Danh mục

1 loài cây tại Việt Nam xuất hiện trước cả khủng long, là ‘vua’ của mọi cây cảnh, đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng

Thứ năm, 27/03/2025 09:15

Loài cây này có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác.

Nhìn vào một cây vạn tuế, ta như được trở về thời kỳ cổ đại. Với thân cây xù xì, vững chắc và tán lá cứng cáp như cọ, chúng trông giống như một phần của kỷ Phấn trắng hơn là một loài thực vật hiện đại. Thậm chí, có thể hình dung rằng chúng từng là nguồn thức ăn của những loài khủng long ăn thực vật, với lớp lá dày có thể chống chịu được sự cắn xé mạnh mẽ.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác

Loài cây có lịch sử lâu đời hơn cả khủng long, được coi như “vị vua” của mọi loại cây cảnh

Khoảng 280 triệu năm trước, tại khu vực ngày nay là lưu vực Paraná của Brazil, một loài thực vật đặc biệt đã xuất hiện. Chúng mang lớp vỏ ngoài cứng cáp với những chiếc lá vảy đặc trưng. Loài cây này được các nhà cổ thực vật học đặt tên là Iratinia australis, thuộc họ Cycads - một trong những nhóm thực vật cổ xưa nhất từng được biết đến. Theo nhà nghiên cứu Mario Coiro từ Viện Ronin, họ Cycads từng có sự đa dạng đáng kinh ngạc qua nhiều thời kỳ lịch sử.

Nhà thực vật học Cristina Lopez-Gallego từ Đại học Universidad de Antioquia cho biết sự phát triển sớm của Cycads là một phần trong câu chuyện về các loài thực vật cổ đại mà con người ngày nay ít thấy. Bà cũng chia sẻ rằng Cycads có quan hệ họ hàng với nhiều nhóm thực vật cổ thú vị khác, bao gồm cả dương xỉ hạt - một loài đã tuyệt chủng.

Mặc dù xuất hiện sớm, Cycads không phát triển mạnh ngay từ đầu. Chúng phải trải qua một giai đoạn thử thách khắc nghiệt, vượt qua đợt tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất vào cuối Kỷ Permi, khoảng 252 triệu năm trước, trước khi thực sự bùng nổ vào Kỷ Trias - thời kỳ mà khủng long và động vật có vú sơ khai bắt đầu thống trị Trái Đất.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế được ví như "vua của những loài cây cảnh" vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian

Nhìn bề ngoài, cây tuế - một đại diện điển hình của Cycads, trông khá giống cây cọ hoặc các loài cây quen thuộc khác. Tuy nhiên, đây chỉ là một sự đánh lừa của tự nhiên. Cây tuế thực chất thuộc nhóm thực vật hạt trần, cùng họ với các loài cây lá kim. Giống như thông, cây tuế sinh sản bằng các nón chứa hạt, được gọi là strobili, mọc ngay trên ngọn cây. Một số loài tuế có kích thước nhỏ, chỉ cao vài centimet so với mặt đất, trong khi những loài khác lại vươn cao vượt quá tầm người. Lá của cây tuế có hình dáng giống quả dứa, là dấu hiệu đặc trưng đã tồn tại qua hàng triệu năm tiến hóa. Loài cây này còn được ví như "vua" của những loài cây cảnh vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian.

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Trong một nghiên cứu năm 2011, chuyên gia Nathalie Nagalingu và đồng nghiệp đã phát hiện rằng loài cây tuế phản ứng nhanh chóng với biến đổi khí hậu và phát triển nhanh để bám sát với những thay đổi trên Trái đất. Hiện nay, khoảng 300 loài tuế vẫn còn tồn tại, trong đó những loài lâu đời nhất đã xuất hiện từ 12 triệu năm trước. Những cây tuế mà chúng ta thấy ngày nay chính là kết quả của quá trình đa dạng hóa liên tục, khác xa so với những loài tuế từ kỷ Jura, thời điểm khủng long Allosaurus vẫn còn tung hoành.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng cây tuế vẫn phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Cây tuế phát triển mạnh mẽ nhất trong Đại Trung sinh, suy giảm sau cuộc đại tuyệt chủng cuối Kỷ nguyên khủng long, nhưng lại tăng trưởng trở lại trong 12 triệu năm gần đây. Theo các nhà khoa học, môi trường nhiệt đới với nhiệt độ và lượng mưa thích hợp là điều kiện quan trọng giúp chúng sinh trưởng. Không như những giả thuyết trước đây, quá trình tiến hóa của loài cây này không phụ thuộc vào khủng long, mà chủ yếu bị chi phối bởi khí hậu và sự chuyển đổi giữa các mùa. Hiện nay, cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú, chứng tỏ khả năng thích nghi độc đáo.

