Danh mục

Giai thoại về đại gia từng sở hữu 20.000 căn nhà ở Sài Gòn

Thứ bảy, 04/02/2012 11:37

Sở hữu hầu hết các căn nhà ở những con phố lớn khu vực trung tâm Sài Gòn vào thế kỷ trước, người đàn ông với đôi gánh hàng phế liệu trở thành một trong bốn người giàu có nhất Việt Nam.

Lịch sử ghi nhận chú Hỏa (1845-1901) còn gọi là Hứa Bổn Hòa, Hui Bon Hoa, Jean Baptiste Hui Bon Hoa, là một thương nhân, nổi tiếng nhất trong Tứ đại phú hộ lừng danh nước Việt. “Nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Hỏa” (Huyện Sỹ - Lê Phát Đạt; Tổng đốc Phương - Đỗ Hữu Phương; Bá hộ Xường - Lý Tường Quan và chú Hỏa - Hui Bon Hoa).

Theo nhà nghiên cứu Vương Hồng Sển: chú Hỏa nổi tiếng không chỉ vì sự giàu có mà còn phải kể đến tấm lòng không chỉ thu vén cho riêng mình mà còn biết hướng tới cộng đồng của ông. Ông có nhiều đóng góp quan trọng trong sự hình thành bộ mặt thành phố Sài Gòn trong thời gian này.

Giàu lên từ đôi gánh phế liệu

Ông có gốc ở tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Tên khai sinh là Hứa Bổn Hòa (Hui Bon Hoa). Tổ tiên ông di cư sang Việt Nam sau khi triều đình Mãn Thanh tiêu diệt nhà Minh - được chúa Nguyễn cho định cư ở Nam bộ từ thế kỷ 17.

Về sự giàu có của chú Hỏa thì người Sài Gòn còn có nhiều tranh cãi. Nhưng có một điều chắc chắn là người đàn ông người Việt gốc Hoa này đã khởi nghiệp từ nghề buôn bán phế liệu và lang thang với đôi quang gánh trong nhiều trưa nắng gắt khắp các con phố Sài Gòn vào cuối thế kỷ 19.

Nhiều người kể, có dịp vào nhà chú Hỏa lúc trước giải phóng đã nhìn thấy đôi quang gánh đặt trong tủ kính, chưng giữa nhà như vật vừa trang trí, vừa là kỷ niệm thuở hàn vi. Những giai thoại cho rằng, trong một lần thu mua phế liệu, chú Hỏa nhặt được một túi vàng nằm trong chiếc ghế nệm cũ. Cũng có người lại tin rằng, ông mua được một bức tượng đồng bên trong đầy vàng, rồi nhờ biết đọc chữ Hán, nên mua trúng đồ từ thời nhà Minh, nhà Thanh và cả nhà Hán nữa rồi số đồ cổ đó được ông bán đi lấy một số tiền lớn để tạo dựng sự nghiệp. Nhưng, hầu hết các giai thoại này đều không đứng vững trước thời gian và lịch sử.


Khách sạn Majestic xưa và nay, vốn là một tài sản của chú Hỏa

Một giả thuyết khác cho rằng chú Hỏa đã làm việc với một chủ người Pháp, nhờ tính siêng năng lại thật thà nên ông chủ Pháp thương tình, giúp chú vốn liếng mở tiệm cầm đồ và buôn bán. Các giai thoại trên đều mơ hồ nhưng có một thực tế ít ai đề cập đến đó là ngoài sự cần mẫn làm ăn, chịu khó, chú Hỏa còn có một đầu óc kinh doanh siêu hạng. Ông khởi nghiệp từ đôi bàn tay trắng và nhờ khả năng ấy mà trở nên một đại gia lừng lẫy nổi tiếng trong lịch sử nước nhà.

