Trước khi 'đệ nhất quan tham' Hòa Thân qua đời, ông đã truyền cho con cháu hai mật lệnh, giúp bảo toàn tính mạng cả gia tộc trong hơn 200 năm

Từ thị vệ vô danh đến quyền thần đứng đầu triều đình

Năm Càn Long thứ 40, tại Tử Cấm Thành, một Hòa Thân còn trẻ đứng chờ lệnh ngoài điện Càn Thanh. Ngón tay ông mân mê ngọc bội mới thay, ánh mắt theo dõi các đại thần tất bật qua lại với tấu chương trên tay. Lúc ấy, ông chỉ là một thị vệ nhỏ, nhưng trong lòng đã cháy lên ngọn lửa khát khao danh vọng, ông muốn vươn lên trở thành cái tên lừng lẫy trong giới quý tộc Mãn Thanh.

Lần đầu tiên ông nếm trải sự cám dỗ của quyền lực là khi tham gia điều tra vụ án tham nhũng của Tổng đốc Vân Quý - Lý Thị Dao. Khi phát hiện hàng thùng ngọc bích trong mật thất nhà họ Lý, ông cảm nhận được một thứ khoái cảm chưa từng có. Sự khen thưởng của Càn Long càng khiến ông hiểu rằng, được hoàng đế tín nhiệm chính là vũ khí sắc bén giúp ông tiến thân.

Hòa Thân được Càn Long đế sủng ái nhất lúc bấy giờ, được thăng quan tiến chức nhanh như diều gặp gió (Ảnh minh họa)

Kể từ đó, Hòa Thân bắt đầu thao túng trong các văn bản, bí mật giữ lại ba phần trong số châu báu tịch thu. Khi quyền lực ngày một lớn, ông nắm trong tay khối tài sản khổng lồ, từ vài trăm lượng ban đầu đến hàng vạn lượng bạc trắng. Ông can thiệp vào ngành muối, xây dựng biệt phủ xa hoa bên hồ Thọ Tây tại Dương Châu.

Đắm chìm trong cuộc sống xa hoa, Hòa Thân không ngừng nhận lấy mỹ nữ Giang Nam, đồng hồ Tây dâng từ các quan lại và thương nhân. Khi được hỏi về tình hình lũ lụt miền Nam, ông vẫn bình thản ca ngợi triều đình dù ba trăm ngàn lượng bạc dành cho cứu trợ đã lặng lẽ chuyển vào tài khoản riêng của ông.

Phủ đệ của ông trở thành trung tâm quyền lực, với những mật thất chứa đầy kim sách, ngọc ngà và các tài liệu nắm thóp quan chức khắp nơi. Từ chỗ là kẻ lợi dụng quyền lực, Hòa Thân đã vươn lên kiểm soát cả bộ máy triều chính.

Ngày tàn dưới triều Gia Khánh

Tham vọng không giới hạn cuối cùng cũng khiến ông gục ngã. Mùng 3 tháng Giêng năm Gia Khánh thứ tư, trong khi khói hương điện Càn Thanh đã tắt, Hòa Thân quỳ trước linh cữu Càn Long với những giọt nước mắt giả tạo. Sáng hôm sau, khi vào cung, ông bất ngờ bị lệnh triệu đến Quân Cơ Xứ. Tại đây, vua Gia Khánh lạnh lùng hỏi: "Hòa đại nhân, khanh biết tội chưa?", rồi sai ngự sử Lưu Dung đọc bản tội trạng dài dằng dặc, từng câu từng chữ như đòn nặng giáng xuống thân thể đã rệu rã của ông.

Đêm đó, ông bị tống giam vào ngục bộ Hình, nơi hơi lạnh và mùi gỉ sắt khiến ông như sống trong địa ngục. Trên chiếc chiếu cỏ lạnh ngắt, ông hồi tưởng lại những ngày đầu bước vào quan trường với lý tưởng phụng sự minh quân để rồi kết thúc trong cảnh tủi nhục và tuyệt vọng.

Di sản cuối cùng: Hai mật lệnh và dòng họ Hòa suốt 200 năm ẩn mình

Ngày 13 tháng Giêng, Gia Khánh đế công bố tội trạng, tuyên bố tịch thu gia sản của Hòa Thân với tổng giá trị lên đến 800 triệu lượng bạc trắng tương đương với 15 năm ngân khố của triều Thanh. Nhận dải lụa trắng vua ban, Hòa Thân rùng mình, hiểu rõ: sự ân sủng của tiên hoàng không thể chống lại quyết tâm lập uy của tân đế.

Tối ngày 18 tháng Giêng, trong ngục thất rét buốt và tuyết bay lất phất, Hòa Thân triệu tập người thân lần cuối, trao lại hai mật lệnh.

Hòa Thân trước khi qua đời đã để lại 2 mật lệnh cho con cháu trong gia tộc (Ảnh minh họa)

Điều đầu tiên ông giải quyết chính là gia phả. Nếu nắm được gia phả nhà Hòa Thân trong tay thì sẽ xác định được con cháu ông là những ai, vì vậy, ông đã yêu cầu con cái tiêu hủy nó. Như vậy, triều đình không thể xác định được tên cụ thể. Mặt khác, triều đình sẽ tưởng rằng gia tộc Hòa Thân không uy tín, không đáng sợ.

Sau gia phả thì từ đường cũng cần xử lý. Nếu con cháu Hòa Thân xây dựng nhà thờ tổ thì rất có thể hoàng đế sẽ biết vị trí của họ và tìm ra, vì vậy, ông ra mật lệnh cấm con cháu xây từ đường.

Nhờ vậy, gia tộc ông sau đó đã nhanh chóng mai danh ẩn tích, một bộ phận chuyển đến vùng Sơn Tây hoạt động trong các hiệu phiếu của thương nhân Tấn, một bộ phận khác xuống Giang Nam mở hiệu sách sinh sống. Hoàng đế Gia Khánh không còn truy đuổi họ nữa, con cháu Hòa Thân vẫn sống bình yên cho đến nay.

Hạ Tú (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)