Danh mục

Câu 'Ăn nói nhát gừng' mang ý nghĩa gì? Tại sao lại là 'nhát gừng' mà không phải 'nhát riềng', 'nhát tỏi'?

Chủ nhật, 24/09/2023 08:49

'Ăn nói nhát gừng'... có nghĩa là nói từng lời, rời rạc và thể hiện thái độ thiếu hợp tác trong cuộc hội thoại.

"Nhát gừng" theo nghĩa đen hoặc nghĩa bóng - đều không phải là cụm từ xa lạ trong những cuộc hội thoại thường ngày. Nếu nói đến nghĩa đen, nó ám chỉ một lát cắt của củ gừng - loại gia vị có vị cay nồng nhưng cũng có vị thơm thường được sử dụng để chế biến vô số những món ăn quen thuộc trong mâm cơm của người Việt như vịt kho gừng, canh gà nấu gừng, mứt gừng….

Riêng về nghĩa bóng, từ điển tiếng Việt của Trung tâm Từ điển học (Vietlex) do Hoàng Phê chủ biên giảng thì "nhát gừng" là "(cách nói) từng lời ngắn và rời rạc, tỏ ý lúng túng hoặc không muốn nói chuyện". Việt-Nam tự-điển của Lê Văn Đức giảng là “rời-rạc, không suôn-sẻ, trơn-tru”. Từ điển tiếng Việt của Nguyễn Kim Thản, Hồ Hải Thụy, Nguyễn Đức Dương (Nxb Văn hóa Sài Gòn, 2005) giảng là "(nói năng) tiếng nọ cách quãng tiếng kia (do không muốn trò chuyện)”.

ăn nói nhát gừng, cách giao tiếp, giao tiếp

"Nhát gừng" là nghĩa bóng chỉ một lát cắt của củ gừng.

Dù quen thuộc là vậy, nhưng có bao giờ người đọc thắc mắc: Tại sao lại nói “(nói) nhát gừng” mà không phải là “nhát riềng”, “nhát tỏi”? hay bất kỳ loại gia vị "cay" nào khác?

Theo một bài phân tích Hán ngữ, Việt ngữ chuyên ngành, nhát gừng (ăn nói nhát gừng) bao hàm hai nét nghĩa chính: (nói) miễn cưỡng; (nói) rời rạc, cách quảng không đều. Đây là một từ tổ cố định mà những yếu tố chung với từ tổ tự do nhát gừng, chỉ là giả tạo và do suy luận cảm tính mà ra. Như vậy, nhát gừng có đến 2 tầng nghĩa.

Nhát gừng là một trường hợp dùng từ bình thường, xuất phát từ danh ngữ tự do nhát gừng gốc (nhát [lát] + gừng [một thứ gia vị]), dùng theo ẩn dụ rồi từ vựng hóa chứ không phải từ một hình thức gốc nào khác mà chỉ mang tính duy danh.

ăn nói nhát gừng, cách giao tiếp, giao tiếp

"Ăn nói nhát gừng" chỉ về việc lời nói rời rạc, không suôn sẻ, trơn tru.

Trên thực tế, gừng là loại gia vị quen thuộc được sử dụng hằng ngày, đặc biệt là vào ngày Tết người ta chỉ dùng gừng làm mứt theo hai dạng: Để xắt lát hoặc xắt nhuyễn (thành sợi), phải cắt nhỏ củ gừng thành từng lát mỏng, trong đó hành động dùng dao cắt từng lát gừng được gọi là "nhát dao", kết hợp lại được gọi là nhát gừng.

Trong khi đó, các gia vị khác như riềng, tỏi, ớt... dù có vị cay nhưng lại ít khi xuất hiện trong các món ăn được dùng khi uống trà, trò chuyện... như là mứt gừng. Có lẽ vì lý do này mà "nhát gừng" lại được sử dụng để ám chỉ cách nói chuyện đứt quãng.

