Danh mục

1 loài cây tại Việt Nam xuất hiện trước cả khủng long, là ‘vua’ của mọi cây cảnh, đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng

Thứ năm, 27/03/2025 09:15

Loài cây này có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác.

Nhìn vào một cây vạn tuế, ta như được trở về thời kỳ cổ đại. Với thân cây xù xì, vững chắc và tán lá cứng cáp như cọ, chúng trông giống như một phần của kỷ Phấn trắng hơn là một loài thực vật hiện đại. Thậm chí, có thể hình dung rằng chúng từng là nguồn thức ăn của những loài khủng long ăn thực vật, với lớp lá dày có thể chống chịu được sự cắn xé mạnh mẽ.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế có đặc tính thích nghi nhanh chóng hơn bất kỳ loài thực vật nào khác

Loài cây có lịch sử lâu đời hơn cả khủng long, được coi như “vị vua” của mọi loại cây cảnh

Khoảng 280 triệu năm trước, tại khu vực ngày nay là lưu vực Paraná của Brazil, một loài thực vật đặc biệt đã xuất hiện. Chúng mang lớp vỏ ngoài cứng cáp với những chiếc lá vảy đặc trưng. Loài cây này được các nhà cổ thực vật học đặt tên là Iratinia australis, thuộc họ Cycads - một trong những nhóm thực vật cổ xưa nhất từng được biết đến. Theo nhà nghiên cứu Mario Coiro từ Viện Ronin, họ Cycads từng có sự đa dạng đáng kinh ngạc qua nhiều thời kỳ lịch sử.

Nhà thực vật học Cristina Lopez-Gallego từ Đại học Universidad de Antioquia cho biết sự phát triển sớm của Cycads là một phần trong câu chuyện về các loài thực vật cổ đại mà con người ngày nay ít thấy. Bà cũng chia sẻ rằng Cycads có quan hệ họ hàng với nhiều nhóm thực vật cổ thú vị khác, bao gồm cả dương xỉ hạt - một loài đã tuyệt chủng.

Mặc dù xuất hiện sớm, Cycads không phát triển mạnh ngay từ đầu. Chúng phải trải qua một giai đoạn thử thách khắc nghiệt, vượt qua đợt tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất vào cuối Kỷ Permi, khoảng 252 triệu năm trước, trước khi thực sự bùng nổ vào Kỷ Trias - thời kỳ mà khủng long và động vật có vú sơ khai bắt đầu thống trị Trái Đất.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế được ví như "vua của những loài cây cảnh" vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian

Nhìn bề ngoài, cây tuế - một đại diện điển hình của Cycads, trông khá giống cây cọ hoặc các loài cây quen thuộc khác. Tuy nhiên, đây chỉ là một sự đánh lừa của tự nhiên. Cây tuế thực chất thuộc nhóm thực vật hạt trần, cùng họ với các loài cây lá kim. Giống như thông, cây tuế sinh sản bằng các nón chứa hạt, được gọi là strobili, mọc ngay trên ngọn cây. Một số loài tuế có kích thước nhỏ, chỉ cao vài centimet so với mặt đất, trong khi những loài khác lại vươn cao vượt quá tầm người. Lá của cây tuế có hình dáng giống quả dứa, là dấu hiệu đặc trưng đã tồn tại qua hàng triệu năm tiến hóa. Loài cây này còn được ví như "vua" của những loài cây cảnh vì vẻ đẹp độc đáo và tuổi thọ bền bỉ theo thời gian.

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Trong một nghiên cứu năm 2011, chuyên gia Nathalie Nagalingu và đồng nghiệp đã phát hiện rằng loài cây tuế phản ứng nhanh chóng với biến đổi khí hậu và phát triển nhanh để bám sát với những thay đổi trên Trái đất. Hiện nay, khoảng 300 loài tuế vẫn còn tồn tại, trong đó những loài lâu đời nhất đã xuất hiện từ 12 triệu năm trước. Những cây tuế mà chúng ta thấy ngày nay chính là kết quả của quá trình đa dạng hóa liên tục, khác xa so với những loài tuế từ kỷ Jura, thời điểm khủng long Allosaurus vẫn còn tung hoành.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Dù có khả năng thích nghi tốt nhưng cây tuế vẫn phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn trong thời đại loài người

Cây tuế phát triển mạnh mẽ nhất trong Đại Trung sinh, suy giảm sau cuộc đại tuyệt chủng cuối Kỷ nguyên khủng long, nhưng lại tăng trưởng trở lại trong 12 triệu năm gần đây. Theo các nhà khoa học, môi trường nhiệt đới với nhiệt độ và lượng mưa thích hợp là điều kiện quan trọng giúp chúng sinh trưởng. Không như những giả thuyết trước đây, quá trình tiến hóa của loài cây này không phụ thuộc vào khủng long, mà chủ yếu bị chi phối bởi khí hậu và sự chuyển đổi giữa các mùa. Hiện nay, cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú, chứng tỏ khả năng thích nghi độc đáo.

