Mặc dù Einstein là một thiên tài, nhưng ông bị bệnh tâm thần nhẹ. Đó là lý do tại sao chúng ta thường nói rằng ý tưởng của các thiên tài không phải là thứ mà người bình thường có thể hiểu được, họ sẽ bị coi là đang nghiên cứu một phát minh kỳ dị nào đó, nhất là khi họ luôn có những hành động khác với người thường.
Mileva Marik là vợ đầu của Einstein, một nữ nhà vật lý người Serbia và là bạn học của Einstein. Năm 1903, Einstein và Mileva kết hôn, thực ra trước khi kết hôn, họ có với nhau một cô con gái ngoài giá thú là Liesel Einstein, nhưng không may, Liesel đã chết vì bệnh ban đỏ vào năm trước khi em trai Hans của cô được sinh ra. Thật kỳ lạ, Einstein chưa bao giờ biết đến sự tồn tại của đứa trẻ chứ đừng nói đến việc gặp cô bé.
Einstein có 3 người con đẻ với người vợ đầu Mileva Marik bao gồm: Lieserl Maric (1902 – 1903), Hans Albert Einstein (1904 – 1973) và Eduard Einstein (1910 – 1965).
Năm 1904, người con thứ hai của Einstein, Hans Albert Einstein, được sinh ra ở Bern, Thụy Sĩ, dường như anh được thừa hưởng chỉ số IQ của Einstein. Mặc dù con trai Hans không giỏi bằng Einstein nhưng anh lại là người có uy tín trong lĩnh vực kỹ thuật thủy lực.
Ngoài ra, khi Hans 6 tuổi, con trai thứ hai của Einstein là Eduard ra đời. Nói về sự nhanh nhạy, khả năng tư duy thì Eduard cũng là người gần với bố nhất. Ngay từ nhỏ, Eduard đã bộc lộ tư chất thông minh và năng khiếu âm nhạc. Cậu bé tỏ ra đam mê với thơ ca, piano và tâm thần học. Vào năm 6 tuổi, Eduard đã đọc Shakespeare và sau này đọc hết tác phẩm của Kant, Schopenhauer, Platon.
Cậu bé ước mong lớn lên sẽ trở thành nhà tâm lý học lỗi lạc. Con trai út của Einstein tôn thờ Sigmund Freud - cha đẻ trường phái Phân tâm học nhiều đến mức treo chân dung của ông trong phòng ngủ. Điều duy nhất mà Albert Einstein luôn lo lắng cho cậu con trai này chính là thể chất yếu ớt. Từ bé, Eduard đã hay ốm vặt. Khi gia đình tổ chức đi chơi hay cắm trại, Eduard thường không được tham gia do sức khỏe không cho phép. Một lần viết cho đồng nghiệp, Albert Einstein nói: "Tôi đến tuyệt vọng vì tình trạng của nó."
Năm Eduard 20 tuổi, anh bị suy sụp tinh thần đột ngột. Edward người được chẩn đoán mắc chứng tâm thần phân liệt cực độ, phải nhập viện tâm thần trong một thời gian dài. Đây quả thật là cú sốc trời giáng đối với Einstein bởi bản thân ông luôn đặt kỳ vọng rất lớn đối với cậu con trai út. Không thể chấp nhận sự thật chua xót, Einstein đổ lỗi rằng Eduard bị di truyền gene xấu từ nhà ngoại, không có cách nào cứu vãn được. Năm 1965, Eduard ở trong bệnh viện và qua đời ở tuổi 55.
Trên thực tế, nguyên nhân khiến Einstein có đứa con mắc bệnh tâm thần không phải là lời nguyền của Chúa đối với thiên tài, mà là do di truyền. Einstein là con đẻ của một cuộc hôn nhân cùng tộc, và vợ ông cũng mang gen gây bệnh, sự kết hợp của cả hai đã làm tăng rất nhiều xác suất sinh con bị bệnh. Ngoài ra, người vợ thứ hai của Einstein là Elsa, cũng là em họ của ông, điều này cho thấy sự phổ biến của các cuộc hôn nhân cùng quan hệ huyết thống trong cộng đồng người Do Thái.
Các nhà lịch sử cũng cho rằng những phương pháp điều trị tâm thần thời bấy giờ đã khiến bệnh tình Eduard ngày càng nặng. Hans Albert thì khẳng định em trai bị tổn thương vĩnh viễn về nhận thức và trí nhớ do liệu pháp sốc điện.
Nguyễn Giang (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)