Danh mục

1 loài cây tại Việt Nam xuất hiện trước cả khủng long, là ‘vua’ của mọi cây cảnh, đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng

Thứ năm, 27/03/2025 09:15

Loài cây này có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác.

Nhìn vào một cây vạn tuế, ta như được trở về thời kỳ cổ đại. Với thân cây xù xì, vững chắc và tán lá cứng cáp như cọ, chúng trông giống như một phần của kỷ Phấn trắng hơn là một loài thực vật hiện đại. Thậm chí, có thể hình dung rằng chúng từng là nguồn thức ăn của những loài khủng long ăn thực vật, với lớp lá dày có thể chống chịu được sự cắn xé mạnh mẽ.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác

Loài cây có lịch sử lâu đời hơn cả khủng long, được coi như “vị vua” của mọi loại cây cảnh

Khoảng 280 triệu năm trước, tại khu vực ngày nay là lưu vực Paraná của Brazil, một loài thực vật đặc biệt đã xuất hiện. Chúng mang lớp vỏ ngoài cứng cáp với những chiếc lá vảy đặc trưng. Loài cây này được các nhà cổ thực vật học đặt tên là Iratinia australis, thuộc họ Cycads - một trong những nhóm thực vật cổ xưa nhất từng được biết đến. Theo nhà nghiên cứu Mario Coiro từ Viện Ronin, họ Cycads từng có sự đa dạng đáng kinh ngạc qua nhiều thời kỳ lịch sử.

Nhà thực vật học Cristina Lopez-Gallego từ Đại học Universidad de Antioquia cho biết sự phát triển sớm của Cycads là một phần trong câu chuyện về các loài thực vật cổ đại mà con người ngày nay ít thấy. Bà cũng chia sẻ rằng Cycads có quan hệ họ hàng với nhiều nhóm thực vật cổ thú vị khác, bao gồm cả dương xỉ hạt - một loài đã tuyệt chủng.

Mặc dù xuất hiện sớm, Cycads không phát triển mạnh ngay từ đầu. Chúng phải trải qua một giai đoạn thử thách khắc nghiệt, vượt qua đợt tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất vào cuối Kỷ Permi, khoảng 252 triệu năm trước, trước khi thực sự bùng nổ vào Kỷ Trias - thời kỳ mà khủng long và động vật có vú sơ khai bắt đầu thống trị Trái Đất.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế được ví như "vua của những loài cây cảnh" vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian

Nhìn bề ngoài, cây tuế - một đại diện điển hình của Cycads, trông khá giống cây cọ hoặc các loài cây quen thuộc khác. Tuy nhiên, đây chỉ là một sự đánh lừa của tự nhiên. Cây tuế thực chất thuộc nhóm thực vật hạt trần, cùng họ với các loài cây lá kim. Giống như thông, cây tuế sinh sản bằng các nón chứa hạt, được gọi là strobili, mọc ngay trên ngọn cây. Một số loài tuế có kích thước nhỏ, chỉ cao vài centimet so với mặt đất, trong khi những loài khác lại vươn cao vượt quá tầm người. Lá của cây tuế có hình dáng giống quả dứa, là dấu hiệu đặc trưng đã tồn tại qua hàng triệu năm tiến hóa. Loài cây này còn được ví như "vua" của những loài cây cảnh vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian.

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Ads

Trong một nghiên cứu năm 2011, chuyên gia Nathalie Nagalingu và đồng nghiệp đã phát hiện rằng loài cây tuế phản ứng nhanh chóng với biến đổi khí hậu và phát triển nhanh để bám sát với những thay đổi trên Trái đất. Hiện nay, khoảng 300 loài tuế vẫn còn tồn tại, trong đó những loài lâu đời nhất đã xuất hiện từ 12 triệu năm trước. Những cây tuế mà chúng ta thấy ngày nay chính là kết quả của quá trình đa dạng hóa liên tục, khác xa so với những loài tuế từ kỷ Jura, thời điểm khủng long Allosaurus vẫn còn tung hoành.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng cây tuế vẫn phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Cây tuế phát triển mạnh mẽ nhất trong Đại Trung sinh, suy giảm sau cuộc đại tuyệt chủng cuối Kỷ nguyên khủng long, nhưng lại tăng trưởng trở lại trong 12 triệu năm gần đây. Theo các nhà khoa học, môi trường nhiệt đới với nhiệt độ và lượng mưa thích hợp là điều kiện quan trọng giúp chúng sinh trưởng. Không như những giả thuyết trước đây, quá trình tiến hóa của loài cây này không phụ thuộc vào khủng long, mà chủ yếu bị chi phối bởi khí hậu và sự chuyển đổi giữa các mùa. Hiện nay, cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú, chứng tỏ khả năng thích nghi độc đáo.

