Gia đình duy nhất Việt Nam có tới 4 nghệ sĩ cùng được lấy tên để đặt cho tên đường, là ai?

Gia đình nhà thơ Lưu Quang Thuận là trường hợp hiếm hoi trong làng văn nghệ Việt Nam khi cả bốn thành viên đều là nghệ sĩ nổi tiếng, có nhiều đóng góp cho nền văn học nghệ thuật nước nhà. Ghi nhận giá trị ấy, Đà Nẵng đã đặt tên đường cho cả 4 người tại quận Ngũ Hành Sơn, gồm: Lưu Quang Thuận, Lưu Quang Vũ, Xuân Quỳnh và mới đây là Lưu Trùng Dương. Ngoài ra, tên Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh cũng xuất hiện tại nhiều thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Bình Định… thể hiện tầm ảnh hưởng sâu rộng của gia đình nghệ sĩ đặc biệt này trong đời sống văn hóa Việt.

Nhà thơ, nhà viết kịch Lưu Quang Thuận

Lưu Quang Thuận (1921-1981), quê Đà Nẵng, từ nhỏ đã bộc lộ tài năng văn chương hiếm có. Khi học tại Trường tiểu học École Des Garçons de Tourane (nay là Trường tiểu học Phù Đổng, Đà Nẵng), ông từng đoạt giải nhất cuộc thi học sinh giỏi văn toàn miền Trung, được vua Bảo Đại thết cơm. Ngay từ thời đi học, ông đã có thơ và truyện ngắn đăng trên các báo ở Hà Nội, Sài Gòn, như truyện ngắn Đồng hào ván mới trên tuần báo Cậu ấm năm 1934.

Năm 1937, ông vào Sài Gòn dạy học, làm báo. Đến năm 1941, ông viết vở kịch đầu tay Chu Du đại chiến Uất Trì, được biểu diễn nhiều lần tại Đà Nẵng, Hội An và Hà Đông. Ra Hà Nội năm 1943, dù mưu sinh bằng nhiều nghề, kể cả kéo màn rạp hát, ông vẫn sáng tác không ngừng, cho ra đời hàng loạt vở kịch thơ và kịch nói.

Ông tham gia Ban kịch Anh Vũ, mở Nhà xuất bản Hoa Lư, sáng lập Tạp chí Sân khấu với số đầu tiên ra ngày 20/11/1946 và làm Giám đốc Việt Nam thư ấn cục tại Chiến khu Việt Bắc. Từ năm 1948, ông hoạt động trong các đoàn kịch và làm việc tại nhiều cơ quan văn hóa, báo chí, trước khi gắn bó với Nhà hát Chèo Việt Nam từ năm 1965 cho đến khi qua đời.

Các thành viên trong gia đình nhà thơ, nhà viết kịch Lưu Quang Thuận được lấy tên để đặt cho một con đường.

Nhà viết kịch Lưu Quang Vũ

Con trai ông là nhà thơ, nhà viết kịch Lưu Quang Vũ (1948-1988), sinh tại Phú Thọ là một trong những nhà viết kịch xuất sắc nhất của thời kỳ hiện đại. Sau khi về Hà Nội năm 1954, ông học phổ thông, gia nhập quân đội năm 1965 và bắt đầu sáng tác thơ. Xuất ngũ năm 1970, ông làm nhiều nghề để mưu sinh nhưng vẫn bền bỉ sáng tác.

Năm 1973, ông kết hôn với nhà thơ Xuân Quỳnh - người được mệnh danh là "nữ hoàng" thơ tình Việt Nam. Bà lớn hơn ông 6 tuổi và cả hai đã vượt qua nhiều khó khăn để xây dựng một gia đình hạnh phúc, có chung một con trai. Từ năm 1978, khi làm Biên tập viên Tạp chí Sân khấu, ông viết vở kịch đầu tay Sống mãi tuổi 17, được Nhà hát Tuổi trẻ dàn dựng.

Sau khi cha qua đời, ông hoàn thành kịch bản Nàng Sita mà cha để lại, mở ra giai đoạn sáng tác bùng nổ. Trong 8 năm, ông viết hơn 50 vở kịch, với những tác phẩm như Hồn Trương Ba da hàng thịt, Tôi và chúng ta, Bệnh sĩ và trở thành những vở kịch kinh điển. Những năm 80, sân khấu cả nước rực rỡ với “sân khấu Lưu Quang Vũ”, khi có đêm tới 6 - 7 vở kịch của ông được diễn cùng lúc.

Năm 1988, ông hoàn thành các vở Trái tim trong trắng, Lời thề thứ chín, Điều không thể mất chỉ trong một tháng, trước khi qua đời cùng vợ và con trong tai nạn giao thông ngày 29/8/1988. Với gần 10 tập thơ, truyện ngắn và hơn 50 vở kịch, Lưu Quang Vũ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2000, trở thành người trẻ nhất nhận vinh dự này.

Nhà thơ Xuân Quỳnh

Xuân Quỳnh - người vợ được nhà thơ Lưu Quang Vũ hết mực yêu thương. Bởi tài năng xuất sắc của mình, nhà thơ Xuân Quỳnh thậm chí còn được mệnh danh là "nữ hoàng" thơ tình Việt Nam. Suốt sự nghiệp sáng tác, bà đã để lại dấu ấn với những vần thơ sâu sắc, đậm chất nhân văn cho nền thơ ca hiện đại nước nhà, với những tác phẩm như Sóng, Thuyền và biển, đã chạm đến trái tim bao thế hệ.

Nhà thơ, nhà văn Lưu Trùng Dương

Lưu Trùng Dương (1930-2014), tên thật Lưu Quang Lũy, là em trai Lưu Quang Thuận và chú ruột Lưu Quang Vũ. Sinh ra tại Đà Nẵng, ông tham gia cách mạng từ sớm, trở thành Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam và giữ nhiều vai trò quan trọng trong Hội Văn nghệ Quảng Nam - Đà Nẵng.

Với các bút danh như Trần Hướng Dương, Trần Thế Sự, Lưu Ly, ông sáng tác nhiều tác phẩm thơ nổi bật, giành 11 giải thưởng văn học, bao gồm Giải thưởng loại A Cuộc thi thơ miền Nam Trung Bộ 1948 với Bài ca tự túc, Giải thưởng Phạm Văn Đồng 1950-1951 với tập Thơ của người lính và Giải thưởng năm 2001 với tập Bài ca người Đà Nẵng. Ngày 14/4/2023, TP. Đà Nẵng đã gắn biển tên đường Lưu Trùng Dương tại khu dân cư Bá Tùng, phường Hòa Quý, quận Ngũ Hành Sơn.

Gia đình nhà thơ Lưu Trùng Dương mở biển tên đường tại Đà Nẵng.

H.Mai (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)