Danh mục

Câu 'Ăn nói nhát gừng' mang ý nghĩa gì? Tại sao lại là 'nhát gừng' mà không phải 'nhát riềng', 'nhát tỏi'?

Chủ nhật, 24/09/2023 08:49

'Ăn nói nhát gừng'... có nghĩa là nói từng lời, rời rạc và thể hiện thái độ thiếu hợp tác trong cuộc hội thoại.

"Nhát gừng" theo nghĩa đen hoặc nghĩa bóng - đều không phải là cụm từ xa lạ trong những cuộc hội thoại thường ngày. Nếu nói đến nghĩa đen, nó ám chỉ một lát cắt của củ gừng - loại gia vị có vị cay nồng nhưng cũng có vị thơm thường được sử dụng để chế biến vô số những món ăn quen thuộc trong mâm cơm của người Việt như vịt kho gừng, canh gà nấu gừng, mứt gừng….

Riêng về nghĩa bóng, từ điển tiếng Việt của Trung tâm Từ điển học (Vietlex) do Hoàng Phê chủ biên giảng thì "nhát gừng" là "(cách nói) từng lời ngắn và rời rạc, tỏ ý lúng túng hoặc không muốn nói chuyện". Việt-Nam tự-điển của Lê Văn Đức giảng là “rời-rạc, không suôn-sẻ, trơn-tru”. Từ điển tiếng Việt của Nguyễn Kim Thản, Hồ Hải Thụy, Nguyễn Đức Dương (Nxb Văn hóa Sài Gòn, 2005) giảng là "(nói năng) tiếng nọ cách quãng tiếng kia (do không muốn trò chuyện)”.

ăn nói nhát gừng, cách giao tiếp, giao tiếp

"Nhát gừng" là nghĩa bóng chỉ một lát cắt của củ gừng.

Dù quen thuộc là vậy, nhưng có bao giờ người đọc thắc mắc: Tại sao lại nói “(nói) nhát gừng” mà không phải là “nhát riềng”, “nhát tỏi”? hay bất kỳ loại gia vị "cay" nào khác?

Theo một bài phân tích Hán ngữ, Việt ngữ chuyên ngành, nhát gừng (ăn nói nhát gừng) bao hàm hai nét nghĩa chính: (nói) miễn cưỡng; (nói) rời rạc, cách quảng không đều. Đây là một từ tổ cố định mà những yếu tố chung với từ tổ tự do nhát gừng, chỉ là giả tạo và do suy luận cảm tính mà ra. Như vậy, nhát gừng có đến 2 tầng nghĩa.

Nhát gừng là một trường hợp dùng từ bình thường, xuất phát từ danh ngữ tự do nhát gừng gốc (nhát [lát] + gừng [một thứ gia vị]), dùng theo ẩn dụ rồi từ vựng hóa chứ không phải từ một hình thức gốc nào khác mà chỉ mang tính duy danh.

ăn nói nhát gừng, cách giao tiếp, giao tiếp

"Ăn nói nhát gừng" chỉ về việc lời nói rời rạc, không suôn sẻ, trơn tru.

Trên thực tế, gừng là loại gia vị quen thuộc được sử dụng hằng ngày, đặc biệt là vào ngày Tết người ta chỉ dùng gừng làm mứt theo hai dạng: Để xắt lát hoặc xắt nhuyễn (thành sợi), phải cắt nhỏ củ gừng thành từng lát mỏng, trong đó hành động dùng dao cắt từng lát gừng được gọi là "nhát dao", kết hợp lại được gọi là nhát gừng.

Trong khi đó, các gia vị khác như riềng, tỏi, ớt... dù có vị cay nhưng lại ít khi xuất hiện trong các món ăn được dùng khi uống trà, trò chuyện... như là mứt gừng. Có lẽ vì lý do này mà "nhát gừng" lại được sử dụng để ám chỉ cách nói chuyện đứt quãng.

Theo một cách lý giải khác, các nhà phân tích ngôn ngữ học cho rằng cụm từ nhát gừng, xuất hiện trong tiếng Việt theo hiện tượng sự cố ngôn ngữ (accidents linguistiques). Những sự cố này làm cho hình thức ngữ âm hoặc nội dung ngữ nghĩa của từ, ngữ đi “trật đường ray” nên lệch với cái gốc ban sơ của nó.

