Quan niệm tháng 7 âm lịch là tháng cô hồn có từ lâu và mang tính phổ biến. Tháng cô hồn kéo dài từ ngày 1/7 đến hết ngày 30/7 âm lịch hàng năm.
Vi Lê Minh - nhà nghiên cứu văn hóa Trung Quốc, ghi nhận nhiều địa phương ở Trung Quốc gọi tháng 7 âm lịch là Quỷ tiết và Thi cô. Các cách gọi đó thể hiện thời điểm để mọi người cầu nguyện cúng vái. Niềm tin trên bắt nguồn từ Đạo giáo, sau đó ảnh hưởng mạnh mẽ trong dân gian Trung Quốc. Lâu dần, dân gian Trung Quốc lưu truyền quan niệm cõi âm do Địa quan Đại đế quản lý.
Tháng 7 âm lịch là tháng cô hồn. (Ảnh minh họa)
Chính vì thế, tháng 7 âm lịch, đặc biệt là ngày rằm của tháng này trùng với ngày sinh nhật của Địa quan Đại đế nên cửa địa ngục sẽ mở. Điều này đồng nghĩa với việc ma quỷ, vong hồn quay lại trần gian mang theo những tai ương, xui rủi cho nhân gian.
Do đó, ngày Rằm tháng 7, dân gian Trung Quốc bày hương án cúng tế ma quỷ, thả đèn trôi sông, nhằm chỉ lối dẫn đường cho các linh hồn, ma quỷ bị chết oan từ nhiều kiếp trước bước qua cầu Nại Hà để đầu thai.
Còn ở Việt Nam, quan niệm dân gian cho rằng, tháng 7 âm lịch là Địa quan xá tội, tức những vong hồn dưới âm phủ được lên cõi trần gian. Do đó, người ta bày mâm cúng thí thực cô hồn. Các chùa thiết lập trai đàn chẩn tế, để "tài pháp nhị thí" cho các cô hồn ngạ quỷ vất vưởng.
12 ngày rằm trong năm người xưa sợ nhất ngày Rằm tháng 7. (Ảnh minh họa)
12 ngày rằm trong năm người xưa sợ nhất ngày Rằm tháng 7, lý do vì sao?
Cửa âm phủ mở
Theo quan niệm dân gian, Rằm tháng 7 chính là ngày Diêm Vương mở cửa địa ngục để các vong hồn được trở về dương gian. Đây cũng gọi là ngày xá tội vong nhân.
Người sống thì làm lễ cúng, mong tổ tiên phù hộ độ trì. Nhưng cùng lúc, các cô hồn, dã quỷ không nơi nương tựa cũng đi khắp nơi tìm chỗ trú ngụ, xin lộc, xin ăn.
Vậy nên, dân gian cho rằng ngày này âm khí nặng nề, dễ gặp chuyện không may nếu không cẩn trọng.
Mang màu sắc u ám
Trong văn hóa Á Đông, đặc biệt là Việt Nam, ngày rằm hàng tháng luôn được coi là thời điểm linh thiêng để con người hướng về tổ tiên, thần linh và tu tâm tích đức.
Trong 12 ngày rằm suốt một năm, Rằm tháng Giêng, Rằm tháng 8 mang ý nghĩa may mắn, cát lành, ánh trăng sáng vui vẻ tưng bừng. Nhưng Rằm tháng 7, ánh trăng cũng mang màu sắc u ám.
(Ảnh minh họa).
Mùa mưa bão, thiên tai
Bên cạnh yếu tố tâm linh, yếu tố tự nhiên cũng góp phần làm tăng sự "dè chừng" của người xưa đối với Rằm tháng Bảy. Tháng Bảy âm lịch thường rơi vào mùa mưa ngâu, mưa dầm kéo dài, lại trùng mùa mưa bão dễ xảy ra lũ lụt, thiên tai. Trong xã hội nông nghiệp xưa, đây là thời điểm cuộc sống khó khăn, mùa màng bị ảnh hưởng, người dân hay lo lắng, kiêng kỵ làm việc lớn.
Đồng thời mưa bão lũ lụt khiến cuộc sống khó khăn, có thể vận hạn bất kỳ. Chính sự kết hợp giữa yếu tố thiên nhiên và tín ngưỡng khiến tháng Bảy nói chung và ngày Rằm tháng Bảy nói riêng càng trở nên huyền bí.
* Thông tin trong bài mang tính tham khảo.
K.Hoàng (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)