Triều đại duy nhất trong lịch sử Việt Nam có 2 vị vua ngồi chung một ngai vàng

Triều Ngô (939-965) là triều đại do Ngô Quyền thành lập sau chiến thắng lừng lẫy trước quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938. Đây được coi là triều đại đầu tiên khai sáng thời kỳ độc lập của nước Việt sau hơn một ngàn năm bị Trung Hoa thống trị.

Tuy nhiên, biến cố xảy ra vào năm 944 khi Ngô Quyền qua đời. Con trai ông là Ngô Xương Ngập đã không được kế vị. Thay vào đó, Dương Tam Kha (em vợ của Ngô Quyền) đã cướp ngôi, tự xưng là Dương Bình Vương. Việc này không được các thủ lĩnh địa phương công nhận, dẫn đến tình trạng nhiều nơi nổi dậy, gây ra loạn lạc.

Trước tình hình đó, cuộc tranh chấp ngôi báu giữa nhà Ngô và ngoại tộc đã diễn ra. Hai anh em Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn, con của Ngô Quyền, đứng lên lật đổ Dương Tam Kha để giành lại ngai vàng. Năm 950, Ngô Xương Văn tự xưng làm Nam Tấn Vương, đóng đô ở Cổ Loa. Cùng lúc đó, được sự chuẩn tấu của Dương thái hậu, Ngô Xương Ngập cũng lên làm vua, xưng là Thiên Sách Vương. Kể từ đây, trên ngai vàng Đại Việt cùng tồn tại hai vị vua.

Triều đại duy nhất trong sử Việt có hai vua chung một ngai vàng (Ảnh minh hoạ)

Việc hai anh em cùng nắm quyền cai trị là điều chưa từng xảy ra, khiến cho triều đình ngày càng trở nên rối ren hơn. Đây cũng là thời điểm các sứ quân cát cứ bắt đầu hình thành và nổi dậy. Mâu thuẫn nội bộ cũng sớm nảy sinh. Năm 951, Ngô Xương Văn cùng Thiên Sách Vương đi đánh Đinh Bộ Lĩnh ở Hoa Lư (Ninh Bình) nhưng không thắng nên phải quay trở về. Sử sách ghi lại, "Ngô Xương Ngập là người chuyên quyền, không cho Ngô Xương Văn tham gia chính sự. Thậm chí, Ngô Xương Ngập còn định trừ Ngô Xương Văn để một mình làm vua."

Sự đồng trị này chấm dứt vào năm 954 khi Ngô Xương Ngập lâm bệnh và qua đời. Ngô Xương Văn một mình trị vì đất nước. Giai đoạn này, trong nước nhiều nơi làm loạn không thần phục triều đình. Nam Tấn Vương đã mang quân đi dẹp loạn, đầu tiên là dẹp được giặc Chu Thái ở Thao Giang (Phú Thọ). Đến năm 965, khi đem quân đi đánh hai thôn Đường và Nguyễn ở Thái Bình (Sơn Tây), ông bị phục binh bắn nỏ trúng và tử trận.

Ngô Xương Văn làm vua được 15 năm, và thời kỳ trị vì của ông cùng anh trai Ngô Xương Ngập được gọi chung là Hậu Ngô Vương. Sau khi Ngô Xương Văn qua đời, con trai ông là Ngô Xương Xí lên ngôi nhưng do thế lực yếu nên phải rút về giữ đất Bình Kiều. Từ năm 966, đất nước rơi vào cảnh chia cắt bởi 12 sứ quân, sử gọi là "Loạn 12 sứ quân". Đến năm Mậu Thìn 968, đạo quân của Đinh Bộ Lĩnh sau hàng loạt chiến thắng đã thống nhất đất nước, mở ra triều đại nhà Đinh.

T.Hà (Theo Thời Trang Vàng)