Danh mục

Câu 'Ăn nói nhát gừng' mang ý nghĩa gì? Tại sao lại là 'nhát gừng' mà không phải 'nhát riềng', 'nhát tỏi'?

Chủ nhật, 24/09/2023 08:49

'Ăn nói nhát gừng'... có nghĩa là nói từng lời, rời rạc và thể hiện thái độ thiếu hợp tác trong cuộc hội thoại.

"Nhát gừng" theo nghĩa đen hoặc nghĩa bóng - đều không phải là cụm từ xa lạ trong những cuộc hội thoại thường ngày. Nếu nói đến nghĩa đen, nó ám chỉ một lát cắt của củ gừng - loại gia vị có vị cay nồng nhưng cũng có vị thơm thường được sử dụng để chế biến vô số những món ăn quen thuộc trong mâm cơm của người Việt như vịt kho gừng, canh gà nấu gừng, mứt gừng….

Riêng về nghĩa bóng, từ điển tiếng Việt của Trung tâm Từ điển học (Vietlex) do Hoàng Phê chủ biên giảng thì "nhát gừng" là "(cách nói) từng lời ngắn và rời rạc, tỏ ý lúng túng hoặc không muốn nói chuyện". Việt-Nam tự-điển của Lê Văn Đức giảng là “rời-rạc, không suôn-sẻ, trơn-tru”. Từ điển tiếng Việt của Nguyễn Kim Thản, Hồ Hải Thụy, Nguyễn Đức Dương (Nxb Văn hóa Sài Gòn, 2005) giảng là "(nói năng) tiếng nọ cách quãng tiếng kia (do không muốn trò chuyện)”.

ăn nói nhát gừng, cách giao tiếp, giao tiếp

"Nhát gừng" là nghĩa bóng chỉ một lát cắt của củ gừng.

Dù quen thuộc là vậy, nhưng có bao giờ người đọc thắc mắc: Tại sao lại nói “(nói) nhát gừng” mà không phải là “nhát riềng”, “nhát tỏi”? hay bất kỳ loại gia vị "cay" nào khác?

Theo một bài phân tích Hán ngữ, Việt ngữ chuyên ngành, nhát gừng (ăn nói nhát gừng) bao hàm hai nét nghĩa chính: (nói) miễn cưỡng; (nói) rời rạc, cách quảng không đều. Đây là một từ tổ cố định mà những yếu tố chung với từ tổ tự do nhát gừng, chỉ là giả tạo và do suy luận cảm tính mà ra. Như vậy, nhát gừng có đến 2 tầng nghĩa.

Nhát gừng là một trường hợp dùng từ bình thường, xuất phát từ danh ngữ tự do nhát gừng gốc (nhát [lát] + gừng [một thứ gia vị]), dùng theo ẩn dụ rồi từ vựng hóa chứ không phải từ một hình thức gốc nào khác mà chỉ mang tính duy danh.

ăn nói nhát gừng, cách giao tiếp, giao tiếp

"Ăn nói nhát gừng" chỉ về việc lời nói rời rạc, không suôn sẻ, trơn tru.

Trên thực tế, gừng là loại gia vị quen thuộc được sử dụng hằng ngày, đặc biệt là vào ngày Tết người ta chỉ dùng gừng làm mứt theo hai dạng: Để xắt lát hoặc xắt nhuyễn (thành sợi), phải cắt nhỏ củ gừng thành từng lát mỏng, trong đó hành động dùng dao cắt từng lát gừng được gọi là "nhát dao", kết hợp lại được gọi là nhát gừng.

Trong khi đó, các gia vị khác như riềng, tỏi, ớt... dù có vị cay nhưng lại ít khi xuất hiện trong các món ăn được dùng khi uống trà, trò chuyện... như là mứt gừng. Có lẽ vì lý do này mà "nhát gừng" lại được sử dụng để ám chỉ cách nói chuyện đứt quãng.