Mặc dù đã sống sót qua hàng trăm triệu năm, nhưng hiện nay cây tuế đang đối diện với nguy cơ tuyệt chủng cao chưa từng có. Theo Sách Đỏ IUCN, khoảng 62% loài tuế đã được xác định là bị đe dọa, chủ yếu do tác động từ con người.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú

Hoạt động chặt phá rừng, buôn bán trái phép và khai thác quá mức là những nguyên nhân chính dẫn đến suy giảm số lượng cây tuế. Các báo cáo năm 2016 của các nhà khoa học chỉ ra rằng, loài tuế Encephalartos bất chấp các quy định bảo vệ vẫn bị bán trái phép tại Nam Phi, nhất là để dùng trong y học cổ truyền hoặc đáp ứng nhu cầu sưu tập.

Mất hàng triệu năm để phát triển, nhưng chỉ trong vài thập kỷ, con người đang đẩy cây tuế đến bờ vực tuyệt chủng. May mắn thay, những chương trình bảo tồn tại châu Phi, châu Mỹ và châu Á đang giúp giữ gìn loài cây quý giá này. Các sáng kiến như ngân hàng gen và chương trình nhân giống có thể giúp tuế trở lại môi trường tự nhiên, tiếp tục cuộc hành trình tiến hóa đã kéo dài suốt 280 triệu năm.

Hoàng Lê (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Gần 1 tháng nữa, người dân phải dùng sang Căn cước không được dùng Căn cước công dân, đúng không?

Thông tin từ 15/5/2025 người dân buộc phải cấp đổi căn cước công dân sang căn cước là không đúng. Chỉ ai chủ động muốn...
Kiến thức 3 ngày, 14 giờ trước

Từ ngày 1/7/2025, người cao tuổi từ 60 trở lên, không có lương hưu sẽ được mua bảo hiểm y tế miễn phí?

Đại biểu Quốc hội kiến nghị mở rộng đối tượng được nhà nước hỗ trợ bảo hiểm y tế, tập trung vào nhóm người cao...
Kiến thức 2 ngày, 18 giờ trước

Từ nay: Đây là quy định và mức phạt mới nhất lỗi đỗ xe trên vỉa hè với ô tô, xe máy

Mức phạt mới nhất năm 2025 đối với lỗi đỗ xe trên vỉa hè dành cho xe máy, ô tô được quy định tại Nghị...
Kiến thức 2 ngày, 4 giờ trước

Từ nay: Người dân ra đường không mang theo Căn cước/CCCD sẽ bị phạt tiền hoặc tạm giữ về đồn công an, đúng không?

Khi cơ quan chức năng kiểm tra mà người dân không thể xuất trình được giấy tờ tùy thân thì có thể bị xử phạt...
Kiến thức 2 ngày, 17 giờ trước

Kể từ bây giờ, có 1 lỗi vi phạm giao thông nhiều người hay mắc phải có thể bị phạt tới 150 triệu đồng

Hành vi tự ý thay đổi kết cấu xe ô tô sai quy định sẽ bị phạt tiền từ 65 - 75 triệu đồng đối...
Kiến thức 2 ngày, 12 giờ trước

Tỉnh có nhiều vàng nhất Việt Nam: Trữ lượng hơn 20 tấn, nơi duy nhất sở hữu 2 Di sản thế giới

Không chỉ là địa phương có trữ lượng vàng lớn nhất Việt Nam, đây còn là nơi duy nhất ở Việt Nam sở hữu 2...
Kiến thức 3 ngày, 23 giờ trước

Tin cùng mục

Nên biết để không mất tiền oan: Những trường hợp vượt đèn đỏ sẽ không bị xử phạt

Trong một số trường hợp đặc biệt, người điều khiển phương tiện vẫn được tiếp tục đi dù gặp đèn đỏ.
Kiến thức 24 giờ, 32 phút trước

CSGT xử phạt nhiều trường hợp đi bộ vi phạm giao thông vì lỗi này, ai cũng không được chủ quan

Người đi bộ cũng cần tuân thủ quy định giao thông, không được chủ quan mà đến lúc bị xử phạt mới ngỡ ngàng.
Kiến thức 24 giờ, 36 phút trước

Ngành học cực 'khát nhân lực', cần tới 5,5 triệu lao động năm 2025, thu nhập có thể lên đến 50 triệu đồng/tháng

Dự tính trong năm 2025, ngành du lịch Việt Nam sẽ cần tới 5,5 triệu lao động, mang đến vô vàn cơ hội việc làm...
Kiến thức 24 giờ, 41 phút trước

Công chức bị cho thôi việc nếu sau 6 tháng không hoàn thành nhiệm vụ, đúng không?