Một giai thoại được xem là có cơ sở nhất trong những năm tháng khởi nghiệp của chú Hỏa là việc chính quyền Pháp thời ấy có mở một cuộc đấu giá thanh lý 20.000 máy truyền tin cũ, không còn giá trị sử dụng. Các ông chủ thầu tại Sài Gòn thời ấy nghe đến thông tin này thì phì cười bỏ qua. Nhưng là một người từng làm nghề mua bán phế liệu, chú Hỏa nhìn thấy món hời lớn từ những chiếc máy truyền tưởng như vô dụng này. Không có một giá trị nào đối với việc tái sản xuất, nhưng trước đó, chú Hỏa đã một lần phân loại thành công vàng từ một chiếc máy truyền tin như vậy.

Vận dụng tất cả những mối quan hệ, mượn tiền, vay vốn, ông cầm cố tất cả tài sản để kiếm cho đủ số tiền mua trọn bộ 20 ngàn cái máy truyền tin phế thải. Sau khi phân kim, chú Hỏa thu được một số lượng vàng khá lớn, từ số tiền này và với tầm nhìn chiến lược của một nhà kinh doanh đại tài, ông đã xây dựng nên sự nghiệp.

Trở thành vua nhà đất

Khi có vàng, chú Hỏa chuyển sang kinh doanh nhà đất, bất động sản nhờ có óc kinh doanh,  đặc biệt là có tầm nhìn xa cả trăm năm, mà bây giờ, người ta gọi đó là “đón đầu quy hoạch”.

Thời đó, khu chợ Bến Thành bây giờ chỉ là một vũng lầy với con kênh; đất trống Sài Gòn, Gia Định thì giá rẻ như bèo. Bắt được tin tức người Pháp có kế hoạch lấp vũng lầy và lấp con kinh để xây một cái chợ mới, nằm sát ngôi chợ đã có gọi là Chợ Cũ ngày nay, chú Hỏa tung tiền ra mua toàn bộ vùng đất vừa mới lấp. Một vụ giao dịch rất táo bạo, vì thời đó, không có kiểu giao dịch bất động sản nào theo kiểu này.

Sau khi khu chợ mới xây xong, ngày nay là Chợ Bến Thành thì trong tay chú Hỏa có 20.000 căn nhà phố cho thuê. Trong số hàng nghìn căn nhà của chú Hỏa có những công trình rất lớn còn tồn tại đến ngày nay, và không hề bị lỗi thời như: Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, Khách sạn Majestic, Bệnh viện Từ Dũ, Trung tâm cấp cứu Sài Gòn , khu nhà khách Chính phủ, nhiều ngân hàng, trụ sở mua bán ở khắp Sài Gòn.


Hình ảnh chợ Bến Thành thế kỷ trước

Bất động sản của ông còn là  các công trình nhà riêng, chùa chiền, bệnh viện khác, các công trình này đóng góp một vai trò quan trọng trong việc hình thành bộ mặt thành phố Sài Gòn.

Người Sài Gòn xưa từng có câu truyền khẩu nổi tiếng “đi tàu chú Hỷ, ở nhà chú Hỏa”. Nếu như chú Hỷ là ông “vua tàu bè” có tàu Thông Hiệp chạy khắp Nam kỳ - Lục tỉnh lúc bấy giờ thì chú Hỏa là ông “vua nhà đất” với gia sản là các căn nhà phố khắp khu vực Sài Gòn - Gia Định - Chợ Lớn. Nếu tính giá trị ngày hôm nay của lượng bất động sản ấy thì sẽ là một con số không thể tưởng tượng nổi.

Khi có được vốn liếng, ông thành lập Công ty Hui Bon Hoa và các con, cực thịnh vào khoảng cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, có những đóng góp rất quan trọng trong việc xây dựng thành phố Sài Gòn.


