Hàng triệu người sắp phải trích lại hơn 1,5 triệu đồng/tháng: Cần nắm rõ để tránh hoang mang vì hao hụt tiền lương

Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 chính thức có hiệu lực, kéo theo nhiều thay đổi quan trọng trong cách tính mức đóng bảo hiểm bắt buộc cho người lao động và doanh nghiệp.

Mức đóng BHXH của người lương 15 triệu đồng

Tổng mức đóng 32% chia theo hai bên:

Theo quy định mới, tổng mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc là 32% trên tiền lương tháng. Mức đóng này bao gồm phần do người lao động đóng (10,5%) và phần do người sử dụng lao động đóng (21,5%).

Người lao động sẽ đóng:

- 8% vào quỹ hưu trí - tử tuất

- 1,5% vào bảo hiểm y tế (BHYT)

- 1% vào bảo hiểm thất nghiệp (BHTN)

Tổng cộng: 1.575.000 đồng/tháng với mức lương 15 triệu đồng

Người sử dụng lao động sẽ đóng:

- 14% BHXH

- 3% BHYT

- 1% BHTN

- 0,5% tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

- 3% ốm đau, thai sản

Tổng cộng: 3.225.000 đồng/tháng

Như vậy, tổng số tiền bảo hiểm bắt buộc là 4.800.000 đồng/tháng, trong đó người lao động trích từ lương 1.575.000 đồng và phần còn lại do doanh nghiệp chịu.

Ảnh minh họa

Trường hợp doanh nghiệp kê khai lương thấp để giảm tiền đóng bảo hiểm?

Tuy nhiên, không phải mọi doanh nghiệp đều thực hiện đóng bảo hiểm theo đúng mức lương thực nhận. Trong thực tế, nhiều đơn vị chỉ kê khai mức lương tối thiểu vùng để làm căn cứ đóng bảo hiểm. Điều này giúp doanh nghiệp giảm chi phí ngắn hạn nhưng lại khiến người lao động bị thiệt về quyền lợi lâu dài như lương hưu, thai sản, ốm đau… bởi các khoản hưởng bảo hiểm đều tính theo lương đã đóng.

Đây chính là vấn đề khiến nhiều người dù có thu nhập khá vẫn nhận lương hưu thấp, hoặc gặp khó khăn khi yêu cầu hưởng chế độ.

Quy định mức trần và sàn lương đóng BHXH:

Về tính hợp lệ, mức lương 15 triệu đồng hoàn toàn nằm trong phạm vi được dùng để đóng BHXH. Theo quy định hiện hành, mức lương đóng BHXH không được thấp hơn lương tối thiểu vùng và không vượt quá mức tối đa:

Đối với BHXH và BHYT: mức trần là 20 lần mức lương cơ sở (hiện tại là 2,34 triệu đồng), tương đương 46,8 triệu đồng. Riêng đối với BHTN: trần lương phụ thuộc vào mức lương tối thiểu vùng. Ví dụ ở vùng I (mức lương tối thiểu 4,96 triệu), mức trần là 99,2 triệu đồng.

Do đó, với mức 15 triệu, người lao động hoàn toàn đủ điều kiện để đóng bảo hiểm đầy đủ và hợp lệ theo quy định.

"Mức tham chiếu" thay cho lương cơ sở

Một điểm mới đáng chú ý trong Luật BHXH 2024 là việc thay thế "mức lương cơ sở" bằng "mức tham chiếu" khi tính một số chế độ BHXH. Dù trong giai đoạn chuyển tiếp, mức tham chiếu vẫn bằng với lương cơ sở hiện tại (2,34 triệu đồng/tháng), nhưng về lâu dài, Chính phủ sẽ ban hành mức tham chiếu mới.

Mức này được điều chỉnh linh hoạt dựa trên các chỉ số như giá tiêu dùng, tốc độ tăng trưởng kinh tế và khả năng cân đối của quỹ BHXH. Như vậy, người lao động và doanh nghiệp cần theo dõi sát sao các điều chỉnh tiếp theo để đảm bảo đóng đúng và hưởng đầy đủ quyền lợi.

Đóng BHXH là một khoản chi không nhỏ, nhưng đây là phần đầu tư cho tương lai an toàn của người lao động và là trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp. Thực hiện đúng quy định không chỉ giúp người lao động đảm bảo an sinh xã hội, mà còn giúp doanh nghiệp xây dựng môi trường làm việc minh bạch, ổn định và bền vững. Trong bối cảnh kinh tế biến động, việc tuân thủ đúng pháp luật bảo hiểm xã hội là cách duy trì niềm tin và giữ chân người lao động một cách dài lâu.

H.Mai (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)