AI rất dễ cho 10 công việc này 'bay màu'

Kieran Gilmurray, Giám đốc AI Tạo sinh (Generative AI) hàng đầu và chuyên gia trong lĩnh vực AI, phân tích dữ liệu và tư vấn số, đã đưa ra những nhận định sâu sắc về vấn đề này. Theo ông, việc hiểu rõ những công việc nào có nguy cơ bị AI đe dọa là vô cùng quan trọng đối với các bậc phụ huynh đang định hướng tương lai cho con cái, cũng như các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đang xây dựng chiến lược phát triển lực lượng lao động.

1. Thế nào là "công việc có nguy cơ"?

Trước khi đi vào chi tiết, cần làm rõ khái niệm "có nguy cơ" trong bối cảnh này. Một công việc được xem là có nguy cơ khi AI có khả năng thực hiện phần lớn các nhiệm vụ một cách hiệu quả hơn, chính xác hơn hoặc tiết kiệm chi phí hơn so với con người. Điều này thường dẫn đến sự chuyển đổi vai trò hoặc giảm nhu cầu lao động trong lĩnh vực đó.

2. 10 ngành nghề "nguy hiểm" nhất dưới góc nhìn AI

10 công việc rất dễ bị AI cho 'bay màu' (Ảnh minh hoạ)

Dựa trên phân tích của Gilmurray, dưới đây là danh sách 10 công việc được đánh giá là dễ bị thay thế bởi AI nhất:

Nhập và xử lý dữ liệu

Công việc nhập và xử lý dữ liệu từ lâu đã được xem là ứng cử viên hàng đầu cho tự động hóa. Các thuật toán học máy hiện nay có thể xử lý lượng dữ liệu khổng lồ với tốc độ và độ chính xác vượt trội so với khả năng của con người. Viện McKinsey Global ước tính rằng 69% các nhiệm vụ xử lý dữ liệu có thể được tự động hóa hoàn toàn bằng các công nghệ hiện tại. Điều này đồng nghĩa với việc vai trò của nhân viên nhập liệu và xử lý dữ liệu sẽ thu hẹp đáng kể trong tương lai.

Nhân viên chăm sóc khách hàng

Mặc dù tương tác trực tiếp giữa người với người vẫn đóng vai trò quan trọng trong dịch vụ khách hàng, nhưng các chatbot và trợ lý ảo hỗ trợ AI ngày càng trở nên phổ biến và hiệu quả trong việc xử lý các yêu cầu thông thường. Gartner dự đoán rằng đến năm 2025, 95% các tương tác dịch vụ khách hàng sẽ được hỗ trợ bởi AI. Điều này cho thấy một sự chuyển dịch lớn trong cách các doanh nghiệp tương tác với khách hàng, với sự giảm sút nhu cầu đối với nhân viên chăm sóc khách hàng truyền thống.

Công nhân sản xuất và lắp ráp

Robot và AI đã và đang thay đổi mạnh mẽ ngành sản xuất trong nhiều năm qua. Theo Oxford Economics, khoảng 20 triệu việc làm trong lĩnh vực sản xuất trên toàn cầu có thể bị thay thế bởi robot vào năm 2030. Sự chính xác, tốc độ và khả năng làm việc liên tục của robot khiến chúng trở thành lựa chọn hấp dẫn hơn so với lao động thủ công trong nhiều quy trình sản xuất.

Vận tải và hậu cần

Sự phát triển của xe tự hành đang tạo ra một mối đe dọa đáng kể đối với việc làm trong lĩnh vực vận tải. Trung tâm Vận tải Mỹ ước tính rằng các phương tiện không người lái có thể thay thế tới 294.000 công việc lái xe tải đường dài chỉ riêng tại Mỹ. Mặc dù việc triển khai rộng rãi xe tự hành vẫn còn nhiều thách thức, nhưng tiềm năng thay đổi ngành vận tải là không thể phủ nhận.

Nhân viên bán lẻ

Thương mại điện tử và hệ thống gợi ý dựa trên AI đang định hình lại hoàn toàn ngành bán lẻ. Hiệp hội Bán lẻ Anh báo cáo rằng 12% việc làm bán lẻ đã biến mất ở Anh kể từ năm 2008, một phần là do tự động hóa. Khi ngày càng nhiều người tiêu dùng chuyển sang mua sắm trực tuyến và các cửa hàng vật lý áp dụng các công nghệ tự động hóa như thanh toán tự động và robot hỗ trợ, nhu cầu đối với nhân viên bán lẻ sẽ tiếp tục giảm.

