Danh mục

Ly kỳ giai thoại "hà bá" đòi mỹ nhân, vua "mất" vợ

Thứ bảy, 24/03/2012 11:00

Biển nổi gió to, sóng lớn... Thần biển hiện lên, đòi nhà vua gã cho một nàng cung phi làm vợ. Trần Duệ Tông chưa biết tính sao thì Nguyễn Thị Bích Châu, ái phi được cứng chiều nhất đã xin được hy sinh vì vua và triều đình...

Một cung phi tài sắc

Trần Duệ Tông (1337 - 1377) là vua thứ 9 nhà Trần trong lịch sử Việt Nam, tên thật là Trần Kính), sinh tại kinh đô Thăng Long xưa. Trần Duệ Tông tiếp tục đường lối của cha ông, liên tục tuyển chọn nhân tài cho quốc gia. Ông đã tổ chức thi Đình năm 1374 tuyển chọn nhân tài cho quốc gia. Những nho sĩ thời đó như Đào Sư Tích (Trạng nguyên), Lê Hiến Phủ (Bảng nhãn), Trần Đình Thám (Thám hoa)... đều xuất thân từ bình dân, không trong hàng ngũ hoàng tộc. Vua rất coi trọng nho sỹ, coi đó là đại diện văn hiến nước nhà, nên cho ăn yến, áo xấp, tước phẩm...


Đền thờ bà Nguyễn Thị Bích Châu

Trong số nhân tài mà ông có được phải nhắc đến một mỹ nữ đã dâng lên vua "Kê minh thập sách" là Nguyễn Thị Bích Châu, vua Trần Duệ Tông xem xong, vỗ án khen: "Không ngờ một người con gái mà lại thông tuệ đến thế", nhưng xem xong, vua chẳng thực hiện một điều nào. Bích Châu là ái phi của vua Trần Duệ Tông; quê ở huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Bà là con gái đại thần Nguyễn Tướng Công; vừa có nhan sắc xinh đẹp, lại văn hay chữ tốt. Khi 13 tuổi, Bích Châu đã thông thạo Tứ Thư Ngũ Kinh. Năm Quý Sửu (1373), bà được tuyển vào cung và sớm được nhà vua sủng ái, phong làm quý phi.

Năm Đinh Tỵ (1377), vua Trần Duệ Tông cất 12 vạn binh đi đánh Chiêm Thành. Quý phi Nguyễn Thị Bích Châu dâng biểu can ngăn, phân tích lợi hại rất rành mạch, nhưng vua không nghe, vẫn chuẩn bị đội ngũ để tự mình thân chinh. Thấy vậy, bà Bích Châu lại viết một bài biểu lời lẽ tha thiết, khuyên nhà vua nên nghĩ lại. Nhưng bài biểu cuối cùng cũng bị xếp xó. Quá buồn rầu, bà đành xin phép chồng cho đi theo. Duệ Tông ưng cho. Bà là một trong mấy chục phi tần cung nữ đi theo ngự giá.

Khi thuyền chiến tới cửa biển Kỳ Hoa (huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh) thì gặp gió to sóng lớn, không thể qua được. Vua lo lắng, cho đòi một số bô lão địa phương tới hỏi. Một cụ tâu: "Mùa này vốn lặng gió. Dân chài chúng tôi thường ra khơi làm ăn. Trận gió lốc này là triệu chứng lạ. Trước mặt đây có một miếu thờ thần biển rất thiêng. Khách đi ghe mành qua lại thường ghé cầu cúng sẽ được yên ổn, nếu không thì thần phạt làm cho buồm gãy lái xiêu. Hoặc giả đó là do thần biển gây ra cũng chưa biết chừng".

