Theo quy định của pháp luật, mỗi cá nhân có quyền tự do lập di chúc để định đoạt tài sản của mình. Tuy nhiên, quyền này không phải là tuyệt đối. Trong trường hợp di chúc không hợp lệ, ví dụ như do không tuân thủ các quy định pháp luật, được lập dưới sự ép buộc hoặc lừa dối, di sản sẽ được chia theo pháp luật. Điều này có nghĩa là tài sản sẽ được phân chia theo một thứ tự ưu tiên nhất định, bắt đầu từ những người thân thiết nhất với người đã mất.
Không có tên trong di chúc có được chia tài sản? (Ảnh minh hoạ)
Bộ luật Dân sự của Việt Nam quy định rõ về thứ tự thừa kế theo pháp luật, ưu tiên những người thân thiết nhất như vợ/chồng, con cái và cha mẹ của người đã khuất. Điều đáng chú ý là, ngay cả khi không có tên trong di chúc, một số đối tượng vẫn được pháp luật bảo vệ quyền thừa kế. Điều 644 của Bộ luật Dân sự 2015 quy định cụ thể về những đối tượng này, bao gồm:
- Con chưa thành niên của người để lại di sản
- Cha, mẹ của người để lại di sản
- Vợ, chồng của người để lại di sản
- Con thành niên không có khả năng lao động của người để lại di sản
Những người này, dù không được nhắc đến trong di chúc, vẫn có quyền hưởng một phần di sản nhất định do mối quan hệ huyết thống hoặc hôn nhân với người đã khuất. Tuy nhiên, quy định này không áp dụng cho những người từ chối nhận di sản hoặc không có quyền nhận di sản do những hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, ví dụ như cố ý xâm phạm tính mạng của người để lại di sản hoặc vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng.
Một điểm quan trọng khác cần lưu ý là, Điều 644 cũng quy định rằng những người thuộc diện được bảo vệ này sẽ được hưởng phần di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật, ngay cả khi di chúc chỉ cho họ hưởng ít hơn mức này. Điều này nhằm đảm bảo quyền lợi tối thiểu cho những người thân thiết nhất của người đã khuất.
(Ảnh minh hoạ)
Như vậy, việc không có tên trong di chúc không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với việc mất hoàn toàn quyền thừa kế. Điều quan trọng là cần phải hiểu rõ các quy định của pháp luật, đặc biệt là Điều 644 của Bộ luật Dân sự 2015, để xác định quyền lợi của mình.
Để tránh những tranh chấp không đáng có, việc lập di chúc một cách rõ ràng, cụ thể và hợp pháp là vô cùng quan trọng. Nếu xảy ra tranh chấp, các bên liên quan có thể yêu cầu tòa án phân xử. Trong những trường hợp này, bằng chứng về việc di chúc không được lập một cách tự nguyện hoặc không phản ánh đầy đủ ý chí của người lập di chúc sẽ có vai trò then chốt.
Việc tìm đến luật sư chuyên về thừa kế là một giải pháp hiệu quả để giải quyết các tranh chấp, đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan và có được sự tư vấn pháp lý chính xác nhất.
Thu Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)