Nhưng thực ra nó không ghê tởm đến thế, vì nó vốn đã là hóa thạch rồi. Mặc dù trông vẫn ghê tởm, nhưng ít nhất thì cảm giác và mùi vẫn ổn.
Phân này dài 20 cm và rộng 5 cm! Nó có niên đại từ thế kỷ thứ 9 sau Công nguyên và từng thuộc sở hữu của một người Viking ở Jorvik (nay là Yorkshire). Nó thậm chí còn có tên gọi là "Phân hóa thạch Lloyds Bank", theo tên nơi nó được phát hiện. Hóa thạch này được các nhà khảo cổ học phát hiện tại địa điểm Ngân hàng Lloyds ở York vào năm 1972.
Phân hóa thạch hiện được lưu giữ an toàn tại Trung tâm Viking Jorvik, một bảo tàng dành riêng cho thời kỳ Yorkshire, Anh, bị người Viking chiếm đóng. Bảo tàng này nổi tiếng với loại phân hóa thạch này và nhiều nhà khoa học tin rằng đây là báu vật của nước Anh.
Vào năm 1991, cục phân khổng lồ này thực sự trở nên nổi tiếng khi nhà khoa học nghiên cứu phân, Tiến sĩ Andrew Jones, đã định giá nó bằng kiến thức chuyên môn sâu rộng và nói rằng cục phân này có thể có giá trị lên tới 39.000 đô la. Đó là đồng đô la Mỹ vào đầu những năm 1990, và giá trị này chưa từng bị cộng đồng học thuật đặt câu hỏi, điều này cho thấy nó thực sự có ý nghĩa rất lớn.
Khối phân hóa thạch phá kỷ lục này đã gặp tai nạn vào năm 2003. Trong chuyến đi đến triển lãm trường học tại Trung tâm Tài nguyên Khảo cổ học York, một giáo viên đã vô tình làm hỏng vật trưng bày và khối phân rơi ra ngoài và vỡ thành ba mảnh. Nhưng nó đã sớm được sửa chữa.
Trung tâm Viking Jorvik tự hào gọi đơn vị của họ là nơi an nghỉ cuối cùng của khối phân lớn nhất thế giới và thậm chí đã tổ chức một hội thảo trực tuyến vào tháng 2 năm 2021 có tên là "Ngày phân!" để giáo dục người hâm mộ về tầm quan trọng của phân hóa thạch.
Đây là một hoạt động tốt, nhưng việc quảng bá có phần trừu tượng. Vào thời điểm đó, trung tâm đã quảng cáo: "Nếu bạn muốn tự làm phân người Viking trong buổi phát sóng trực tiếp (khuyến khích có sự giám sát của người lớn!), bạn sẽ cần chuẩn bị một số vật liệu. Chúng tôi sẽ hướng dẫn 'cách làm' trong buổi phát sóng trực tiếp!"
Ý nghĩa của việc này là gì?
Tiến sĩ Andrew Jones, một nhà cổ sinh vật học làm việc cho York Archaeological Trust, đã mô tả phân hóa thạch này vào năm 1991 là "một loại phân thú vị nhất", đồng thời nói thêm rằng nó "không thể thay thế được như đồ trang sức của vương miện".
Dựa vào địa điểm phát hiện ra nó ở Yorkshire, các nhà nghiên cứu tin rằng phân này là của một người Viking. Khu vực này trước đây được gọi là Jorvik và là nơi định cư của người Viking vào năm 800 sau Công nguyên. Từ hóa thạch thô sơ này, các nhà nghiên cứu đã có thể thu thập được rất nhiều thông tin, bao gồm chế độ ăn, dường như chủ yếu là thịt và bánh mì.
Tiến sĩ Andrew Jones tin rằng điều thú vị nhất là trứng giun đũa và trứng giun tóc được tìm thấy trong phân. Hóa ra những loại ký sinh trùng này có thể đã hoành hành trong cơ thể con người cả trong quá khứ và hiện tại, điều này cho thấy người Viking có thể thường xuyên bị đau dạ dày và các vấn đề về đường tiêu hóa khác.
Hàng trăm trứng ký sinh trùng trong phân có thể chỉ ra rằng lượng phân phá kỷ lục này được tạo ra khi người tạo ra nó bị bệnh.
Tiến sĩ Andrew Jones cho biết tình trạng nhiễm giun đũa nghiêm trọng có thể khiến giun đào sâu qua mô và chui ra từ mọi lỗ trên cơ thể con người, bao gồm cả khóe mắt. Giun tóc chủ yếu sống ở ruột. Ca nhiễm trùng lớn nhất được Jones ghi nhận ở người là 3.000. Những con giun này là một phần trong cuộc sống hàng ngày của con người.
Nhà cổ sinh vật học
Khi Tiến sĩ Andrew Jones còn trẻ, ông đã tham gia vào một cuộc khai quật khảo cổ học ở Norfolk. Những di tích khai quật được cho thấy có rất nhiều hóa thạch phân, Andrew Jones thấy rất thú vị nên đã để lại một ý tưởng. Sau khi học chuyên ngành động vật học, ông phát hiện ra rằng phân có liên quan mật thiết đến ký sinh trùng, vì vậy ông quyết định trở thành nhà khoa học chuyên nghiên cứu về phân.
Ông cho biết khi mọi người chiêm ngưỡng đủ loại di tích và di vật cổ đại tuyệt vời, họ thường quên đi những chất thải được khai quật cùng với những điều kỳ diệu này, và chính những chất thải này có thể cho mọi người biết con người đã sống như thế nào vào thời đó. Có nhiều khu vực điều tra khảo cổ học tương tự, chẳng hạn như xử lý chất thải và cung cấp nước, có thể cung cấp cho các nhà nghiên cứu mẫu vật để kiểm tra y tế.
Jones tin rằng phân không chỉ tiết lộ cuộc sống của người xưa mà còn cho thấy lịch sử tiến hóa của ký sinh trùng và con người.
Mặc dù rất hài lòng với hướng nghiên cứu này, ông phải thừa nhận rằng thật khó để kiếm sống chỉ bằng cách nghiên cứu phân. Hầu hết các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực này có xu hướng đa dạng hóa, điều này có nghĩa là nhiều nhà nghiên cứu cổ sinh vật học cũng có những mối quan tâm nghiên cứu khác. Ví dụ, Jones cũng là một chuyên gia về xác cá và cũng đảm nhận công tác giáo dục.
Jones cho biết ngành này không chỉ khó kiếm tiền mà còn đòi hỏi kỹ năng xã hội.
Jones
"Bạn phải chuẩn bị dành hàng giờ để nhìn vào kính hiển vi. Nhưng bạn cũng cần phải rất hòa đồng và kết bạn với các nhà khảo cổ học có thể cung cấp cho bạn các mẫu vật", ông nói. “Và sau đó bạn cần có khả năng viết về những phát hiện của mình, nếu không sẽ không ai biết bạn đã tìm thấy gì”.
Cuối cùng, điều quan trọng là phải giữ được sự khách quan: "Bởi vì về cơ bản, bạn chỉ đang nhìn vào một đống phân cũ, thành thật mà nói thì điều này có vẻ hơi kỳ lạ", ông nói. “Nhưng tôi tự hào khi là một nhà nghiên cứu về phân, và thế giới cần thêm một số người như tôi nữa”.
Lê Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)