Danh mục

1 loài cây tại Việt Nam xuất hiện trước cả khủng long, là ‘vua’ của mọi cây cảnh, đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng

Thứ năm, 27/03/2025 09:15

Loài cây này có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác.

Nhìn vào một cây vạn tuế, ta như được trở về thời kỳ cổ đại. Với thân cây xù xì, vững chắc và tán lá cứng cáp như cọ, chúng trông giống như một phần của kỷ Phấn trắng hơn là một loài thực vật hiện đại. Thậm chí, có thể hình dung rằng chúng từng là nguồn thức ăn của những loài khủng long ăn thực vật, với lớp lá dày có thể chống chịu được sự cắn xé mạnh mẽ.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác

Loài cây có lịch sử lâu đời hơn cả khủng long, được coi như “vị vua” của mọi loại cây cảnh

Khoảng 280 triệu năm trước, tại khu vực ngày nay là lưu vực Paraná của Brazil, một loài thực vật đặc biệt đã xuất hiện. Chúng mang lớp vỏ ngoài cứng cáp với những chiếc lá vảy đặc trưng. Loài cây này được các nhà cổ thực vật học đặt tên là Iratinia australis, thuộc họ Cycads - một trong những nhóm thực vật cổ xưa nhất từng được biết đến. Theo nhà nghiên cứu Mario Coiro từ Viện Ronin, họ Cycads từng có sự đa dạng đáng kinh ngạc qua nhiều thời kỳ lịch sử.

Nhà thực vật học Cristina Lopez-Gallego từ Đại học Universidad de Antioquia cho biết sự phát triển sớm của Cycads là một phần trong câu chuyện về các loài thực vật cổ đại mà con người ngày nay ít thấy. Bà cũng chia sẻ rằng Cycads có quan hệ họ hàng với nhiều nhóm thực vật cổ thú vị khác, bao gồm cả dương xỉ hạt - một loài đã tuyệt chủng.

Mặc dù xuất hiện sớm, Cycads không phát triển mạnh ngay từ đầu. Chúng phải trải qua một giai đoạn thử thách khắc nghiệt, vượt qua đợt tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất vào cuối Kỷ Permi, khoảng 252 triệu năm trước, trước khi thực sự bùng nổ vào Kỷ Trias - thời kỳ mà khủng long và động vật có vú sơ khai bắt đầu thống trị Trái Đất.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế được ví như "vua của những loài cây cảnh" vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian

Nhìn bề ngoài, cây tuế - một đại diện điển hình của Cycads, trông khá giống cây cọ hoặc các loài cây quen thuộc khác. Tuy nhiên, đây chỉ là một sự đánh lừa của tự nhiên. Cây tuế thực chất thuộc nhóm thực vật hạt trần, cùng họ với các loài cây lá kim. Giống như thông, cây tuế sinh sản bằng các nón chứa hạt, được gọi là strobili, mọc ngay trên ngọn cây. Một số loài tuế có kích thước nhỏ, chỉ cao vài centimet so với mặt đất, trong khi những loài khác lại vươn cao vượt quá tầm người. Lá của cây tuế có hình dáng giống quả dứa, là dấu hiệu đặc trưng đã tồn tại qua hàng triệu năm tiến hóa. Loài cây này còn được ví như "vua" của những loài cây cảnh vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian.

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Ads

Trong một nghiên cứu năm 2011, chuyên gia Nathalie Nagalingu và đồng nghiệp đã phát hiện rằng loài cây tuế phản ứng nhanh chóng với biến đổi khí hậu và phát triển nhanh để bám sát với những thay đổi trên Trái đất. Hiện nay, khoảng 300 loài tuế vẫn còn tồn tại, trong đó những loài lâu đời nhất đã xuất hiện từ 12 triệu năm trước. Những cây tuế mà chúng ta thấy ngày nay chính là kết quả của quá trình đa dạng hóa liên tục, khác xa so với những loài tuế từ kỷ Jura, thời điểm khủng long Allosaurus vẫn còn tung hoành.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng cây tuế vẫn phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Cây tuế phát triển mạnh mẽ nhất trong Đại Trung sinh, suy giảm sau cuộc đại tuyệt chủng cuối Kỷ nguyên khủng long, nhưng lại tăng trưởng trở lại trong 12 triệu năm gần đây. Theo các nhà khoa học, môi trường nhiệt đới với nhiệt độ và lượng mưa thích hợp là điều kiện quan trọng giúp chúng sinh trưởng. Không như những giả thuyết trước đây, quá trình tiến hóa của loài cây này không phụ thuộc vào khủng long, mà chủ yếu bị chi phối bởi khí hậu và sự chuyển đổi giữa các mùa. Hiện nay, cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú, chứng tỏ khả năng thích nghi độc đáo.

