Danh mục

Nhà hát đầu tiên của Việt Nam là nhà hát nào?

Thứ sáu, 27/01/2017 07:21

Nhà hát Thành phố Hồ Chí Minh hay thường được gọi ngắn gọn là Nhà hát Thành phố hoặc Nhà hát Lớn là một nhà hát đầu tiên ở Việt Nam

Nhà hát Thành phố (Nhà hát TP) là công trình có mặt tiền hướng ra Công trường Lam Sơn và đường Đồng Khởi Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh. Nằm ở một vị trí thuận lợi tại trung tâm thành phố, nhà hát được xem là nhà hát trung tâm, đa năng chuyên tổ chức biểu diễn sân khấu nghệ thuật đồng thời cũng được sử dụng để tổ chức một số sự kiện lớn. Đây cũng là nhà hát thuộc loại lâu đời theo kiến trúc Tây Âu và được xem như một địa điểm tham quan của thành phố.

nhà hát lớn, nhà hát thành phố, nhà hát tp, nhà hát đầu tiên ở việt nam
Nhà hát lớn Sài Gòn là một đối trọng về mặt kiến trúc với Nhà hát lớn Hà Nội (cất năm 1911,
kiến trúc theo mẫu Opéra Garnier tại Paris, 900 chỗ ngồi, kiến trúc sư Broger et Harloy)

(Hình ảnh Nhà hát vào năm 1905)

Gia đoạn đầu bị "ghẻ lạnh"

Trong cuốn Sài Gòn năm xưa, cụ Vương Hồng Sển đã cho biết ngay từ năm 1863, Pháp đã đưa đoàn hát đầu tiên từ chính quốc sang biểu diễn phục vụ cho quan chức, sĩ quan, binh lính Pháp tại Sài Gòn. Do lúc đó chưa có rạp nên đoàn hát diễn tạm ở nhà gỗ của thủy sư đề đốc La Grandière, tại nơi gọi là Công trường Đồng Hồ (Place de l’Horloge) (góc Nguyễn Du – Đồng Khởi hiện nay).

Nhận thấy nhu cầu giải trí của người Pháp tăng cao, nhà hát được xây tạm tại lô đất đường Catinat, là chỗ khách sạn Caravelle bây giờ. Sau đó một thời gian bắt đầu khởi công xây dựng Nhà hát lớn vào năm 1898.

nhà hát lớn, nhà hát thành phố, nhà hát tp, nhà hát đầu tiên ở việt nam

Nhà hát lớn Thành phố ngày nay

Mặc dù là một công trình để phục vụ cho người Pháp nhưng dự án lại không được chính người Pháp ở Sài Gòn ủng hộ, thậm chí rất nhiều ý kiến phản đối vì cho rằng nhà hát nhỏ (chưa đầy 600 ghế) mà chi phí lại quá lớn, tiêu tốn tới 2.500.000 francs nhưng dự án vẫn cứ được triển khai.

Sau khi khánh thành, nhà hát được người dân gọi là nhà hát Tây, vì chỉ biểu diễn cho Tây bởi các đoàn hát Tây. Sau đó, cũng vì quá vắng và ít hoạt động trong bốn năm Thế chiến lần thứ I mà đến năm 1918, chính quyền TP đã cho phép Nhà hát lớn làm nơi trình diễn cho cả người Việt và nhờ vậy ngày 18-11-1918, lần đầu tiên người Việt Nam tổ chức biểu diễn tại Nhà hát TP với một màn trình diễn kịch pha cải lương.

Nhưng ngay cả việc có thêm các chương trình của người Việt cũng không cứu vãn được sự vắng vẻ, vì “khách ăn chơi bị các hộp đêm, quán ăn có nhạc, có khiêu vũ giúp vui thu hút gần hết, còn một mớ khác lại thích cine, chớp bóng nói, vừa lạ vừa hấp dẫn hơn” (Vương Hồng Sển).

Kiến trúc bên ngoài thay đổi theo thời gian

Về sau công trình tu sửa nhà hát được giao cho KTS Guichard thi công. Trên một diện tích xây dựng gần 3.200 m2, nhà hát được thi công một trệt, hai lầu với kiến trúc mặt tiền cũng như các họa tiết hoa văn khá giống bảo tàng Petit Palais tại Paris khánh thành cùng năm đó. Ngoài sân khấu chính với gần 600 chỗ ngồi, rạp được trang bị hệ thống ánh sáng hiện đại. Các họa tiết trang trí lẫn vật liệu xây dựng chính đều được đặt hàng sản xuất và vận chuyển từ Pháp qua.

