AI đang dần thay đổi cách thức vận hành của nhiều ngành nghề. Việc ứng dụng tự động hóa và trí tuệ nhân tạo đã thâm nhập sâu vào các lĩnh vực như sản xuất, dịch vụ, tài chính... Đơn cử như vị trí chăm sóc khách hàng đang chứng kiến tỷ lệ thay thế bằng công nghệ ngày một tăng cao, khi nhiều công việc mang tính lặp lại đang được giao cho máy móc đảm nhận.
Tuy nhiên, sự phát triển của AI không đồng nghĩa với việc tất cả việc làm sẽ biến mất. Ngược lại, AI đang giải phóng con người khỏi những công việc nặng nhọc, nhàm chán, từ đó mở ra không gian để phát huy sự sáng tạo và năng lực tư duy.
Những nghề nghiệp nào đang có nguy cơ cao bị AI thay thế?
Theo phân tích của các chuyên gia, một số ngành nghề đang đối mặt với nguy cơ lớn trước sự trỗi dậy của AI:
- Lao động lặp lại đơn giản: như công nhân dây chuyền lắp ráp trong nhà máy, nhân viên nhập liệu... Những công việc này có tính chất đơn điệu, dễ dàng bị thay thế bởi robot và phần mềm tự động.
Những công việc mang tính lặp lại hoặc ra quyết định đơn giản có thể chịu tác động lớn của Al (Ảnh minh họa)
- Công việc ra quyết định đơn giản: chẳng hạn như giao dịch viên ngân hàng, một số vị trí hành chính văn phòng... Công việc với quy trình cố định, có thể được AI xử lý dễ dàng thông qua lập trình.
- Ngành vận tải và hậu cần: công nghệ tự lái đang tiến bộ nhanh chóng, có khả năng thay thế dần dần tài xế trong nhiều lĩnh vực vận tải.
Con người cần làm gì để thích ứng với AI?
Trước làn sóng chuyển mình mạnh mẽ của công nghệ, mỗi cá nhân cần chủ động thay đổi để thích nghi với thị trường lao động mới. Một số chiến lược được khuyến nghị bao gồm:
- Nâng cao năng lực cốt lõi: phát triển tư duy sáng tạo, khả năng phản biện và giao tiếp cảm xúc – những điểm mạnh mà AI khó có thể thay thế.
- Tiếp cận và làm chủ công nghệ: học hỏi kỹ năng liên quan đến AI như lập trình, phân tích dữ liệu… để gia tăng lợi thế cạnh tranh.
- Chuyển hướng nghề nghiệp: tìm kiếm cơ hội trong các ngành nghề mới nổi như đạo đức AI, an ninh dữ liệu, chăm sóc sức khỏe tinh thần...
Liệu AI có thay thế con người? Câu trả lời là: một phần. Một số công việc sẽ bị thay thế, nhưng đồng thời, AI cũng mở ra hàng loạt cơ hội nghề nghiệp mới. Vấn đề then chốt không nằm ở việc công nghệ có phát triển hay không, mà là con người có sẵn sàng thích ứng và đổi mới hay không.
Những công việc mang tính lặp lại hoặc ra quyết định đơn giản có thể chịu tác động lớn. Nhưng chỉ cần chủ động trang bị kỹ năng, thái độ cầu tiến, thì tương lai của người lao động trong thời đại AI vẫn vô cùng hứa hẹn.
Hạ Tú (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)