Đêm ấy, vua Duệ Tông mộng thấy một vị thần xưng là Nam Minh đô đốc, thủ hạ của Quảng Lợi đại vương, muốn xin vua ban cho một người thiếp, nếu được như ý nguyện, mới làm cho bể yên, sóng lặng để thuyền vua đi qua. Sáng hôm sau, mặt biển Kỳ Hoa nổi cuồng phong dữ dội. Các thuyền chiến chòng chành sắp bị nhấn chìm. Vua sợ hãi, vội cho đòi các quan tướng và phi tần đến chỗ ngự tẩm, kể lại giấc mơ. Ai nấy nín lặng nhìn nhau, mặt cắt không được giọt máu.

Liều mình chết vì vua

Trong khi các quan tướng chưa biết ứng đối thế nào, thì Bích Châu từ sau trướng bước ra, nói: "Việc linh ứng của thần nhân như vậy là rõ ràng, chẳng còn nghi ngờ gì nữa. Tiện thiếp tình nguyện liều tấm thân bèo bọt này để chu toàn cho đoàn ngự giá và quan quân". Thấy ái phi quyết liều mình, Duệ Tông rất thương, bèn nói: "Lành dữ có số, họa phúc do trời. Ta há vì mộng mị vô thường để chịu thiệt nàng sao. Không được. Kẻ kia muốn làm gì thì làm, ta quyết không sợ!". Bích Châu lại tiếp: "Sự thể đến nơi rồi, khó mà cưỡng lại. Xin bệ hạ lấy tính mạng ba quân làm trọng, coi ái ân làm nhẹ. Chỉ tiêu một người cứu được muôn người, con đường ấy dễ đi hơn cả".

Vua Duệ Tông vẫn chưa chịu nghe, nhưng quý phi Bích Châu đã quay ra thuyền lệnh: ".... Các quan mau mau sửa soạn lễ vật cúng thần biển, kính báo thời khắc thiếp tôi được nhà vua cử làm sứ giả đi xin sóng lặng bể yên, phù trợ cho vua quan, quân lính nhà Trần được chiến thắng dịp này, đem bình an về cho đất nước".

Mặc sóng đánh tối tấp, nước tràn lênh láng, quý phi Bích Châu vẫn tươi tắn đến sụp quì lạy, cầu chúc nhà vua bình tĩnh và đại thắng. Bà khuyên vua: "Sau khi thiếp chết, xin bệ hạ sửa văn, nghĩ võ, tìm dùng người hiền, làm điều nhân nghĩa, nghĩ tới lâu dài cho đất nước...". Sau đó, bà quay về hướng Bắc lạy cha mẹ, vái chào tử biệt hàng quan quân, trang nghiêm đến ngồi gọn vào lòng chiếc thuyền thoi nhỏ có cắm đại hoàng kỳ (cờ nhà vua). Chiếc thuyền được quan quân thòng dây thả từ từ xuống biển, giữa những cơn sóng thần liên tiếp quật nước lên cao. Bà Bích Châu bình tĩnh nắm dây nhắm mắt.

Vừa đụng nước, chiếc thuyền lập tức quay vòng ngụp lặn với sóng cả, rồi chìm hẳn. Hai ngày sau, xác của bà nổi trên mặt biển, vẫn uy nghi trong bộ triều phục, nhấp nhô theo làn sóng bạc trôi dần vào bờ, được dân làng vớt lên rước đi an táng tại làng Kỳ Hoa. Lúc này, đoàn thuyền chiến của vua Trần Duệ Tông đã lướt tiến khá xa, chở đầy những bầu máu nóng sẵn sàng lao vào trận tiền với quyết tâm diệt giặc giữ yên bờ cõi, đền bù tâm nguyện của quý phi trước giờ tử biệt.

