Danh mục

Vì sao có lễ cúng Táo Quân?

Chủ nhật, 03/02/2013 14:26

Ở Việt Nam, sự tích Táo Quân được truyền khẩu, rồi ghi chép, do đó có những sự khác nhau về tình tiết...

Táo Quân trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Lão giáo Trung Quốc nhưng được Việt hóa thành huyền tích '2 ông 1 bà': thần Đất, thần Nhà và thần Bếp núc.

Tuy vậy người dân vẫn quen gọi chung là Táo Quân hoặc Ông Táo do kết quả của thuyết tam vị nhất thể (thuyết Ba ngôi) khá phổ biến trong các tín ngưỡng, tôn giáo. Bếp là bản nguyên của nhà khi người nguyên thủy có lửa và dựa trên nền móng là đất. Ở Việt Nam, sự tích Táo Quân được truyền khẩu, rồi ghi chép, do đó có những sự khác nhau về tình tiết, nội dung chính được tóm tắt như sau:

Trọng Cao có vợ là Thị Nhi. Hai người ăn ở với nhau đã lâu mà không có con nên sinh ra buồn phiền, hay cãi cọ. Một hôm, Trọng Cao giận quá, đánh vợ. Thị Nhi bỏ nhà ra đi, sau đó gặp và bằng lòng làm vợ Phạm Lang.

Khi Trọng Cao hết giận vợ, nghĩ lại mình cũng có lỗi nên đi tìm. Khi đi tìm vì tiền bạc đem theo đã tiêu hết nên Trọng Cao phải đi ăn xin. Trọng Cao đến ăn xin nhà Thị Nhi, hai bên nhận ra nhau. Thị Nhi rước Trọng Cao vào nhà, hai người kể chuyện và Thị Nhi tỏ lòng ân hận vì đã trót lấy Phạm Lang làm chồng.

Phạm Lang trở về nhà, sợ chồng bắt gặp Trọng Cao nơi đây thì khó giải thích, nên Thị Nhi bảo Trọng Cao ẩn trong đống rơm ngoài vườn. Phạm Lang về nhà liền ra đốt đống rơm để lấy tro bón ruộng. Trọng Cao không dám chui ra nên bị chết thiêu. Thị Nhi trong nhà chạy ra thấy Trọng Cao đã chết bởi sự sắp đặt của mình nên nhào vào đống rơm đang cháy để chết theo. Phạm Lang gặp tình cảnh quá bất ngờ, thấy vợ chết không biết tính sao, liền nhảy vào đống rơm đang cháy để chết theo vợ.

Ngọc Hoàng trên cao cảm động trước mối chân tình của cả ba người, (2 ông, 1 bà), và cũng cảm thương cái chết trong lửa nóng của họ, ngài cho phép họ được ở bên nhau mãi mãi, ra phép cho ba người hóa thành “ba đầu rau” hay “chiếc kiềng 3 chân” ở nơi nhà bếp của người Việt ngày xưa.

Từ đó, ba người ấy được phong chức Táo Quân, trông coi và giữ lửa cho mọi gia đình, đồng thời có nhiệm vụ trông nom mọi việc lành dữ, phẩm hạnh của con người.

Táo Quân, còn gọi là Táo Công, là vị thần bảo vệ cho cuộc sống gia đình, thường được thờ ở nơi nhà bếp, cho nên còn được gọi là Vua Bếp. Từ xa xưa, người dân Việt đã ngưỡng mộ lòng chung thủy của Ông Táo và thờ cúng Ông Táo với hi vọng Táo Quân sẽ giúp họ giữ “bếp lửa” trong gia đình luôn nồng ấm và hạnh phúc.

Theo tục lệ cổ truyền, người Việt tin rằng, hàng năm, cứ đến ngày 23 tháng Chạp âm lịch, Táo Quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng. Cho đến đêm Giao thừa, Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi sóc bếp lửa của mình.

Vị Táo Quân quanh năm ở trong bếp nên biết hết mọi chuyện hay dở tốt xấu của mọi người, cho nên để Vua Bếp “phù trợ” cho mình được nhiều điều may mắn trong năm mới, người ta thường làm lễ tiễn đưa Ông Táo về chầu Ngọc Hoàng rất trọng thể.

Người ta thường mua hai mũ Ông Táo có hai cánh chuồn và một mũ dành cho Táo Bà không có cánh chuồn, ba cái áo bằng giấy cùng một con cá chép (còn sống hoặc bằng giấy, hoặc cũng có thể dùng loại vàng mã gọi là “cò bay ngựa chạy”) để làm phương tiện cho “Vua Bếp” lên chầu trời. Ông Táo sẽ tâu với Ngọc Hoàng về việc làm ăn, cư xử của mỗi gia đình dưới hạ giới.

