Ngày 9/9/2025, tại đền Khoai Vạc (xã Hương Phố, huyện Hương Khê, Hà Tĩnh), chính quyền địa phương đã phối hợp với Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam tổ chức lễ công bố quyết định công nhận hai cây trầm hương cổ thụ là Cây Di sản Việt Nam.
Hai "báu vật sống" sừng sững bên đền làng
Hai cây trầm hương (còn gọi là cây dó trầm) này đã tồn tại hơn 200 năm trong khuôn viên đền Khoai Vạc, nơi thờ thần núi được xây dựng từ cuối thế kỷ XIX.
Hai cây có kích thước ấn tượng. Một cây có chu vi thân 2,7 m, cao khoảng 8 m, tán rộng 9 m. Cây còn lại lớn hơn với chu vi 3,7 m, cao 11 m và tán rộng đến 11,5 m, có tới tám cành chính. Cả hai cây đều phát triển khỏe mạnh, tỏa bóng mát quanh năm và đã trở thành "chứng nhân" của làng qua bao biến cố lịch sử.
Cụ Phan Văn Chiến (93 tuổi), người đã có hơn 40 năm trông coi đền, chia sẻ với Dân Việt rằng hai cây trầm hương chính là "linh hồn của Khoai Vạc". Cụ kể lại, trong thời kỳ kháng chiến, bóng mát từ hai "báu vật" này từng che chở cho nhiều thế hệ người dân, là nơi trú ngụ bình yên giữa gian khó.
Giá trị tâm linh và "kho báu" trăm tỷ được bảo vệ nghiêm ngặt
Hai cây trầm hương cổ thụ với giá trị ước tính lên đến hàng trăm tỷ đồng đã chính thức được vinh danh là Cây Di sản Việt Nam
Đối với người dân địa phương, hai cây dó trầm không chỉ có giá trị về mặt lịch sử. Chia sẻ với Vietnamnet, người dân trong làng gọi chúng là "báu vật trời ban" và luôn được gìn giữ như phần máu thịt của quê hương. Vào mỗi dịp lễ hội, người dân lại đến thắp hương, cầu may dưới bóng cây, coi đó là một nghi thức truyền thống không thể thiếu.
Theo Dân Việt, đã có thương lái trả giá rất cao để mua lại hai "báu vật" này. Một số nguồn như Vietnamnet ghi nhận mức giá được đề xuất lên đến 100 tỷ đồng, nhưng dân làng đã kiên quyết từ chối bán, xem đây là di sản truyền đời.
Lãnh đạo xã Hương Phố nhấn mạnh rằng giá trị của hai 'báu vật sống' không chỉ nằm ở kinh tế mà còn chứa đựng các giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh sâu sắc, được cộng đồng đồng lòng gìn giữ.
Việc được trao danh hiệu Cây Di sản Việt Nam (theo Quyết định 161/QĐ-HMTg ngày 11/8/2025) là niềm vinh dự lớn, đồng thời đặt ra trách nhiệm bảo tồn cho địa phương. Lãnh đạo xã Hương Phố cho biết với Dân trí, sự công nhận này là động lực để nâng cao ý thức bảo vệ.
Hiện tại, người dân và Ban quản lý đền đã lập kế hoạch trông coi, ngăn chặn khai thác trộm, thường xuyên chăm sóc, vệ sinh khu vực gốc cây. Chính quyền cũng giao các đoàn thể phối hợp chăm sóc cây vào mùa mưa bão, dựng giá đỡ và rào chắn để bảo vệ trước tác động của thiên nhiên.
Theo Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam, trầm hương được hình thành trong thân cây dó bầu (Aquilaria crassna) khi cây bị tổn thương, và phải mất hàng chục năm tích tụ mới tạo thành loại dược liệu, hương liệu cao cấp. Các nghiên cứu được Dân trí trích dẫn cho biết tinh dầu trầm có tác dụng an thần, giảm đau, hỗ trợ tiêu hóa và hô hấp.
Hai "báu vật" hơn 200 năm tuổi ở đền Khoai Vạc không chỉ là chứng nhân lịch sử mà còn là minh chứng cho sự gắn bó hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Trong bối cảnh nhiều loài dó trầm ở Việt Nam đang bị khai thác quá mức, sự tồn tại nguyên vẹn của chúng càng trở nên quý giá.
Việc hai cây trầm hương xã Hương Phố được công nhận là Cây Di sản Việt Nam không chỉ là sự ghi nhận xứng đáng mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm bảo tồn, để thế hệ mai sau vẫn có thể chiêm ngưỡng "linh mộc" sừng sững bên ngôi đền làng.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)