Thế nhưng, vì Trần Duệ Tông không nghe lời can gián, vẫn cho quân tiến sâu vào động Y Mang, đất Chiêm, nên bất ngờ bị trúng mưu của giặc Bà Ma, một tướng của Chế Bồng Nga, toàn quân tan rã. Vua tử trận ở Đồ Bàn (Qui Nhơn ngày nay). Sử ghi đó là ngày 23 tháng Giêng năm Đinh Tỵ (1377). Nhưng sự thực, theo một số nhà nghiên cứu lịch sử, thì khi quân Trần bị quân Chiêm phục kích, vua Trần Duệ Tông tử trận cùng hàng vạn binh lính, toàn quân rối loạn, có nguy cơ bị tiêu diệt toàn bộ, chính Bích Chấu đã lĩnh lấy trách nhiệm thống lĩnh ba quân, tổ chức cuộc lui binh an toàn, đưa được thi hài nhà vua ra khỏi chiến địa. Về đến cửa biển Kỳ Hoa, vừa thương khóc vua, vừa kiệt sức, bà đã trút hơi thở cuối cùng, và theo lời trăng trối của bà, quân lính đã chôn bà bên cửa bể Kỳ Hoa...

Nhớ công cung phi tài sắc vẹn toàn

Đúng 100 năm sau, vào năm Hồng Đức (1470), vua Lê Thánh Tông đi đánh Chiêm Thành, đến cửa biển Kỳ Hoa mộng thấy người đàn bà xưng là cung nhân triều Trần đến xin cứu giúp. Biết chuyện nàng Bích Châu, hôm sau, nhà vua liền viết một tờ hịch hạch tội Nam Minh đô đốc, sai thả xuống biển; lập tức vị này bị chém chết, xác nổi lên mặt nước. Đồng thời, có giai thoại rằng, thi thể của bà Bích Châu cũng nổi lên, còn đẹp y nguyên lúc bình sinh, nhà vua cho làm lễ mai táng. Sau khi thắng trận trở về, vua hạ chiếu lập đền, cấp ruộng tế và người trông coi; sắc phong cho bà là Chế Thắng, nên đền được gọi là Chế Thắng Phu Nhân.

Vua Lê Thánh Tông còn làm một bài thơ điếu bà Bích Châu: "Bản thị Hy Lăng cung lý nhân/ Lâm nguy vị quốc độc vong thân/ Yên phong nhất trận đào hao lãng/ Xuân dạ tam canh độ nhược tân/ Hàn thủy vô đoan mai Sở phụ/ Hương hồn hà xứ điếu Tương quân?/ Ta hồ, bách vạn hùng binh lữ/ Bất tận thư sinh nhất hịch văn!". Dịch thơ Nôm: "Nàng xưa cung nữ của Hy Lăng/ Vì nước lâm nguy, quyết xả thân/ Một trận gió yêu gây sóng cả/ Hồn nương bến bãi suốt đêm xuân/ Bỗng dưng sông lạnh vùi thân gái/ Biết chốn nào đây viếng nữ thần?/ Chán nhỉ, vạn ngàn quân tướng mạnh/ Chẳng bằng tờ hịch gã thư sinh!".

Sáu câu đầu vua ca tụng đức xả thân cứu nước của bà Bích Châu. Hai câu kết có ngụ ý chê vua Duệ Tông và tự đề cao mình. Có lẽ hương linh của bà Bích Châu không vui, vì chạm vào tình cảm kính trọng chồng. Vì thế, khi vua Lê Thánh Tông thắng trận, lúc khải hoàn qua đây, bà lại báo mộng, tạ ơn vua đã cứu mình, với lời van xin: "Bài thơ nhà vua đề ở Đền lời ý đều hay, duy hai câu kết có ý phẩm bình chuyện cũ, khiến lòng thiếp không được yên!". Nhà vua sực tỉnh, sửa ngay hai câu kết thành: "Cương thường vạn cổ ưng vô quý/ từ hạ thư cưu hý thủy văn. Dịch rằng: Vạn cổ cương thường lòng chẳng thẹn/ Thư cưu giỡn sóng dưới chân đền".