Với kiến trúc kiểu cổ, với các phù điêu hoa văn và nhiều họa tiết, cùng với hai pho tượng nữ thần bán khỏa thân trước cửa vào theo phong cách Phục Hưng, dù nhận được nhiều lời khen nhưng sau này cũng không ít ý kiến chỉ trích là chi tiết rườm rà, nệ cổ… thế nên đến năm 1943 có đợt tu sửa lại nhà hát, rất nhiều họa tiết trang trí và cả hai pho tượng lớn cũng bị tháo dỡ nhằm tạo nên một bộ mặt hiện đại, trẻ trung và tươi mới cho Nhà hát TP.

Sau 1954, Nhà hát TP đã được thay đổi lại bộ mặt cho phù hợp với công năng mới, các họa tiết hoa văn nhỏ tiếp tục bị dỡ hẳn, hàng cột tròn phá bỏ. Phần họa tiết trang trí hoa văn trên cửa đi vào được thay đổi thành các đường kẻ sọc ngang. Lối kiến trúc tạo đường nét vuông vức để phù hợp với vị thế của một trụ sở hội họp chính trị.

Hơn 40 năm sau, kế hoạch phục chế Nhà hát TP lại quyết định phục dựng như nguyên bản ban đầu, tức là trả lại các hoa văn và tượng y như cũ. Sau 100 năm tồn tại và thay đổi, nay dung nhan của Nhà hát TP đã quay trở lại đẹp như thuở thanh xuân.

Nhà hát TP được trả lại đúng công năng

Được tạo ra với mong muốn thành nơi biểu diễn nghệ thuật sân khấu, đã có lúc vì vắng vẻ mà nhà hát đã bị đề nghị biến thành nơi hòa nhạc, biểu diễn xiếc, tổ chức hội họp...

Tuy nhiên, đến lần hoàn thành việc phục chế nhà hát năm 1998 (hai pho tượng nữ thần bán khỏa thân bằng đá trước cửa nhà hát đã được phục chế) thì Nhà hát TP đã được trả lại không gian đúng với công năng biểu diễn nghệ thuật.

nhà hát lớn, nhà hát thành phố, nhà hát tp, nhà hát đầu tiên ở việt nam

nhà hát lớn, nhà hát thành phố, nhà hát tp, nhà hát đầu tiên ở việt nam
Nhà hát TP vào tháng 8 năm 2013

VD (Theo Giadinhvietnam.com)

Tin được quan tâm

Hướng dẫn cách ghi âm cuộc gọi trên Zalo: Chỉ với 1 nút bấm, vô cùng đơn giản mà hàng triệu người dùng còn chưa biết!

Việc ghi âm cuộc gọi Zalo giúp người dùng lưu lại được những thông tin quan trọng, hỗ trợ hiệu quả cho công việc và...
Xài gì 3 ngày, 17 giờ trước

Không làm lại CCCD, người sinh vào 3 năm này sẽ bị phạt tiền và tạm dừng toàn bộ giao dịch ngân hàng

Từ nay đến hết năm 2025, những người sinh năm 2000, 1985 và 1965 sẽ phải làm lại căn cước công dân.
Kiến thức 3 ngày, 17 giờ trước

5 cái tên bị cấm khai sinh ở Việt Nam

Việc đặt tên cho con là một trong những quyết định quan trọng đầu đời của các bậc cha mẹ. Tuy nhiên, để đảm bảo...
Tin trong ngày 3 ngày, 15 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào Chủ Nhật, ngày 10 tháng 8, tức ngày 17 tháng 6 âm lịch?

Chủ nhật ngày 10 tháng 8, ngày 17 tháng 6 nhuận âm lịch, tương ứng với Năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày Tân Hợi....
Đời sống số 1 ngày, 6 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Thứ Bảy, ngày 9 tháng 8, tức ngày 16 tháng 6 nhuận âm lịch?

Ngày 9 tháng 8, thứ Bảy, ngày 16 tháng 6 âm lịch, là năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày Canh Hợi. Trong môi trường...
Đời sống số 2 ngày, 6 giờ trước

Ba con giáp kiếm được nhiều tiền nhất sẽ gặp nhiều may mắn trong hai năm tới, dẫn đầu và sự giàu có của họ tăng lên từng ngày

Trong hai năm tới, theo chiêm tinh học, ba con giáp sau được dự đoán sẽ có vận may tài chính vượt trội, dễ gặt...
Đời sống số 2 ngày, 12 giờ trước

Tin cùng mục

Kể từ bây giờ: Cấm dùng Căn cước/CCCD vào việc này, vi phạm sẽ bị phạt lên tới 6.000.000 đồng

Những hành vi dùng căn cước, căn cước công dân như dưới đây sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, người dân cần chú...
Kiến thức 25 phút trước

Tin vui, bảng lương giáo viên THCS 2026 được đề xuất cao nhất hơn 21 triệu đồng, ai hưởng lợi?