Nhà phân tích nghiên cứu thị trường

Khả năng xử lý và phân tích khối lượng dữ liệu khổng lồ một cách nhanh chóng của AI đang giúp tự động hóa một số khía cạnh của nghiên cứu thị trường. Tuy nhiên, việc phát triển chiến lược dựa trên những phân tích đó vẫn đòi hỏi sự nhạy bén và tư duy sáng tạo của con người. Mặc dù AI có thể hỗ trợ các nhà phân tích nghiên cứu thị trường, nhưng vai trò của họ sẽ cần phải thay đổi và tập trung hơn vào việc đưa ra các quyết định chiến lược.

(Ảnh minh hoạ)

Biên tập và biên dịch viên

Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) đã đạt được những tiến bộ đáng kể, giúp cho việc hiệu đính và biên dịch cơ bản ngày càng trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, đối với các nội dung phức tạp, đòi hỏi sự tinh tế về ngôn ngữ và hiểu biết sâu sắc về văn hóa, vẫn cần đến chuyên môn của con người. AI có thể là một công cụ hữu ích cho biên tập và biên dịch viên, nhưng nó khó có thể thay thế hoàn toàn khả năng sáng tạo và phán đoán của con người.

Bác sĩ X-quang và kỹ thuật viên chẩn đoán

AI đang ngày càng trở nên thành thạo hơn trong việc phân tích hình ảnh y tế. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet Digital Health cho thấy các hệ thống AI có thể phát hiện bệnh từ hình ảnh y tế với độ chính xác tương đương với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe con người. Tuy nhiên, việc đưa ra chẩn đoán cuối cùng và lập kế hoạch điều trị vẫn cần đến sự tham gia của bác sĩ. AI có thể hỗ trợ bác sĩ X-quang và kỹ thuật viên chẩn đoán, nhưng không thể thay thế hoàn toàn vai trò của họ.

Nhà phân tích tài chính

Trong khi chiến lược tài chính phức tạp vẫn đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc của con người, thì nhiều nhiệm vụ phân tích tài chính thông thường có thể được tự động hóa. Hội đồng Ổn định Tài chính cho thấy 28% việc làm trong ngành ngân hàng ở Anh có nguy cơ cao bị tự động hóa. AI có thể giúp các nhà phân tích tài chính tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả làm việc, nhưng họ vẫn cần phải có khả năng đưa ra các quyết định quan trọng và giải thích các kết quả phân tích cho khách hàng.

Nhân viên kế toán và thủ quỹ

Phần mềm kế toán tự động được hỗ trợ bởi AI có thể thực hiện nhiều công việc kế toán truyền thống và kế toán cơ bản. Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh cho rằng khoảng 25,4% công việc của kế toán viên công chứng và kế toán viên được chứng nhận có nguy cơ cao bị tự động hóa. AI có thể giúp giảm thiểu sai sót và tăng cường tính minh bạch trong kế toán, nhưng vẫn cần có nhân viên kế toán để giám sát các quy trình và giải quyết các vấn đề phức tạp.

3. Những "ốc đảo" an toàn: Công việc khó bị AI thay thế

Bên cạnh những ngành nghề có rủi ro cao, vẫn tồn tại những công việc ít có khả năng bị AI thay thế trong tương lai gần, bao gồm:

(Ảnh minh hoạ)

- Nhóm nghề cần sự sáng tạo: Nghệ sĩ, nhà văn, nhạc sĩ và nhà thiết kế.

- Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe: Bác sĩ, y tá (đặc biệt là các chuyên khoa cần sự đồng cảm cao).

- Giáo viên và nhà giáo dục: Phát triển tư duy phản biện và kỹ năng xã hội.

- Nhân viên xã hội và cố vấn: Trí tuệ cảm xúc cao, sự đồng cảm và kỹ năng giao tiếp.

- Thợ lành nghề: Thợ điện, thợ sửa ống nước và thợ mộc.

- Người ra chiến lược kinh doanh và lãnh đạo: Khả năng phán đoán và thích ứng.

Mặc dù AI gây ra rủi ro cho một số công việc nhất định, nó cũng tạo ra những cơ hội mới. Diễn đàn Kinh tế Thế giới ước tính rằng đến năm 2025, 85 triệu việc làm có thể bị AI thay thế, nhưng 97 triệu vai trò mới có thể xuất hiện, phù hợp hơn với sự phân công lao động mới giữa con người, máy móc và thuật toán.

Do đó, điều quan trọng nhất là thúc đẩy khả năng thích ứng và học tập liên tục. Các kỹ năng bổ sung cho AI, chẳng hạn như tư duy phản biện, sáng tạo, trí tuệ cảm xúc và giải quyết vấn đề phức tạp, sẽ ngày càng có giá trị.

Thu Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)