Một góc Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM là nơi gia đình chú Hỏa từng sinh sống

Theo nhà nghiên cứu Vương Hồng Sển trong một tác phẩm của mình: “Hui Bon Hoa có nhiều con cháu luôn luôn hòa thuận, gia tài giữ nguyên vẹn không chia phần manh mún, chỉ cùng nhau chia lợi tức, và mỗi khi cần dùng số tiền to tát thì người trong họ phải xin chữ ký của người trưởng huynh, khi ấy ngân hàng mới phát bạc. Nhờ giữ gìn có phương pháp cho nên sự nghiệp Hui Bon Hoa ngày càng đồ sộ thêm mãi, không sứt mẻ mảy may nào”.

Dù một phần lớn phố xá Sài Gòn thời ấy là của Công ty Hui Bon Hoa làm chủ, nhưng công ty này được tiếng là “rất biết điều” và không bao giờ làm khó người mướn phố. Lúc trở thành một đại gia danh tiếng, ông tự đặt tên Pháp cho mình là Jean Baptiste Hui Bon Hoa. Theo các giai thoại, lúc sinh thời, nhờ sự giàu có của mình, nhà cầm quyền người Pháp dù rất hách dịch với quan chức và nhân dân người Việt, nhưng đối với chú Hỏa thì phải một mực cầu thân.

Nhưng không chỉ nổi tiếng trong nước, bấy giờ, chú Hỏa còn lừng lẫy khắp Đông Dương không chỉ bởi gia sản kếch sù mà còn bởi sự thức thời. Ông có hơn 10 người con thì hầu hết được cho đi du học tại các nước lớn như Anh, Pháp, Đức, Nhật… Được biết, các con ông ai nấy đều học hành thành đạt, mỗi người đều được nhập quốc tịch, được lưu lại làm việc ở nước sở tại. Từ sau năm 1975, con cháu chú Hỏa hầu như đều đã ra nước ngoài sống.

Thậm chí, sự nổi tiếng của chú Hỏa còn để lại cả những rắc rồi sau này cho những người không hề có liên quan đến ông. Chú Hỏa đã chết từ đầu thế kỷ trước nhưng vẫn đứng tên trên giấy báo và hóa đơn tiền nước. Mặc cho chủ nhà thay đổi qua nhiều đời nhưng hóa đơn tiền nước của một dãy phố tại Chợ Lớn vẫn là tên người chủ đời đầu đã chết cách đây cả trăm năm.

Năm 2003, khi mua căn nhà ở đường Phan Văn Khỏe (phường 2, quận 6, TP.HCM), bà L. tiếp tục sử dụng đồng hồ nước đã gắn tại đây từ lâu. Hàng tháng bà sử dụng và đóng tiền đều đặn cho Công ty cấp nước. Năm 2007, bà L. thấy mức nước tiêu thụ bỗng tăng vọt nên báo cho công ty đến kiểm tra. Qua kiểm tra, công ty phát hiện đồng hồ nước bà L. đang sử dụng do ông Hui Bon Hoa đứng tên. Công ty cho rằng bà L. không thông báo, làm thủ tục đổi tên trên danh bạ, điều chỉnh định mức nước cho đúng thực tế. Do đó, công ty đã truy thu hơn 1.400 m³ nước với tổng cộng hơn… 7 triệu đồng.

Với gia phong hết sức quy củ, sinh thời, chú Hỏa và con cháu sống trong một tòa nhà tọa lạc tại số 97 đường Phó Đức Chính, quận 1, ngày nay là Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Trải qua gần 100 năm mà vẫn sừng sững với dáng dấp cổ kính, tĩnh lặng, âm u, càng làm cho những giai thoại về chú Hỏa trở nên bí ẩn. Cũng tại dinh thự ấy, những giai thoại về con ma nhà họ Hứa đã ra đời mà nhiều người ngày nay vẫn còn nhắc lại.

Kỳ 2: Căn nhà có 99 cửa và con ma nhà họ Hứa.

