Cúng giao thừa ngoài trời trước hay trong nhà trước? Cúng giao thừa ở chung cư thì có cúng ngoài trời không?

Vì sao cần cúng giao thừa?

Lễ cúng giao thừa (Trừ tịch) là một nghi thức quan trọng trong văn hóa Việt Nam, đánh dấu thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Theo quan niệm dân gian, đây là lúc các vị quan hành khiển chuyển giao công việc. Vì vậy, việc cúng giao thừa không chỉ là hành động cầu mong bình an, thịnh vượng mà còn là nghi thức để tiễn đưa thần linh năm cũ và đón rước thần linh năm mới, thể hiện lòng thành kính của con người.

Lễ cúng giao thừa là một nghi thức quan trọng trong văn hóa Việt Nam, đánh dấu thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. (Ảnh minh họa).

Theo đúng phong tục thì lễ cúng Giao thừa phải làm hai lễ, một lễ cúng trong nhà và một lễ cúng ngoài trời. Lễ cúng ngoài trời nhằm mục đích bày tỏ lòng thành với các vị thần cai quản trời đất, cầu xin mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Trong khi đó, lễ cúng trong nhà là dịp để gia đình sum họp, dâng lễ vật lên bàn thờ tổ tiên, bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong sức khỏe, hạnh phúc cho những người đã khuất cũng như cho các thành viên trong gia đình.

Cúng giao thừa ngoài trời trước hay trong nhà trước?

Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, mỗi năm sẽ có một vị Hành khiển và một vị Phán quan thay nhau cai quản nhân gian. Thời khắc giao thừa đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, cũng là lúc các vị thần thực hiện nghi lễ bàn giao nhiệm vụ.

Người xưa tin rằng, trong khoảnh khắc này, các vị thần rất bận rộn với việc thị sát khắp nơi để nắm bắt tình hình trần gian. Vì vậy, họ không có nhiều thời gian để vào trong nhà. Để tiện cho việc dâng lễ và bày tỏ lòng thành, mâm cúng thường được đặt ngoài cửa chính, giúp các vị thần dễ dàng nhận lễ vật và lắng nghe lời cầu nguyện của gia chủ.

Theo truyền thống, lễ cúng giao thừa ở ngoài trời luôn được thực hiện trước lễ cúng trong nhà.

Lễ cúng giao thừa ngoài trời mang ý nghĩa "nghênh tân, tiễn cựu" – tiễn đưa vị thần cũ đã hoàn thành nhiệm vụ và đón chào vị thần mới đến cai quản năm mới. Sau khi hoàn tất nghi lễ ngoài trời, gia chủ mới tiếp tục thực hiện lễ cúng giao thừa trong nhà.

Cúng giao thừa ở chung cư thì có cúng ngoài trời không?

Đối với các gia đình sống tại chung cư, do không gian hạn chế, việc cúng ngoài trời có thể được thực hiện tại khu vực sân chung cư hoặc các không gian chung thoáng đãng, thay vì tại ban công.

Theo quan niệm dân gian, lễ cúng ngoài trời nên diễn ra tại nơi có sự giao hòa giữa đất và trời. Đặt mâm cúng ở ban công các tầng cao sẽ không đảm bảo được yếu tố kết nối với thiên nhiên.

Trong trường hợp không thể thực hiện nghi lễ ngoài trời, gia chủ có thể cúng giao thừa trong nhà với lòng thành kính, vẫn đảm bảo ý nghĩa của nghi thức truyền thống. Dù ở đâu, điều quan trọng nhất là lòng thành và sự chuẩn bị chu đáo, thể hiện sự tôn kính đối với các vị thần linh trong thời khắc thiêng liêng này.

Mâm cúng giao thừa ngoài trời và trong nhà gồm những gì?

Lễ cúng giao thừa ngoài trời là nghi thức quan trọng để tiễn đưa vị Hành Khiển cũ về trời báo cáo công việc năm qua và chào đón vị Hành Khiển mới đến tiếp quản. Do đó, cần chuẩn bị mâm cúng giao thừa ngoài trời và trong nhà để thực hiện nghi lễ này:

(1) Mâm cúng giao thừa ngoài trời

Mâm cúng giao thừa tùy thuộc vào điều kiện kinh tế và phong tục của từng gia đình, không cần quá phô trương mà quan trọng nhất là thể hiện được lòng thành kính của gia chủ. Mâm cúng giao thừa ngoài trời thường gồm các lễ vật như: Hương, hoa quả, trầu cau, hoa tươi, nến hoặc đèn dầu, gà trống luộc, bánh chưng hoặc bánh tét, rượu.

Ngoài ra, gia đình có thể bổ sung các món ăn truyền thống ngày Tết theo phong tục địa phương, chẳng hạn như nem rán, canh măng hầm móng giò, chim hầm, miến nấu lòng gà, giò lụa, giò xào, thịt đông, dưa hành, thịt kho trứng, canh khổ qua nhồi thịt hoặc các món đặc trưng khác.

(2) Mâm cúng giao thừa trong nhà

Bên cạnh lễ cúng ngoài trời, lễ cúng giao thừa trong nhà cũng không kém phần quan trọng. Đây là dịp để mời ông bà tổ tiên về ăn Tết cùng con cháu và cầu mong sự phù hộ cho gia đình có một năm mới an khang, thịnh vượng.

Mâm cúng giao thừa trong nhà thường bao gồm: Bánh chưng hoặc bánh tét, giò chả, xôi gấc, thịt gà luộc, nến, hương, hoa tươi, đèn dầu, trầu cau, bánh kẹo, mứt Tết.

Ngoài các món chính, gia đình cũng có thể bổ sung thêm các món ăn truyền thống phù hợp với phong tục vùng miền để hoàn thiện mâm cỗ.

* Thông tin chỉ mang tính chiêm nghiệm, tham khảo.

Ngọc Minh (Theo Thuơng Hiệu và Pháp Luật)