Mặc dù đã sống sót qua hàng trăm triệu năm, nhưng hiện nay cây tuế đang đối diện với nguy cơ tuyệt chủng cao chưa từng có. Theo Sách Đỏ IUCN, khoảng 62% loài tuế đã được xác định là bị đe dọa, chủ yếu do tác động từ con người.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú

Hoạt động chặt phá rừng, buôn bán trái phép và khai thác quá mức là những nguyên nhân chính dẫn đến suy giảm số lượng cây tuế. Các báo cáo năm 2016 của các nhà khoa học chỉ ra rằng, loài tuế Encephalartos bất chấp các quy định bảo vệ vẫn bị bán trái phép tại Nam Phi, nhất là để dùng trong y học cổ truyền hoặc đáp ứng nhu cầu sưu tập.

Mất hàng triệu năm để phát triển, nhưng chỉ trong vài thập kỷ, con người đang đẩy cây tuế đến bờ vực tuyệt chủng. May mắn thay, những chương trình bảo tồn tại châu Phi, châu Mỹ và châu Á đang giúp giữ gìn loài cây quý giá này. Các sáng kiến như ngân hàng gen và chương trình nhân giống có thể giúp tuế trở lại môi trường tự nhiên, tiếp tục cuộc hành trình tiến hóa đã kéo dài suốt 280 triệu năm.

Hoàng Lê (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Đại gia tộc trí thức của người Việt Nam đầu tiên giành giải 'Nobel Toán học': Cả bố và mẹ đều là Giáo sư, Phó Giáo sư

Gia tộc này có nhiều nhà khoa học trứ danh, từ thế hệ cha, con đều có nhiều bước tiến rực rỡ, ghi dấu ấn...
Kiến thức 1 ngày, 7 giờ trước

Hơn 50 quốc gia miễn Visa cho người Việt Nam: Người dân nên biết còn thoải mái vi vu khắp thế giới

Khi đi du lịch tại các nước dưới đây, người dân có thể sử dụng Căn cước công dân (CCCD) để thay thế hộ chiếu...
Kiến thức 1 ngày, 11 giờ trước

Toàn cảnh căn biệt thự 800m2 của đại gia giàu nhất phố cổ Hà Nội xưa: Nội thất toàn gỗ quý hiếm

Căn biệt thự có tuổi đời 100 năm này vẫn được giữ gìn nguyên vẹn cho đến tận ngày nay.
Nội thất - Ngoại thất 1 ngày, 11 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng thứ Ba ngày 28 tháng 10, tức ngày mùng 8 tháng 9 âm lịch?

Thứ Ba, ngày 28 tháng 10, tức ngày mùng 8 tháng 9 âm lịch, tượng trưng cho Năm Tỵ, Tháng Bính Tuất và Ngày Canh...
Đời sống số 1 ngày, 2 giờ trước

Tin vui: Người hoàn thành Nghĩa vụ quân sự xuất ngũ năm 2025 nhận mức trợ cấp mới cao kỷ lục

Năm 2025, người tham gia nghĩa vụ quân sự được hưởng chế độ gì? Dưới đây là thông tin chi tiết.
Kiến thức 2 ngày, 21 giờ trước

Sao Việt 26/10: Chồng Đỗ Thị Hà lộ tin nhắn với 'cô gái khác' gửi lúc 4h20p sáng ngày cưới; Hình ảnh mới nhất của Hồ Hoài Anh

Tin sao Việt 26/10/2025: Một đoạn tin nhắn của chồng Đỗ Hà được lan truyền gây chú ý. Hồ Hoài Anh lộ diện khi đi...
Chuyện làng sao 2 ngày, 3 giờ trước

Tin cùng mục

8 người trong gia đình ở Đà Nẵng bị ngạt khí do máy phát điện, 4 người đã tử vong

Do bị cúp điện, một gia đình ở xã Điện Bàn Tây, TP Đà Nẵng chạy máy phát điện để nằm ngủ trong phòng có...
Dòng sự kiện 31 phút trước

Vụ xây nhà trên đất người khác ở Hải Phòng: Chủ đất đồng ý bán 900 triệu đồng, người xây nhầm trả bao nhiêu?

Khi người xây nhầm có nguyện vọng mua lại lô đất, chủ đất đã đưa ra mức giá cho lô đất là 900 triệu đồng....
Dòng sự kiện 31 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Tư ngày 29 tháng 10, tức ngày mùng 9 tháng 9 âm lịch?