Infonet

Tin được quan tâm

Vì sao giới siêu giàu mua điện thoại lại ít chọn iPhone? Những tỷ phú giàu nhất thế giới hay dùng điện thoại gì?

iPhone từ lâu được xem là biểu tượng của đẳng cấp và công nghệ, với thiết kế sang trọng và hiệu năng mạnh mẽ. Tuy...
Xài gì 2 ngày, 4 giờ trước

Ngày mùng 1 tháng 6 âm lịch (nhuận) Ất Tỵ 2025, thắp hương vào khung giờ nào đẹp?

Thắp hương ngày mùng 1 tháng 6 âm lịch năm Ất Tỵ (2025), đặc biệt là tháng nhuận vào khung giờ này được coi là...
Làm sao 2 ngày, 10 giờ trước

Loài cá duy nhất trên thế giới có thể sống 5 năm không cần nước, xuất hiện từ cách đây 390 triệu năm

Loài cá này có hệ thống hô hấp tiến hóa cao, lấy oxy thẳng từ không khí giống những động vật trên cạn.
Kiến thức 2 ngày, 21 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 25 tháng 7 là thứ Sáu, ngày mùng 1 tháng 6 nhuận âm lịch

Sau Đại Nhiệt, nhiệt độ và độ ẩm sẽ hòa quyện, và đất sẽ trở thành trung tâm của sức mạnh. Thứ Sáu, ngày 25...
Đời sống số 1 ngày, 8 giờ trước

Thắp hương ngày mùng 1 chú ý: Không được đặt bình hoa ở bên trái, vì sao?

Nhà giàu không đặt bình hoa ở bên trái bàn thờ khi thắp hương, nhất là vào mùng 1, ngày rằm. Điều họ làm là...
Đời sống số 2 ngày, 20 giờ trước

Kể từ nay, chuyển đất vườn lên đất thổ cư người dân bắt buộc phải đóng khoản tiền này

Theo quy định mới nhất, khi chuyển đổi đất vườn lên đất thổ cư, người dân buộc sẽ phải đóng một số khoản tiền theo...
Kiến thức 2 ngày, 2 giờ trước

Tin cùng mục

Từ 1/7/2025, nhiều người “ngã ngửa” vì không được sang tên Sổ đỏ: Đâu là lý do?

Từ ngày 1/7/2025, một số trường hợp sẽ không được sang tên sổ đỏ theo quy định mới, người dân cần nắm rõ để tránh...
Kiến thức 16 giây trước

Từ 2026, ngành nghề này dù được nghỉ hưu sớm cũng không bị giảm lương hưu, lương được xếp ở mức cao nhất

Ngày 16/6/2025, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Luật Nhà giáo - đạo luật chuyên ngành đầu tiên quy định đầy đủ...
Tin trong ngày 6 phút trước

'Nếu trong nhà có hai thứ, trẻ con sẽ khó thành đạt': Đừng mang hai thứ này về nhà

Gia đình là mảnh đất nuôi dưỡng con trẻ trưởng thành, nắm giữ tương lai của chúng. Một bầu không khí gia đình tốt đẹp...
Kiến thức 19 phút trước

Bà nội trợ thông minh nhất định phải đọc: Đây chính là cách các siêu thị bào mòn ví tiền tiền của chúng ta

Bạn có từng rơi vào cảnh đi siêu thị chỉ định mua vài món, nhưng khi ra về lại đầy một giỏ hàng? Đừng vội...
Kiến thức 28 phút trước

Những con giáp nào may mắn Ngày Chủ Nhật, 27 tháng 7 là mùng 3 của tháng 6 nhuận âm lịch?