Thông tin công chức có thể bị cho thôi việc nếu xếp loại không hoàn thành nhiệm vụ và sau 6 tháng vẫn không đáp...
Kiến thức 24 giờ, 48 phút trước

Chàng trai lương 5 triệu hỏi Deepseek làm sao để thay đổi vận mệnh? Nghe xong anh thốt lên: Giá mà biết điều này sớm hơn!

Tâm sự của Khương Minh, một chàng trai 28 tuổi sống ở một vùng quê nghèo, đã nhận được sự đồng cảm sâu sắc của...
Kiến thức 24 giờ, 52 phút trước

Thủ tục đăng ký biến động thay đổi quyền sử dụng đất do chia, tách, sáp nhập mới nhất

Thời gian gần đây, nhiều người dân đi làm thủ tục đăng ký biến động đất đai sau khi sáp nhập. Để tránh mất nhiều...
Kiến thức 24 giờ, 59 phút trước

Tin mới cập nhật

Nuôi loài vật ưa bóng tối, thấy thứ gì cũng gặm, anh nông dân 'đút túi' 100 triệu đồng/tháng

Trong khi nhiều người vẫn đang loay hoay tìm mô hình chăn nuôi mang lại hiệu quả cao, thì ở nhiều vùng quê, con dúi...
Kiến thức 1 phút trước

May mắn hiếm khi đến! Bắt đầu từ tuần tới, vận mệnh của ba con giáp này sẽ thay đổi! Mọi thứ đang diễn ra tốt đẹp và tiền bạc đến như thác lũ

Thời điểm may mắn đã đến. Tuần tới, ba con giáp sẽ thay đổi vận mệnh và đón nhận làn sóng giàu có, kiếm được...
Đời sống số 8 phút trước

Vay tiền bị giữ căn cước công dân, người dân có đòi lại được không?

Thời gian gần đây, tình trạng người dân vay tiền và bị bên cho vay giữ căn cước công dân (CCCD) diễn ra khá phổ...
Kiến thức 28 phút trước

Tôi nên để lại tài sản cho con cháu hay bán để lấy tiền mặt nghỉ hưu? Luật sư giải thích các giải pháp tốt nhất cho thừa kế và quản lý tài chính

Nếu bạn quyết định để lại tài sản cho con cháu, bạn có thể cân nhắc lập một quỹ tín thác hoặc một thỏa thuận...
Kiến thức 43 phút trước

Loài cây sống như cỏ dại, lá khô bán hơn 1 triệu đồng/kg, ở Việt Nam trồng làm cảnh khắp nơi

Không chỉ sở hữu vẻ ngoài bắt mắt, loại cây này còn mang lại giá trị kinh tế và dược liệu đáng kể.
Kiến thức 58 phút trước

Lần đầu tiên tại Việt Nam, hành khách bay nội địa sẽ không cần xuất trình giấy tờ

Hành khách bay nội địa của Vietnam Airlines sẽ không cần xuất trình giấy tờ tùy thân, toàn bộ thủ tục sẽ thông qua ứng...
Đời sống số 59 phút trước

Mức phạt mới nhất đối với hành vi không có Bảo hiểm xe máy bắt buộc

Những sự thay đổi này được kỳ vọng sẽ củng cố thêm sự an toàn trên đường và đảm bảo rằng mọi người tham gia...
Kiến thức 1 giờ, 5 phút trước

Trong Tây Du Ký, Đường Tăng mỗi khi nhìn thấy các vị sơn thần và thổ địa đều cúi đầu lạy, vậy tại sao ông lại coi thường Tôn Ngộ Không?

Trong thế giới kỳ ảo của Tây Du Ký, hành trình thỉnh kinh của bốn thầy trò Đường Tăng không chỉ là cuộc chiến giữa...
Kiến thức 1 giờ, 5 phút trước

Tỉnh này có mỏ vàng lớn nhất Việt Nam: Sắp tới sau sáp nhập sẽ không còn tên tỉnh này nữa

Tỉnh này được xem là nơi có trữ lượng vàng lớn nhất cả nước. Sắp tới theo dự kiến sáp nhập thì tỉnh này sẽ...
Kiến thức 1 giờ, 14 phút trước

Miếng vải trải ngang giường khách sạn không chỉ để trang trí, hóa ra là có 4 công dụng tuyệt vời rất ít người biết

Dễ dàng thấy hầu như giường ở khách sạn nào cũng có miếng vải trải ngang, vậy nó để làm gì?
Kiến thức 1 giờ, 28 phút trước