Theo một cách lý giải khác, các nhà phân tích ngôn ngữ học cho rằng cụm từ nhát gừng, xuất hiện trong tiếng Việt theo hiện tượng sự cố ngôn ngữ (accidents linguistiques). Những sự cố này làm cho hình thức ngữ âm hoặc nội dung ngữ nghĩa của từ, ngữ đi “trật đường ray” nên lệch với cái gốc ban sơ của nó.

Thùy Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/cau-an-noi-nha.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/cau-an-noi-nhat-gung-mang-y-nghia-gi-tai-sao-lai-la-nhat-gung-ma-khong-phai-nhat-rieng-nhat-toi-vz73726.html

Tin được quan tâm

Giáo viên được hưởng thêm 2 khoản phụ cấp mới, sẽ áp dụng ngay sau cải cách tiền lương

Trong khuôn khổ cải cách tiền lương năm 2024 theo Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018, đội ngũ công chức, viên chức, đặc biệt là giáo...
Kiến thức 3 ngày, 17 giờ trước

Từ bây giờ đến 1/7/2025: Có 4 trường hợp số điện thoại chính chủ vẫn bị khóa SIM, thu hồi số

Theo quy định, những trường hợp chủ thuê bao dưới đây sẽ bị khóa SIM và thu hồi số điện thoại.
Kiến thức 3 ngày, 23 giờ trước

Những con giáp nào may mắn vào Thứ tư, ngày 11 tháng 6, tức 16 tháng 5 âm lịch?

Ngày 11 tháng 6 là thứ tư, ngày 16 tháng 5 âm lịch. Sự kết hợp của thiên can và địa chi là năm Tỵ,...
Đời sống số 3 ngày, 14 giờ trước

Chỉ ít ngày nữa, sân bay quốc tế thuộc tỉnh rộng nhất Việt Nam sẽ đóng cửa?

Sau thời gian dài hoạt động, sân bay này dự kiến sẽ tạm dừng hoạt động từ ngày 1/7/2025 để phục vụ công tác nâng...
Kiến thức 3 ngày, 17 giờ trước

Tỷ phú Jack Ma dự đoán 6 nghề sẽ thất nghiệp đầu tiên trong tương lai gần, đặc biệt là nghề này

Với sự phát triển của Al, dự đoán của Jack Ma có thể thực sự trở thành hiện thực.
Kiến thức 2 ngày, 17 giờ trước

Rút tiền tại quầy giao dịch ngân hàng sắp có thay đổi lớn, người dân lưu ý

Thay vì nhân viên ngân hàng kiểm tra thông tin khách hàng bằng mắt thường thì trong tương lai gần, việc xác minh sẽ dựa...
Tin trong ngày 2 ngày, 17 giờ trước

Tin cùng mục

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ sáu ngày 13/6, tức ngày 18/5 âm lịch?

Ngày 13 tháng 6, thứ sáu, ngày 18 tháng 5 âm lịch, là năm Tỵ, tháng Nhâm Ngọ, ngày Quý Sửu, con giáp nào nên...
Đời sống số 12 giờ, 39 phút trước

Trắc nghiệm tâm lý: Chọn bó hoa theo trực giác để kiểm tra bạn là cô gái như thế nào

Cho mình biết lựa chọn của bạn, mình sẽ phân tích và tiết lộ bạn là mẫu cô gái như thế nào qua lăng kính...
Đời sống số 12 giờ, 59 phút trước

4 nghề 'khát' nhân lực, mức lương cao ngất lên đến 100 triệu đồng/tháng nhưng không phải ai cũng dám thử sức

Theo thống kê mới nhất, các ngành nghề được trả lương cao nhất thường tập trung vào các lĩnh vực như Tài chính/Đầu tư, Công...
Kiến thức 13 giờ, 30 phút trước

Theo luật mới nhất, đóng Bảo hiểm xã hội từ 1/7/2025 không được rút BHXH 1 lần, đúng không?