Theo một cách lý giải khác, các nhà phân tích ngôn ngữ học cho rằng cụm từ nhát gừng, xuất hiện trong tiếng Việt theo hiện tượng sự cố ngôn ngữ (accidents linguistiques). Những sự cố này làm cho hình thức ngữ âm hoặc nội dung ngữ nghĩa của từ, ngữ đi “trật đường ray” nên lệch với cái gốc ban sơ của nó.

Thùy Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/cau-an-noi-nha.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/cau-an-noi-nhat-gung-mang-y-nghia-gi-tai-sao-lai-la-nhat-gung-ma-khong-phai-nhat-rieng-nhat-toi-vz73726.html

Tin được quan tâm

Chính thức từ 1/7: Ngoài lương hưu hằng tháng, hàng triệu người sẽ nhận được khoản tiền tăng gấp 4 lần hiện nay

Người lao động sẽ được nhận một khoản trợ cấp một lần khi nghỉ hưu ngoài lương hưu hằng tháng, với mức tăng có thể...
Kiến thức 3 ngày, 10 giờ trước

Từ nay đến cuối tháng 12/2025, người sinh vào 3 năm này sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt khi làm thẻ căn cước mới

Trong Luật Căn cước (sửa đổi) quy định có 3 đối tượng sinh năm này sẽ được hưởng nhiều quyền lợi khi đi làm căn...
Dòng sự kiện 2 ngày, 5 giờ trước

Bắt đầu ngừng sử dụng Căn cước công dân từ năm 2026, buộc phải đổi sang Căn cước có đúng không?

Hiện nay nhiều người còn dùng căn cước công dân, nhiều người đã đổi sang căn cước, vậy có phải từ 2026 sẽ không còn...
Kiến thức 2 ngày, 16 giờ trước

Trên điện thoại có 1 nút bí mật ít người biết, nhấn là bắt Wifi miễn phí, không cần mật khẩu

Chỉ với một mẹo đơn giản, bạn có thể dễ dàng truy cập wifi miễn phí mà không cần nhập mật khẩu hay tốn tiền...
Xài gì 4 ngày, 14 giờ trước

Xóa bỏ Sổ đỏ hộ gia đình, người dân cố tình không đổi sang mẫu mới sẽ bị phạt 20.000.000 đồng, đúng không?

Sổ đỏ hộ gia đình bị xóa bỏ, có bắt buộc phải đổi sang mẫu mới không? Đây là câu hỏi đang được rất nhiều...
Kiến thức 2 ngày, 10 giờ trước

Khi thắp hương, người nhà giàu không đặt bình hoa ở bên trái, tại sao? Lý do phía sau khiến nhiều gia đình âm thầm đi đổi lại ngay

Trong văn hóa thờ cúng của người Việt, bàn thờ là không gian linh thiêng, là nơi thể hiện lòng thành kính với tổ tiên...
Phong thủy 2 ngày, 6 giờ trước

Tin cùng mục

10 ngành học từng bị chê 'khó sống”, ngày nay sinh viên ra trường có thể nhận mức lương đến 130 triệu/tháng

Từng bị coi là “khó xin việc” hay “không ổn định”, nhiều ngành học giờ đây đã lột xác ngoạn mục, trở thành những “mỏ...
Kiến thức 24 giờ, 58 phút trước

5 trường hợp số điện thoại này sẽ bị khóa SIM, thu hồi số từ 1/8/2025: Là ai?

Từ nay đến trước ngày 1/8/2025, nhiều người dùng SIM di động tại Việt Nam sẽ có nguy cơ bị khóa SIM, thu hồi số...
Kiến thức 1 ngày trước

Bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố 2025, quy trình cụ thể gồm những bước nào?

Theo quy định hiện hành, Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố có thể được miễn nhiệm trong trường hợp không đảm bảo sức khỏe,...
Kiến thức 1 ngày, 1 giờ trước

Tin quan trọng: Người trên 70 tuổi không có lương hưu từ nay sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng và được hỗ trợ mai táng phí khi qua đời

Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực, mang đến những thay đổi quan trọng trong chính...
Tin trong ngày 1 ngày, 1 giờ trước

Có câu “hạnh phúc nằm ở tai”, tướng tai nào mang lại nhiều hạnh phúc hơn?

