Mới đây, Bộ Y tế đã chính thức lên tiếng bằng văn bản hướng dẫn định hướng sắp xếp, tổ chức lại cơ sở y tế tại các đơn vị hành chính các cấp theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, phần nào giải đáp những lo ngại này.
Theo thống kê hiện tại, Việt Nam có gần 13.000 cơ sở khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, bao gồm khoảng 2.897 bệnh viện và gần 10.000 trạm y tế xã, phường. Đây là một mạng lưới y tế rộng khắp, đóng vai trò then chốt trong việc chăm sóc sức khỏe cho người dân. Việc sáp nhập các đơn vị hành chính, do đó, đặt ra yêu cầu phải có sự điều chỉnh trong cơ cấu tổ chức và hoạt động của ngành y tế tại các địa phương này.
Văn bản hướng dẫn của Bộ Y tế đã đưa ra những định hướng cụ thể về việc sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở y tế. Điểm đáng chú ý đầu tiên là việc thành lập sở y tế thuộc UBND cấp tỉnh sau sáp nhập. Cơ quan này sẽ được hình thành trên cơ sở sáp nhập các sở y tế hiện có của các tỉnh, thành phố trước khi tiến hành sáp nhập. Đây là một bước đi tất yếu nhằm thống nhất công tác quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn hành chính mới.
Sau sáp nhập tỉnh thành, bệnh viện ở các tỉnh có sáp nhập, có ảnh hưởng đến quyền lợi khám chữa bệnh không? (Ảnh minh hoạ)
Tiếp theo, Bộ Y tế giao quyền chủ động cho giám đốc sở y tế tỉnh, thành phố sau sáp nhập trong việc rà soát, đánh giá toàn diện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc sở y tế trước đó. Dựa trên kết quả đánh giá này, giám đốc sở y tế sẽ tham mưu và trình UBND cấp tỉnh quyết định về việc duy trì, giải thể hoặc tổ chức lại các đơn vị này. Việc tổ chức lại có thể bao gồm sáp nhập, chia tách, điều chỉnh tên gọi, chức năng hoặc nhiệm vụ của các đơn vị sự nghiệp công lập.
Một trong những thông tin được dư luận đặc biệt quan tâm là số phận của các bệnh viện. Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, nguyên tắc hàng đầu trong quá trình sắp xếp là phải bảo đảm duy trì liên tục việc cung cấp các dịch vụ cơ bản, thiết yếu về y tế tại địa phương. Do đó, cơ bản các cơ sở khám chữa bệnh hiện có, bao gồm bệnh viện đa khoa, chuyên khoa, bệnh viện khu vực, cũng như các cơ sở bảo trợ xã hội, trợ giúp xã hội trực thuộc sở y tế, sẽ được duy trì và giữ nguyên.
Lý giải cho quyết định này, Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì các dịch vụ khám chữa bệnh ở cả cấp cơ bản và chuyên sâu, cũng như các dịch vụ trợ giúp xã hội, công tác xã hội nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân và các đối tượng bảo trợ xã hội trên địa bàn. Điều này đồng nghĩa với việc người dân tại các tỉnh sáp nhập có thể yên tâm rằng việc khám chữa bệnh ban đầu sẽ không bị gián đoạn hay xáo trộn lớn.
Tuy nhiên, đối với các đơn vị sự nghiệp khác trực thuộc sở y tế, như các trung tâm kiểm soát bệnh tật, giám định y khoa, pháp y, kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm..., Bộ Y tế đưa ra định hướng khác. Giám đốc sở y tế sẽ xây dựng đề án và trình UBND cấp tỉnh xem xét việc sáp nhập các đơn vị có cùng tên, cùng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn để thành lập các đơn vị mới trực thuộc sở y tế của tỉnh, thành phố sau sáp nhập.
(Ảnh minh hoạ)
Bộ Y tế cũng lưu ý rằng, tùy theo quy mô dân số, đặc điểm địa lý và phạm vi hoạt động, mỗi đơn vị sự nghiệp mới này có thể có nhiều cơ sở hoạt động. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải xác định rõ ràng nhiệm vụ, quyền hạn, phạm vi hoạt động và cơ chế phối hợp giữa các cơ sở này, đảm bảo không có sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ và phạm vi hoạt động.
Một thay đổi đáng chú ý khác được đề cập trong văn bản hướng dẫn là việc sắp xếp, tổ chức lại các trung tâm y tế cấp huyện, quận, thị xã, thành phố hiện có. Theo đó, các trung tâm này sẽ được tổ chức lại thành trung tâm y tế khu vực, là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc sở y tế. Điều này có thể nhằm mục đích tăng cường tính liên kết và hiệu quả hoạt động của hệ thống y tế tuyến dưới trong bối cảnh các đơn vị hành chính có sự thay đổi về quy mô.
Đối với các tỉnh, thành phố không thực hiện việc sáp nhập, sắp xếp, Bộ Y tế hướng dẫn cơ bản duy trì, giữ nguyên các cơ sở y tế cấp tỉnh, thành phố hiện có. Tuy nhiên, tương tự như các địa phương sáp nhập, các trung tâm y tế cấp huyện, quận, thị xã, thành phố tại các tỉnh này cũng cần được tổ chức lại thành trung tâm y tế khu vực.
Ngoài ra, Bộ Y tế cũng yêu cầu các sở y tế tiến hành rà soát, đánh giá chức năng, nhiệm vụ và hiệu quả hoạt động của tất cả các đơn vị sự nghiệp công lập hiện có. Trên cơ sở đó, giám đốc sở y tế sẽ xây dựng đề án sắp xếp, tổ chức lại, sáp nhập hoặc thậm chí giải thể các đơn vị hoạt động không hiệu quả, không còn chức năng, nhiệm vụ hoặc có sự chồng chéo với các đơn vị khác.
(Ảnh minh hoạ)
Như vậy, có thể thấy rằng, chủ trương sáp nhập tỉnh thành sẽ kéo theo những thay đổi nhất định trong cơ cấu tổ chức của ngành y tế địa phương. Tuy nhiên, theo hướng dẫn của Bộ Y tế, các bệnh viện tuyến tỉnh và tuyến khu vực sẽ cơ bản được giữ nguyên, nhằm đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh của người dân không bị ảnh hưởng. Sự thay đổi lớn hơn sẽ tập trung vào việc sáp nhập và tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp y tế khác, đặc biệt là các trung tâm chuyên môn và trung tâm y tế cấp huyện, hướng tới mục tiêu tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động và tránh sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ.
Mặc dù vậy, quá trình sắp xếp, tổ chức lại này chắc chắn sẽ đặt ra không ít thách thức trong quá trình triển khai. Việc đảm bảo sự ổn định về nhân sự, cơ sở vật chất và quy trình hoạt động của các cơ sở y tế sau sáp nhập là một nhiệm vụ không hề dễ dàng. Bên cạnh đó, việc truyền thông đầy đủ và kịp thời đến người dân về những thay đổi này cũng vô cùng quan trọng để tránh gây ra những hoang mang, lo lắng không cần thiết.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)