Danh mục

Ly kỳ giai thoại "hà bá" đòi mỹ nhân, vua "mất" vợ

Thứ bảy, 24/03/2012 11:00

Biển nổi gió to, sóng lớn... Thần biển hiện lên, đòi nhà vua gã cho một nàng cung phi làm vợ. Trần Duệ Tông chưa biết tính sao thì Nguyễn Thị Bích Châu, ái phi được cứng chiều nhất đã xin được hy sinh vì vua và triều đình...

Một cung phi tài sắc

Trần Duệ Tông (1337 - 1377) là vua thứ 9 nhà Trần trong lịch sử Việt Nam, tên thật là Trần Kính), sinh tại kinh đô Thăng Long xưa. Trần Duệ Tông tiếp tục đường lối của cha ông, liên tục tuyển chọn nhân tài cho quốc gia. Ông đã tổ chức thi Đình năm 1374 tuyển chọn nhân tài cho quốc gia. Những nho sĩ thời đó như Đào Sư Tích (Trạng nguyên), Lê Hiến Phủ (Bảng nhãn), Trần Đình Thám (Thám hoa)... đều xuất thân từ bình dân, không trong hàng ngũ hoàng tộc. Vua rất coi trọng nho sỹ, coi đó là đại diện văn hiến nước nhà, nên cho ăn yến, áo xấp, tước phẩm...


Đền thờ bà Nguyễn Thị Bích Châu

Trong số nhân tài mà ông có được phải nhắc đến một mỹ nữ đã dâng lên vua "Kê minh thập sách" là Nguyễn Thị Bích Châu, vua Trần Duệ Tông xem xong, vỗ án khen: "Không ngờ một người con gái mà lại thông tuệ đến thế", nhưng xem xong, vua chẳng thực hiện một điều nào. Bích Châu là ái phi của vua Trần Duệ Tông; quê ở huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Bà là con gái đại thần Nguyễn Tướng Công; vừa có nhan sắc xinh đẹp, lại văn hay chữ tốt. Khi 13 tuổi, Bích Châu đã thông thạo Tứ Thư Ngũ Kinh. Năm Quý Sửu (1373), bà được tuyển vào cung và sớm được nhà vua sủng ái, phong làm quý phi.

Năm Đinh Tỵ (1377), vua Trần Duệ Tông cất 12 vạn binh đi đánh Chiêm Thành. Quý phi Nguyễn Thị Bích Châu dâng biểu can ngăn, phân tích lợi hại rất rành mạch, nhưng vua không nghe, vẫn chuẩn bị đội ngũ để tự mình thân chinh. Thấy vậy, bà Bích Châu lại viết một bài biểu lời lẽ tha thiết, khuyên nhà vua nên nghĩ lại. Nhưng bài biểu cuối cùng cũng bị xếp xó. Quá buồn rầu, bà đành xin phép chồng cho đi theo. Duệ Tông ưng cho. Bà là một trong mấy chục phi tần cung nữ đi theo ngự giá.

Khi thuyền chiến tới cửa biển Kỳ Hoa (huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh) thì gặp gió to sóng lớn, không thể qua được. Vua lo lắng, cho đòi một số bô lão địa phương tới hỏi. Một cụ tâu: "Mùa này vốn lặng gió. Dân chài chúng tôi thường ra khơi làm ăn. Trận gió lốc này là triệu chứng lạ. Trước mặt đây có một miếu thờ thần biển rất thiêng. Khách đi ghe mành qua lại thường ghé cầu cúng sẽ được yên ổn, nếu không thì thần phạt làm cho buồm gãy lái xiêu. Hoặc giả đó là do thần biển gây ra cũng chưa biết chừng".

Đêm ấy, vua Duệ Tông mộng thấy một vị thần xưng là Nam Minh đô đốc, thủ hạ của Quảng Lợi đại vương, muốn xin vua ban cho một người thiếp, nếu được như ý nguyện, mới làm cho bể yên, sóng lặng để thuyền vua đi qua. Sáng hôm sau, mặt biển Kỳ Hoa nổi cuồng phong dữ dội. Các thuyền chiến chòng chành sắp bị nhấn chìm. Vua sợ hãi, vội cho đòi các quan tướng và phi tần đến chỗ ngự tẩm, kể lại giấc mơ. Ai nấy nín lặng nhìn nhau, mặt cắt không được giọt máu.

