Khi lái xe ô tô xuống dốc, nên dùng phanh hay số?

Theo tư vấn của các chuyên gia, về mặt an toàn, khi để xe ở số N và xuống dốc, xe sẽ ở chế độ trôi tự do mà không chịu lực cản nào của động cơ. Khi đó, người lái sẽ phải sử dụng phanh ở mức tối đa để giảm tốc.

Đối với quãng dốc ngắn, phanh vẫn có thể hoạt động trơn tru theo ý người lái nhưng với quãng đường dốc dài và vào cua liên tục sẽ rất mất an toàn. Vì phải hoạt động liên tục để giảm tốc khi gặp các đoạn cua, phanh có thể gặp tình trạng quá nhiệt và hoạt động không hiệu quả. Trong trường hợp xấu hơn, phanh sẽ mất hoàn toàn tác dụng, nguy cơ xảy ra tai nạn rất lớn.

Do đó, phương án để số N và dùng phanh giảm tốc trên quãng đường dốc dài là không khả quan.

Trong khi đó, nhiều tài xế với kinh nghiệm lâu năm cho rằng, phanh bằng số hiệu quả và an toàn hơn. Có một mẹo nhỏ là “lên số nào xuống số đó”, mẹo này tương đối chính xác với các đoạn đường dốc. Ví dụ khi lên dốc để số 2 thì xuống dốc để số 2 là tương đối an toàn.
Ngoài ra, phanh bằng số còn giúp người lái hạn chế số lần phải dùng đến phanh, từ đó tránh tình trạng má phanh phải làm việc quá tải dẫn đến mất tác dụng.

Như vậy, phương án sử dụng “độ ghìm” của máy hay còn gọi là “phanh số” không những giúp tài xế tiết kiệm được nhiên liệu trên đoạn xuống dốc mà còn tăng tính an toàn cho xe so với phương án dùng phanh giảm tốc.

Để xuống đèo, dốc an toàn, nên tùy độ dốc thực tế của con dốc, tình trạng địa lý, tình trạng địa hình, tình trạng tham gia giao thông mà quyết định sẽ để cần số ở vị nào. Tốc độ an toàn của xe khi xuống dốc là tốc độ mà người lái vẫn làm chủ được khi xuống dốc mà ít phải dùng phanh - xuống dốc bằng ga là chủ yếu.

Xuống dốc bằng ga là khi xuống dốc vẫn chủ yếu đi bằng ga chứ không phải để xe chạy theo quán tính. Trên tất cả xe AT, ngoài các vị trí truyền thống còn có thêm các vị trí của cần số được đánh số, số lượng các vị trí số này phụ thuộc vào số lượng số của hộp số.

Xuống dốc đúng kỹ thuật là: Người lái đã có kinh nghiệm nhiều thì chỉ một lần gạt cần số đến vị trí được đánh dấu bằng số là được khi đã nhìn thấy con dốc, ít khi phải chuyển hai lần. Nếu khi gạt cần số xuống vị trí được đánh số mà chưa đủ lực phanh động cơ thì xe vẫn trôi theo quán tính vượt quá tốc độ mà người lái có thể làm chủ.

Nếu chuyển cần số đến số quá thấp thì xe chạy bị gằn, vòng tua lên cao. Đi như thế rất hại xe và bạn nên đẩy cần số lên vị trí cao hơn. Nếu để cần số ở vị trí số quá cao thì xe sẽ chạy bằng quán tính quá lớn - phải phanh nhiều sẽ chóng hỏng phanh mà gây ra nguy hiểm, vì vậy phải nhanh chóng đệm phanh và chuyển cần số xuống số thấp hơn.

Khi để cần số ở vị trí phù hợp với từng con dốc, ta có thể lái xe xuống dốc an toàn và vẫn có thể làm chủ được tốc độ, vẫn có thể phanh lại khi cần, thậm chí dừng hẳn xe trong trường hợp cần thiết.

Lê Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)