Đền Chế Thắng phu nhân nằm trên địa phận xã Hải Khẩu, huyện Kỳ Hoa (nay là xã Kỳ Ninh, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh). Năm 1991, Bộ Văn hóa Thông tin đã quyết định công nhận và xếp hạng đền thờ là di tích lịch sử và còn gọi bà Nguyễn Thị Bích Châu là Mẫu Kỳ Anh. Hàng năm, vào 12/2 âm lịch là ngày giỗ, nhân dân trong vùng lại tổ chức lễ hội rất to để tưởng niệm.

Người Đưa Tin

Tin được quan tâm

Người sinh vào 3 năm này sẽ bị phạt đến 500.000 đồng và tạm dừng toàn bộ giao dịch ngân hàng nếu không làm lại CCCD

Từ nay đến hết năm 2025, những người sinh năm 2000, 1985 và 1965 sẽ lần lượt bước sang tuổi 25, 40 và 60 phải...
Kiến thức 2 ngày, 7 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng ngày Thứ Tư, 23 tháng 7, tức ngày 29 tháng 6 âm lịch?

Ngày 23 tháng 7 là thứ Tư, ngày 29 tháng 6 âm lịch. Sự kết hợp của thiên can và địa chi là năm Tỵ,...
Đời sống số 2 ngày, 20 giờ trước

Từ nay, những trường hợp này xây nhà sẽ không cần xin Giấy phép xây dựng

Theo quy định hiện hành, sẽ có một số trường hợp xây nhà không cần xin Giấy phép xây dựng, người dân cần biết để...
Kiến thức 2 ngày, 6 giờ trước

Một tấm gỗ này mua được căn chung cư: Quý như ‘vàng ròng’ đắt đỏ nhất hành tinh

Bởi giá cao ngất ngưởng nên những cây gỗ loại này đang bị khai thác một cách triệt, phải đứng trước nguy cơ bị tuyệt...
Kiến thức 2 ngày, 21 giờ trước

Người từ 60 tuổi không có lương hưu phải đáp ứng điều kiện gì mới được nhận tiền trợ cấp hàng tháng?

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, ngoài những người đủ điều kiện hưởng lương hưu và đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã...
Kiến thức 2 ngày, 1 giờ trước

Những con giáp nào may mắn ngày Thứ Tư, 23 tháng 7, tức ngày 29 tháng 6 âm lịch?

Ngày 23 tháng 7 là thứ Tư, ngày 29 tháng 6 âm lịch. Sự kết hợp năm Tỵ, tháng Quý Mùi và ngày Quý Hợi....
Đời sống số 2 ngày, 23 giờ trước

Tin cùng mục

Chủ tịch UBND xã được xử phạt hành chính tối đa bao nhiêu tiền theo quy định mới nhất?

Từ ngày 1/7/2025, Chủ tịch UBND xã có thể xử phạt hành chính đến 50% mức tiền tối đa của từng lĩnh vực được giao...
Tin trong ngày 5 giờ, 31 phút trước

Điều kiện mua Nhà ở xã hội: Chứng minh thu nhập thế nào?

Để được mua nhà ở xã hội người dân cần đảm bảo các điều kiện trong đó có chứng minh thu nhập. Làm thế nào...
Kiến thức 5 giờ, 32 phút trước

Điểm sàn Học viện Tài chính năm 2025: Giảm 2 điểm so với năm ngoái

Học viện Tài chính vừa công bố ngưỡng đầu vào (điểm sàn) và cách quy đổi mức điểm xét tuyển, điểm trúng tuyển tương đương...
Tin trong ngày 5 giờ, 32 phút trước

Hàng triệu người chú ý: Bộ Công an vừa có đề xuất quan trọng liên quan đến bảo mật thông tin

Bộ Công an đề xuất doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thư điện tử, lưu trữ phải tích hợp hệ thống lọc mã độc trong...
Đời sống số 5 giờ, 32 phút trước

