 10 giờ trước

Công chức, viên chức đón nhận tin vui lớn: Sẽ được thưởng hơn 8.000.000 đồng nếu đạt thành tích này

Công chức, viên chức được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, mức thưởng được nhận theo quy định tại Nghị định 152/2025/NĐ-CP.
Kiến thức 2 ngày, 15 giờ trước

Xe máy dừng đèn đỏ vẫn bị phạt đến 14.000.000 đồng nếu vi phạm lỗi này: Nhiều người chủ quan vẫn hay mắc phải

Trong trường hợp người điều khiển xe máy dừng đèn đỏ nhưng đè vạch dừng dẫn đến tai nạn giao thông, mức phạt sẽ tăng...
Kiến thức 2 ngày, 2 giờ trước

Tin cùng mục

Người dân dễ dàng đổi thẻ căn cước miễn phí trên VNeID nếu nắm vững quy định này

Người dân có thể thực hiện thủ tục cấp đổi thẻ căn cước hoàn toàn miễn phí ngay trên ứng dụng VNeID nếu thông tin...
Tin trong ngày 1 giờ, 24 phút trước

Từ nay đến hết năm 2025, CSGT toàn quốc sẽ tập trung xử lý 6 lỗi vi phạm giao thông này, người dân cần chú ý

Trong năm 2025, lực lượng CSGT toàn quốc tập trung xử lý 6 nhóm hành vi là nguyên nhân gây tai nạn giao thông.
Tin trong ngày 2 giờ, 32 phút trước

Bước sang tháng 9, may mắn sẽ đến với bốn con giáp này. Họ sẽ có tài lộc dồi dào, công việc suôn sẻ, thăng tiến và tăng lương

Được ban phước lành, bạn sẽ tránh được tranh chấp, thu hút tiền tài từ mọi phía và thể hiện tài năng của mình trong...
Đời sống số 2 giờ, 59 phút trước

Tin vui cho hàng triệu người lao động ngoài 45 tuổi mới bắt đầu đóng Bảo hiểm xã hội

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, mang lại nhiều thay đổi lớn cho người lao động.
Kiến thức 2 giờ, 3 phút trước

Nếu muốn con cái mình hiếu thảo với cha mẹ khi lớn lên, hãy chú ý đến 5 phương pháp này, đặc biệt là phương pháp thứ ba

Từ xưa đến nay, hiếu thảo luôn được coi là đức hạnh cao quý nhất của con người. Nuôi dạy con cái thành người hiếu...
Kiến thức 2 giờ, 5 phút trước

Khi về già, dù giàu hay nghèo, con người cũng nên để lại ba thứ cho con cháu. Đây là người có tầm nhìn

Những bậc cha mẹ yêu thương con cái sẽ lập kế hoạch lâu dài cho con mình. Tình yêu của cha mẹ dành cho con...
Kiến thức 2 giờ, 7 phút trước

Tin mới cập nhật

Sao Việt 20/8: Nữ ca sĩ Việt tiết lộ từng có ý định buông xuôi; Chồng cũ diễn viên Lan Phương lên tiếng: 'Ưu tiên của tôi là các con'

Tin sao Việt 20/8/2025: Những chia sẻ về biến cố sự nghiệp lẫn khủng hoảng tinh thần của nữ ca sĩ khiến nhiều khán giả...
Chuyện làng sao 1 giờ, 8 phút trước

Tin vui: Công chức, viên chức được tăng thêm 3.000.000 - 4.000.000 đồng/tháng nhờ luật mới này

Rất nhiều công chức, viên chức phấn khởi khi được tăng thêm 3-4 triệu đồng/tháng nhờ luật mới này.
Kiến thức 2 giờ, 23 phút trước

Từ nay đến 31/12/2025: Người đủ 30 năm tuổi Đảng sẽ được nhận mức tiền thưởng là bao nhiêu?

Theo Kết luận số 83-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, từ ngày 1/7/2024, lương cơ sở sẽ...
Kiến thức 10 giờ, 46 phút trước

Cách để đi qua vạch xương cá - vạch 4.2 mà không lo bị phạt?

Nhiều người thắc mắc vạch xương cá là gì, khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông phải xử lý thế nào để không...
Làm sao 10 giờ, 46 phút trước

Kiêng kị bày chuối lên bàn thờ trong tháng cô hồn, có phải để tránh những người 'bạn' không mời?

Trong tháng 7 âm lịch, còn được gọi là "tháng cô hồn", rất nhiều người tin rằng việc không đặt chuối lên bàn thờ là...
Đời sống số 10 giờ, 46 phút trước

Tử vi ngày 21/8/2025 của 12 con giáp: Tuổi Ngọ tài lộc dồi dào, Mão cẩn trọng không nên nóng vội

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 21/8/2025.
Đời sống số 10 giờ, 47 phút trước

Tin vui: Kể từ nay, những trường hợp này xây nhà sẽ không cần xin Giấy phép xây dựng

Theo quy định mới, sẽ có những trường hợp được miễn Giấy phép xây dựng.
Kiến thức 11 giờ, 10 phút trước

Phân biệt ba căn bệnh sốt xuất huyết, Chikungunya và Zika: Bệnh nào nguy hiểm hơn, bệnh nào lây qua đường tình dục?

Tại Việt Nam, cả ba căn bệnh do muỗi vằn truyền là sốt xuất huyết Dengue, Chikungunya và Zika đều đã được ghi nhận, đặt...
Kiến thức 11 giờ, 10 phút trước

Trường hợp nào người dân được chi trả cao hơn mức 500.000 đồng/tháng tiền trợ cấp hưu trí xã hội?

Công dân Việt Nam đáp ứng đầy đủ quy định sẽ được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn mức trợ cấp hưu trí xã...
Kiến thức 11 giờ, 10 phút trước

Công an Hà Nội ra mắt 4 sản phẩm công nghệ, đột phá trong chuyển đổi số phục vụ nhân dân

Ngày 31/7, Công an Thành phố Hà Nội đã chính thức ra mắt 4 sản phẩm chuyển đổi số đột phá, nhằm nâng cao hiệu...
Tin trong ngày 11 giờ, 11 phút trước