Đôi tai nắm giữ mật mã bí mật cho vận mệnh của bạn! Những người có đôi tai to được những người cao quý giúp...
Đời sống số 1 ngày, 1 giờ trước

Một quốc gia vừa phát hiện kho báu gây chấn động khi khoan một mũi qua ba lớp đá, có khả năng ảnh hưởng đến giá vàng sắp tới

Lúc đầu, công ty chỉ lên kế hoạch khảo sát khu vực này trong vòng 3 đến 4 tuần. Nhưng sau phát hiện bất ngờ,...
Tin trong ngày 1 ngày, 1 giờ trước

Tin mới cập nhật

Từ nay, người dân có thể được hoàn tiền BHYT nếu nằm trong 3 trường hợp này

Từ năm 2025, người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) có thể được hoàn trả tiền đóng trong ba trường hợp cụ thể. Việc...
Kiến thức 2 giờ, 55 phút trước

Đúng 5 tháng nữa, có 3 đối tượng phải chi rất nhiều tiền khi làm sổ đỏ, đó là?

Từ ngày 1/1/2026, chi phí làm sổ đỏ tăng đáng kể khi bảng giá đất tại các tỉnh, thành sẽ được cập nhật mới.
Kiến thức 2 giờ trước

Chồng Thanh Trúc lên tiếng khi bị bóc phốt có con riêng 5 tuổi, nghi phụ bạc tình cũ

Chồng của Thanh Trúc từng bị một cô gái tố sống vô trách nhiệm, bỏ bê vợ con.
Chuyện làng sao 2 giờ, 3 phút trước

Vợ trẻ NSND Công Lý lên tiếng đính chính chuyện bị chồng xưng hô là 'mày' gây tranh cãi

NSND Công Lý gây tranh cãi vì xưng hô “mày” với vợ, Ngọc Hà lên tiếng giải thích.
Chuyện làng sao 2 giờ, 6 phút trước

Con gái Hà Hồ ăn đồ thừa dù bố mẹ giàu sụ, chuyện gì đây?

Ái nữ Lisa nhà Hồ Ngọc Hà lộ khoảnh khắc gây sốt cho thấy rõ cách nuôi dạy con của nữ ca sĩ.
Chuyện làng sao 2 giờ, 8 phút trước

Sao Việt 7/7: Bạn trai thiếu gia công khai yêu Miu Lê; Hoàng Touliver gây bàn tán giữa lúc Tóc Tiên có loạt dấu hiệu bất ổn

Tin sao Việt 7/7/2025: Không cần ai soi, chính chủ - bạn trai thiếu gia của Miu Lê đã tự công khai mối quan hệ....
Chuyện làng sao 2 giờ, 11 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào Thứ ba, ngày 8 tháng 7, tức ngày 14 tháng 6 âm lịch?

Thời gian không chỉ là sự diễn biến của năm yếu tố, mà còn chứa đựng tính khí và năng lượng, ảnh hưởng đến vận...
Đời sống số 5 giờ, 57 phút trước

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích loại cây mọng nước nào nhất? Kiểm tra xem những điều tốt đẹp nào sẽ đến với bạn trước năm mới?

Dưới đây là một bài “kiểm tra tâm lý” vui nhộn: bạn thích loại cây mọng nước nào nhất? Mỗi lựa chọn sẽ tiết lộ...
Đời sống số 5 giờ, 17 phút trước

Sau ngày 1/7, đi xe máy không lắp đủ 2 gương chiếu hậu sẽ bị CSGT xử phạt 600.000 đồng, có đúng không?

Người dân khi điều khiển xe máy cần chú ý gương đảm bảo quan sát được phía sau và đúng tiêu chuẩn quy định, tránh...
Tin trong ngày 6 giờ, 43 phút trước

Tin vui: Một đối tượng có thể nhận thưởng gấp 16 lần mức lương cơ sở khoảng hơn 37 triệu đồng, là ai?

Dưới đây là cụ thể quy chế tiền thưởng đột xuất đối với các đối tượng hưởng lương từ ngân sách nhà nước thuộc phạm...
Tin trong ngày 6 giờ, 43 phút trước