Mặc dù đã sống sót qua hàng trăm triệu năm, nhưng hiện nay cây tuế đang đối diện với nguy cơ tuyệt chủng cao chưa từng có. Theo Sách Đỏ IUCN, khoảng 62% loài tuế đã được xác định là bị đe dọa, chủ yếu do tác động từ con người.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú

Hoạt động chặt phá rừng, buôn bán trái phép và khai thác quá mức là những nguyên nhân chính dẫn đến suy giảm số lượng cây tuế. Các báo cáo năm 2016 của các nhà khoa học chỉ ra rằng, loài tuế Encephalartos bất chấp các quy định bảo vệ vẫn bị bán trái phép tại Nam Phi, nhất là để dùng trong y học cổ truyền hoặc đáp ứng nhu cầu sưu tập.

Mất hàng triệu năm để phát triển, nhưng chỉ trong vài thập kỷ, con người đang đẩy cây tuế đến bờ vực tuyệt chủng. May mắn thay, những chương trình bảo tồn tại châu Phi, châu Mỹ và châu Á đang giúp giữ gìn loài cây quý giá này. Các sáng kiến như ngân hàng gen và chương trình nhân giống có thể giúp tuế trở lại môi trường tự nhiên, tiếp tục cuộc hành trình tiến hóa đã kéo dài suốt 280 triệu năm.

Hoàng Lê (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tags    Cây cảnh cây vạn tuế

Tin được quan tâm

Vạch xương cá - vạch 4.2 là gì? Cách để đi qua mà không lo bị xử phạt

Nhiều người thắc mắc vạch xương cá là gì, khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông phải xử lý thế nào để không...
Kiến thức 2 ngày, 15 giờ trước

Những con giáp nào cần phải thận trọng vào thứ Bảy, ngày 4 tháng 10, tức ngày 13 tháng 8 âm lịch?

Ngày 4 tháng 10, thứ Bảy, ngày 13 tháng 8 âm lịch, đại diện cho Năm Tỵ, Tháng Ất Dậu và Ngày Bính Ngọ. Trong...
Đời sống số 2 ngày, 20 giờ trước

Sao Việt 3/10: NSND Trần Hiếu nhập viện vì ung thư di căn vào xương; Hà Anh Tuấn ủng hộ hơn 1,3 tỷ đồng giúp đồng bào vùng bão lũ

Tin sao Việt 3/10/2025: Bà Minh Ngà - vợ NSND Trần Hiếu cho biết ông xã bị ung thư đã di căn vào xương. Hà...
Kiến thức 2 ngày, 3 giờ trước

Đi ăn buffet, người thông minh chỉ chọn 4 loại đồ ăn thượng hạng này. Ông chủ nói: Hoặc là cùng ngành, hoặc là chuyên gia

Ăn buffet thực sự là một trải nghiệm tuyệt vời cho vị giác. Với những người yêu thích buffet, đừng bỏ lỡ! Buffet có rất...
Kiến thức 2 ngày, 18 giờ trước

Vào mùa thu, đây là thành phố duy nhất ở Việt Nam lọt top điểm đến đẹp nhất châu Á, lãng mạn chẳng kém gì Nhật Bản lẫn Hàn Quốc

Hà Nội được vinh danh là thành phố duy nhất của Việt Nam và cả Đông Nam Á lọt vào danh sách những điểm đến...
Du lịch Việt 2 ngày, 21 giờ trước

Những năm tới đây, ngành nghề nào ở Việt Nam dễ bị AI 'xóa sổ' nhất: Người trẻ khó tìm việc, nhu cầu nhân lực giảm?

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo đặt ra thách thức lớn cho thị trường lao động Việt Nam. Những ngành nghề mang tính...
Tin trong ngày 2 ngày, 3 giờ trước

Tin cùng mục

Người đàn ông lái máy xúc vô tình đào được cục vàng nguyên khối hơn 10kg, trị giá 30 tỷ đồng

Một thỏi vàng nguyên khối nặng tới 10,3 kg đã được tìm thấy khi anh thợ máy xúc múc đất và nó đã bị sứt...
Kiến thức 9 phút trước

Tết Trung Thu trùng với 'Ngày Thiên Ân', là thời điểm đặc biệt tốt để tích lũy tài lộc. Nếu bỏ lỡ, bạn sẽ phải đợi thêm 62 năm nữa

Tết Trung thu trùng với "Ngày xá tội của trời", chỉ diễn ra hai lần trong thế kỷ này, khiến đây trở thành cơ hội...
Hồ sơ tư liệu 9 phút trước

Lao động nữ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cần đóng như thế nào để hưởng lương hưu?