Lễ cúng Táo Quân thường diễn ra trước 12h trưa, sau khi cúng xong, người ta sẽ hóa vàng đồ lễ, nếu có cá sống sẽ đem thả xuống sông, hồ, biển hay giếng nước, tùy theo khu vực họ sinh sống.

Lễ vật:

Mâm cỗ mặn, bánh kẹo, trầu cau, rượu, hương, đèn nến, lọ hoa tươi, đĩa ngũ quả tươi. Ba bộ mũ áo, hia hài Táo Quân cùng tiền vàng và ba con cá chép sống.

Sau khi bày lễ, thắp hương và khấn vái xong, đợi hương tàn lại thắp thêm một tuần hương nữa, lễ tạ rồi hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông, suối… để thả cá chở ông Táo lên chầu Trời.

Bài khấn:

Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.

Tín chủ chúng con là: …………

Ngụ tại: ………………………….

Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con thành tâm, sắp sửa hương hoa vật phẩm, xiêm hài áo mũ, kính dâng Tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái. Chúng con kính mời ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án thụ hưởng lễ vật.

Phỏng theo lệ cũ, ngài là vị chủ, ngũ tự Gia Thần, soi xét lòng trần, Táo quân chứng giám.

Trong năm sai phạm, các tội lỗi lầm, cúi xin Tôn thần, gia ân châm chước. Ban lộc ban phước, phù hộ toàn gia, trai gái trẻ già, an ninh khang thái.

Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.

Phục duy cẩn cáo!

Xzone

Tin được quan tâm

Từ 1/1/2026: Chính thức chốt mức lương thấp nhất 3.450.000 đồng/tháng thay thế mức lương cơ sở, ai được hưởng lợi?

Sang đầu năm 2026 mức tối thiểu vùng mới được áp dụng, đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền...
Kiến thức 2 ngày, 19 giờ trước

Người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận 3.000.000 đồng tiền trợ cấp hàng tháng từ 1/7/2025?

Có phải từ 1/7/2025, người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận tiền trợ cấp hàng tháng lên tới 3 triệu đồng,...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

'Luật đàn gà': Cách tốt nhất để anh em hòa thuận là hạn chế tiệc tùng, ăn uống

Trong hành trình cuộc đời, ngoài cha mẹ, anh chị em là những người thân thiết nhất, gần gũi nhất với chúng ta. Khi nói...
Đời sống số 2 ngày, 11 giờ trước

Căn cước, CCCD cấm dùng vào việc này, ai vi phạm sẽ bị phạt lên tới 6.000.000 đồng

Có 9 hành vi bị nghiêm cấm trong Luật căn cước 2023. Ai cũng nên nắm rõ để tránh bị phạt tiền lên tới 6.000.000...
Kiến thức 2 ngày, 22 giờ trước

Ngày mùng 1 tháng 8 âm lịch Ất Tỵ 2025, thắp hương vào khung giờ nào đẹp?

Mùng 1 tháng 8 âm lịch Ất Tỵ 2025 có hai khung giờ đẹp để lên hương mang lại may mắn, mọi người cần chú...
Kiến thức 2 ngày, 21 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Hai, ngày 22 tháng 9, tức ngày mùng 1 tháng 8 âm lịch?

Thứ Hai, ngày 22 tháng 9, ngày đầu tiên của tháng 8 âm lịch, tương ứng với năm Tỵ, tháng Ất Dậu và ngày Giáp...
Đời sống số 2 ngày, 24 giờ trước

Tin cùng mục

Trắc nghiệm tâm lý: Hãy thử vận ​​may của bạn với hoa! Chọn một bông hoa để xem bạn có phải người may mắn không nhé

Hãy tưởng tượng trước mặt bạn có 4 bông hoa may mắn. Chọn nhanh 1 bông hoa mà bạn bị thu hút nhất – rồi...
Đời sống số 4 phút trước

Thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học sắp có thay đổi lớn: Học sinh, phụ huynh cần chuẩn bị gì?

Những điều chỉnh trong chính sách thi và tuyển sinh sắp tới không chỉ là vấn đề của ngành giáo dục, mà là câu chuyện...
Tin trong ngày 47 phút trước

Từ sau 1/7/2025: Người dân không đổi CCCD sang Căn cước mẫu mới sẽ bị phạt 5.000.000 đồng, đúng không?

