Cá voi có thể lặn tới độ sâu 2000m, vì sao vượt quá 1000m thì tàu ngầm sẽ bị 'nghiền nát'?

Được biết, thuộc bộ cá voi, có nhiều loại thậm chí có thể lặn xuống biển dưới 2000m như cá nhà táng, cá voi xanh, cá voi Cetomimiformes... Điều này thật đáng kinh ngạc! Chúng không khỏi khiến chúng ta liên tưởng đến tàu ngầm cũng có thể lặn xuống biển, nhưng tại sao tàu ngầm lại kém xa cá voi về độ sâu?

Hiện tại, tàu ngầm có thể lặn sâu nhất chỉ có thể lặn tới 1000m, nhưng tại sao cá voi có thể lặn tới hơn 2000m? Tàu ngầm được phát triển liên tục, đều sử dụng kết cấu rất chắc chắn, hoàn hảo và tiên tiến, nhưng tại sao vẫn không lặn sâu bằng cá voi, điều này khiến nhiều người thắc mắc.

Cứ xuống mỗi độ sâu 100m, lực áp suất của nước tăng thêm 10 atm cộng với 1 atm áp suất từ không khí nữa là 11 atm, nếu ở độ sâu 1000m chúng ta sẽ chịu một áp suất vô cùng lớn 11000 atm. Với độ sâu hơn cả ngàn mét, những loài hô hấp không khí như con người và các động vật sống trên bờ khác sẽ không thể sống sót vì bị lực áp suất của nước làm tan nát. Nhưng điều này không thành vấn đề đối với các động vật sống ở những vùng nước sâu. Với cấu tạo cơ thể hết sức đặc biệt và tùy theo mỗi loại sẽ có những cách sinh tồn khác nhau.

Có thể lấy ví dụ cá nhà táng thuộc bộ cá voi, phân bộ cá voi có răng. Chúng có thể lặn sâu nhất dưới đáy biển với độ sâu 2000m. Chúng có những cơ chế riêng nhằm tạo ra sự cân bằng áp suất bên trong và bên ngoài để tránh bị áp lực nước "bóp méo". Chúng không bị bệnh "giảm áp" như chúng ta do khi lặn, ví dụ cá voi nhà táng sẽ có phần ngực thu hẹp lại theo sự tăng áp suất bên ngoài, phổi cũng thu nhỏ lại, bọt phổi đẩy lên, trao đổi khí ngừng lại. Khí nitơ sẽ không bị hòa tan trong máu giúp chúng có thể lặn lên lặn xuống rất nhanh mà không lo sợ sự thay đổi áp suất đột ngột tác động.

Hay loài cá voi mõm khoằm có thể lặn tới độ sâu hơn 3000m, việc phải chịu một lực ép rất lớn trong nước là điều không thể tránh khỏi. Nhưng, với sự thích nghi tuyệt vời đó là phổi của cá voi mõm khoằm có khả năng nén lại được, tức là nó có thể ép hết không khí từ phổi vào mạch máu và các cơ do đó làm giảm sức ép từ nước lên phổi.

Đối với tàu ngầm thì rất khác, mặc dù khi chế tạo tàu ngầm chúng ta cũng thiết kế cho tàu ngầm khả năng chống lại áp suất rất mạnh, nhưng độ chính xác của nhiều thiết bị định vị trong tàu ngầm sẽ ảnh hưởng nếu phải chịu áp suất quá lớn. Không chỉ vậy, những người ở trong tàu ngầm không phải là cá voi, sẽ không thể chịu được áp suất lớn như vậy và gây tổn thương cho cơ thể con người. Đây là lý do tại sao độ sâu lặn của tàu ngầm kém xa so với cá voi dưới biển sâu.

Có thể thấy rằng thiên nhiên thực sự kỳ diệu và có rất nhiều điều mà công nghệ của con người không thể đạt được. Mặc dù công nghệ của con người vẫn chưa thể đạt được trình độ lặn của cá voi, nhưng với sự tiến bộ của công nghệ, một ngày nào đó điều đó có thể sẽ thành hiện thực.

Nguyễn Giang