Ngày mùng 9 tháng 9 âm lịch, còn được gọi là ngày Trùng Cửu, tức ngày 29 tháng 10, thứ Tư, đại diện cho năm...
Đời sống số 2 giờ, 52 phút trước

Quiz: Bạn thích bức ảnh môi trường sống nào ngay từ cái nhìn đầu tiên? Kiểm tra xem bạn thiếu điều gì nhất trong cuộc sống?

Dưới đây là bài trắc nghiệm tâm lý thú vị theo chủ đề bạn gợi ý — “Bạn thích bức ảnh môi trường sống nào...
Đời sống số 2 giờ, 12 phút trước

Chuyện lạ Hà Nội: Một ngôi làng không ai gọi 'bố', 49 tuổi đồng loạt lên bô lão

Người dân làng này kiêng gọi cha mình là bố để tỏ lòng tôn kính với ngài Thành hoàng làng và tránh phạm húy.
Kiến thức 2 giờ, 21 phút trước

Từ nay tới 31/12/2025, hỗ trợ thêm 3.600.000 đồng mỗi tháng cho toàn thể cán bộ công chức - viên chức, cụ thể là?

Nghị quyết 09/2025/NQ-HĐND quy định chính sách hỗ trợ điều kiện đi lại và làm việc cho cán bộ công chức viên chức và người...
Kiến thức 2 giờ, 21 phút trước

Tin mới cập nhật

Ca sĩ Vũ Hà hầu tòa vì đánh bạc

Ca sĩ Vũ Hà hầu toà vì tội đánh bạc đang gây xôn xao dư luận.
Chuyện làng sao 11 phút trước

Kiến nghị cải thiện ô nhiễm sông Tô Lịch, không khí Hà Nội, TP.HCM đến cuối năm 2026

Trình bày báo cáo của đoàn giám sát, Tổng Thư ký Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, kể từ khi Luật Bảo vệ môi...
Dòng sự kiện 2 giờ, 21 phút trước

Xôi cốm chuẩn vị Thu Hà Nội: Muốn ăn ngon, hãy lưu lại ngay 5 địa chỉ chất lượng nhất này

Giữa tiết trời se lạnh của mùa thu Hà Nội, không gì gợi nhớ hơn hương vị của gói xôi cốm dẻo thơm, bùi ngậy....
Địa chỉ ăn ngon 2 giờ, 21 phút trước

Hà Nội phê duyệt quy hoạch chi tiết dự án 15.000 tỷ đồng có 18ha làm nhà ở xã hội

UBND xã Quang Minh (Hà Nội) vừa phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 cho dự án Khu đô thị cao...
Kiến thức 2 giờ, 22 phút trước

Phát hiện một hiện tượng lạ: Những người đã nghỉ việc hoặc thất nghiệp, dù không còn lương, nhưng sau một thời gian lại không muốn quay lại đi làm nữa

Ngày càng nhiều người sau khi nghỉ việc hay thất nghiệp lại không còn muốn quay lại công sở. Họ nhận ra thứ quý giá...
Đời sống trẻ 3 giờ, 22 phút trước

Gần 2 tháng nữa, Việt Nam chính thức đón thêm 1 sân vận động mới, sức chứa trên 20.000 chỗ ngồi, đạt chuẩn quốc tế

Khởi công từ cuối năm 2022, dự án sân vận động này là công trình thể thao trọng điểm của tỉnh, có tổng mức đầu...
Tin trong ngày 3 giờ, 22 phút trước

Bất ngờ khu vực này ở Hà Nội có giá đất tăng mạnh nhất so với bảng giá đất hiện hành

Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội vừa có dự thảo tờ trình về việc xây dựng bảng giá đất lần đầu để công...
Tin trong ngày 3 giờ, 23 phút trước

Ngày Trùng Cửu là ngày gì? Tết Trùng Cửu tốt hay xấu, có thích hợp để khai trương, động thổ không?

Cứ đến ngày 9/9 Âm lịch hàng năm, khi tiết trời cuối thu se lạnh bắt đầu, một ngày lễ đặc biệt lại về, đó...
Kiến thức 3 giờ, 23 phút trước

Sau khi nhiệt độ giảm, tôi thấy áo len và áo hoodie không còn được ưa chuộng nữa. Áo len, áo sơ mi và áo khoác lại hợp thời trang hơn

Sau cơn mưa thu, thời tiết đột nhiên trở nên mát mẻ hơn. Tôi mở tủ quần áo, nhìn đống quần áo chất đầy, nhưng...
Thời trang + 3 giờ, 23 phút trước

Trường ĐH Công nghệ - ĐHQGHN không xét tuyển học bạ, dự kiến bỏ 3 tổ hợp D01, B00, X06

Năm 2026, trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội tiếp tục chủ trương không sử dụng kết quả học bạ...
Tin trong ngày 4 giờ, 37 phút trước