Nhiều trường hợp phải đổi CCCD sang căn cước mới, nếu không sẽ bị xử phạt theo quy định.
Kiến thức 47 phút trước

Việc chủ tịch xã uỷ quyền cho phó chủ tịch xã ký sổ đỏ, Bộ Nội vụ nói gì?

Vừa qua, Bộ Nội vụ đã có trả lời chính thức về thắc mắc của người dân liên quan đến thẩm quyền ký giấy tờ,...
Tin trong ngày 48 phút trước

Từng dùng để nhóm bếp hoặc làm chuồng lợn, nay bán 2 cây gỗ này đủ tiền mua cả chục căn chung cư

Loại cây này đã trở thành một biểu tượng của giới thượng lưu và nhà sưu tầm gỗ quý tại châu Á.
Kiến thức 48 phút trước

Từ nay, cha mẹ đi xe máy chở con vi phạm lỗi này có thể bị phạt lên tới 10.000.000 đồng

Mức phạt mới được quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP đối với hành vi này đã tăng hơn 20 lần so với quy định trước...
Tin trong ngày 48 phút trước

Tin mới cập nhật

Chuyện gì sẽ xảy ra với những người cứ nhất quyết không ăn tối? Có 4 hậu quả đang chờ bạn

Nhịn ăn tối tưởng chừng là cách giảm cân nhanh chóng và đơn giản, nhưng thực chất lại là con dao hai lưỡi hủy hoại...
Chăm sóc sức khỏe 47 phút trước

Tin vui: Giáo viên mầm non, phổ thông được tăng phụ cấp lên tối thiểu 70%

Cụ thể, phụ cấp ưu đãi nghề đối với cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông sẽ nâng lên tối thiểu 70% cho...
Tin trong ngày 1 giờ, 16 phút trước

Việt Nam sở hữu loài cây giúp nông dân “đổi đời”, thu tiền tỷ mỗi năm

Loại cây này đã giúp cho người nông dân đổi đời thu tiền trăm triệu, tiền tỷ mỗi năm.
Kiến thức 1 giờ, 17 phút trước

Nghiên cứu từ Harvard và MIT chỉ ra, để giúp con thành công và hạnh phúc, cha mẹ nên làm 1 việc này

Là cha mẹ, tất cả chúng ta ai cũng mong muốn con cái mình khỏe mạnh, có nhân cách tốt, thông minh, giỏi giang và...
Kiến thức 1 giờ, 17 phút trước

Cả nước tổng rà soát sổ đỏ, dữ liệu đất đai 'thần tốc' trong 90 ngày: Người dân cần làm gì lúc này?

Một chiến dịch "thần tốc" kéo dài 90 ngày đêm nhằm làm giàu và làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai...
Tin trong ngày 1 giờ, 18 phút trước

'Gia đình thấp kém' là gì? Bạn sẽ biết ngay khi đến nhà họ, tốt nhất đừng nên kết thân

Chỉ cần một lần ghé thăm, bạn sẽ nhận ra ngay đâu là "gia đình thấp kém". Kết giao với họ, chẳng những khó thoải...
Kiến thức 1 giờ, 18 phút trước

Khi ăn cá vào mùa thu, hãy hạn chế ăn cá trắm cỏ và cá trắm hoa! Nên ăn nhiều 3 loại cá này, béo ngậy không ngán, giá lại rẻ

Bài viết sẽ gợi ý công thức nấu 3 loại cá cực thơm ngon, bổ dưỡng và thích hợp trong ngày thu cho cả gia...
Địa chỉ ăn ngon 1 giờ, 18 phút trước

Những con giáp nào may mắn vào Thứ Tư, ngày 24 tháng 9, tức ngày 3 tháng 8 âm lịch?

Thứ Tư, ngày 24 tháng 9, ngày mùng 3 tháng 8 âm lịch, đại diện cho Năm Tỵ, Tháng Ất Dậu và Ngày Bính Thân....
Đời sống số 2 giờ, 49 phút trước

Nhìn tóc có thể biết một người sống thọ bao lâu? Bác sĩ: Những người sống thọ thường có những đặc điểm này trên tóc

Dưới đây là một số dấu hiệu tóc thường gặp ở người khỏe mạnh, có tiềm năng sống thọ (theo quan sát lâm sàng của...
Chăm sóc sức khỏe 2 giờ, 18 phút trước

Đâu là khối ngành có sinh viên theo học đông nhất cả nước hiện nay?

Theo thống kê, trong năm học 2024-2025, có hơn 707.600 sinh viên theo học khối ngành này.
Tin trong ngày 2 giờ, 18 phút trước