Nhiều người lao động bày tỏ thắc mắc, lo lắng trước thông tin không được rút Bảo hiểm xã hội 1 lần sau ngày 1/7/2025....
Dòng sự kiện 13 giờ, 30 phút trước

Đề xuất mới của Bộ Công an: Bỏ quy định thời gian lái xe ô tô không quá 48 giờ

Nhiều doanh nghiệp vận tải và tài xế đều ủng hộ đề xuất của Bộ Công an về việc bỏ quy định không lái xe...
Tin trong ngày 13 giờ, 31 phút trước

Trước khi 'đệ nhất quan tham' Hòa Thân qua đời, ông đã truyền cho con cháu hai mật lệnh, giúp bảo toàn tính mạng cả gia tộc trong hơn 200 năm

Hòa Thân được nhiều người biết đến là "đệ nhất quan tham" vào thời nhà Thanh, Trung Quốc. Trước khi qua đời, Hòa Thân đã...
Hồ sơ tư liệu 13 giờ, 32 phút trước

Tin mới cập nhật

Trường hợp nào tự đi khám chữa bệnh trái tuyến được hưởng 100% bảo hiểm y tế từ ngày 1/7/2025?

Từ ngày 1/7 tới đây, người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) sẽ được hưởng nhiều quyền lợi hơn, đặc biệt là trong một...
Dòng sự kiện 4 phút trước

Tử vi ngày 13/6/2025 của 12 con giáp: Sửu đón nhận vận may tiền bạc; Dậu cẩn thận hao tài

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 13/6/2025.
Đời sống số 6 giờ, 2 phút trước

Mức đóng BHXH bắt buộc với chủ hộ kinh doanh là bao nhiêu từ 1/7?

Từ ngày 1/7, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực mở rộng diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc với nhiều...
Dòng sự kiện 6 giờ, 29 phút trước

Từ 1/7, những bệnh mạn tính nào được cấp thuốc điều trị tối đa 3 tháng/lần?

Sau nhiều năm bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính phải tái khám hàng tháng để được cấp thuốc, Bộ Y tế đang dự thảo...
Tin trong ngày 7 giờ, 36 phút trước

Sao Việt 12/6: Huyền Baby lộ cơ bụng 'chấn động' nhưng vướng nghi vấn đụng chạm 'dao kéo'; Ngọc Trinh khoe eo 53 cm

Tin sao Việt 12/6/2025: Chị Đẹp Huyền Baby vướng nghi vấn đụng chạm 'dao kéo' qua chi tiết này. Trong sự kiện gần nhất, Ngọc...
Chuyện làng sao 7 giờ, 58 phút trước

Tinh giản cán bộ, công chức trẻ, họ sẽ được nhận những chế độ nào?

Cán bộ, công chức thuộc diện tinh giản biên chế, nhất là những trường hợp chưa đến tuổi nghỉ hưu sẽ được hưởng những trợ...
Dòng sự kiện 7 giờ, 59 phút trước

'Vua cà phê' Đặng Lê Nguyên Vũ: 'Ai cũng muốn giàu nhanh nhưng lại không có 2 thứ này'

Nhìn lại hành trình khởi nghiệp của mình, ông 'vua cà phê' Đặng Lê Nguyên Vũ đã rút ra được những điều còn 'quý hơn...
Kiến thức 7 giờ, 59 phút trước

Từ bây giờ: Người dân mắc lỗi này khi điều khiển xe trên đường có thể bị phạt đến 22 triệu đồng

Theo quy định, người vi phạm có thể bị phạt 20-22 triệu đồng nếu điều khiển xe ô tô chạy ở làn dừng xe khẩn...
Kiến thức 7 giờ, 3 phút trước

Sự khác biệt giữa những đứa trẻ không bao giờ học thêm và những đứa trẻ luôn học thêm là gì? Bạn có thể thấy sự khác biệt trong vòng 3 năm, rất rõ ràng

Là cha mẹ, ai cũng đều mong muốn con mình học tập đến nơi đến chốn, đạt nhiều thành tựu. Chính vì thế mà ngay...
Chăm con 7 giờ, 5 phút trước

Từ bây giờ, chạy xe máy qua vỉa hè để vào nhà, cơ quan thì có bị phạt lỗi leo lề đường không?

Nghị định 168 quy định, người điều khiển xe máy trên vỉa hè có thể bị phạt tiền từ 4-6 triệu đồng. Đây là mức...
Kiến thức 7 giờ, 29 phút trước