Chủ Nhật, ngày 27 tháng 7 là ngày thứ ba của tháng sáu âm lịch. Sự kết hợp Thiên Can Địa Chi là Năm Tỵ,...
Đời sống số 46 phút trước

Tin vui: Cán bộ có 20 năm công tác nghỉ hưu trước tuổi có thể được nhận trợ cấp lên tới 60 tháng lương, biết để nhận đủ

Theo quy định mới, người lao động nghỉ hưu trước tuổi có thể được nhận trợ cấp lên tới 60 tháng lương, tùy thuộc vào...
Kiến thức 49 phút trước

Tin mới cập nhật

Ai cũng sạc pin đầy 100% rồi rút phích cắm nhưng hóa ra việc này hoàn toàn sai, mách bạn cách đúng giúp kéo dài tuổi thọ

Bạn vẫn nghĩ sạc đầy 100% rồi rút phích cắm là đúng cách để bảo vệ pin? Thật ra đây là sai lầm mà hầu...
Xài gì 20 phút trước

Phụ nữ trên 40 tuổi nên chú ý hơn đến cách ăn mặc! Trang phục phù hợp có thể tạo nên vẻ ngoài sang trọng

Đối với hầu hết phụ nữ, trang phục là ưu tiên hàng đầu, bởi vì trang phục phù hợp có thể tăng thêm nét quyến...
Thời trang + 31 phút trước

Một cụ bà bị xuất huyết não khi dùng điều hòa? Bác sĩ: Người trên 60 tuổi cần lưu ý 5 điểm khi dùng điều hòa, nhà có người già nhất định phải biết

Vào mùa hè, điều hòa trở thành cứu cánh, nhưng với người trên 60 tuổi, nếu sử dụng không đúng cách, cũng có thể trở...
Chăm sóc sức khỏe 34 phút trước

Nhân vật nhận cát-xê cao nhất đoàn phim Tây Du Ký 1986, vượt xa cả Tôn Ngộ Không, đạo diễn phải thuê chuyên cơ đến đón chỉ để xuất hiện 3 phút

Sau 39 năm, Tây Du Ký năm 1986 vẫn giữ vững vị trí là một tác phẩm truyền hình kinh điển, ghi dấu ấn sâu...
Chuyện làng sao 36 phút trước

Ngành học Việt Nam thiếu hàng 100.000 nhân sự, ra trường là có việc lương 20 triệu đồng/tháng

Theo dự đoán từ giới chuyên gia, có 4 ngành nghề với nhu cầu lao động cao và dự kiến sẽ rơi vào tình trạng...
Kiến thức 50 phút trước

Tin vui: Hàng loạt ngân hàng lớn ra mắt tính năng mới, ngăn chặn lừa đảo ngay từ bước chuyển tiền

Các ngân hàng đã đồng loạt triển khai tính năng cảnh báo thông minh trên ứng dụng ngân hàng số, giúp khách hàng nhận diện...
Đời sống số 1 giờ, 5 phút trước

5 cái tên bị cấm khai sinh ở Việt Nam, là tên nào?

Mặc dù việc đặt tên cho con là quyền cá nhân, nhưng không phải tên nào cũng được phép đặt. Theo Luật pháp tại Việt...
Tin trong ngày 1 giờ, 15 phút trước

Vì sao bệnh viện phải chụp hình bệnh nhân khi khám bảo hiểm y tế?

Gần một tháng nay, nhiều bệnh nhân đến khám bảo hiểm y tế (BHYT) tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP.HCM) không khỏi thắc mắc...
Tin trong ngày 1 giờ, 15 phút trước

Kiểu con cái đang bào mòn nhiều gia đình Việt còn đáng sợ hơn bất hiếu, cha mẹ sống bất mãn, kiệt quệ vô cùng

Người ta thường nói bất hiếu là tội nặng nhất, nhưng trong xã hội hiện đại, một kiểu con cái mới đang xuất hiện, gây...
Làm sao 1 giờ, 17 phút trước

Sao Việt 26/7: Diễn viên Trọng Nhân quyết 'dí' chủ tiệm bánh tới cùng sau khi bị tố 'bom hàng'; Đào Hoàng Yến xuống tóc

Tin sao Việt 26/7/2025: Trước phản ứng từ phía tiệm bánh, diễn viên Trọng Nhân quyết làm tới cùng; Diễn viên 'Về nhà đi con'....
Chuyện làng sao 1 giờ, 20 phút trước