Liều mình chết vì vua

Trong khi các quan tướng chưa biết ứng đối thế nào, thì Bích Châu từ sau trướng bước ra, nói: "Việc linh ứng của thần nhân như vậy là rõ ràng, chẳng còn nghi ngờ gì nữa. Tiện thiếp tình nguyện liều tấm thân bèo bọt này để chu toàn cho đoàn ngự giá và quan quân". Thấy ái phi quyết liều mình, Duệ Tông rất thương, bèn nói: "Lành dữ có số, họa phúc do trời. Ta há vì mộng mị vô thường để chịu thiệt nàng sao. Không được. Kẻ kia muốn làm gì thì làm, ta quyết không sợ!". Bích Châu lại tiếp: "Sự thể đến nơi rồi, khó mà cưỡng lại. Xin bệ hạ lấy tính mạng ba quân làm trọng, coi ái ân làm nhẹ. Chỉ tiêu một người cứu được muôn người, con đường ấy dễ đi hơn cả".

Vua Duệ Tông vẫn chưa chịu nghe, nhưng quý phi Bích Châu đã quay ra thuyền lệnh: ".... Các quan mau mau sửa soạn lễ vật cúng thần biển, kính báo thời khắc thiếp tôi được nhà vua cử làm sứ giả đi xin sóng lặng bể yên, phù trợ cho vua quan, quân lính nhà Trần được chiến thắng dịp này, đem bình an về cho đất nước".

Mặc sóng đánh tối tấp, nước tràn lênh láng, quý phi Bích Châu vẫn tươi tắn đến sụp quì lạy, cầu chúc nhà vua bình tĩnh và đại thắng. Bà khuyên vua: "Sau khi thiếp chết, xin bệ hạ sửa văn, nghĩ võ, tìm dùng người hiền, làm điều nhân nghĩa, nghĩ tới lâu dài cho đất nước...". Sau đó, bà quay về hướng Bắc lạy cha mẹ, vái chào tử biệt hàng quan quân, trang nghiêm đến ngồi gọn vào lòng chiếc thuyền thoi nhỏ có cắm đại hoàng kỳ (cờ nhà vua). Chiếc thuyền được quan quân thòng dây thả từ từ xuống biển, giữa những cơn sóng thần liên tiếp quật nước lên cao. Bà Bích Châu bình tĩnh nắm dây nhắm mắt.

Vừa đụng nước, chiếc thuyền lập tức quay vòng ngụp lặn với sóng cả, rồi chìm hẳn. Hai ngày sau, xác của bà nổi trên mặt biển, vẫn uy nghi trong bộ triều phục, nhấp nhô theo làn sóng bạc trôi dần vào bờ, được dân làng vớt lên rước đi an táng tại làng Kỳ Hoa. Lúc này, đoàn thuyền chiến của vua Trần Duệ Tông đã lướt tiến khá xa, chở đầy những bầu máu nóng sẵn sàng lao vào trận tiền với quyết tâm diệt giặc giữ yên bờ cõi, đền bù tâm nguyện của quý phi trước giờ tử biệt.

Thế nhưng, vì Trần Duệ Tông không nghe lời can gián, vẫn cho quân tiến sâu vào động Y Mang, đất Chiêm, nên bất ngờ bị trúng mưu của giặc Bà Ma, một tướng của Chế Bồng Nga, toàn quân tan rã. Vua tử trận ở Đồ Bàn (Qui Nhơn ngày nay). Sử ghi đó là ngày 23 tháng Giêng năm Đinh Tỵ (1377). Nhưng sự thực, theo một số nhà nghiên cứu lịch sử, thì khi quân Trần bị quân Chiêm phục kích, vua Trần Duệ Tông tử trận cùng hàng vạn binh lính, toàn quân rối loạn, có nguy cơ bị tiêu diệt toàn bộ, chính Bích Chấu đã lĩnh lấy trách nhiệm thống lĩnh ba quân, tổ chức cuộc lui binh an toàn, đưa được thi hài nhà vua ra khỏi chiến địa. Về đến cửa biển Kỳ Hoa, vừa thương khóc vua, vừa kiệt sức, bà đã trút hơi thở cuối cùng, và theo lời trăng trối của bà, quân lính đã chôn bà bên cửa bể Kỳ Hoa...