Theo Dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo, bảng lương...
Tin trong ngày 55 phút trước

Ở bậc học Cao đẳng, ngành nào đang hot, được doanh nghiệp 'săn' nhân lực từ giảng đường?

Không đợi đến khi sinh viên ra trường mới tuyển dụng, nhiều doanh nghiệp hiện nay đã vào cuộc ngay từ ngày đầu sinh viên...
Tin trong ngày 1 giờ, 25 phút trước

Những trường hợp này sẽ bị cắt trợ cấp thất nghiệp ngay trong đầu năm sau

Luật Việc làm (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 quy định những trường hợp bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Kiến thức 2 giờ, 55 phút trước

Theo quy định mới nhất: Người dân có thể bị phạt tới 3.000.000 đồng nếu có hành vi này trên xe khách

Người dân có thể bị phạt tới 3 triệu đồng theo quy định nếu có những hành vi này khi đi xe khách.
Kiến thức 2 giờ, 2 phút trước

Nghị định 168: Đi xe mượn của bạn bè, người thân cần mang theo giấy tờ gì để không bị phạt?

Việc điều khiển xe của bạn bè, người thân vẫn cần mang đầy đủ các giấy tờ.
Kiến thức 2 giờ, 3 phút trước

Tin mới cập nhật

Giày loafer không còn thịnh hành! Khắp phố phường đều là 'quần ống rộng + giày derby'

Thời trang đường phố của mùa hè năm nay đó chính là "quần ống rộng + giày derby", tạo nên phong cách vừa thoải mái...
Thời trang + 22 phút trước

Sao Việt 10/8: Nhạc sĩ Mặc Thế Nhân qua đời; Xúc động thư tay mẹ quá cố dành cho nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung

Tin sao Việt 10/8/2025: Nhạc sĩ Mặc Thế Nhân - tác giả ca khúc nổi tiếng "Cho vừa lòng em" - qua đời tại nhà...
Chuyện làng sao 2 giờ, 47 phút trước

Số định danh cá nhân sẽ thay thế BHXH: Người lao động cần làm gì?

Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam đã ban hành hướng dẫn thay thế mã số BHXH bằng số định danh cá nhân (ĐDCN) hoặc...
Tin trong ngày 2 giờ, 6 phút trước

Dự kiến cấm đăng ký xe xăng từ năm 2026: Khu vực nào ở TP.HCM sẽ áp dụng đầu tiên?

Cá nhân và hộ gia đình cư trú trong vùng phát thải thấp ở trung tâm TP.HCM sẽ không được đăng ký mới xe mô...
Dòng sự kiện 2 giờ, 11 phút trước

Từ nay, tự ý chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở không chỉ bị phạt tiền mà còn mất trắng tài sản?

Hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang phi nông nghiệp sẽ bị xử lý nghiêm, đặc biệt là với...
Kiến thức 2 giờ, 11 phút trước

Theo quy định, xe máy không chấp hành kiểm tra về nồng độ cồn bị phạt mức cao nhất là bao nhiêu?

Nghị định số 168/2024/NĐ-CP quy định rõ xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông...
Tin trong ngày 2 giờ, 25 phút trước

Loài động vật tưởng chừng đã 'tuyệt chủng 11 triệu năm' bất ngờ xuất hiện tại Việt Nam

Một loài chuột được cho là tuyệt chủng từ kỷ Miocen - cách đây hơn 11 triệu năm bất ngờ được ghi nhận rõ nét...
Kiến thức 3 giờ, 55 phút trước

4 câu người EQ thấp thường hay nói, tưởng khôn khéo ai ngờ bị trừ 'âm điểm'

Nhiều người tự cho rằng mình khéo léo nhưng lại vô tình khiến người khác khó chịu vì những câu nói tưởng chừng thông minh...
Đời sống trẻ 3 giờ, 25 phút trước

Người xưa luôn kiêng kỵ tháng nhuận, vì sao? Và nên làm gì để để mang lại bình yên, may mắn

Tháng nhuận thường bị gắn mác xui xẻo, nhiều người kiêng cữ đủ điều nhưng điều đó có thật sự đúng? Liệu đây chỉ là...
Kiến thức 4 giờ, 55 phút trước

Theo quy định mới nhất: Khoảng cách bật xi nhan trước khi rẽ cụ thể thế nào? Người tham gia giao thông lưu ý kẻo dính phạt

Theo Luật Trật tự An toàn Giao thông và Nghị định 168, người điều khiển xe máy và ô tô cần lưu ý điểm sau...
Kiến thức 4 giờ, 25 phút trước