Một lao động nữ năm nay 45 tuổi, hộ khẩu thường trú tại Hà Nội. Trước đây làm tại cơ quan nhà nước, hiện đã...
Kiến thức 24 phút trước

Năm 2025: Lập Đông rơi vào ngày nào?

Lập đông là một trong những tiết khí quan trọng, đánh dấu sự khởi đầu của mùa đông theo lịch khí tượng. Vậy ngày Lập...
Kiến thức 53 phút trước

Thủ tục lên máy bay bằng VNeID: Sân bay nào ở Việt Nam đã triển khai?

Từ ngày 1/12, hành khách đi máy bay thực hiện thủ tục qua VNeID và chỉ làm thủ tục tại quầy nếu có hành lý...
Làm sao 55 phút trước

Đi làm trước thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản có được hưởng lương không?

Theo quy định, lao động nữ sinh con được nghỉ thai sản 6 tháng hưởng nguyên lương. Tuy nhiên, nhiều người chưa hết thời gian...
Kiến thức 56 phút trước

Tin mới cập nhật

Zalo có 1 nút bấm cực tối ưu: Ấn vào là hiện ngay số điện thoại bạn bè, không cần mất công tìm kiếm

Zalo có nhiều tính năng hay ho hơn bạn tưởng, một trong số đó là xem số điện thoại bạn bè mà không cần phải...
Xài gì 54 phút trước

Cả làng gây dựng lại 'vương quốc gỗ quý' 100 tỷ đồng, dù có đổ gãy cũng nhất quyết không bán

Sau trận bão lớn, một số gốc cây bị gãy hoặc bật gốc để lộ nhiều cây đã có lõi đỏ au. Nhiều thương lái...
Kiến thức 56 phút trước

Không phải ai cũng biết: Người lao động có thể nghỉ hưu sớm hơn cả chục năm nếu thuộc nhóm này

Theo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024, người lao động muốn hưởng lương hưu phải đáp ứng đồng thời hai điều kiện về...
Kiến thức 58 phút trước

Đây là ngành học có số lượng sinh viên đông nhất cả nước

Theo thống kê, trong năm học 2024-2025, có hơn 707.600 sinh viên theo học khối ngành này.
Kiến thức 1 giờ, 23 phút trước

Cách tính lương dạy thêm giờ đầy đủ và chi tiết nhất cho giáo viên cả nước: Biết để đảm bảo quyền lợi

Trong Thông tư mới nhất có quy định rõ về tiền lương dạy thêm cũng như thời gian chi trả.
Kiến thức 2 giờ, 49 phút trước

Loài cá độc gấp 275 lần xyanua, ăn 0,5mg cũng gây tử vong: Thấy nhớ tránh xa!

Đã có trường hợp tử vong sau khi ăn loại cá này.
Chăm sóc sức khỏe 2 giờ, 50 phút trước

Tin vui: Người lao động sẽ được nhận 1,3 triệu đồng trong dịp Tết Nguyên đán 2026 nếu đáp ứng điều kiện này

Theo kế hoạch, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ tổ chức nhiều hoạt động cho người lao động trong dịp Tết Nguyên đán...
Doanh nghiệp 2 giờ, 53 phút trước

Loài cây được xem như 'báu vật' quý hiếm bậc nhất thế giới, luôn có người canh gác 24/24

Loài cây này chỉ được tìm thấy ở một nơi duy nhất trên thế giới chứ không trồng đại trà.
Kiến thức 2 giờ, 54 phút trước

Cây cảnh trường thọ người giàu rất thích trồng: Có cây sống 200 tuổi, hoa vẫn nở sau khi chủ nhân đã mất

Không chỉ làm đẹp không gian sống, một số loại cây cảnh còn được xem như “bảo vật truyền đời” bởi tuổi thọ lên đến...
Kiến thức 2 giờ, 57 phút trước

Trữ lượng vàng của trái đất là 65 nghìn tỷ tấn, mỗi người có thể khai thác được khoảng 9.000 tấn, tại sao vàng vẫn đắt như vậy?

Vàng từ lâu được xem là tiền tệ ổn định của toàn thế giới. Dù trải qua hàng nghìn năm, vàng không chỉ hiện diện...
Kiến thức 2 giờ, 23 phút trước
XEM THÊM