Nhớ công cung phi tài sắc vẹn toàn

Đúng 100 năm sau, vào năm Hồng Đức (1470), vua Lê Thánh Tông đi đánh Chiêm Thành, đến cửa biển Kỳ Hoa mộng thấy người đàn bà xưng là cung nhân triều Trần đến xin cứu giúp. Biết chuyện nàng Bích Châu, hôm sau, nhà vua liền viết một tờ hịch hạch tội Nam Minh đô đốc, sai thả xuống biển; lập tức vị này bị chém chết, xác nổi lên mặt nước. Đồng thời, có giai thoại rằng, thi thể của bà Bích Châu cũng nổi lên, còn đẹp y nguyên lúc bình sinh, nhà vua cho làm lễ mai táng. Sau khi thắng trận trở về, vua hạ chiếu lập đền, cấp ruộng tế và người trông coi; sắc phong cho bà là Chế Thắng, nên đền được gọi là Chế Thắng Phu Nhân.

Vua Lê Thánh Tông còn làm một bài thơ điếu bà Bích Châu: "Bản thị Hy Lăng cung lý nhân/ Lâm nguy vị quốc độc vong thân/ Yên phong nhất trận đào hao lãng/ Xuân dạ tam canh độ nhược tân/ Hàn thủy vô đoan mai Sở phụ/ Hương hồn hà xứ điếu Tương quân?/ Ta hồ, bách vạn hùng binh lữ/ Bất tận thư sinh nhất hịch văn!". Dịch thơ Nôm: "Nàng xưa cung nữ của Hy Lăng/ Vì nước lâm nguy, quyết xả thân/ Một trận gió yêu gây sóng cả/ Hồn nương bến bãi suốt đêm xuân/ Bỗng dưng sông lạnh vùi thân gái/ Biết chốn nào đây viếng nữ thần?/ Chán nhỉ, vạn ngàn quân tướng mạnh/ Chẳng bằng tờ hịch gã thư sinh!".

Sáu câu đầu vua ca tụng đức xả thân cứu nước của bà Bích Châu. Hai câu kết có ngụ ý chê vua Duệ Tông và tự đề cao mình. Có lẽ hương linh của bà Bích Châu không vui, vì chạm vào tình cảm kính trọng chồng. Vì thế, khi vua Lê Thánh Tông thắng trận, lúc khải hoàn qua đây, bà lại báo mộng, tạ ơn vua đã cứu mình, với lời van xin: "Bài thơ nhà vua đề ở Đền lời ý đều hay, duy hai câu kết có ý phẩm bình chuyện cũ, khiến lòng thiếp không được yên!". Nhà vua sực tỉnh, sửa ngay hai câu kết thành: "Cương thường vạn cổ ưng vô quý/ từ hạ thư cưu hý thủy văn. Dịch rằng: Vạn cổ cương thường lòng chẳng thẹn/ Thư cưu giỡn sóng dưới chân đền".

Đền Chế Thắng phu nhân nằm trên địa phận xã Hải Khẩu, huyện Kỳ Hoa (nay là xã Kỳ Ninh, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh). Năm 1991, Bộ Văn hóa Thông tin đã quyết định công nhận và xếp hạng đền thờ là di tích lịch sử và còn gọi bà Nguyễn Thị Bích Châu là Mẫu Kỳ Anh. Hàng năm, vào 12/2 âm lịch là ngày giỗ, nhân dân trong vùng lại tổ chức lễ hội rất to để tưởng niệm.