Thùy Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/cau-an-noi-nha.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/cau-an-noi-nhat-gung-mang-y-nghia-gi-tai-sao-lai-la-nhat-gung-ma-khong-phai-nhat-rieng-nhat-toi-vz73726.html

Tin được quan tâm

Từ nay: Công chức, viên chức được tăng thêm 3-4 triệu đồng/tháng nhờ luật mới này

Rất nhiều công chức, viên chức đang được tăng thêm 3-4 triệu đồng/tháng nhờ luật mới này.
Kiến thức 2 ngày, 15 giờ trước

Sao Việt 17/6: Nam diễn viên Việt mắc bệnh hiếm, nguy cơ liệt 2 chân ở tuổi 31; NSND Tự Long xin lỗi

Tin sao Việt 17/6/2025: Chia sẻ của nam diễn viên về bệnh tình nhanh chóng nhận được sự quan tâm của nhiều đồng nghiệp và...
Chuyện làng sao 19 giờ, 54 phút trước

Những con giáp nào may mắn vào thứ Ba, ngày 17 tháng 6, tức ngày 22 tháng 5 âm lịch?

Ngày 17 tháng 6, thứ ba, ngày 22 tháng 5 âm lịch, là năm Tỵ, tháng Nhâm Ngọ và ngày Đinh Tỵ. Với sự kết...
Đời sống số 2 ngày, 10 giờ trước

Chỉ ít ngày nữa, trường hợp mua bán nhà đất bằng giấy viết tay này vẫn được cấp Sổ đỏ

Sắp tới, một số trường hợp mua bán nhà đất bằng giấy viết tay vẫn được cấp sổ đỏ, người dân cần biết kẻo thiệt...
Kiến thức 2 ngày, 20 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ tư ngày 18/6, tức ngày 23 tháng 5 âm lịch?

Ngày 18 tháng 6, thứ tư, ngày 23 tháng 5 âm lịch, là năm Tỵ, tháng Nhâm Ngọ, ngày Ngọ. Thân cành Ngọ đều là...
Đời sống số 1 ngày, 8 giờ trước

Sau cải cách tiền lương, giáo viên được hưởng thêm 2 khoản phụ cấp mới, đó là?

Trong khuôn khổ cải cách tiền lương năm 2024 theo Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018, đội ngũ công chức, viên chức, đặc biệt là giáo...
Kiến thức 2 ngày, 18 giờ trước

Tin cùng mục

Từ năm 2025: Hàng nghìn người nghỉ việc sẽ được lĩnh trợ cấp thất nghiệp lên đến gần 12 triệu đồng/tháng

Nếu đóng đủ từ 12 đến 36 tháng sẽ được hưởng 3 tháng trợ cấp. Cứ mỗi 12 tháng đóng thêm, sẽ được hưởng thêm...
Kiến thức 10 giờ, 47 phút trước

5 điều cấm kỵ khi trò chuyện với AI, nguy cơ mất an toàn cá nhân và tài chính, nhiều người vẫn bỏ ngoài tai

Hiện nay, ChatGPT trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực trong nhiều lĩnh vực. Nhưng sự tiện lợi này đi kèm với những rủi...
Kiến thức 10 giờ, 47 phút trước

Học phí 12 trường thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2025, cao nhất 130 triệu/năm

Học phí năm học tới của 12 trường thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội (VNU) từ 14,1 đến 130 triệu đồng, nhiều trường tăng...
Tin trong ngày 10 giờ, 47 phút trước

Có phải mua bảo hiểm xe máy bắt buộc sẽ được bồi thường tới 500 triệu đồng thay vì 150 triệu đồng, từ ngày 1/7/2025?

Thời gian gần đây, thông tin về việc bảo hiểm xe máy bắt buộc sẽ được bồi thường tới 500 triệu đồng từ ngày 1/7/2025...
Dòng sự kiện 10 giờ, 23 phút trước

Nhà sắp nhận bàn giao nhưng chưa đề nghị cấp Sổ đỏ có được phép sang tên không?

