Cách phân biệt lá tía tô và kinh giới, chúng có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Phân biệt lá kinh giới và lá tía tô

Rau kinh giới và tía tô là hai loại rau khác nhau nhưng lại thường khiến nhiều người bị nhẫm lẫn.

Chỉ nhìn màu sắc đã thấy sự khác biệt giữa kinh giới và tía tô.

Rau kinh giới hay còn gọi là khương giới, bạch tô, hay giả tô, có tên khoa học là Elsholtzia ciliate (Thumb) Hyland thuộc họ hoa môi. Kinh giới cũng là thân cây thảo, lá kinh giới mọc đối, màu xanh, mép lá răng cưa, hoa nhỏ, màu tím nhạt, hoặc trắng. Lá kinh giới có mùi thơm dễ chịu được sử dụng ăn sống, ăn kèm trong các món phở, nộm, gỏi…

Rau tía tô hay còn gọi là tử tô, é tía… có tên khoa học là Perilla frutescens thuộc họ hoa môi. Cây tía tô là thân thảo, lá có mép răng cưa, màu tím, xanh hoặc mặt xanh, mặt tím, có loài lá phẳng, loài lá quăn. Lá tía tô thường được sử dụng ăn kèm trong các món ăn như rau kinh giới.

Lá tía tô có tác dụng gì?

Theo thông tin trên website của Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, tía tô là cây thảo sống quanh năm, rễ củ trắng, vị nồng cay, mọc hoang hoặc trồng nhiều nơi trong cả nước và châu Á.

Cây ưa sáng và ẩm, thích hợp với đất thịt, đất phù sa. Tía tô ra hoa kết nhiều quả, sau khi quả già, cây tàn lụi, hạt giống phát tán ra xung quanh, đến mùa mưa ẩm năm sau mới nảy mầm. Cây được trồng bằng hạt.

Đây là loại rau thơm rất phổ biến, không chỉ dùng để ăn kèm với nhiều món ngon mà còn có tác dụng chữa bệnh.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, lá tía tô có hàm lượng dầu khoảng 40%. Trong đó lượng lớn axit béo chưa bão hòa chủ yếu là axit alpha-linoleic. Không những vậy tía tô còn chứa 0,2% tinh dầu nguyên chất và các hydrocarbon, aldehyde, xeton, furan.

Tía tô còn có tác dụng làm giảm co thắt cơ trơn của phế quản, chất tinh dầu làm tăng đường huyết. Aldehyt tía tô chống ức chế trung khu thần kinh. Nước ngâm lá tía tô có tác dụng ức chế các loại vi trùng như tụ cầu khuẩn, trực khuẩn lị, trực khuẩn đại tràng.

Lá tía tô chứa khoảng 0,2% tinh dầu nguyên chất và các hydrocarbon, aldehyde, xeton, furan... Chiết xuất lá tía tô cho thấy có các chất chống oxy hóa, chống dị ứng, chống viêm, chống trầm cảm.

Khi bị vết thương chảy máu, bạn có thể lấy lá tía tô non tán nhỏ, đắp lên chỗ máu đang chảy, rắc cho vừa kín rồi buộc lại. Vết thương sẽ cầm máu, không gây mủ và không để lại vết sẹo khi lành.

Uống nước lá tía tô thay thế nước lọc hàng ngày là phương pháp giảm cân cực kỳ hiệu quả do chứa protein thực vật, chất xơ cùng nhiều vitamin, khoáng chất thiết yếu có khả năng thúc đẩy dạ dày, tăng cường chuyển hóa, trao đổi chất. Đặc biệt, lượng chất xơ trong loại lá này còn có tác dụng tạo dựng cơ giúp vóc dáng săn chắc, thon gọn tương tự việc tập luyện thể dục, thể thao. Chiết xuất lá tía tô đã được chứng minh là ức chế sự tổng hợp tyrosinase và melatonin của chuột.

Lá kinh giới có tác dụng gì?

Ngoài việc sử dụng để ăn uống, lá kinh giới có nhiều tác dụng như giải cảm, thanh nhiệt, giải độc, cầm máu...

Đối với việc giải cảm: Kết hợp kinh giới với tía tô, bạch chỉ, bạc hà để đun lấy nước uống.

Trị dị ứng mẩn ngứa: Dùng kinh giới sao vàng sắc uống; hoặc sao lá kinh giới với cám rồi xát nhẹ trên chỗ bị da ngứa.

Công dụng khứ ứ, chỉ huyết (cầm máu): Kinh giới đem sao cháy, có tác dụng cầm máu tử cung, đại tiểu tiện ra máu, chảy máu cam, băng lậu... thời gian phụ nữ có kinh nguyệt mà bị cảm mạo dùng kinh giới sao, uống rất tốt, có thể phối hợp với các vị cầm máu khác để tăng cao hiệu quả trị liệu.

Khi bị trúng phong toàn thân tê dại, bất tỉnh, chân tay nặng nề, mặt, mắt, miệng méo xệch: Dùng hoa kinh giới khô 10g, tán bột, mỗi lần uống 5g với nước sôi để nguội hoặc dùng rượu để chiêu thuốc.

Hoặc dùng bài: Kinh giới tươi 100g, bạc hà tươi 100g. Giã nát, lọc lấy nước cốt của hai vị trộn đều, mỗi lần uống 15ml, uống dần trong ngày. Phương pháp này còn dùng để chữa bệnh trúng thử (cảm nắng, cảm nóng).

Thùy Dương