Băng ở Nam Cực dày bao nhiêu? Nếu đào hết lớp băng ra thì bên dưới sẽ có gì?

Điều đó có nghĩa là gì? Tôi xin nói theo cách này, nếu toàn bộ băng ở Nam Cực tan chảy, mực nước biển của Trái Đất sẽ dâng cao khoảng 60 mét so với mực nước hiện tại (tương đương với chiều cao của một tòa nhà 20 tầng của con người).

Vậy, nếu bạn đào hết băng ra, bên dưới sẽ có gì? Trên thực tế, đây từng là câu hỏi không có lời giải đáp (vì lớp băng ở đó quá dày) cho đến những năm gần đây, khi những tiến bộ liên tục về công nghệ đã giúp chúng ta có khả năng dần dần nhìn xuống bên dưới lớp băng Nam Cực.

Theo thông báo gần đây của Cơ quan Khảo sát Nam Cực của Anh, sau nhiều năm thám hiểm, các nhà khoa học đã lập bản đồ hoàn chỉnh địa hình thực tế bên dưới lớp băng Nam Cực và gọi nó là "Bedmap3".

Có thông tin cho rằng bản vẽ "Bedmap3" xuất phát từ một cuộc khảo sát toàn diện về địa hình dưới băng Nam Cực. Trong vài thập kỷ qua, các nhà khoa học đã sử dụng nhiều công cụ khác nhau như máy bay, vệ tinh và tàu thủy, sử dụng radar, phát hiện sóng âm và lập bản đồ trọng lực. Các phương tiện kỹ thuật sẽ thu thập dữ liệu địa hình bên dưới lớp băng Nam Cực một cách từ từ, sau đó dần dần "ghép lại" chúng thành một tổng thể giống như một trò chơi xếp hình.

Ngoài ra, các nhà khoa học còn tích hợp một lượng lớn dữ liệu thu thập được từ các trạm quan sát mặt đất và các đội xe trượt tuyết, cũng như 277 cuộc khảo sát độ dày băng từ nhiều nguồn (tổng cộng các dữ liệu này đã đóng góp hơn 82 triệu điểm dữ liệu cho "Bedmap3") và cuối cùng đã hoàn thành bản đồ địa hình cận băng Nam Cực chi tiết nhất cho đến nay, bản đồ này phần lớn đã lấp đầy những khoảng trống trong các nghiên cứu trước đây (như thể hiện trong hình bên dưới).

Từ đó chúng ta có thể thấy rằng có rất nhiều hẻm núi, lòng sông, lưu vực, đồng bằng và các địa hình khác bên dưới lớp băng Nam Cực. Rõ ràng, đây là hình ảnh bên dưới sau khi toàn bộ băng ở Nam Cực được đào ra.

Các nhà khoa học tin rằng sự tồn tại của các hẻm núi và lòng sông có nghĩa là có một lượng nước chảy lớn ở đây vào thời cổ đại, và lưu vực này có thể đã tích tụ một lượng lớn tài nguyên nước trong thời kỳ này và trở thành một hồ cổ.

Ngoài ra, các đồng bằng dưới băng Nam Cực thường có đặc điểm địa hình thấp rõ rệt, điều này có nghĩa là những khu vực này có thể từng có những vùng đất ngập nước rộng lớn có thể nuôi dưỡng một lượng lớn thực vật và động vật. Tất cả những điều này cho thấy Nam Cực từng là một thế giới xanh tươi và sôi động.

Điều đáng nói là trong những ngày qua, các nhà khoa học cũng đã phát hiện ra nhiều hóa thạch động vật, thực vật cổ đại ở Nam Cực, thậm chí còn có cả một lượng lớn than đá, điều này càng khẳng định thêm độ tin cậy của quan điểm này.

Vậy câu hỏi đặt ra là tại sao Nam Cực lại trở thành "vùng đất băng giá" mà chúng ta thấy ngày nay? Các nhà khoa học từ lâu đã đưa ra câu trả lời cho câu hỏi này rằng: cách đây rất lâu, Nam Cực không ở vị trí hiện tại.

Điều bạn cần biết là thạch quyển của Trái Đất thực chất không phải là một khối thống nhất mà được chia thành nhiều mảng. Dưới tác động của hoạt động vật chất bên trong Trái Đất, các mảng kiến ​​tạo này liên tục di chuyển và tốc độ trung bình khoảng vài mm mỗi năm. Mặc dù đối với chúng ta, tốc độ chuyển động của các mảng kiến ​​tạo này cực kỳ chậm, nhưng trong khoảng thời gian đủ dài, hiện tượng này có thể gây ra những thay đổi to lớn trên bề mặt Trái Đất.

Thông qua quan sát lâu dài về chuyển động của các mảng kiến ​​tạo và phân tích mô hình dữ liệu, các nhà khoa học đã suy đoán rằng một siêu lục địa đã từng tồn tại trên Trái Đất cách đây hơn 300 triệu năm. Vào thời điểm đó, hầu như tất cả các khối đất liền đều tập hợp lại với nhau để tạo thành một tổng thể khổng lồ, trong đó Nam Cực không nằm ở vùng cực như ngày nay mà là một phần của vùng ấm áp (như thể hiện trong hình bên dưới).

Cũng chính vì vậy mà Nam Cực thời cổ đại có điều kiện khí hậu ấm áp và ẩm ướt, tạo điều kiện cho động thực vật phát triển thịnh vượng trên diện rộng. Tuy nhiên, theo thời gian, Nam Cực dần dịch chuyển đến vĩ độ cao, khí hậu nơi đây ngày càng lạnh hơn, cuối cùng biến thành một "vùng đất băng giá" rộng lớn.

Tất nhiên, đối với Nam Cực, điều này chỉ là tạm thời. Người ta có thể hình dung rằng khi chuyển động của các mảng kiến ​​tạo tiếp tục, trong tương lai xa, chúng có thể quay trở lại các khu vực ấm áp trên bề mặt Trái Đất và khôi phục lại sức sống trước đây của nó.

Lê Dương (Theo Thuơng Hiệu và Pháp Luật)