Người Đưa Tin

Tin được quan tâm

Vì sao giới siêu giàu mua điện thoại lại ít chọn iPhone? Những tỷ phú giàu nhất thế giới hay dùng điện thoại gì?

iPhone từ lâu được xem là biểu tượng của đẳng cấp và công nghệ, với thiết kế sang trọng và hiệu năng mạnh mẽ. Tuy...
Xài gì 2 ngày, 6 giờ trước

Ngày mùng 1 tháng 6 âm lịch (nhuận) Ất Tỵ 2025, thắp hương vào khung giờ nào đẹp?

Thắp hương ngày mùng 1 tháng 6 âm lịch năm Ất Tỵ (2025), đặc biệt là tháng nhuận vào khung giờ này được coi là...
Làm sao 3 ngày, 12 giờ trước

Loài cá duy nhất trên thế giới có thể sống 5 năm không cần nước, xuất hiện từ cách đây 390 triệu năm

Loài cá này có hệ thống hô hấp tiến hóa cao, lấy oxy thẳng từ không khí giống những động vật trên cạn.
Kiến thức 2 ngày, 23 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 25 tháng 7 là thứ Sáu, ngày mùng 1 tháng 6 nhuận âm lịch

Sau Đại Nhiệt, nhiệt độ và độ ẩm sẽ hòa quyện, và đất sẽ trở thành trung tâm của sức mạnh. Thứ Sáu, ngày 25...
Đời sống số 1 ngày, 10 giờ trước

Thắp hương ngày mùng 1 chú ý: Không được đặt bình hoa ở bên trái, vì sao?

Nhà giàu không đặt bình hoa ở bên trái bàn thờ khi thắp hương, nhất là vào mùng 1, ngày rằm. Điều họ làm là...
Đời sống số 2 ngày, 22 giờ trước

Kể từ nay, chuyển đất vườn lên đất thổ cư người dân bắt buộc phải đóng khoản tiền này

Theo quy định mới nhất, khi chuyển đổi đất vườn lên đất thổ cư, người dân buộc sẽ phải đóng một số khoản tiền theo...
Kiến thức 2 ngày, 5 giờ trước

Tin cùng mục

Những con giáp nào cần thận trọng vào Chủ Nhật, ngày 27 tháng 7, tức ngày mùng 3 tháng 6 nhuận âm lịch?

Ngày 27 tháng 7 là Chủ Nhật, ngày mùng 3 tháng 6 nhuận âm lịch, và sự kết hợp giữa thiên can và địa chi...
Đời sống số 57 phút trước

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn sẽ chọn bức tranh hoa nào trong bốn bức tranh sau đây? Vận may nào sẽ đến với bạn trong năm nay?

Rất vui được cùng bạn khám phá vận may trong năm nay! Hãy chọn một trong bốn bức tranh hoa dưới đây mà bạn cảm...
Đời sống số 1 giờ, 17 phút trước

Kể từ nay, hàng triệu người nhận lương bị hụt 1.575.000 đồng/tháng là do đâu?

Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 chính thức có hiệu lực vào ngày 1/7/2025, đưa ra nhiều thay đổi quan trọng trong cách...
Kiến thức 2 giờ, 48 phút trước

Kể từ nay, chủ phương tiện có thể bị phạt tới 6.000.000 đồng, tước bằng lái nếu quên làm việc này

Thực hiện việc này nghiêm túc, đúng hạn là nghĩa vụ của chủ phương tiện, đồng thời là cơ sở pháp lý quan trọng để...
Kiến thức 2 giờ, 17 phút trước

Từ 1/7/2025, nhiều người “ngã ngửa” vì không được sang tên Sổ đỏ: Đâu là lý do?

