'Con trâu sắt sông Hoàng Hà' đã không gỉ hàng nghìn năm, tại sao nó bị gỉ sau khi được trục vớt?

Sông Hoàng Hà bắt nguồn từ tỉnh Thanh Hải. Sông Hoàng Hà được mệnh danh là "sông mẹ" của Trung Quốc đồng thời là cái nôi của nền văn minh Trung Hoa.

Thường là một nguồn cung cấp đất đai màu mỡ và nước tưới dồi dào, sông Hoàng Hà đã biến mình hơn 1.500 lần trong lịch sử được ghi lại thành một dòng nước dữ dội cuốn trôi toàn bộ làng mạc. Do đó, con sông cũng có một số biệt danh kém tích cực hơn, chẳng hạn như "Nỗi buồn của Trung Quốc" và "Tai họa của người Hán". Qua nhiều thế kỷ, người Trung Quốc không chỉ sử dụng nó cho nông nghiệp mà còn dùng làm phương tiện giao thông và thậm chí là "vũ khí".

Sông Hoàng Hà bắt nguồn từ dãy núi Bayan Har ở tỉnh Thanh Hải, miền tây Trung Quốc và đi qua 9 tỉnh trước khi đổ phù sa ra biển Hoàng Hải ngoài khơi tỉnh Sơn Đông. Nó là con sông dài thứ sáu trên thế giới, với chiều dài khoảng 3.395 dặm. Con sông này chạy ngang qua vùng đồng bằng hoàng thổ ở miền trung Trung Quốc, đón một lượng phù sa khổng lồ, làm màu nước và đặt tên cho dòng sông.

Các nhà khảo cổ học vẫn không khỏi ngạc nhiên khi phát hiện ra con trâu sắt sông Hoàng Hà

Vào những năm 1980, các nhà khảo cổ học đã vớt được bốn con trâu sắt từ dưới sông Hoàng Hà đưa lên mặt đất. Khi đó, những con trâu sắt này trông sống động như thật, và trọng lượng của chúng lên tới 70 tấn, khiến mọi người chứng kiến vô cùng kinh ngạc.

Tuy nhiên, từ sau thời điểm được trục vớt, trái với suy nghĩ của rất nhiều người, 4 con trâu sắt này lại được đặt nằm lộ thiên ven sông Hoàng Hà mà không được đưa vào viện bảo tàng để được bảo vệ.

Sau khi đưa 4 con trâu sắt lên bờ, chúng bắt đầu bị gỉ sét khiến giới chuyên môn hết sức đau đầu. Phòng chống gỉ sét cho các sản phẩm bằng sắt hiện nay đang là vấn đề nan giải. Gỉ là một phản ứng hóa học, các sản phẩm sắt tiếp xúc lâu ngày với không khí, sau khi tiếp xúc với không khí sẽ xảy ra quá trình oxy hóa.

Mặc dù rất muốn bảo vệ những di vật văn hóa này một cách tốt nhất, nhưng các chuyên gia khảo cổ học lại thấy bất lực vì chưa có phương sách nào, và đây cũng là một vấn đề quốc tế nan giải mà chưa quốc gia nào đưa ra được giải pháp khả thi.

Lý do tại sao trâu sắt sông Hoàng Hà không gỉ hàng nghìn năm là do nó nằm ở đáy sông Hoàng Hà hầu hết thời gian. Lượng oxy dưới sông Hoàng Hà rất thấp, vì vậy nó không dễ bị oxy hóa. Trên thực tế, trải qua hàng nghìn năm, Hoàng Hà thiết ngưu cũng đã có một phần nhỏ bị gỉ sét. Tuy nhiên tình trạng này càng trở nên tệ hơn sau khi nó được trục vớt lên bờ.

Cho đến nay, giới chức trách và các chuyên gia, nhà khoa học ở Trung Quốc chưa tìm ra phương án khả thi giúp những con trâu sắt hơn 1.200 tuổi không bị hoen gỉ hay bảo quản như thế nào để chúng sống mãi với thời gian.

Hạ Tú