Bốc bát họ là gì? Để được bốc bát họ cần điều kiện gì? Cho vay theo kiểu bốc bát họ có vi phạm pháp luật không?

Bốc bát họ là gì?

Bốc bát họ còn gọi là chơi họ, chơi phường. Mỗi địa phương sẽ có một tên gọi khác nhau, nhưng bản chất nó vẫn là một hoạt động cho vay tài chính.

Hình thức vay bốc bát họ và cách thức tính lãi suất không tuân theo bất kỳ quy định nào của pháp luật. Bốc bát họ do cá nhân, tổ chức cho vay nên việc giải ngân tiền vay thường diễn ra nhanh chóng, không mất thời gian như khi vay tiền ngân hàng, thủ tục, giấy tờ đơn giản mà không cần thế chấp tài sản. Thế nhưng, bốc bát họ có thể gây ra nhiều hậu quả nặng nề cho bản thân người tham gia cũng như người thân xung quanh.

Điểm đặc biệt của hình thức này đó là thủ tục vay tiền nhanh chóng (vay "nóng"), tuy nhiên lãi suất vay lại cao hơn rất nhiều so với các hình thức cho vay chính thống dưới sự quản lý của Nhà nước. Theo đó, người vay sẽ trả lãi theo ngày, theo tháng, thậm chí, sau khi cầm tiền còn tính theo giờ.

Điều kiện để được bốc bát họ như thế nào?

Bốc bát họ là một hình thức cho vay tín dụng lãi cao nhưng thủ tục tương đối đơn giản. Do đó, khi cần vay gấp một số tiền, nhiều người đã tìm đến các cá nhân, tổ chức bốc bát họ để nhanh có tiền giải quyết vấn đề tài chính. Thủ tục vay bằng hình thức bốc bát họ khá đơn giản. Người vay muốn nhận tiền nhanh chóng, chỉ cần cung cấp đầy đủ các giấy tờ liên quan tới việc xác nhận nhân thân, bao gồm:

- Các loại giấy tờ tùy thân, chẳng hạn như: Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân (CMND/CCCD), bằng lái xe,…

- Các giấy tờ ký kết có liên quan đến việc tiến hành bốc bát họ.

- Người vay chỉ việc ký vào các giấy tờ bốc họ để nhận số tiền mà mình mong muốn.

Bên cho vay theo hình thức bốc bát họ sẽ tiến hành kiểm tra những giấy tờ của người vay trong một thời gian ngắn để xác minh địa chỉ nơi ở, nơi làm việc của bên vay để đảm bảo có thể thu hồi nợ.

Đối với các loại giấy tờ khác nhau thì mức vay cũng khác nhau :

- Đối với chứng minh nhân dân/căn cước công dân và hộ khẩu (photo): Hạn mức vay có thể căn cứ trên công việc và ngôi nhà mà người vay đang sở hữu.

Người vay chỉ cần mang sổ hộ khẩu và chứng minh thư nhân dân đến nơi cho vay, sau đó sẽ có người thẩm định hồ sơ để quyết định hạn mức cho vay. Hồ sơ sau khi được xác nhận người vay sẽ nhận được tiền ngay lập tức

- Trường hợp có hộ khẩu gốc kèm chứng minh nhân dân/căn cước công dân photo: Hạn mức vay có thể lên tới 30 triệu đồng. Sau khoảng thời gian 50 ngày, người vay phải thanh toán số tiền đó theo đúng quy định.

Bốc bát họ là hình thức cho vay tín dụng đen không chính thống.

Cho vay theo kiểu bốc bát họ có vi phạm pháp luật không?

Cho vay theo kiểu hình thức bốc bát họ thường do các cá nhân đứng ra thực hiện chứ không phải tổ chức tín dụng được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật.

Theo Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:

Lãi suất vay do các bên thỏa thuận. Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.

Như vậy, pháp luật cho phép các bên được thỏa thuận về mức lãi suất vay tiền nhưng không được vượt quá 20%/năm. Nếu lãi suất mà bên cho vay ấn định vượt quá 20%/năm thì mức lãi suất vượt quá sẽ không có hiệu lực.

Hiện nay các cá nhân cho vay theo hình thức bốc bát họ đang đẩy tiền lãi lên 20% trong thời hạn 30 - 50 ngày, tương đương khoảng 140% - 240%/năm. Đây là mức lãi vi phạm quy định của pháp luật. Phần lãi vượt quá 20%/năm sẽ không được chấp nhận.

Mặt khác, tại Điều 201 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 cũng quy định:

Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm. Phạm tội mà thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Theo các căn cứ trên, có thể thấy trường hợp cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất được quy định tại Bộ luật Dân sự 2015 nêu trên mà:

- Thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng - dưới 100 triệu đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án, chưa được xóa án tích: Bị phạt tiền từ 50 - 200 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

- Thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng trở lên: Bị phạt tiền từ 200 triệu đồng đến 01 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng - 03 năm...

Chính vì vậy, việc tổ chức vay theo hình thức bốc bát họ với lãi suất cao là phạm pháp. Cùng với đó, cá nhân cho vay lãi cao còn có thể bị xử phạt theo quy định của pháp luật.

Để xác định hành vi cho vay dưới hình thức bốc bát họ có vi phạm pháp luật và bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không cần căn cứ vào mức lãi suất cho vay có vượt quá mức pháp luật cho phép để nhằm thu lợi bất chính, đồng thời cần lưu ý đến các hành vi khác của bên cho vay như: Hành vi đe dọa, hành vi dùng vũ lực,...

Hoàng Anh (Theo Thuơng Hiệu và Pháp Luật)