Từ ngày 1/7/2025, một số trường hợp sẽ không được sang tên sổ đỏ theo quy định mới, người dân cần nắm rõ để tránh...
Kiến thức 2 giờ, 23 phút trước

Từ 2026, ngành nghề này dù được nghỉ hưu sớm cũng không bị giảm lương hưu, lương được xếp ở mức cao nhất

Ngày 16/6/2025, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Luật Nhà giáo - đạo luật chuyên ngành đầu tiên quy định đầy đủ...
Tin trong ngày 2 giờ, 29 phút trước

Tin mới cập nhật

Diện mạo gây sốc của mỹ nhân 'Vườn sao băng' và nam tài tử 'Trái tim mùa thu' sau 10 năm kết hôn

Cả Park Soo Jin lẫn Won Bin đều lên xe hoa vào năm 2015 và tỏ ra im hơi lặng tiếng hậu yên bề gia...
Chuyện làng sao 57 phút trước

Động thái đầu tiên của Lan Phương sau khi công bố ly thân với chồng ngoại quốc

Tối 25/7, chỉ một ngày sau khi công bố chuyện ly thân, Lan Phương đã có động thái đầu tiên trên mạng xã hội. Cô...
VIDEO 57 phút trước

'Nếu trong nhà có hai thứ, trẻ con sẽ khó thành đạt': Đừng mang hai thứ này về nhà

Gia đình là mảnh đất nuôi dưỡng con trẻ trưởng thành, nắm giữ tương lai của chúng. Một bầu không khí gia đình tốt đẹp...
Kiến thức 3 giờ, 42 phút trước

Ai cũng sạc pin đầy 100% rồi rút phích cắm nhưng hóa ra việc này hoàn toàn sai, mách bạn cách đúng giúp kéo dài tuổi thọ

Bạn vẫn nghĩ sạc đầy 100% rồi rút phích cắm là đúng cách để bảo vệ pin? Thật ra đây là sai lầm mà hầu...
Xài gì 3 giờ, 43 phút trước

Bà nội trợ thông minh nhất định phải đọc: Đây chính là cách các siêu thị bào mòn ví tiền tiền của chúng ta

Bạn có từng rơi vào cảnh đi siêu thị chỉ định mua vài món, nhưng khi ra về lại đầy một giỏ hàng? Đừng vội...
Kiến thức 3 giờ, 51 phút trước

Phụ nữ trên 40 tuổi nên chú ý hơn đến cách ăn mặc! Trang phục phù hợp có thể tạo nên vẻ ngoài sang trọng

Đối với hầu hết phụ nữ, trang phục là ưu tiên hàng đầu, bởi vì trang phục phù hợp có thể tăng thêm nét quyến...
Thời trang + 3 giờ, 54 phút trước

Một cụ bà bị xuất huyết não khi dùng điều hòa? Bác sĩ: Người trên 60 tuổi cần lưu ý 5 điểm khi dùng điều hòa, nhà có người già nhất định phải biết

Vào mùa hè, điều hòa trở thành cứu cánh, nhưng với người trên 60 tuổi, nếu sử dụng không đúng cách, cũng có thể trở...
Chăm sóc sức khỏe 3 giờ, 57 phút trước

Nhân vật nhận cát-xê cao nhất đoàn phim Tây Du Ký 1986, vượt xa cả Tôn Ngộ Không, đạo diễn phải thuê chuyên cơ đến đón chỉ để xuất hiện 3 phút

Sau 39 năm, Tây Du Ký năm 1986 vẫn giữ vững vị trí là một tác phẩm truyền hình kinh điển, ghi dấu ấn sâu...
Chuyện làng sao 3 giờ, 59 phút trước

Những con giáp nào may mắn Ngày Chủ Nhật, 27 tháng 7 là mùng 3 của tháng 6 nhuận âm lịch?

Chủ Nhật, ngày 27 tháng 7 là ngày thứ ba của tháng sáu âm lịch. Sự kết hợp Thiên Can Địa Chi là Năm Tỵ,...
Đời sống số 3 giờ, 9 phút trước

Tin vui: Cán bộ có 20 năm công tác nghỉ hưu trước tuổi có thể được nhận trợ cấp lên tới 60 tháng lương, biết để nhận đủ

Theo quy định mới, người lao động nghỉ hưu trước tuổi có thể được nhận trợ cấp lên tới 60 tháng lương, tùy thuộc vào...
Kiến thức 3 giờ, 12 phút trước