Mặc dù đã sống sót qua hàng trăm triệu năm, nhưng hiện nay cây tuế đang đối diện với nguy cơ tuyệt chủng cao chưa từng có. Theo Sách Đỏ IUCN, khoảng 62% loài tuế đã được xác định là bị đe dọa, chủ yếu do tác động từ con người.

Cây cảnh, cây vạn tuế

Cây tuế tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau với hình dáng phong phú

Hoạt động chặt phá rừng, buôn bán trái phép và khai thác quá mức là những nguyên nhân chính dẫn đến suy giảm số lượng cây tuế. Các báo cáo năm 2016 của các nhà khoa học chỉ ra rằng, loài tuế Encephalartos bất chấp các quy định bảo vệ vẫn bị bán trái phép tại Nam Phi, nhất là để dùng trong y học cổ truyền hoặc đáp ứng nhu cầu sưu tập.

Mất hàng triệu năm để phát triển, nhưng chỉ trong vài thập kỷ, con người đang đẩy cây tuế đến bờ vực tuyệt chủng. May mắn thay, những chương trình bảo tồn tại châu Phi, châu Mỹ và châu Á đang giúp giữ gìn loài cây quý giá này. Các sáng kiến như ngân hàng gen và chương trình nhân giống có thể giúp tuế trở lại môi trường tự nhiên, tiếp tục cuộc hành trình tiến hóa đã kéo dài suốt 280 triệu năm.

Hoàng Lê (Theo Thuơng Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Ngày 28 tháng 3 là thứ Sáu, tức ngày 29 tháng 2 âm lịch. Những con giáp nào may mắn?

Thời tiết chứa đựng tính khí và năng lượng đặc biệt, vô tình ảnh hưởng đến vận mệnh của con người. Ngày 28 tháng 3,...
Đời sống số 3 ngày, 2 giờ trước

Theo quy định mới, cha mẹ đi xe máy chở con có thể bị phạt lên tới 10 triệu đồng nếu vi phạm lỗi này

Mức phạt mới được quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP đối với hành vi này đã tăng hơn 20 lần so với quy định trước...
Dòng sự kiện 3 ngày, 11 giờ trước

Tại sao lại có hai lỗ tròn nhỏ trên phích cắm? Tôi chỉ nhận ra nó hữu ích thế nào sau khi xem nó. Thật là một thiết kế tuyệt vời

Tôi tự hỏi liệu bạn có bao giờ để ý đến những lỗ tròn nhỏ trên phích cắm hai chân không. Những lỗ tròn nhỏ...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Đây là loại gỗ cứng nhất thế giới, cứng gấp đôi thép và đạn cũng không thể xuyên thủng được. Nó được gọi là 'Vua của gỗ'

Chúng ta biết rằng khi chôn cất hoàng đế, quan tài thường được làm bằng nanmu. Các tòa nhà chính của Tử Cấm Thành ở...
Kiến thức 3 ngày, 5 giờ trước

Từ nay tới năm 2026, không đi đổi đăng ký xe theo mẫu mới có bị CSGT tịch thu phương tiện?

Theo quy định những trường hợp này nên đi đổi giấy đăng ký xe càng sớm càng tốt, cố tình giữ lại bị phạt nặng....
Dòng sự kiện 2 ngày, 8 giờ trước

Hơn 3 tháng nữa, 1,2 triệu người không có lương hưu được nhận chế độ đặc biệt

Khi có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, chính sách này sẽ giúp hơn 1,2 triệu người cao tuổi được thụ hưởng trợ cấp.
Kiến thức 3 ngày, 6 giờ trước

Tin cùng mục

Mua xe máy mới chú ý: Mắc lỗi này sẽ bị CSGT phạt tới 9 triệu đồng, bị trừ 08 điểm giấy phép lái xe, nhiều người mắc phải

Từ 1/1/2025, xe máy mới mua chưa có biển số xe mà tham gia giao thông trên đường có thể bị phạt đồng thời 2...
Kiến thức 19 giờ, 3 phút trước

Đề xuất bảo lưu tiền lương trong vòng 6 tháng cho cán bộ sau sáp nhập tỉnh, xã

Đề xuất bảo lưu chế độ, tiền lương và phụ cấp chức vụ của cán bộ cấp tỉnh, huyện và xã được bố trí làm...
Kiến thức 19 giờ, 18 phút trước

Năm 2025, sang tên Sổ đỏ cần những giấy tờ gì?