Theo văn bản mới nhất của Bộ Xây dựng, hợp đồng mua bán nhà "trên giấy" vẫn được phép sang tên, kể cả khi khách...
Kiến thức 10 giờ, 24 phút trước

Danh sách các Phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã theo Nghị định 150/2025

Nghị định 150/2025/NĐ-CP đã quy định cụ thể danh sách các Phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã và chức năng quản lý nhà nước...
Dòng sự kiện 10 giờ, 24 phút trước

Tin mới cập nhật

Vợ Quý Bình phụ thuộc vào thuốc trầm cảm, than thở: 'Sao bao nhiêu tội lỗi trút lên hết em vậy!'

Vợ của diễn viên Quý Bình nghẹn ngào chia sẻ khi bị công kích trên mạng xã hội.
Chuyện làng sao 3 giờ, 37 phút trước

Từ nay tới 31/12/2025: 8 trường hợp không được Đăng ký xe mà bị thu hồi vĩnh viễn, cố tình giữ lại bị phạt nặng

Theo quy định, những trường hợp này sẽ bị thu hồi Đăng Ký xe, người dân nên biết sớm kẻo thiệt thòi.
Kiến thức 3 giờ, 23 phút trước

Chính thức tăng lương hưu lần 3 từ 1/7/2025: Người nghỉ hưu trước năm 1995 sẽ hưởng đặc quyền lớn

Từ ngày 1/7/2025, một nhóm đối tượng hưu trí sẽ được điều chỉnh tăng lương hưu lần thứ ba theo Luật BHXH 2024.
Kiến thức 3 giờ, 25 phút trước

Đề xuất chính sách miễn phí bảo hiểm y tế chưa từng có với một số đối tượng, người dân cần nắm rõ để kẻo bị thiệt thòi

Những nhóm đối tượng này được BHXH khu vực I đề xuất hỗ trợ 100% tiền đóng bảo hiểm y tế.
Tin trong ngày 3 giờ, 25 phút trước

Chỉ nửa năm nữa, trường hợp này bắt buộc phải đổi CCCD sang căn cước mới nếu không sẽ bị phạt lên tới 500.000 đồng

Theo Luật Căn cước 2023 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2024) và các văn bản hướng dẫn, những trường hợp sau đây tại Việt Nam...
Kiến thức 3 giờ, 27 phút trước

Muốn được hưởng trợ cấp mỗi tháng, người lao động thất nghiệp phải đáp ứng điều kiện gì?

Người lao động thất nghiệp được hưởng trợ cấp mỗi tháng nhưng không phải cứ nghỉ việc là được nhận tiền.
Kiến thức 3 giờ, 27 phút trước

Sao Việt 18/6: HIEUTHUHAI lộ ảnh thân mật riêng tư với bạn gái; Chồng Ngô Thanh Vân mặc váy nhảy múa cùng vợ

Tin sao Việt 18/6/2025: Loạt ảnh của HIEUTHUHAI và bạn gái đang được dân mạng truyền tay nhau. Khoảnh khắc vui vẻ của Ngô Thanh...
Chuyện làng sao 4 giờ, 42 phút trước

8 lần bị 'cắm sừng', 3 lần bắt gian chồng trên giường nhưng Châu Huệ Mẫn vẫn không ly hôn: Cô ấy không hề ngu ngốc, kẻ ngốc là chúng ta

Dù bị chồng phản bội tới 8 lần, trong đó 3 lần tận mắt bắt gian tại trận, "ngọc nữ Hông Kông" Châu Huệ Mẫn...
Chuyện làng sao 5 giờ, 11 phút trước

Tử vi ngày 19/6/2025 của 12 con giáp: Tuổi Dậu kiếm tiền chẳng thua kém ai, Mùi cần đề phòng tiểu nhân

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 19/6/2025.
Đời sống số 5 giờ, 11 phút trước

Đi xe máy lên vỉa hè sẽ bị phạt tiền gấp 10 lần so với trước đây?

Nghị định 168/2024 quy định tăng nặng mức phạt đối với hành vi điều khiển xe mô tô, xe gắn máy đi trên vỉa hè,...
Kiến thức 5 giờ, 12 phút trước