Điểm sàn loạt trường đại học khối ngành Kinh tế năm 2025: Thấp nhất 15 điểm

Hiện nhiều trường đại học khối ngành Kinh tế công bố điểm sàn xét tuyển theo phương thức sử dụng kết quả thi THPT năm...
Tin trong ngày 5 giờ, 32 phút trước

Cổng chào bằng thép cao 18m lớn nhất Việt Nam chuẩn bị khánh thành

Cổng chào này cao 18m, chế tác hoàn toàn bằng thép, được kỳ vọng là cổng chào thép lớn nhất Việt Nam.
Kiến thức 5 giờ, 32 phút trước

Tin mới cập nhật

Kể từ nay, chuyển đất vườn lên đất thổ cư người dân bắt buộc phải đóng khoản tiền này

Theo quy định mới nhất, khi chuyển đổi đất vườn lên đất thổ cư, người dân buộc sẽ phải đóng một số khoản tiền theo...
Kiến thức 20 phút trước

Mới nhất hiện nay: Người dân khám chữa bệnh tại nhà vẫn sẽ được BHYT chi trả, đúng không?

Luật sửa đổi, bổ sung Luật BHYT 2024 có hiệu lực từ 1/7, phạm vi được hưởng quyền lợi khám chữa bệnh của người tham...
Dòng sự kiện 21 phút trước

Tham gia đóng bảo hiểm nhân thọ bao nhiêu năm thì 'hoàn vốn'?

Không ít người tham gia bảo hiểm nhân thọ vẫn băn khoăn đóng bao nhiêu năm thì mới "hoàn vốn"? Câu hỏi này trở nên...
Tin trong ngày 21 phút trước

Ngôi làng ở Việt Nam vừa được báo nước ngoài ca ngợi là 'làng trên mây': Duy nhất cả nước lọt vào Top 6 châu Á

Đến vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, bạn cũng sẽ phải trầm trồ với cảnh sắc và con người nơi đây.
Du lịch Việt 21 phút trước

Từ bây giờ, công chức có hành vi gây bức xúc trong dư luận sẽ bị tạm đình chỉ công tác

Việc thực hiện thủ tục tạm đình chỉ công tác sẽ do người đứng đầu cấp có thẩm quyền bổ nhiệm và quản lý thực...
Kiến thức 21 phút trước

Sắp có thêm trường Đại học quy mô 5-10.000 sinh viên, kề cạnh sân bay quốc tế lớn nhất miền Bắc tương lai

Lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh khẳng định sẽ bố trí vị trí thuận lợi cho Học viện Hàng không Việt Nam xây dựng cơ sở...
Kiến thức 22 phút trước

Phụ nữ ngoài 40 có thể tham khảo những bộ trang phục này. Mỗi bộ đều có thể dùng làm tài liệu tham khảo. Chúng vừa sang trọng vừa phóng khoáng

Đối với tất cả mọi người, trang phục là một bài học đáng để học hỏi và chú ý. Nếu bạn đạt điểm cao trong...
Thời trang + 59 phút trước

Hai lỗi vi phạm giao thông phổ biến khiến người đi xe máy bị tước bằng lái, phạt lên tới 14.000.000 đồng

Đây đều là những vi phạm phổ biến nhiều người điều khiển phương tiện mắc phải nhưng áp theo quy định mới có mức phạt...
Kiến thức 2 giờ, 47 phút trước

Khi tôi nuôi dạy cậu con trai tuổi dậy thì như một 'con nhím', tính nổi loạn và mọi sự ngang ngược đều biến mất

Nuôi dạy một đứa trẻ tuổi dậy thì, nhiều khi giống như đang sống cùng một... chú nhím. Mỗi cái chạm quá gần, mỗi lời...
Chăm con 2 giờ, 47 phút trước

Phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi, sinh hai con gái có thể nhận tiền mặt trong trường hợp này

Bộ Y tế đề xuất nhiều giải pháp đột phá trong dự thảo Luật Dân số, trong đó có các chính sách hỗ trợ tài...
Tin trong ngày 2 giờ, 47 phút trước