Theo quy định mới nhất, nếu bạn định sang tên Sổ đỏ trong năm nay thì cần những giấy tờ cụ thể nào?
Kiến thức 20 giờ, 48 phút trước

Tuyến cao tốc xịn nhất Việt Nam được 'lên đời' 6 làn xe, vốn đầu tư 152.135 tỷ đồng

Bộ Xây dựng vừa đề xuất Chính phủ xem xét đầu tư mở rộng 1.144 km cao tốc Bắc Nam phía đông từ Hà Nội...
Dòng sự kiện 20 giờ, 25 phút trước

Đỗ xe ô tô trên dốc không chèn bánh bị xử phạt như thế nào?

Đỗ xe ô tô trên dốc mà không chèn bánh hoặc không thực hiện các biện pháp an toàn cần thiết, tài xế sẽ bị...
Kiến thức 20 giờ, 26 phút trước

Kể từ bây giờ cho đến hết 31/12/2025: Đối tượng này hưởng quyền lợi đặc biệt, được cấp CCCD vô thời hạn

Không phải ai cũng được cấp CCCD có giá trị vô thời hạn, mà chỉ một số đối tượng nhất định mới đủ điều kiện...
Kiến thức 20 giờ, 27 phút trước

Tin mới cập nhật

Theo quy định mới, xe gắn máy được phép đậu xe cách vỉa hè ít nhất bao nhiêu mét?

Từ 2025, theo Nghị định 168, đỗ xe không sát theo lề đường, vỉa hè phía bên phải theo chiều đi hoặc bánh xe gần...
Tin trong ngày 2 phút trước

Theo Nghị định 168, lỗi vi phạm này khiến tài xế ô tô bị phạt nặng, tước giấy phép lái xe đến 2 năm

Nghị định 168/2024 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi...
Dòng sự kiện 7 phút trước

Địa phương duy nhất nào của Việt Nam lên thành phố rồi trở thành quận?

Hà Đông là địa phương duy nhất trong cả nước từ một thị xã vươn lên thành thành phố, rồi trở thành một quận của...
Kiến thức 26 phút trước

Dự kiến có 34 tỉnh thành sau sáp nhập mới nhất theo Tờ trình 624

Theo Bộ Nội vụ, trong dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương đang được lấy ý kiến, số đơn vị hành chính cấp...
Dòng sự kiện 27 phút trước

Từ nay, người điều khiển xe máy dừng xe để nghe điện thoại có bị phạt không?

Việc dừng xe để nghe điện thoại không phải là hành vi bị nghiêm cấm theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, khi dừng...
Kiến thức 30 phút trước

Ngày 31 tháng 3 là thứ Hai, ngày thứ ba của tháng thứ ba âm lịch. Những con giáp nào may mắn?

Thời gian trôi nhanh, 31 là ngày cuối cùng của tháng 3, thứ Hai, ngày thứ ba của tháng thứ ba theo âm lịch. Sự...
Đời sống số 42 phút trước

Từ nay tới 31/12/2025: Người dân không đi đổi đăng ký xe bị xử phạt 6 triệu đồng, đúng không?

Theo quy định, những trường hợp này cần đi đổi đăng ký xe trong năm 2025, cố tình giữ lại bị xử phạt nặng.
Kiến thức 1 giờ, 3 phút trước

Đời thăng trầm của con nuôi hai 'Ông hoàng cải lương Hồ quảng': Thần đồng từ nhỏ, mất 4 người thân trong 2 tháng

Con nuôi hai "Ông hoàng cải lương Hồ quảng" có cuộc đời thăng trầm, vô cùng đặc biệt.
Chuyện làng sao 1 giờ, 12 phút trước

Al khôi phục lại hình dáng thật của Tây Thi, vô tình rất giống một nữ diễn viên nổi tiếng, xứng đáng là đệ nhất trong tứ đại mỹ nhân

Trong suốt chiều dài lịch sử phong kiến Trung Quốc, nhan sắc kiều diễm của bốn mỹ nhân nổi danh: Tây Thi, Vương Chiêu Quân,...
Chuyện làng sao 1 giờ, 14 phút trước

Lần đầu xuất hiện sau drama tình ái với ViruSs, Pháo thế nào?

Pháo đã xuất hiện lần đầu sau phiên livestream gây bão cùng với ViruSs.
Chuyện làng sao 1 giờ, 15 phút trước